یادگیری شناختی چیست؟ هر آنچه باید درباره‌ی آن بدانید
- یادگیری شناختی چیست و چه کاربردی دارد؟
- عملکردهای یادگیری شناختی چیست؟
- عناصر یادگیری شناختی چیست؟
- فواید یادگیری شناختی چیست؟
- نمونه‌های یادگیری شناختی
طبق نظریه‌ی یادگیری شناختی، فرایندهای خاص تفکر می‌توانند به حفظ دانش بیش‌تر منجر شود؛ همینطور می‌تواند با برجسته کردن بهترین راه‌های یادگیری، در دستیابی به تسلط در شغل به شما کمک کند. در این مطلب توضیح خواهیم داد که یادگیری شناختی چیست و چگونه می‌توانید برای بهبود عملکرد در کار و سایر جنبه‌های زندگی‌تان از آن استفاده کنید.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
یادگیری شناختی چیست و چه کاربردی دارد؟
یادگیری شناختی سبکی از یادگیری است که بر استفاده‌ی مؤثرتر از مغز تمرکز می‌کند.
برای درک فرایند آن مهم است که معنی «شناخت» را بدانید. شناخت شامل فرایند ذهنی کسب دانش و درک از طریق حواس، تجربه و فکر است. نظریه‌ی یادگیری شناختی، شناخت و یادگیری را برای توضیح فرایندهای مختلف درگیر در یادگیری به طور مؤثر در هم ادغام می‌کند.
هدف فرایند یادگیری شناختی، طرح‌ریزی فرایند یادگیری برای تفکر بهینه، درک و حفظ‌کردن آنچه می‌آموزیم است. وقتی بر اصول یادگیری شناختی تسلط پیدا کنید، حفظ عادت یادگیری مادام العمر آسان می‌شود. این استراتژی‌ها نه‌تنها می‌توانند شما را به یادگیرنده‌ی بهتری تبدیل کند، بلکه شما را در حرفه‌تان سرآمد می‌کنند.
با استفاده از استراتژی‌های یادگیری شناختی می‌توانید سخنران عمومی قدرت‌مند، رهبری با تدبیر یا عضوی باانگیزه از یک تیم باشید که به سازمان در تحقق اهدافش کمک می‌کند.
عملکردهای یادگیری شناختی چیست؟
یادگیری شناختی فرایندی همه‌جانبه و فعال است که حواس شما را به روشی سازنده و بلندمدت درگیر می‌کند. علاوه بر این، به شما می‌آموزد که توانایی مغزتان را به حداکثر برسانید و اتصال اطلاعات جدید با ایده‌های موجود، تقویت حافظه و ظرفیت نگهداری را آسان‌تر می‌کند.
یادگیری شناختی به جای تأکید بر حفظ دانش، مثل روش سنتی کلاس‌های یادگیری، بر دانش گذشته متمرکز است. این نوع یادگیری به شما می‌آموزد که درمورد مطالب بیندیشید و برای یادگیری قوی‌تر، آنها را با دانش گذشته مرتبط کنید. این امر نه‌تنها یادگیری شناختی را به روشی مؤثرتر برای کسب دانش تبدیل می‌کند، بلکه سبب می‌شود که یادگیرنده‌ی بهتری در طول زمان باشید.
عناصر یادگیری شناختی چیست؟
یادگیری شناختی بر خلاف فرایند یادگیری سنتی است. یادگیری سنتی بیش‌تر بر «حفظ کردن» تمرکز می‌کند تا دستیابی به «تسلط» بر موضوع.
عوامل زیر برای فرایند این یادگیری ضروری هستند:
درک مطلب
استراتژی‌های یادگیری شناختی بر درک مطلب تأکید دارند. شما در درجه‌ی اول باید دلیل یادگیری موضوع و نقشی که دانشتان در کار ایفا می‌کند را درک کنید.
حافظه
یادگیری شناختی با حفظ‌کردن طوطی‌وار به‌صورتی که حجم زیادی از اطلاعات را در زمان کمی حفط کنید، مخالف است. هدف در یادگیری شناختی، درک موضوع در سطح عمیق‌تر است. این امر اثری همه‌جانبه را می‌آفریند که به یادآوری اطلاعات کمک می‌کند و توانایی شما را در ارتباط دانش جدید با اطلاعات گذشته بهبود می‌بخشد.
