توانایی شناختی چیست و چه اهمیتی دارد؟
توانایی‌های شناختی مجموعه مهارتهای طبیعی است که در سطح عصبی درون مغز رخ می‌دهد. ما معمولا بدون فكر از این توانایی‌ها استفاده می‌کنیم. این مهارتها شامل شنیدن، ادراک و توجه است. توجه به توانایی‌های شناختی و ارتقای آنها میتواند به موفقیت در شغلتان کمک کند.
خواه در جست‌وجوی حرفه جديد باشید و خواه بخواهيد شغل فعلی‌تان را تغيير دهيد، فهميدن چگونگی دسترسی به حافظه، پردازش اطلاعات، استدلال و تحليل میتواند در فرايند استخدام کمکتان کند؛ به‌علاوه، درنظرگرفتن نقاط قوت شناختی میتواند به محدودشدن گزینه‌های شغلی بر اساس استعدادهای طبیعی‌تان کمک کند.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
توانایی شناختی چیست؟
توانایی شناختی به مهارتهای طبیعی مغز اشاره دارد که برای کارهای ساده و پیچیده استفاده میشود. در مجموع، این مهارتها که به نحوه پردازش اطلاعات، شناسایی الگوها و تحلیل مسائل مربوط است، توانایی شناختی ناميده میشود و میتواند با تمرکز بر حوزههای مختلف بهبود پیدا کند.
انواع توانایی شناختی كدام است؟
به‌منظور تعریف حوزههای توانایی، انواع شناخت را می‌توان به دسته‌های توجه، حافظه، پردازش، منطق و استدلال تقسیم‌بندی کرد. از آنجا که این مناطق به یکدیگر مرتبط هستند، اگرچه مهارتهای شناختی میتواند به‌محض شناسایی و با تمرين در طی زمان بهبود پيدا كند، ضعف در یک ناحیه ممکن است نشانه ضعف در ناحیه دیگر باشد.
در ادامه، انواع توانایی شناختی و مواردی که ممکن است به‌عنوان نقاط ضعف مطرح شود، ذكر شده است:
۱. توجه
در واقع، توجه توانایی متمرکز‌بودن بر یک کار در دوره زمانی مشخص، با وجود حواس‌پرتی یا هم‌زمانی انجام چندین كار است. تمرکز برای عملکرد شغلی شما بسیار مهم است، زیرا میتواند کیفیت نقشتان را تحت‌تأثیر قرار دهد. توجه به‌طور مستقيم به عملکرد حافظه مربوط میشود و به تقویت حافظه کوتاه‌مدت و بلندمدت کمک می‌کند.
اگر در حفظ تمرکز مشکل دارید یا به‌راحتی حواستان پرت میشود، ممكن است به‌دليل كمبود توجه باشد. پريدن از شاخه‌ای به شاخه ديگر، اشتباهات مكرر يا نيمه‌كاره رها‌كردن پروژه‌ها، ۳ مورد از ضعف مهارتهای شناختی است. در صورتی که هركدام از این موارد را تجربه کرده‌اید، بهبود توجه و تمرکز میتواند برايتان سودمند باشد.
۲. حافظه
حافظه همان توانایی یادآوری اطلاعات جدید (حافظه کوتاه‌مدت) يا قديمی (حافظه بلندمدت) است. حافظه ضعیف میتواند درک شما را درمورد واقعیت‌ها، وظایف و زمان‌ها تغییر دهد.
اگر می‌بینید که در اواسط انجام كاری لازم است آن را دوباره بخوانید یا راهنمایی بگيريد، ممكن است به‌دليل ضعف حافظه کوتاه‌مدتتان باشد؛ همچنين مشكلات به‌ياد‌آوردن اسامی یا واقعيات مهم میتواند نشان‌دهنده اين باشد که حافظه بلندمدت شما برای داشتن عملكرد بهتر به بهبود نیاز دارد.
۳. منطق و استدلال
این دسته از نقاط قوت شناختی به توانایی ارزیابی مسئله و يافتن راه‌حل اشاره دارد. به‌طور مستقیم، مهارتهای حل مسئله نتیجه توانایی شما در استفاده از منطق و استدلال است.
آیا اغلب سؤال می‌كنيد که در ادامه بايد چه کاری را انجام دهید؟ آیا زیاد احساس خستگی می‌كنید؟ آیا در درک دستورالعمل‌ها مشکل دارید؟
بهبود مهارتهای منطق و استدلال میتواند به گسترش ظرفيت شناختی و نيز افزايش توانایی شما برای حل مسائل پیچیده کمک کند.
