۳ نکته در مورد افزایش توان یادگیری

حتما شما هم در مورد یادگیری یک موضوع مشخص تلاش‌هایی کرده‌اید و پس از مدتی احساس کرده‌اید فرآیند یادگیری آنگونه که می‌خواهید به پیش نمی‌رود. حتی در بسیاری موارد پس از مدتی دچار نامیدی شده‌اید. دلیل چیست؟ این مشکل را از جنبه‌های مختلفی می‌توان بررسی کرد. ما در این متن تلاش کرده‌ایم که آن را از لحاظ اشتباهات شخصی خود فرد در فرآیند یادگیری مورد بررسی قراردهیم و در این راستا به سه موضوع اساسی نگاهی بیاندازیم:

۱- متخصص باشید نه متوهم

خیلی از افراد به هر طرف که نگاه می‌کنند متوجه می‌شوند موضوعات بسیار زیادی برای یادگیری وجود دارد و در برخورد با این مسئله احساس می‌کنند که دنیا با سرعت بسیار زیادی در حال جلو رفتن است و آن‌ها از قافله عقب مانده‌اند و برای حل این مشکل و از بین بردن این احساس تلاش می‌کنند که در زمینه‌های بسیار مختلفی به شیوه‌های گوناگون شروع به یادگیری نمایند. از رفتن به کلاس گرفته تا خواندن مقاله و یا اطلاعات مربوطه در دنیای مجازی. و حتی دائم نگران مسائل دیگری هم هستند که در مورد یادگیری آن‌ها هنوز اقدامی نکرده‌اند و گاهی چنگی هم به این مسائل می‌زنند. اگر شما هم جزو این دسته هستید. خیلی رک باید به شما گفت؛ پس از مدتی سرگیجه خواهید گرفت؛ استرس شما بیشتر خواهد شد و نهایتا پیشرفت خاصی نیز نخواهید کرد.

بیشتر بدانید: یادگیری اثربخش

در جامعه ما مفهوم اشتباهی به عنوان ارزش معرفی شده است: «فردی که در کارهای بسیار متفاوتی اطلاعات دارد، فرد توانایی است». اگر شما تعمیر کولر، بازرسی هواپیما، نسخه خوانی، آرایش گری، نجاری و از هر چیز بی ربطی، اطلاعاتی داشته باشید، مورد تحسین خیلی‌ها قرار خواهید گرفت اما موفق نخواهید شد. توانا شمردن چنین فردی تنها یک توهم است. در دنیای امروزی با عمق فراوان علوم و سرعت زیاد آن‌ها در رشد، تنها کافی است که در یک زمینه مشخص دارای اطلاعات، مهارت و توانایی باشید و معنای تخصص جز این نیست. به عبارت عامیانه‌تری چاه عمیقی باشید نه یک دریاچه کم عمق.

ریشه اصی اینکه افراد تمایل دارند همه چیز را یادبگیرند ایده‌آل گرایی این افراد است. موضوعی که سبب می‌شود چنین اشخاصی صرفا از توانایی‌های سطحی برخوردار باشند.

اما حتی اگر فرد ایده‌آل گرایی هم نباشید ولی از علایق حقیقی و توانایی‌های خودآگاهی نداشته باشید، باز هم دچار چنین وضعیتی خواهید شد.

