استخدام رسمی چیست؟ همهچیز درباره این نوع استخدام
- استخدام چیست؟
- تفاوت بین استخدام رسمی، قراردادی و پیمانی چیست؟
- تعریف استخدام رسمی
- انواع استخدام رسمی
- شرایط استخدام رسمی
- مزایا استخدام رسمی چیست؟
- معایب استخدام رسمی چیست؟
- قوانین استخدام رسمی
در دنیای امروز، برای کسبوکار شما دو انتخاب دارید. اول اینکه برای خودتان کار کنید و دوم اینکه به استخدام رسمی کسی دربیاد. ما در اینجا به گزینه دوم یعنی این که استخدام رسمی چیست میپردازیم. اما در ابتدا باید بدانیم که استخدام چیست و با شرایط و مزایای استخدام رسمی نیز آشنا شویم.
استخدام چیست؟
پیش از آنکه بدانیم استخدام رسمی چیست باید مفهوم استخدام را بدانیم. استخدام در لغت به معنای کسی را در برابر حقوق معینی بهکارگرفتن است. استخدام در مفهوم عامیانه، توافقی بین کارفرما و کارمند است که کارمند کارهای موردنظر کارفرما را ارائه میدهد و در ازای آن، به کارمند حقوق و دستمزدی ساعتی، ماهانه و غیره پرداخت میشود. با وجود آن که کارمندان میتوانند در قرارداد کار موارد خاصی را مورد بحث قرار دهند، شرایط و ضوابط اساساً توسط کارفرما تعیین میشود. هر دو طرف همچنین ممکن است توافق را فسخ کنند. قرارداد کار برای یک کارمند میتواند شفاهی، کتبی و یا نامه الکترونیکی باشد. در ادامه با این که شرایط استخدام رسمی چیست آشنا خواهیم شد.
تفاوت بین استخدام رسمی، قراردادی و پیمانی چیست؟
از نظر قانون جمهوری اسلامی ایران و طبق ماده قانونی ۴۵ مدیریت خدمات کشوری، کلیه قراردادهای کاری به دو شکل استخدام پیمانی و رسمی هستند. اشتغال بهصورت پیمانی، شامل مشاغل اجرایی و تصدیگری در ارگانهای دولتی و غیردولتی است و در واقع دورهای مقدماتی برای استخدام رسمی و بلندمدت به شمار میرود. قراردادهای سالانه با مدتزمانی محدود مثلا ۳ تا ۵ سال جزو قراردادهای پیمانی هستند و قراردادهای نامحدود یا بلندمدت ۳۰ یا ۲۵ ساله جزو قراردادهای رسمیاند. همچنین برخی صاحبنظران قراردادهای پیمانی را از قراردادهای کوتاهمدت جدا فرض میکنند و بر این باور هستند که مشاغل قراردادی کوتاهمدت در مدتزمانهای بسیار محدود ساعتی، روزانه و ماهانه، سه ماهه تا یک سال انجام میشوند. برخی افراد قراردادهای رسمی را فقط در ارگانهای دولتی دانستهاند هرچند که در شرکتهای خصوصی هم ممکن است استخدام رسمی وجود داشته باشد. همچنین از وقتی در ارگانهای دولتی کار به پیمانکاران بخش خصوصی واگذار شده، در این مراکز نیز قراردادهای کوتاهمدت بسته میشود. افرادی که استخدام رسمی میشوند تا انتهای مدت ذکرشده در قانون مثلا ۲۵-۳۰ سال به کارشان ادامه میدهند، برایشان حکمی رسمی صادر میشود و دارای حقوق ثابت و مزایای کارکنان رسمی میشوند. بهراحتی نمیتوان آنها را از کار بیرون گذاشت و کارفرمای آنها دولت است نه رئیس بخش، رییس اداره و یا حتی شخص وزیر. مشاغلی همچون نظافت، آرایشگری، رختشویی، آشپزی، خیاطی و غیره جزو مشاغل خدماتی و قراردادی محسوب میشوند.