۴. پردازش شنیداری و بصری
پردازش شنیداری و بصری شامل تفسیر اطلاعاتی است که از طریق صداها و مناظر دریافت می‌کنیم. پردازش شنیداری و بصری همراه با انواع ديگر عملكردهای شناختی، مثل درک نمادها (حروف و اعداد) و تجسم راه‌حل‌ها، کار می‌کند؛ با وجود این، «سرعت پردازش اطلاعات» نیز به‌عنوان يك فاكتور شناخته میشود.
وظایف شناختی، مانند فهميدن متون نوشتاری، رمزگشایی نقشه یا جهت‌يابی، توسط توانایی ادراك پشتیبانی میشود. اگر مسيريابی با نقشه برايتان دشوار است یا نمی‌توانيد به‌موقع مسائل ریاضی را حل کنید، به اين معناست که سرعت پردازش شما نيازمند بهبود است.
در مجموع، مهارت بالا در پردازش شنیداری و بصری باعث میشود که زمان کمتری را برای درك اطلاعات جدید صرف كنيد.
چرا مهارتهای شناختی اهميت دارد؟
مهارتهای شناختی مهم است، زیرا وقتی تمرکزتان را روی بهبود آنها بگذارید، میتواند برای داشتن عملکرد عالی به شما کمک کند.
برخی از برنامه‌های شغلی و مصاحبه‌ها شامل آزمون‌ها، سؤالات یا سناریوهایی است که توانایی‌های شناختی شما را ارزیابی می‌کند. ممكن است کارفرمايان برای نقش‌هایی که نیازمند توانایی بالا در يك مهارت شناختی خاص است، شايستگی متقاضيان را ارزیابی کنند.
در این نوشته نمونه‌هایی از ويژگی‌هایی که کارفرمایان هنگام ارزیابی توانایی شناختی در طول فرایند استخدام به‌دنبالشان هستند، ذکر شده است:
درك مطلب
درک مطالب ارائه‌شده به شما بخش مهمی از هر شغل است، خواه یک کتابچه راهنما باشد یا طرح کلی پروژه. توانایی هضم اطلاعات از طریق شناخت و درك مطلب به این معنی است که می‌توانید در انجام وظایفتان «خودکفا» باشید.
شناخت الگوهای وقايع
توانایی شناخت الگوها به قدرت يافتن در حل مشکلات، ايجاد روش‌های کارآمد و شناسایی فرصت‌ها کمک می‌كند. این مهارتها در هر نقشی، فارغ از حوزه و سطح شغلی شما، سودمند است. تمرکز بر بهبود توانايی الگويابی در طول زمان، به شما کمک می‌کند تا در شغلتان پيشرفت کنید.
تجزیهوتحلیل مشکلات و یافتن گزینهها
توانایی تجزیهوتحلیل مسئله به این معنی است که شما می‌توانید برای یافتن راه‌حل و تعيين بهترین نتیجه، آن را از همه جوانب بررسی کنید؛ همچنین می‌توانيد با بسط‌دادن تفکرتان در جهات مختلف، مهارت‌هایی را در خود ايجاد كنيد كه بتوانید برای پیچیده‌ترین مسائل شغلی نیز راه‌حل‌های خلاقانهای را پيدا کنید.
ايدهپردازی
بسیاری از نقش‌ها به افرادی نیاز دارد که می‌توانند ایده‌ها و راه‌حل‌های خلاقانهای را ارائه دهند. از صنایعی که برای مهارتهای ايدهپردازی ارزش قائل هستند، می‌توان به حوزههای هنری، تبلیغات و بازاریابی، فناوری و تجارت اشاره كرد.
تمرین‌كردن ایده‌پردازی خلاقانه، به كمك پازل و سایر فعالیت‌های ذهنی، میتواند در بهبود مهارتهای ايدهپردازی برای «آزمون‌های استعداد» در طول فرایند استخدام به شما کمک کند.
توجه متمرکز
شما تقريبا در هر شغلی به انجام چندین کار با ضرب‌الاجل‌های متفاوت و شرايط اضطراری ملزم خواهید بود. با بهبود حفظ تمرکز می‌توانید کارهايتان را اولویت‌بندی و برنامه خود را سازمان‌دهی کنید. انجام این كار میتواند به شما در رسیدن به اهدافتان کمک کند و نيز فرصت‌هایی را برای ارتقای شغلی فراهم سازد.
چگونه توانایی شناختی را بهبود ببخشیم؟
اگرچه به‌طور قطع قدرت بالايی در برخی از توانایی‌های شناختی دارید، هميشه مواردی برای پيشرفت وجود دارد؛ به یاد داشته باشید که این مهارتها میتواند با تمرین مداوم در طول زمان رشد کند. توانایی مغز انسان در یادگیری و تکامل به این معنی است که شما همیشه می‌توانید در یک مهارت شناختی، که ممکن است به‌اندازه دیگران قوی نباشد، پيشرفت كنيد.