۲- شما؟ بله؟ چه می‌خواهید؟

همانطور که گفته شد همه ما برای یادگیری از شیوه‌های مختلفی استفاده می‌کنیم. کلاس‌های حضوری، کتاب، مقاله و یا دوره‌های آموزش الکتونیک و مجازی مانند وب‌یاد و اغلب در صورت به اتمام رساندن آن ، احساس می‌کنیم شیوه انتخاب شده بازده بالایی نداشته است. جدا از این که ممکن است گاهی شیوه انتخاب شده واقعاً مناسب نبوده باشد، گاهی حتی اگر شیوه نیز بسیار مناسب باشد ما همچنان همین حس را خواهیم داشت.کلاس‌های بسیار معتبری خواهیم رفت که از اساتید مسلطی بهره می‌برند اما همچنان در انتها ما احساس می‌کنیم کلاس بازده پایینی داشته است. یک دلیل اصلی این است که ما نمی‌دانیم قبل و در شروع کلاس در چه سطحی هستیم و پس از پایان کلاس می‌خواهیم چه تغییری رخ داده باشد. باید قبل از انتخاب شیوه یادگیری و شروع به آن، دقیقاً بدانید که در مورد موضوعی که قصد یادگیری آن را دارید در چه سطحی قرار دارید. باید کاملا با خود صادق باشید و از اینکه در سطح پایینی هستید نترسید، از این بترسید که خود را فریب دهید. همچنینی باید قبل از شروع فرآیند یادگیری برای خود به صورت کاملاً مشخص، معین نمایید که قصد شما از طی کردن فرآیند یادگیری مورد نظر دقیقاً به دست آوردن چه چیزی است؟ در پاسخ به این پرسش کلی گویی نکنید. دقیق و کاملاً با جزئیات به این پرسش پاسخ دهید. و البته به شدت واقع بین باشید. همچنین سعی کنید به دنبال اتفاقات بزرگ و عجیب نباشید. یاد بگیرید به تغییرات نرم و آرام و عمیق روی آورید.

با چنین اقداماتی شما میزان و معیار مناسبی برای سنجش بازدهی فرآیند یادگیری خواهید داشت و همچنین بهتر خواهید فهمید به چه اقداماتی در حین سپری کردن دوران یادگیری نیازمندید.

بیشتر بدانید:‌ چگونه یادگیری چابک می‌تواند باعث توسعه شغلی شما شود؟

 3- همیشه وسط خبرهایی هست.

یک مشکل بزرگ دیگر، دیدگاه و نگرش ما نسبت به یادگیری است. توجه بیش از حد ما به کسب و اخذ یک نتیجه، بدون توجه به فرآیند و مسیر. به عنوان مثال: مدرک دانشگاهی. چقدر خانواده‌های ما، خود ما و جامعه بیش از حد به اخذ این مدرک توجه می‌کنند. اگر بخواهیم با خود صادق باشیم بیشتر انسان‌ها در جامعه ما دانشگاه را در ذهن خود با اخذ مدرک پایانی تعریف می‌کنند. درست مانند مطالعه کردنمان که دائماً دقت می‌کنیم که تا چند صفحه دیگر کتاب تمام می‌شود تا برچسب خواندن آن کتاب بر روی ما نصب شود. همین نگاه تاثیر بسزایی داشته است که بسیاری از فارغ التحصیلان ما مدرکی داشته باشند که صرفاً یک برچسب است و به هیچ وجه معیار قابل اعتمادی برای نشان دادن توانایی‌های آن فرد نیست. وقتی به دانشگاه می‌روید، وقتی در یک کلاس ثبت نام می‌کنید و یا شروع به دیدن یک ویدیوی آموزش می‌کنید دائما به فکر اخذ نتیجه نهایی نباشید. تقریباً تمام اتفاقات لازم در مسیر یادگیری از شروع تا انتها رخ می‌دهد نه در اخذ نتیجه نهایی. توجه، نگاه و دقت دائمی شما به اخذ نتیجه نهایی (که معمولاً با استرس و تشنج همراه است) سبب می‌شود که به اتفاقات در حین سپری فرآیند آموزش حساس نباشید و خود را از بسیاری تغییرات در جهت یادگیری محروم نمایید. از ازدست دادن نتایجی همچون مدرک و نمادهایی که تنها مشخص کننده پایاین یک فرآیند آموزش هستند، نترسید. تنها هدف این است که شما یاد بگیرید، توانایی شما مدرک شما است نه مدرک شما، تواناییتان. 

برای مطالعه بیشتر در حوزه یادگیری می توانید به مقالات زیر مراجعه کنید:

- چرا یادگیری مادام العمر، برای سلامت، درآمد و زندگی اجتماعی شما مفید است؟

- آیا سبک یادگیری خود را می شناسید؟