قرارداد کار پاره وقت چیست؟ (همراه با محاسبه حقوق، عیدی و سنوات)
- قرارداد کار پاره وقت چیست؟
- وضعیت بیمه در قرارداد پاره وقت
- محاسبه اضافه‌کاری در قرارداد کار پاره وقت
- محاسبه عیدی در قرارداد کار پاره وقت
- محاسبه سنوات در قرارداد کار پاره وقت
- مقدار مرخصی در قرارداد پاره وقت
- تفاوت قرارداد کار پاره وقت و قرارداد کار تمام وقت
یکی از مهم‌ترین جنبه‌های یافتن شغل جدید و شروع به کار، میزان ساعات حضور فرد در محل کار است. به‌صورت عادی افراد روزانه ۸ ساعت در محل کار حاضر شده و در هفته مجموعا ۴۴ ساعت کار می‌کنند؛ اما این موضوع در برخی مواقع تفاوت دارد. قرارداد کار پاره وقت یا نیمه وقت از انواع قرارداد کار است که در این حالت نیروی کار و کارفرما، در زمان عقد قرارداد کار پاره وقت مدت زمان کمتری را تعیین کرده و پس از توافق، قرارداد کار پاره وقت را بر اساس آن میزان ساعت کاری امضا می‌کنند. با خواندن این مطلب از مهم‌ترین قوانین و مقررات قرارداد کار پاره وقت و نکات حقوقی آن مطلع خواهید شد.
قرارداد کار پاره وقت چیست؟
در تعریف قرارداد کار پاره وقت باید بگوییم هر زمان که نیروی کار و کارفرما برای آغاز همکاری خود، بر زمان مشخصی توافق کنند که این زمان، روزانه کمتر از ۸ ساعت و در هفته کمتر از ۴۴ ساعت باشد، قرارداد مابین آن‌ها قرارداد کار پاره وقت خواهد بود.
قرارداد کار پاره وقت کاملا قانونی بوده و در تبصره ۱ و ۲ ماده ۳۵، بند الف ماده ۳۷ قانون کار، ماده ۳۹ قانون کار، آیین نامه اجرایی ضوابط، مزایا و مشاغل تحت شمول نظام‌های کارمزدی و کارمزد ساعتی موضوع تبصره ۲ ماده ۳۵ قانون کار، به آن اشاره شده و به همین خاطر همانند سایر قراردادهای کاری است.
بنابراین تمام کارگرانی که به‌عنوان نیروهای پاره وقت فعالیت می‌کنند، باید تمام حداقل‌های قانونی اعلام‌شده را دریافت کنند. البته میزان اعطای مزایا به آن‌ها، بر اساس ساعت کاری‌شان خواهد بود. این موضوع از لحاظ قانونی تصویب شده و در تبصره ۲ ماده ۳۵ قانون کار عنوان شده است و بر همین اساس هیچ کارفرمایی حق سرپیچی از آن را نداشته و در غیر این صورت فرد می‌تواند برای احقاق حق خود اقدام به شکایت از کارفرما کند.
پرداخت حقوق در قرارداد کار پاره وقت نیز از لحاظ قانونی تعیین شده و کارفرما نمی‌تواند به دلیل نوع قرارداد فرد، هر میزان حقوقی را برای او در نظر بگیرد. برای محاسبه حقوق نیروی کار با قرارداد پاره وقت، باید مزد روزانه تقسیم بر ساعت کاری قانونی یعنی ۷ ساعت و ۳۳ دقیقه شود. با این روش حداقل حقوق برای یک ساعت به‌دست آمده و بر طبق ساعت کاری در قرارداد کار پاره وقت، میزان حقوق روزانه نیروی کار محاسبه خواهد شد.
بنابراین اگر حقوق روزانه را به‌صورت فرضی ۱۰۰ واحد در نظر بگیریم، حقوق یک نیروی پاره وقت با ۴ ساعت کاری در روز، این‌گونه محاسبه خواهد شد:
۷.۳۳ ÷ ۱۰۰ = ۱۳.۶۴ حقوق نیروی کار با قرارداد کار تمام وقت در هر ساعت
۱۳.۶۴ × ۴ = ۵۴.۵۶ حقوق روزانه یک نیروی کار با قرارداد کار پاره وقت
وضعیت بیمه در قرارداد پاره وقت
بر اساس تعریف قانون، هر فعالیتی که در قبال پرداخت مزد صورت بگیرد، تحت شمول قانون کار قرار می‌گیرد و نحوه یا حتی میزان زمان همکاری، هیچ تاثیری در آن نخواهد داشت.
