انواع یادگیری؛ آیا سبک یادگیری خود را میشناسید؟
- اهمیت شناخت انواع سبکهای یادگیری
- انواع سبکهای یادگیری
- انواع سبکهای یادگیری در چرخه یادگیری تجربهای (کلب)
ترجیحات و راههای موردپسند شما از میان انواع سبکهای یادگیری برای مطالعه و یادگیری مسائل چگونه است؟ استفاده از تصاویر به جای متن؟ یادگیری همراه با دیگران یا اقدام به یادگیری به صورت فردی؟ و یا یادگیری در یک موقعیت ساختارمند را به یک موقعیت غیر ساختارمند ترجیح میدهید؟ پاسخ هر کدام از این سوالات سبک یادگیری شما را مشخص میکند.
در این مطلب به انواع سبکهای یادگیری پرداختیم تا در نهایت سبک یادگیری خود را بشناسید.
اهمیت شناخت انواع سبکهای یادگیری
حتما به صورت تجربی با این واقعیت برخورد کردهاید که یادگیری شما تحت شرایط خاصی به شدت متفاوت و لذتبخش است. ترجیحات و یا سبکهای یادگیری افراد بسیار گوناگوناند، ولی میتوان انواع سبکهای یادگیری را به سه دستهی اصلی بصری، شنیداری و حرکتی تقسیم کرد که در ادامه بهطور کامل در مورد هریک توضیح میدهیم. طبق دستهبندیهای دیگر، سبکهای یادگیری انواع دیگری مانند زبانی و منطقی نیز دارند که به آنها نیز خواهیم پرداخت.
در نظر داشته باشید که هر ۸ سبک از انواع یادگیری در افراد وجود دارد، ولی در مجموع تمایل افراد به برخی از سبکها به نسبت بقیه بیشتر است.
نکتهای که باید یادآور شویم این است که برخلاف هوش و استعداد که توانایی هستند، سبک یادگیری توانایی نیست. به این معنی که، سبک یادگیری به اینکه یادگیرنده چگونه یاد می گیرد اشاره می کند نه به میزان موفقیت فرد در امر یادگیری و طبعا هرچه سبک یادگیری شخصی شما با آنچه می آموزید هماهنگ تر باشد، یادگیری اثربخش و لذت بخشتر خواهد بود.
انواع سبکهای یادگیری
طبق دستهبندی زیر انواع سبکهای یادگیری به این صورت هستند:
۱. سبک یادگیری بصری؛
۲. سبک یادگیری شنیداری؛
۳. سبک یادگیری حرکتی؛
۴. سبک یادگیری زبانی؛
۵. سبک یادگیری طبیعتگرا؛
۶. سبک یادگیری منطقی یا ریاضیاتی؛
۷. سبک یادگیری میانفردی؛
۸. سبک یادگیری درونفردی.
در ادامه در مورد انواع سبکهای یادگیری صحبت میکنیم.
۱. سبک یادگیری بصری
اولین مورد از انواع سبکهای یادگیری که به آن میپردازیم، سبک یادگیری بصری نامیده میشود. فراگیران تصویری، که به آنها «فراگیران فضایی» نیز گفته میشود، وقتی اطلاعات با تصاویر طراحیشده روی تخته سیاه، نمودارها، اَشکال، نقشهها یا سایر طرحهای گرافیکی ارائه میشود، اطلاعات را به بهترین وجه پردازش میکنند. افرادی که یادگیرنده بصری هستند ترجیح میدهند که دستورالعملها چاپ شود تا اینکه به آنها بهصورت شفاهی داده شوند و ممکن است اغلب هنگام ایدهپردازی یا تلاش برای ایجاد مفهوم در موضوع جدید فراموشکار باشند.
از آنجا که فراگیران بصری در دیدن چگونگی ارتباط مفاهیم و ایدهها مهارت دارند، تمایل دارند که در نقشهایی که مجبورند از مهارتهای دیداری استفاده کنند، بر اساس دادهها تصمیم بگیرند یا با استفاده از هنر و طراحی چیزهایی را خلق کنند، سرآمد باشند. آنها بهویژه در موقعیتهایی که از نظر جسمی یا مفهومی به کنار هم قراردادن نیاز دارند، بسیار عالی هستند.