در اينجا راه‌حل‌هایی برای بهبود توانايی شناختی ارائه شده است:
۱. به فعالیت جسمی بپردازید
مطالعات نشان می‌دهد که فعالیت بدنی منظم میتواند عملکرد هورمون را بهبود ببخشد و حافظه را تقویت کند. سلامت قلب و عروق به‌معنای گردش‌خون عالی است که از عملکرد مغز پشتیبانی می‌كند. در حالی که انجام فعالیت بدنی، مهارتهای حرکتی و هماهنگی را بهبود می‌بخشد، ثابت شده است که تمرینات استقامتی نيز از مغز محافظت می‌کند.
۲. چالشها یا تجربیات جدید را بپذیرید
یک تجربه جدید نه‌تنها مهارتهای پردازش شما را گسترش می‌دهد، بلکه میتواند با قراردادنتان در برابر ایده‌های جدید، مهارتهای استدلال و تحلیلتان را تقويت كند. ديدن افراد مختلف و مکان‌های جدید میتواند شما را با روش‌های جدید تفکر، برقراری ارتباط و حل مشکلات آشنا کند و در ادامه، حافظه‌تان را بهبود بخشد؛ همچنين میتواند مهارتهای استدلال را بسنجد و توانایی پردازش اطلاعات را تسریع کند.
۳. بازیهای فكری انجام دهید
انواع بازیهای فكری برای ورزش ذهنی، به‌صورت آنلاین و روی اپ‌استور (App Store) موبايلتان موجود است كه نه‌تنها اغلب سرگرم‌کننده است، بلکه میتواند ضعف‌های شناختی شما را بهبود ببخشد و نقاط قوتتان را توسعه دهد. چند دقیقه تمرین با این بازی‌ها در روز میتواند مهارت پردازش و حل مسئله شما را تحت‌تأثیر قرار دهد.
۴. خواب كافی داشته باشید
خواب یکی از مهم‌ترین عوامل سلامت روان و قدرت شناختی است. میزان مناسبی از خواب باکیفیت به‌قدر کافی به مغزتان برای ترمیم و بازسازی فرصت می‌دهد و کمک می‌کند تا پردازش اطلاعاتی که در طول روز به دست آورده‌ايد، به‌خوبی شکل بگیرد.
خواب كافی مغز را قادر می‌سازد تا اطلاعات را برای بازیابی مجدد، دسته‌بندی، ذخیره و تقسیم کند.
۵. استرس را کاهش دهید
کاهش استرس نقش مهمی را در سلامت عمومی ايفا می‌كند و میتواند مهارتهای شناختی شما را تقویت کند، زيرا آزادی و فضای لازم را برای عملکرد مؤثر در اختیار مغزتان قرار می‌دهد. برای کاهش استرس می‌توانيد روزانه به‌مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه مديتيشن كنيد یا در طول هفته زمانی را برای خاموش‌كردن دستگاه‌ها و فراغت از كار در نظر بگيريد.
خواندن مداوم میتواند علاوه بر كاهش‌دادن استرس، مهارتهای پردازشتان را نیز بهبود ببخشد.
کاربردهای نقاط قوت شناختی چیست؟
هنگامی که نقاط قوت و ضعف ذهنی‌تان را شناسایی کردید، می‌توانید اقدامات مناسبی را برای بهبود و توسعه آنها انجام دهید؛ اگر در جست‌وجوی شغل هستید، درک توانایی‌هایتا‌ن میتواند به شما کمک کند تا شغل یا سازمانی را که در راستای نقاط قوتتان است، انتخاب کنید.
اگر به‌مدت چند سال، به‌طور حرفه‌ای مشغول به كار هستيد، می‌توانید برای يافتن زمينه‌های پيشرفت، مجموعه مهارتهای فعلی خود را بسنجید و از آنها برای رشد در جهت اهداف شغلی خود استفاده کنید، خواه به‌معنای تغییردادن صنایع، ارتقای درآمد یا توسعه تخصص صنعتتان باشد.
زمانی كه به اهمیت توانایی شناختی و نقش آن در زندگی روزمره پی می‌بريد، ديدگاه بهتری را از این مهارتها و کاربردشان در تمام فعاليت‌هايی كه انجام می‌دهید، به دست خواهید آورد.
شما می‌توانيد مهارتهای شناختی خود را در بسياری از جهات بهبود ببخشید. کتاب‌ها، پازل‌ها، پیاده‌روی روزانه و کاهش استرس میتواند یادگیری و همچنین مهارتهای شناختی شما را تقويت كند تا در مصاحبه شغلی بعدی موفق شوید.
به‌کمک تست‌های خودشناسی، توانایی‌ها و استعدادهایتان را بشناسید.
منبع: indeed.com
شما این جلسه از دوره مهارتهای نرم را مطالعه کرده‌اید.
برای ثبت این جلسه و مطالعه کامل دوره، وارد شوید.
دیدگاه