به همین خاطر قرارداد کار پاره وقت و ساعتی نیز مشمول قانون کار بوده و در نهایت بر طبق ماده ۴۸ قانون کار، باید از مقررات تامین اجتماعی نیز پیروی کنند. به‌صورت کلی و در قراردادهای کار معمولی، برای هر ۸ ساعت کار، یک روز حق بیمه پرداخت می‌شود؛ در قراردادهای کار پاره وقت نیز همین قانون اجرا خواهد شد. بنابراین اگر روزانه به‌عنوان یک نیروی کار پاره وقت، ۳ ساعت کار می‌کنید، مجموع هر ۸ ساعت کاری شما یک روز کامل کاری شمرده خواهد شد و بر اساس آن، حق بیمه شما باید به سازمان تامین اجتماعی واریز شود.
محاسبه اضافه‌کاری در قرارداد کار پاره وقت
نحوه محاسبه اضافه کاری در قرارداد کار پاره وقت، کمی متفاوت‌تر است. با اینکه برای محاسبه بیمه همان میزان کار یک نیروی تمام‌وقت را باید داشته باشیم، اما اضافه‌کار کاملا متفاوت است. اغلب کارفرماها برای محاسبه اضافه‌کار، به نیروهای پاره وقت اعلام می‌کنند که میزان کاری آن‌ها تا رسیدن به ۴۴ ساعت کاری در هفته و همانند یک کار تمام‌وقت، بدون هیچ اضافه‌کاری خواهد بود و اضافه‌کار تنها زمانی به آن‌ها تعلق می‌گیرد که از ۴۴ ساعت بیشتر شود.
این موضوع کاملا خلاف واقعیت و مقررات است و اگر شما به‌عنوان یک نیروی پاره وقت فعالیت می‌کنید، باید بدانید که میزان اضافه‌کاری شما دقیقا بر اساس قراردادتان خواهد بود. به این منظور اگر در قرارداد کار پاره وقت شما روزانه ۳ ساعت و در مجموع هفته‌ای ۱۸ ساعت کار قید شده و توافق بر اساس آن صورت گرفته است؛ ساعات افزون بر آن ۱۸ ساعت، باید به‌عنوان اضافه‌کاری برای شما محاسبه شود.
با توجه به این موضوع اگر شما در یک هفته ۲۲ ساعت کار کرده باشید، باید ۴ ساعت اضافه‌کاری برای شما لحاظ شود. مبلغ حقوق در اضافه‌کاری، ۴۰ درصد بیشتر از مزد ساعتی خواهد بود.
محاسبه عیدی در قرارداد کار پاره وقت
هر نیروی کار با قرارداد کار پاره وقت همانند سایر نیروهای کار باید عیدی دریافت کند و این موضوع به‌صورت واضح و بر طبق ماده ۳۹ قانون کار، تعیین شده است. بر طبق این قانون تمام نیروهایی که به‌صورت پاره وقت فعالیت می‌کنند، باید نسبت به ساعت کاری آن‌ها میزان عیدی و پاداش‌شان محاسبه و پرداخت شود.
به‌صورت کلی و در قانون تصویب شده که هر کارفرما موظف است به‌ازای هر یک سال کاری، به هرکدام از کارگران خود مبلغی معادل ۶۰ روز آخرین مزد دریافتی آن‌ها، عیدی و پاداش بپردازد.
البته نکته مهمی نیز در این میان وجود دارد که باید به آن توجه کنید؛ میزان مبلغ پرداختی به‌عنوان عیدی، نباید از یک میزان مشخصی بیشتر شود. سقف مبلغ عیدی برای نیروهای کار معادل مجموع حداقل مزد روزانه به‌مدت ۳ ماه است، یعنی به فرض مثال اگر حداقل حقوق ماهانه ۱۰۰ واحد است، عیدی و پاداش پرداخت شده نباید بیش از ۳۰۰ واحد پول باشد. (حداقل دستمزد روزانه و ماهانه، در هر سال به‌صورت رسمی تعیین می‌شود و به همین خاطر در این بخش از یک عدد فرضی استفاده شده است.)
بنا بر توضیحات این بخش، عیدی نیروهای کار با قرارداد کار پاره وقت که کمتر از یک سال در یک کارگاه اشتغال داشته‌اند، بر طبق ۶۰ روز دستمزد و به‌نسبت روزهای فعالیت‌شان در آن کارگاه، باید حقوق و مزایای آن‌ها محاسبه و پرداخت شود.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
محاسبه سنوات در قرارداد کار پاره وقت
سنوات یکی دیگر از حقوق قانونی نیروهای کار است و کارفرما موظف به پرداخت آن خواهد بود. برای حمایت از نیروهای کار پاره وقت، حق سنوات همانند سایر حقوق پرداختی به آن‌ها، از سوی قانون کار به‌رسمیت شناخته شده و باید به آن‌ها تعلق بگیرد.