در ادامه چند شغل آورده شده است که ممکن است برای فراگیران بصری بهتر باشد:
- کنترلکننده ترافیک هوایی؛
- انیماتور؛
- معمار؛
- دفتردار؛
- دانشمند علوم داده؛
- مدیر پایگاه داده؛
- راننده؛
- ویراستار؛
- مهندس؛
- طراح گرافیک؛
- طراح داخلی؛
- نقاش؛
- عکاس و فیلمبردار؛
- خلبان؛
- توسعهدهنده نرمافزار؛
- برنامهریز استراتژیک؛
- طراح UX.
۲. سبک یادگیری شنیداری
سبک شنیداری از انواع سبکهای یادگیری است. فراگیران شنیداری وقتی چیزی با صدای بلند گفته میشود، مثلا در یک سخنرانی، اطلاعات را بهتر پردازش میکنند. این نوع افراد میتوانند بهراحتی سخنان دیگران را به یاد بیاورند و ترجیح میدهند که از طریق موضوعاتی که درک آنها پیچیده یا دشوار است، صحبت کنند. این افراد دستورالعملهای کلامی را ترجیح میدهند و ممکن است موارد را بیش از یک بار با صدای بلند تکرار کنند تا آنها را به حافظه بلندمدت خود انتقال دهند. آنها ممکن است برای درک بهتر موضوع سؤالاتی را مطرح کنند.
افرادی که یادگیرنده شنیداری هستند، تمایل دارند مشاغلی را انتخاب کنند که به بحث گروهی، مهارتهای گوشدادن فعال یا تصمیمگیری بر اساس مکالمه نیاز دارند. از آنجا که آنها میتوانند اطلاعات را با شنیدن به یاد بیاورند و به دیدن آنها نیازی ندارند، میتوانند اطلاعات شنیداری را پردازش کنند و برای توسعه شغلی فقط بر اساس دستورالعملهای کلامی عمل کنند.
در ادامه چند شغل را که ممکن است برای این افراد مناسب باشد، ذکر کردهایم.
- دستیار اجرایی؛
- وکیل؛
- خدمات مشتری حرفهای؛
- پزشک؛
- مشاور ارشاد؛
- روزنامهنگار؛
- قاضی؛
- مربی؛
- نوازنده؛
- پرستار؛
- دستیار حقوقی؛
- روانپزشک یا رواندرمانگر؛
- استخدامکننده؛
- فروشنده حرفهای؛
- صدابردار؛
- معلم؛
- مترجم؛
- استاد راهنما؛
- برنامهریز عروسی.
۳. سبک یادگیری حرکتی
سومین سبک از انواع سبکهای یادگیری که به آن میپردازیم، سبک یادگیری حرکتی است. فراگیران حرکتی، که به آنها «یادگیرندگان لمسی» نیز گفته میشود، اطلاعات را از طریق تجربه پردازش میکنند تا اینکه به آنها نشان داده یا گفته شود. این نوع از فراگیران ترجیح میدهند کارهایی را انجام دهند که بیشتر «دستی» باشد. آنها ترجیح میدهند که موارد را لمس و احساس کنند و بهراحتی میتوانند کارهایی را که انجام دادهاند، در مقابل آنچه شنیده یا خواندهاند، به یاد بیاورند. افرادی که از سبک یادگیری حرکتی استفاده می کنند دوست دارند که با استفاده از دست خود چیزهایی را بسازند و وقتی درگیر جسمی هستند، اطلاعات را بهتر به خاطر میآورند.
فراگیران حرکتی تمایل دارند در نقشی که به عمل و حرکت مداوم نیاز دارد، سرآمد باشند. از آنجا که آنها تحرک مداوم را ترجیح میدهند، برای مشاغلی که فعالیت بدنی زیادی نیاز دارند، مناسب هستند؛ بهویژه مشاغلی که به آنها اجازه میدهد تا با دست خود کار کنند.
در ادامه چند شغل آورده شده است که ممکن است برای یادگیرندگان حرکتی، بیشتر مناسب باشد:
- بازیگر؛
- ورزشکار؛
- باریستا؛
- نجار؛
- تهیهکننده غذا؛
- سرآشپز؛
- کارگر ساختمانی؛
- دندانپزشک؛
- تکنسین برق؛
- مزرعهدار؛
- نگهبان؛
- باغبان؛
- مهماندار؛
- مکانیک؛
- معلم خصوصی؛
- فیزیوتراپیست؛
- گارسون؛
- استایلیت و طراح مد؛
- دامپزشک.