هر سه نوع قرارداد مشمول بیمه تامین اجتماعی و قوانین کاری کشور هستند، ولی تفاوتهایی از جنبههای مختلف با توجه به تعریف این که استخدام رسمی چیست بین این سه گروه کاری وجود دارد. امنیت شغلی به ترتیب از کارمندان رسمی به کارمندان قراردادی تنزل مییابد؛ درآمد این سه قشر نیز همینطور است. امید به استخدام رسمی در نیروهای قراردادی بسیار پایین است؛ مثلا ممکن است شما ۱۵ سال استخدام قراردادی باشید اما حتی قرارداد پیمانی هم با شما بسته نشود و بهراحتی اخراج شوید. خود سازمان یا ارگان میتواند هر وقت اراده کند و با کوچکترین خطا، شما را اخراج کند ولی در قراردادهای پیمانی مسئول شما دولت است و خود سازمان نمیتواند شما را اخراج کند. همچنین امید به استخدام بهعنوان نیروی رسمی در نیروهای پیمانی بسیار بالاست.
تعریف استخدام رسمی
در کل، طبق ماده 5 قانون استخدام کشوری برای تعریف این که استخدام رسمی چیست، استخدام رسمی نوعی بهکارگیری نیرو است. به موجب آن، کارمند براساس حکم رسمی در یکی از رشتههای کاری دوازدهگانه کشوری مشمول قانون استخدام کشوری در یکی از سمتهای مؤسسات دولتی یا پستهای سازمانی یا وزارتخانههای مربوطه بهکارگیری میشود.
انواع استخدام رسمی
شما برای این که به صورت رسمی استخدام شوید باید ابتدا بدانید که انواع و شرایط استخدام رسمی چیست؛ این نوع استخدام به دو نوع کوتاهمدت و دائم یا رسمی آزمایشی و اصلی تقسیم میشود. در کل قوانین به گونهای طراحی میشوند که هیچوقت کارمندان احساس آرامش کامل نداشته باشند و همیشه زیر تیغ کارفرما و سازمانها و دولت باشند. در کل مرز خیلی مشخصی بین مشاغل با قرارداد پیمانی و رسمی آزمایشی وجود ندارد؛ بعضی آنها را یکی میدانند و بعضی مجزا کردهاند.
شرایط استخدام رسمی
شرایط استخدام رسمی در ایران گزینش براساس آزمون سازمان استخدام کشوری است یا اینکه موارد آزمون شامل دروس عمومی و خصوصی شغل مربوطه است و پس از قبولی دارای یک تا چند نوبت مصاحبه است و نهایتا پس از چند ماه، نتایج اعلام میشوند. با توجه به شرایط استخدام رسمی در ایران سهمیههایی هم برای قشرهای مختلف در آن در نظر گرفته میشود. سن داوطلبین از حد مشخصی نباید بیشتر باشد، وضعیت خدمت سربازی داوطلبین باید مشخص باشد. این افراد باید دارای سلامتی کامل یا مشروط، دارای عدم سوءسابقه، عدم اشتهار به فساد، عدم اعتیاد به مواد افیونی و سکرآور و تابع قوانین جمهوری اسلامی ایران باشند. همچنین پس از قبولی و استخدام از ۲ تا ۵ سال افراد رسمی آزمایشی محسوب میشوند و چنانچه لیاقت خود را نشان دهند، استخدام رسمی دائمی میشوند و افرادی که فاقد صلاحیت پست مذکور باشند بدون هیچگونه تعهد، حکم برکناریشان از طرف سازمان یا وزارتخانه مربوطه صادر میشود. این افراد تا یک سال حق شرکت در آزمون استخدامی برای پست مذکور را نخواهند داشت.
مزایا استخدام رسمی چیست؟
۱. از مزایای استخدام رسمی میتوان به امنیت از نظر حقوق و دستمزد: چون سازمانهای رسمی معمولا دولتیاند و از بودجه دولت استفاده میکنند، لذا حقوق کارمندان رسمی را هم دولت پرداخت میکند و از این نظر حاشیه امنی وجود دارد.
۲. از دیگر مزایای استخدام رسمی این است که فرصت ادامه تحصیل و ارتقای تحصیلی، همواره برای کارمندان رسمی وجود دارد.
۳. یکی دیگر از مزایای استخدام رسمی این است که اخراج کارمندان بهراحتی میسر نیست و پیرو مفاد قانونی خاصی است. خلاصه، رئیس اداره یا سازمان بدون دلیل نمیتواند به هر بهانه، کارمندان رسمی را تعدیل یا اخراج کند.
