زبان بدن چیست؟ تعریف، تکنیک‌ها و اشتباهات زبان بدن در محیط کار

• زبان بدن چیست؟
• چرا زبان بدن هویت ما را شکل می‌دهد؟
• چگونه تکنیک های زبان بدن را درک کنیم؟
• تکنیک های زبان بدن در محیط کار کدامند؟
• اشتباهات زبان بدن در محیط کار شامل چه مواردی هستند؟
• چند نکته مهم درباره خواندن زبان بدن
• چگونه زبان بدن اطرافیان را بخوانیم؟
• معنای حریم شخصی افراد در زبان بدن چیست؟

معمولا اولین سوالی که با شنیدن زبان بدن (Body Language) به ذهن‌ها می‌رسد این است که زبان بدن چیست و به چه کاری می‌آید؟ احتمالا پس از پاسخ به این سؤالات، به این فکر می‌کنید که چرا باید از تکنیک های زبان بدن آگاهی داشته باشیم و چطور باید از این مهارت‌ها به درستی استفاده کنیم؟ در این مطلب با تعریف زبان بدن آشنا خواهید شد و پاسخ سوالاتتان را پیدا خواهید کرد. با ما همراه باشید.

زبان بدن چیست؟

زبان بدن به‌طور معمول با پیام‌های کلامی ترکیب می‌شود تا ارتباط واضح و مؤثری برقرار شود. در بسیاری از موقعیت‌ها، زبان بدن یکی از مهم‌ترین عناصر ارتباطی است. حال با این که زبان بدن چیست آشنا شدیم؛ تکنیک های زبان بدن را نیز باید بیاموزیم.

انواع خاص تکنیک های زبان بدن عبارت‌اند از:

• حالات چهره مانند لبخندزدن، اخم‌کردن یا گردش چشم‌ها؛
• حرکات دست مانند تکان‌دادن، نشانه‌گرفتن کسی برای نزدیک‌شدن یا شمردن؛
• حالاتی چون صاف‌نشستن یا خم‌شدن به دور از شخصی؛
• انواع دیگر سیگنال‌ها مانند شانه بالا انداختن، تشویق‌کردن، فشردن دست کسی.

چرا زبان بدن هویت ما را شکل می‌دهد؟

پس از آشنایی با این که زبان بدن چیست به تاثیر آن بر دیدگاه دیگران می‌پردازیم، اما ممکن است گاهی نگاه ما بر خودمان را نیز تغییر دهد. اِمی کادی (Amy Cuddy)، روانشناس اجتماعی، نشان می‌دهد که چگونه ژست قدرت (قرار گرفتن در حالتی از اطمینان، حتی هنگامی که ما احساس اطمینان نداریم) می‌تواند تأثیرات متفاوت و شگرفی بر حالات و همچنین فرصت‌های ما در زندگی بگذارد.

چگونه تکنیک های زبان بدن را درک کنیم؟

چندین گام برای بهبود درک این که زبان بدن چیست و استفاده از تکنیک های زبان بدن وجود دارد که شامل موارد زیر است:

گام اول: مشاهده کنید

اولین گام برای درک نشانه‌ها، توجه به آنهاست. بهبود مهارت‌های‌دیدن، ممکن است ساده‌تر از آن‌چه که فکر می‌کنید باشد. به احتمال زیاد هر روز این سیگنال‌ها را تفسیر می‌کنید بدون این‌که متوجه شوید. به صمیمی‌ترین کارمندی که در محل کار خود می‌بینید، فکر کنید. آیا هنگام عبور از کنار آن‌ها، لبخند می‌زنند؟ یا وقتی با آن‌ها صحبت می‌کنید ارتباط چشمی را حفظ می‌کنند و سر تکان می‌دهند؟ زبان بدن آن‌ها احتمالا به درک دوستانه‌بودن آن‌ها، کمک می‌کند.

گام دوم: همدل باشید

گام بعدی از تکنیک های زبان بدن همدل‌بودن است. یکی از بهترین روش‌ها برای درک حرکات دیگران، تلاش برای درک نگرش آن‌ها است. با درنظرگرفتن شخصیت فرد یا ویژگی‌های او، می‌توانید درک بهتری از آن‌چه ممکن است با زبان بدن ارتباط برقرار کند، داشته باشید.