۴. سبک یادگیری زبانی
سبک زبانی از دیگر انواع سبکهای یادگیری است که در مورد آن توضیح خواهیم داد. یادگیرندهی زبانی فردی است که از طریق مهارتهای زبانی، از جمله خواندن، نوشتن، گوش دادن یا صحبت کردن، بهتر یاد میگیرد و بعضی اوقات ترکیبی از این روشها را به کار میگیرد؛ بنابراین، مثلا اگر زبانآموزی بخواهد مهارت جدیدی را فرابگیرد، بهترین روش یادگیری برای او خواندن دربارهی آن است؛ پس از آن، به یک فایل صوتی در آن زمینه گوش میدهد و دربارهی آن یادداشت برداری میکند. سرانجام، لازم است دربارهی آن صحبت کند یا با جزئیات بیشتر و مفصلتری درمورد آن بنویسد. عجیب نیست که برخی از بهترین آموزگاران و اساتید از یادگیرندگان زبانی هستند، زیرا این در ذات حرفهی آنهاست.
۵. سبک یادگیری طبیعتگرا
مورد بعدی از انواع سبکهای یادگیری که به آن میپردازیم، سبک یادگیری طبیعتگرا نام دارد. یادگیرندهی طبیعتگرا فردی است که از طریق کار با طبیعت و تجربهی آن یاد میگیرد. برای نمونه، دانشمندان از جملهی این گونه افراد هستند؛ همچنین، طبیعتگرایان عاشق تجربه و مشاهدهی جهان پیرامون خود هستند و بیشترین اطلاعات و دانش را از طریق آزمایش کردن دریافت میکنند.
۶. سبک یادگیری منطقی یا ریاضیاتی
سبک یادگیری منطقی یا ریاضیاتی، از دیگر انواع سبکهای یادگیری است. شخصی با این شیوهی یادگیری باید چیزها را طبقهبندی و دستهبندی کند. این گروه روابط، الگوها، ارقام و معادلهها را نیز بهتر از دیگران درک میکنند. مهندسان، دانشمندان، ریاضیدانان و سایر مشاغل فنی از این دسته افراد هستند.
۷. سبک یادگیری میانفردی
سبک یادگیری میان فردی نیز از انواع سبکهای یادگیری است که به آن میپردازیم. یادگیرندهی میانفردی کسی است که از طریق ارتباط برقرار کردن با دیگران یاد میگیرد؛ درواقع از روش یادگیری مشارکتی بهره برده است. اغلب این افراد مهارت داستانگویی خوبی دارند، در تیمها بهتر عمل میکنند و ایدههای خود را با ایدههای دیگران مقایسه میکنند. به عبارت دیگر، دیگران به آنها کمک میکنند تا به ایدههای خود برسند. آنها ذاتا رهبران خوبی هستند و در قالب تیم نیز عملکرد خوبی دارند. شما اغلب اینگونه افراد را در عرصههای گوناگون روانشناسی و علوم اجتماعی میبینید.
۸. سبک یادگیری درونفردی
آخرین مورد از انواع سبکهای یادگیری، سبک یادگیری درونفردی نام دارد. یادگیرندهی درونفردی، در تقابل با میانفردی، کسی است که در تنهایی عملکرد و یادگیری بهتری دارد. این افراد اهدافی شخصی را برای خود تعیین میکنند که چالشبرانگیزند، اما غیرممکن نیستند. عواملی که به آنها انگیزه میدهند، درونی هستند، نه بیرونی. آنها اغلب افرادی درونگرا هستند و به عرصههای خلاق وارد میشوند، سراغ کارآفرینی میروند و بعضی از آنها به صاحبان کسبوکارهای کوچک تبدیل میشوند. در مجموع، به طور معمول به دنبال عرصهها یا صنایعی میروند که بتوانند در آنها بدون نظارت و کنترل مستقیم کار کنند.