۴. همچنین از مزایای استخدام رسمی ارتقای شغلی، هرچند کند، اما پایدار و پیوسته است.
۵. بخشهای زیادی در یک سازمان برای انجام وظیفه و ارتقای شغلی وجود دارد.
۶. نام و موقعیت شغلی به هنگام استخدام رسمی مطلوب است، فرض کنید رئیس یا کارمند شرکت کشتیرانی یا بازرسی کل کشور باشید. نسبت به مغازهدار یا رانندهتاکسی مرتبه اجتماعی بالاتری دارید.
۷. سوال بسیاری افراد این است که مزیای استخدام رسمی چیست، باید بگوییم که مزایای این نوع استخدام بالاست و معمولا کمکها به کارمندان در این قالب صورت میگیرد. مواردی نظیر عیدی، پاداش آخر سال و غیره.
معایب استخدام رسمی چیست؟
۱. یکی از معایب استخدام رسمی خستگی ناشی از کمکاری همکاران است که باعث پایینآمدن کیفیت و کمیت خروجی کار میگردد.
۲. یکی دیگر از معایب استخدام رسمی این است که روند افزایش حقوق کند است و سالی یکبار.حداکثر دوبار در سال رخ میدهد.
۳. بدگوئی و به اصطلاح زیرآبزنی از همکاران بسیار بالاست و در برخی موارد موجب اخراج افراد میشود.
۴. یکی از بدترین عیبهای استخدام رسمی این است که کار یکنواخت و خستهکننده است.
قوانین استخدام رسمی
کارمندان رسمی تابع قوانین استخدام رسمی همان کشور هستند، در ایران نیز قوانین خاصی با توجه به این که قانون استخدام رسمی چیست وجود دارند که به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد. طبق قانون استخدام کشوری مصوب مجلس شورای اسلامی، ماده ۳۲ درباره حقوق و دستمزد کارمندان رسمی است و بنا بر آن، به جز برخی استثناها، حقوق براساس جدول و ضرایب خاصی پرداخت و افزایش مییابد.
- ماده ۳۳ قانون استخدام رسمی. این ماده ادامه قانون بالا و تعیین ضریب برای حقوق و معیشت کارکنان دولت است؛
- ماده ۳۴ قانون استخدام رسمی. فرد تازه استخدامشده وارد پایه گروه ۱ در آن پست یا سازمان میشود و به مرور پایهگروه ارتقا مییابد؛
- ماده ۳۵ قانون استخدام رسمی. درصورت رضایت از کارمند رسمی و اثبات صلاحیت او، هر دو سال یک پایه گروه به وی اعطا میشود؛
- ماده ۳۶ قانون استخدام رسمی. شرایطی برای تغییر پایه گروه کارمندان رسمی ذکر مینماید؛
- ماده ۳۸ قانون استخدام رسمی. مربوط به مسائل فوقالعاده شغلی و غیره است؛
- فصل ۵ قانون استخدام رسمی. این ماده مربوط به تامین آسایش و حفظ سلامت کارمندان رسمی است و شامل چند ماده است؛
- فصل ۷ قانون استخدام رسمی. درباره حقوق کارکنان رسمی است.
جمعا قانون استخدام کشوری ۱۴۹ ماده دارد و بسیاری از مفاد قانونی استخدام رسمی در آن ذکر شدهاند.
سخن آخر
در کل با توجه به توضیحی که درمورد استخدام رسمی چیست دادیم، شرایط استخدام رسمی از همهنظر نسبت به استخدام پیمانی و قراردادی ارجحیت دارد. استخدام پیمانی تا ۹۰٪ شانس تبدیل به استخدام رسمی را دارد. در حالی که استخدام قراردادی بالعکس است و شانس بسیار پایینی برای استخدام رسمی وجود دارد. هر سه نوع قرارداد تابع قوانین بیمه و کار ایران هستند.
شما این جلسه از دوره جامع مباحث استخدام را مطالعه کردهاید.
برای ثبت این جلسه و مطالعه کامل دوره، وارد شوید.
دیدگاه