به‌کارگیری
استراتژی‌های یادگیری شناختی شما را تشویق می‌کنند تا درمورد مطالب و نحوه‌ی استفاده از آنها در شرایط فعلی و آینده تأمل کنید. شما با این کار مهارت‌های حل مسئله و تفکر انتقادی و هم‌چنین ویژگی‌های رهبر بابصیرت را بهبود می‌بخشید؛ یعنی این کار می‌تواند به شما کمک کند که چیزهایی را مشاهده کنید که دیگران نمی‌توانند واضح ببینند.
فواید یادگیری شناختی چیست؟
یادگیری شناختی روشی مؤثر در پرورش عشق به یادگیری مادام‌العمر و پیشرفت عملکرد کارکنان است. سازمان‌ها می‌توانند از استراتژی‌های یادگیری شناختی استفاده کنند تا در مواردی که در ادامه شرح داده‌ایم، بر کارکنان خود تأثیرگذار باشند:
بهبود درک مطلب
در یادگیری شناختی، افراد از طریق انجام کار یاد می‌گیرند. این رویکرد عملی، یادگیری را همه‌جانبه می‌کند و به بهبود درک مطلب کمک می‌کند؛ بنابراین، شما می‌توانید درک عمیق‌تری از مطالب و کاربرد آنها در کار و زندگی خود داشته‌باشید.
بهبود مهارت‌های حل مسئله
مهارت حل مسئله در هر سطح از رهبری بسیار مهم است. رویکرد یادگیری شناختی توانایی شما را در شکل‌گیری این مهارت اصلی افزایش می‌دهد و به افراد کمک می‌کند تا آن را در تمام جوانب شغلشان اعمال کنند.
افزایش اعتمادبه‌نفس
یادگیری شناختی هم‌چنین می‌تواند اعتماد به نفس شما را در کنار آمدن با چالش‌های محل کار بهبود بخشد، زیرا مهارت‌های حل مسئله را ارتقا می‌دهد و یادگیری چیزهای جدید را در دوره‌ای کوتاه آسان می‌کند.
تشویق یادگیری مداوم
مهارت‌های شناختی سبب یادگیری بلندمدت می‌شوند؛ زیرا به شما امکان می‌دهند که دانش قبلی خود را با مطالب جدید مرتبط کنید. این امر به شما کمک می‌کند تا اطلاعات قدیمی و جدید را ادغام و هر دو را به طور مؤثر اِعمال کنید.
استراتژی‌های شناختی با ایجاد انگیزه و رضایت بخشیدن به دانش جدید، عشق به یادگیری را تقویت می‌کنند. این موضوع شما را تشویق می‌کند تا اشتهایی سیری‌ناپذیر برای کسب دانش در هر محیطی داشته‌باشید.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
نمونه‌های یادگیری شناختی
حال که دریافتید یادگیری شناختی چیست وبا مزایای آن آشنا شدید، در ادامه قصد داریم شما را با نمونه‌هایی از یادگیری شناختی آشنا کنیم:
۱. یادگیری ضمنی (Implicit Learning)
یادگیری ضمنی از نمونه‌های یادگیری شناختی است. یادگیری در صورتی ضمنی است که قصد فعالی برای کسب دانش نداشته‌باشد. این یادگیری نوعی یادگیری تصادفی و خودکار است، زیرا شما از روند کار آگاهی ندارید، اما بعدا می‌دانید که اطلاعات را حفظ کرده‌اید.
صحبت کردن، راه رفتن، غذا خوردن و سایر مواردی که بدون افکار آگاهانه می‌آموزید، مثال‌هایی از این نوع یادگیری هستند. برای نمونه، شما ممکن است یاد بگیرید که تایپ کنید، بدون این‌که به صفحه‌کلیدتان نگاه کنید.
۲. یادگیری صریح (Explicit Learning)
هنگامی که به‌عمد به دنبال دانش هستید، به‌صراحت در حال یادگیری هستید. این نوع یادگیری شامل تلاش برای تخصص در یک مهارت یا فرایند حیاتی در کارتان یا بازگشت به مدرسه برای ادامه تحصیل است.
برخلاف یادگیری ضمنی که به طور طبیعی به شما می‌رسد، یادگیری صریح به اقدام آگاهانه و توجه مداوم به کسب دانش جدید نیاز دارد.