انواع سبکهای یادگیری در چرخه یادگیری تجربهای (کلب)
این سبک یادگیری توسط دیوید کلب (David A. Kolb) بر اساس یک چرخه چهار مرحلهای به نام چرخه یادگیری تجربهای تعریف شده است. کلب با توجه به الگوی یادگیری تجربهای خود، دو بُعد و چهار شیوه یادگیری را معرفی کرده است که از ترکیب آنها، انواع سبکهای یادگیری مختلفی را تعریف کردهاست.
- بُعد نخست شامل دو شیوه یادگیری تجربه عینی در مقابل مفهوم سازی انتزاعی است. شما برای یادگیری و تفکر بیشتر به مباحث عینی و ملموس علاقهمند هستید یا موضوعات ذهنی و انتزاعی؟
- بُعد دوم نیز شامل دو شیوه یادگیری، شامل آزمایشگری فعال در مقابل مشاهده تاملی است. بیشتر علاقه دارید که به عنوان یک مشارکت کننده در فرایند یادگیری درگیر شوید و آزمایش کنید یا ترجیح میدهید، صرفا مشاهده و تفکر عمیقی پیرامون موضوع داشته باشید؟
بر همین مبنا، کلب و فرای با ترکیب این چهار شیوه یادگیری، انواع سبکهای یادگیری مختلف شامل سبکهای واگرا، جذب کننده، همگرا و انطباقیابنده را معرفی نموده، که به شکل زیر مطرح میشوند:
۱. سبک یادگیری واگرا
سبک یادگیری واگرا اولین مورد از انواع سبکهای یادگیری در چرخه یادگیری تجربهای است که اکنون در مورد آن توضیح میدهیم. واگراها قابلیتهای تجربه عینی و مشاهده تاملی قوی دارند، آنها موقعیت را از زوایای متعدد میبینند، به طوفان فکری و تولید ایده تاکید دارند، تخیل بسیار قوی دارند، به ارزشها حساس ترند، به احساسات دیگران احترام میگذارند، با ذهن باز و بدون سوگیری گوش میدهند و در موقعیتهای مبهم به تخیل میپردازند.
۲. سبک یادگیری جذب کننده
سبک یادگیری جذبکننده از انواع سبکهای یادگیری است که توسط کلب و فرای تعریف شدهاست. جذب کنندهها قابلیتهای مفهوم سازی انتزاعی و مشاهده تاملی قوی دارند، قدرت ساخت مدلهای نظری را دارند، به مفاهیم انتزاعی علاقه مندند، چندان به کاربرد عملی نظریهها اهمیت نمیدهند، اطلاعات را سازماندهی میکنند، مدلهای مفهومی خوبی میسازند و دادههای کمی را خوب تحلیل میکنند.
۳. سبک یادگیری همگرا
همگراها قابلیتها و مهارتهای مفهومسازی انتزاعی و آزمایشگری فعال قوی دارند، آنها قدرت حل مسئله بالایی دارند و برای مشاغل مدیریتی مناسباند، در کاربرد نظریه بسیار قوی عمل میکنند، به کارهای فنی و تکنیکی علاقه دارند، روشهای جدیدی برای تفکر و عمل ایجاد میکنند، ایدههای جدید را آزمایش میکنند، راهحلهای بهینهتری انتخاب میکنند و در تصمیمگیری مهارت خوبی دارند.
۴. سبک یادگیری انطباقدهنده
انطباقدهندهها قابلیت تجربه عینی و آزمایشگری فعال قوی دارند، قدرت تحلیل اینها کمتر است، در موقعیتهای تصمیمگیری به عقل سلیم خود اعتماد میکنند، طرحها و تجربیات را متناسب با شرایط به کار میگیرند، سرعت بالایی دارند و برای مشاغلی همچون فروش و بازاریابی بسیار مناسباند. به تحقق اهداف تعهد بالایی دارند، به دنبال شکار و بهرهبرداری از فرصتها هستند و دوست دارند با دیگران در تعامل باشند.
خلاصه
- با تشخیص سبک یادگیریتان میتوانید یادگیری خود را اثربخشتر کنید؛
- ۸ سبک مختلف از انواع یادگیری را در این مطلب شرح دادیم؛ از جمله حرکتی، طبیعتگرا، درونفردی و میانفردی.
دیدگاه