نحوه محاسبه سنوات در قرارداد کار پاره وقت، بر طبق میانگین مجموع دریافتی هر فرد در ۹۰ روز اخیر کاری او خواهد بود. سایر موارد مشابه مثل خسارات و مزایای پایان کار نیز همانند سنوات محاسبه می‌شود و مبنای آن‌ها نیز همان میانگین مجموع پرداختی در آخرین ۹۰ روز کاری فرد است.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
مقدار مرخصی در قرارداد پاره وقت
مرخصی یکی از بخش‌هایی است که تفاوت قرارداد کار پاره وقت و تمام وقت در آن مشخص می‌شود، زیرا به‌صورت کلی در انواع قرارداد کار پاره وقت، نیروی کار مرخصی نخواهد داشت. البته این موضوع در مواردی است که کار پاره وقت به‌صورت محدود و در یک بازه زمانی مشخص و مثلا تنها چند هفته یا چند ماه است. در غیر این صورت، اگر کار پاره وقت فرد به‌صورت مستمر و ادامه‌دار باشد، نیروی کار می‌تواند بر طبق روزهای حضور خود و البته وضعیت بیمه‌شان، تقاضای مرخصی با حقوق کند.
در این رابطه باید بگوییم نیروهای با قرارداد کار پاره وقت بر همین اساس باید از تعطیلات رسمی با حقوق برخوردار باشند و کارفرما نمی‌تواند به دلیل مدت زمان فعالیت نیروها در طول روز، آن‌ها را از حقوق اولیه کاری محروم کند. مرخصی استعلاجی و البته انواع مرخصی بدون حقوق، برای تمام نیروهای کار پاره وقت قابل مطالبه است و در این بخش هیچ تفاوتی با سایر نیروهای تمام‌وقت نخواهند داشت.
تفاوت قرارداد کار پاره وقت و قرارداد کار تمام وقت
همان‌گونه که تا این بخش از نوشتار متوجه شده‌اید، مهم‌ترین و اصلی‌ترین تفاوت میان قرارداد کار پاره وقت و قرارداد کار تمام وقت، میزان ساعت کاری افراد است. در یک کار تمام‌وقت همان‌گونه که در قانون تصویب شده، افراد وظیفه دارند روزانه ۸ ساعت و به‌صورت دقیق روزانه ۷ ساعت و ۳۳ دقیقه، وقت و نیروی خود را برای انجام وظایف محول‌شده از سوی کارفرما اختصاص دهند.
این موضوع در قرارداد کار پاره وقت کمی متفاوت است و میزان زمان فعالیت فرد، با توجه به نیاز کارفرما و توانایی نیروی کار تعیین خواهد شد. برای مثال پزشکی که تنها ۴ ساعت در روز در مطب خود حضور دارد، به یک نیروی تمام‌وقت نیازی نخواهد داشت. از سوی دیگر نیز برخی از افراد قادر به فعالیت تمام‌وقت نبوده و تنها می‌خواهند نصف روز خود را به انجام فعالیت کاری اختصاص دهند. در این حالت، هر دو طرف قرارداد علاوه بر توافق بر روی تمام بخش‌های متغیر هر قرارداد کاری مثل میزان دستمزد، شرایط کار، میزان مرخصی و...، بر میزان ساعت کاری نیز باید توافق کنند.
تقریبا می‌توان گفت این تنها تفاوت اصلی میان قرارداد کار پاره وقت و قرارداد کار تمام وقت است و سایر موارد مثل سنوات، عیدی، پاداش، مزایا، بیمه و تمام موارد حداقلی که قانون کار برای نیروهای کار اعلام کرده، یکسان است. البته میزان مبلغ پرداختی با توجه به ساعات کاری نیروی کار محاسبه می‌شود و مبلغ آن با قرارداد کار تمام وقت یکسان نیست.
برای محاسبه مبالغ مختلف برای یک قرارداد کار پاره وقت، باید مبلغ پایه هر ساعت کاری در یک قرارداد کار تمام‌وقت محاسبه شده و سپس عدد به‌دست آمده، در ساعات کاری قرارداد کار پاره وقت ضرب شود.
جمع‌بندی نهایی
قرارداد کار پاره وقت یکی از انواع قراردادهایی است که به‌صورت رسمی در قانون کار اعلام شده است. بنابراین یک نیروی کار پاره وقت همانند یک نیروی کار عادی از تمام مزایا و پاداش‌های معمول نیروهای کار برخوردار است و باید تاکید کنیم که اگر به‌عنوان نیروی پاره وقت مشغول به کار هستید، نباید به این دلیل از حداقل حق و حقوق قانونی خود محروم شوید.
با ساختن یک رزومه حرفه‌ای، برای استخدام در بهترین فرصت‌های شغلی اقدام کنید.
شما این جلسه از دوره جامع مباحث استخدام را مطالعه کرده‌اید.
برای ثبت این جلسه و مطالعه کامل دوره، وارد شوید.
دیدگاه