یادگیری شناختی به شما کمک می‌کند تا با بینشی استثنایی درمورد موضوع و چگونگی ارتباط آن با کار خود، به‌صراحت یاد بگیرید. برای نمونه، وقتی شما در دوره‌ی آموزشی پاورپوینت ثبت‌نام می‌کنید تا مهارت ارائه و سخنرانی خود را ارتقا دهید، در حال انجام این نوع یادگیری هستید.
۳. یادگیری معنی‌دار از نمونه‌های یادگیری شناختی (Meaningful Learning)
یادگیری معنی‌دار زمانی اتفاق می‌افتد که فرد دانش جدیدی را با اطلاعات و تجربیات گذشته مرتبط کند. این یادگیری جنبه‌های عاطفی، انگیزشی و شناختی را در بر می‌گیرد و به تعمیق دانش و مهارت حل مسئله کمک می‌کند. برای مثال، وقتی شما برای دوره‌ی مدیریت پیشرفته ثبت‌نام می‌کنید تا رهبر بهتری برای تیم شوید و درک عمیق‌تری از آموزش رهبری گذشته داشته‌باشید، از این نوع یادگیری بهره‌مند می‌شوید.
۴. یادگیری مشارکتی و مشترک (Cooperative and Collaborative Learning)
هنگامی که شما به عنوان یک گروه یا تیم در کار خود فرایند جدیدی را یاد می‌گیرید، در حال یادگیری مشارکتی هستید. یادگیری مشارکتی به تعمیق همکاری کمک می‌کند و بهترین مهارت‌ها را در هریک از شرکت‌کنندگان در این رویداد به ارمغان می‌آورد.
این نوع یادگیری شناختی شامل ۴ عنصر است:
- تعامل هم‌زمان؛
- وابستگی مثبت؛
- مسئولیت فردی؛
- مشارکت برابر.
یادگیری مشارکتی یک استراتژی شناختی است که در آن فردی با منبعی از دانش و اطلاعات، به گروه می‌آموزد که چگونه ایده‌های خود را در یک مهارت یا حوزه‌ی خاص دانش توسعه دهد. به عنوان مثال، شرکت شما می‌تواند یک همکار را درمورد روند جدید تولید آموزش دهد تا بتوانند دانش را به اعضای تیم منتقل کنند.
۵. یادگیری اکتشافی از نمونه‌های یادگیری شناختی (Discovery Learning)
از دیگر نمونه‌های یادگیری شناختی می‌توان به یادگیری اکتشافی اشاره کرد. هنگامی که به طور فعال به دنبال دانش جدید هستید، در حال یادگیری اکتشافی هستید. به بیان دقیق‌تر، اگر از تحقیق درمورد مفاهیم و فرایندهای جدید لذت می‌برید، عمیقا درباره‌ی موضوعاتی فکر می‌کنید که در حوزه‌ی اصلی شما نیستند یا اطلاعات جدید را با کارتان تطبیق می‌دهید، شما در حال یادگیری اکتشافی هستید.
به عنوان مثال، شما ممکن است اطلاعات بیش‌تری را درمورد یک اپلیکیشن جدید جریان کار که افراد حرفه‌ای در صنعت شما از آن صحبت می‌کنند، بیاموزید.
۶. یادگیری غیرانجمنی (Non-associative Learning)
یادگیری غیرانجمنی به ۲ سبک عادت (Habituation) و حساسیت (Sensitization) تقسیم می‌شود. هر ۲ سبک بر اساس واکنش شما در برابر محرک مداوم، بر نحوه‌ی یادگیری تمرکز می‌کنند.
عادت یادگیری در سبک یادگیری بر حسب عادت است و شامل واکنش کاهش‌یافته به محرک پس از مواجهه‌ی طولانی‌مدت است. به‌عنوان مثال، عادت باعث می‌شود که اگر در کسب‌وکار صنعتی کار می‌کنید، دیگر سروصدا اذیتتان نکند؛ یعنی با گذشت زمان، صدا دیگر شما را آزار نمی‌دهد، زیرا شما یاد گرفته‌اید که محرک را نادیده بگیرید.
نقطه‌ی مقابل یادگیری عادتی، یادگیری از طریق حساسیت است، زیرا واکنش شما با قرار گرفتن مکرر در معرض محرک افزایش می‌یابد؛. به‌عنوان مثال، ممکن است در برابر صدای زنگ تلفن دفتر کارتان واکنش بیش‌تری نشان دهید. هر ۲ نوع یادگیری بنیادی هستند و می‌توانند با شرایط گسترده‌ی زندگی و کار سازگار شوند.