گام سوم: خودآگاه باشید

پس از آشنایی با این که زبان بدن چیست و آشنایی با ۲ تکنیک آن به گام سوم که خودآگاهی است می‌پردازیم. یکی دیگر از گام‌ها جهت بهبود در تکنیک های زبان بدن، آگاه‌بودن از پیام‌های غیرکلامی خودتان است. ممکن است شما در دریافت سیگنال‌های غیرکلامی دیگران متخصص باشید اما اگر از تکنیک های زبان بدن آگاهی نداشته باشید، قادر نخواهید بود با تمام توان ارتباط برقرار کنید. آگاهی از تکنیک های زبان بدن یعنی متوجه شوید چگونه از نظر فیزیکی با دیگران تعامل دارید و همچنین کنترل بر روی حالات چهره و حالات بدن خود از جمله این موارد است. با تمرین ارتباطات غیرکلامی می‌توانید توانایی نشان‌دادن علاقه، تعامل، و حرفه‌ای‌بودن را با استفاده از زبان بدن در خود پرورش دهید.

• تکنیک های زبان بدن قابل یادگیری است: چندین تکنیک وجود دارد که به شما در درک چگونگی برقراری ارتباط غیرکلامی و استفاده از آن در فضای کاری کمک می‌کند. می‌توانید برای کسب منفعت در کسب‌وکار خود از آن تکنیک‌ها استفاده کنید؛
• بر تقویت ارتباطات تمرکز کنید: هنگامی که فردی را ملاقات می‌کنید، برای بار اول یا خیر، باید برای موفقیت یک پیوند را ایجاد کنید. یک لبخند، اساسی‌ترین نحوه آشنایی است. بهترین و آسان‌ترین راه ایجاد پیوند، لبخندزدن است؛
• از خود دفاع کنید: اگر در کسب‌وکار خود مدیر یا رهبر هستید، باید بتوانید موجب افزایش اعتماد به نفس کارمندان شوید و در ارتباطات تجاری خود قاطعیت نشان دهید. برای جلب احترام و اعتماد کارمندان و همچنین تمرکز بر تکنیک های زبان بدن و لبخندهای دلگرم‌کننده، حفظ اعتماد به نفس بسیار حیاتی است؛
• علاقه خود را نشان دهید: نشانه‌های غیرکلامی افراد می‌تواند به‌طور چشم‌گیری بین زمان صحبت‌کردن و لحظه گوش‌دادن، تغییر کند. غالبا وقتی صحبت می‌کنید، تحرک دارید و از حرکات بدن برای تایید حرف خود استفاده می‌کنید. با این حال، بسیاری از افراد حرفه‌ای هنگام گوش‌دادن، در تله می‌افتند و بدون اعتنا و تعهد، ظاهر می‌شوند؛
• شرایط سخت را مدیریت کنید: هر شخصی که شاغل است مجبور به مقابله با شرایط دشوار و تضادهای مختلف است. اما برای رهبران، نحوه برخورد آن‌ها با این تعارضات، برای موفقیت یک تیم حیاتی است.

برای تنظیم حرکات بدنتان جهت نشان‌دادن علاقه کارهای زیر را انجام دهید:

• سر و بدن خود را به سمت شخص متمایل کنید؛
• ارتباط چشمی را حفظ کنید؛
• گاه به گاه به جلو خم شوید؛
• برای تایید گفته‌ها، سر خود را تکان دهید.

تکنیک های زبان بدن در محیط کار کدامند؟

پس از این که متوجه شدید مفاهیم زبان بدن شدید باید درمورد تکنیک‌های آن در محیط کار بدانید، زبان بدن می‌تواند پیام‌های متنوعی را در محیط کار ارسال کند. نحوه رفتار و عملکرد شما هنگامی که اطراف همکاران یا سرپرست خود هستید، نشانه‌های غیرکلامی زیادی را ارسال می‌کند. این نشانه‌های غیرکلامی، هم در ارتباط خصوصی و هم در ارتباط عمومی استفاده می‌شود و عامل مهمی در نحوه درک دیگران چه مثبت و چه منفی است. در اولین ملاقات‌ها همیشه تکنیک های زبان بدن عاملی حیاتی برای اثرگذاری است.

برای بهبود درک سیگنال‌ها و خواندن زبان بدن در محیط کار باید این نکته را در نظر بگیرید که پیش‌زمینه، یک قسمت مهم در تفسیراین سیگنال‌هاست. اقدامات خاص بسته به شرایط و اشخاص مختلف ممکن است معنای متفاوتی داشته باشند. مثلا دست‌به‌سینه‌بودن، می‌تواند نشانه ناامیدی یا ناراحتی باشد. با این حال، برای برخی، نشانه اعتماد به نفس یا نگرش است.

نحوه تعریف زبان بدن و درک تکنیک های زبان بدن در محیط کار می‌تواند بر روی بهره وری و روابط کل تیم تاثیر بگذارد. اگر بتوانید تعریف زبان بدن را به‌درستی بدانید، مهارت‌های خود را به‌عنوان یک رابط حرفه‌ای افزایش می‌دهید. در ادامه، لیستی تهیه کردیم که به شما کمک می‌کند بدانید چگونه می‌توانید زبان بدنتان را در محل کار بهبود بخشید و به‌طور مؤثرتری به ارتقای شغلی خود کمک کنید.