۷. یادگیری عاطفی (Emotional Learning)
استراتژی شناختی به افراد کمک می‌کند تا هوش هیجانی و سایر جنبه‌های مدیریت احساسات و درک احساسات دیگران را بیاموزند. چه رهبر باشید و چه کارمند، هوش هیجانی نقش مهمی در همدلی، روابط بین‌فردی و ارتباطات مؤثر دارد.
به عنوان مثال، یادگیری عاطفی به شما کمک می‌کند که بدون در نظر گرفتن موقعیت افراد در سازمان، روابط صمیمانه‌ای با همکاران درون‌گرا و برون‌گرا داشته‌باشید. تسلط بر این یادگیری می‌تواند روابط شما را در محل کار و زندگی خصوصی بهبود بخشد.
۸. یادگیری تجربی از نمونه‌های یادگیری شناختی (Experiential Learning)
یادگیری تجربی نیز از نمونه‌های یادگیری شناختی است. مردم اغلب با تجربه کردن بهتر می‌آموزند. یادگیری تجربی یک استراتژی شناختی است که به شما امکان می‌دهد تا از تعاملات خود با دیگران درس‌های ارزش‌مند زندگی را بیاموزید؛ با این حال، این یادگیری‌ها تجربیات ذهنی هستند و به تفسیرهای شما بستگی دارند.
به عنوان مثال، کارآموز پزشکی می‌تواند با تعامل با پزشک باتجربه، درمورد مراقبت، تشخیص، همدلی و دل‌سوزی بیمار بینش کسب کند.
بنابراین، ممکن است ۲ نفر تجربه‌ی یکسانی داشته‌باشند و درس‌های مختلفی را از این رویداد بگیرند. ارزش تجربه‌ی شما به سطح درون‌بینی شما و این‌که چطور می‌توانید آن را به رویدادهای گذشته ربط دهید بستگی دارد.
۹. یادگیری از طریق شنوایی (Receptive Learning)
اگر شما عاشق یادگیری در سخنرانی‌هایی هستید که شخصی جلو می‌ایستد و مخاطبان گوش می‌دهند، یادداشت برداری می‌کنند و درباره‌ی موضوعی صحبت می‌کنند، باید بدانید که این حالت یادگیری از طریق شنوایی است. یادگیرندگان در این استراتژی، منفعل هستند و شخصی که مطالب را ارائه می‌دهد فعال است. یادگیری از طریق شنوایی، مشارکت در یادداشت‌برداری و طرح سؤال را محدود می‌کند.
به عنوان مثال، وقتی سازمان از متخصصان دعوت می‌کند که تیم شما را در محیط کلاس یا کارگاه آموزش دهند، این نوع یادگیری، همان یادگیری از طریق شنوایی است.
۱۰. یادگیری با مشاهده (Observation Learning)
این استراتژی یادگیری شناختی شامل تقلید است. تقلید ابزار یادگیری مؤثری است، به‌ویژه در میان کودکان؛ با این حال، بزرگ‌سالان نیز می‌توانند از دیگران تقلید کنند تا مهارت‌ها و ویژگی‌های موردنظر خود را بیاموزند. شما می‌توانید با تقلید از رهبران رشته‌ی خود، ویژگی‌های رهبری را بیاموزید و با تمرین عادات افراد بزرگ تیم، فرد بهتری در تیم شوید. به عنوان مثال، مشاهده‌ی مدیری که در برنامه‌ریزی بلندمدت سرآمد است، می‌تواند به بهبود تفکر استراتژیک شما کمک کند.
خلاصه
یادگیری شناختی روشی عالی برای دستیابی به تسلط در شغل است. یادگیری شناختی به شما کمک می‌کند تا استفاده از مغز، افکار، احساسات و تجربیاتتان بهینه شود.
اگر می‌خواهید به یادگیرنده‌ی مؤثری تبدیل شوید که یک عمر از کسب دانش لذت می‌برد، استراتژی‌های یادگیری شناختی بالا را برای دستیابی به تعالی در کار و زمینه‌های زندگی تمرین کنید. امیدواریم مطالعه‌ی این مطلب برای شما مفید بوده‌باشد. نظرات خود را با ما به‌اشتراک بگذارید.
با ساختن یک رزومه حرفه‌ای، برای استخدام در بهترین فرصت‌های شغلی اقدام کنید.
منبع: indeed.com
دیدگاه