۱. بلند و صاف بایستید

بلندی قد یا نمود قامت شما، یکی از اساسی‌ترین روش‌های زبان بدن برای نشان‌دادن قدرت و اعتمادبه‌نفس در محل کار و به‌‌ویژه در گروه‌های کوچک‌تر است. در واقع، حتی اگر در این بخش خاص، نسبت به سایرین کوتاه‌تر باشید، باز هم می‌توانید بلندتر و بهترین حالت آنچه که هستید را به نمایش بگذارید.

هر زمان که در محل کار هستید، مطمئن شوید که حالت بدنتان کشیده و محکم است؛ یعنی کمرتان را صاف کنید، چانه‌تان را بلند کنید و سرتان را بالا نگه دارید؛ این تکنیک از تکنیک های زبان بدن باعث می‌شود اعتماد‌به‌نفس بالای خود را در محل کار نشان می‌دهید.

۲. فضای اطراف را با زبان بدن به سیطره خود درآورید

در برخی از مواقع، شما در حالت ایستاده می‌توانید قد خود را به افراد حاضری که نشسته‌اند، بیشتر نشان دهید؛ با این زبان بدن مفهوم تسلط بر فضای اطراف خود را بهتر یادآور می‌شوید که این نشانگر اعتمادبه‌نفس بالای شماست.

حرکت‌کردن در اطراف خود را فراموش نکنید؛ برای نمونه، استندآپ کمدین‌ها که به‌آرامی روی صحنه نمایش قدم می‌زنند تا با این کار جذابیت و عملکرد بهتری را از خود به نمایش بگذارند؛ همچنین با این کار، این تصور به‌ وجود می‌آید که آنها مالک صحنه و قلمرو خود هستند. این مفهوم را هنگامی که پشت میزتان نشسته‌اید نیز می‌توانید به‌ کار ببرید؛ دست‌هایتان را باز کنید و حضور فیزیکی خود را بیشتر نشان دهید.

۳. آرام صحبت کنید

اگرچه این قسمت از نظر فنی، جزئی از مفاهیم زبان بدن طبقه‌بندی نشده است، بخش مهمی از نمای کلی شخصیتی شما محسوب می‌شود. قبل از اینکه بخواهید در یک جلسه مهم سخنرانی کنید یا درمورد بحث ارزیابی با رئیستان صحبت کنید، چند مرتبه تمرینات صدا را انجام دهید تا به سطح مطلوب خود برسید و از سطح ایدئال آن دور نشوید.

در واقع، بسیاری از بازیگران به همین دلیل از این روش در صحنه بازی خود استفاده می‌کنند. بهترین نمونه، متیو مک کانهی (Matthew McConaughey) است که زیرو‌بم صدای منحصربه‌فردش در فیلم «گرگ در خیابان وال‌استریت» در سال ۲۰۱۴ یکی از صحنه‌های نمادین سینما را خلق کرد.

۴. ژست قدرت به خود نگیرید

صحبت‌های روان‌شناس اجتماعی امی کودی (Amy Cuddy) در تد تاک (TED Talk) با داشتن ۴۵میلیون بازدیدی که داشت، درمورد این بود که ۲ دقیقه ‌ایستادن به‌تنهایی در یک‌جا قبل از جلسات مهم کاری، سطح انرژی و تستوسترون افزایش می‌دهد. او در آنجا یادآور می‌شود که‌ «ژست‌های قدرت» به‌تنهایی راه موفقیت در کسب‌وکار را هموار نمی‌کنند. اما در ۱۱ مطالعه‌ مستقل که همه در سال ۲۰۱۷ منتشر شده‌اند، نشان‌ می‌دهند که این تحقیقات در این زمینه، به‌طور کامل ناقص و گمراه‌کننده هستند.

جوزف سزاريو (Joseph Cesario)، روان‌شناس و يكی از نويسندگان تحقيقات جديد، استدلال می‌كند كه اعتمادبه‌نفس واقعی از چیزی ساده‌تر نشئت می‌گیرد: داشتن مهارت در شغل؛ به هر حال، نقش آن را بازی‌کردن، شما را تا حدی پیش خواهد انداخت؛ اما وقتی خودتان موضوع اصلی هستید، نشان‌دادن قدرت در زبان بدن برای شما بسیار راحت‌تر خواهد بود.

۵. ارتباط چشمی خود را حفظ کنید

پس از آشنایی با ۴ تکنیک از تکنیک های زبان بدن به ارتباط چشمی و تاثیر آن می‌پردازیم، به‌طور ویژه، مثال خوبی از زبان بدن، ارتباط چشمی است. نگاه‌کردن به چشمان مخاطب، یک سیگنال اجتماعی است و نشان می‌دهد که آیا فرد دروغ می‌گوید، ناراحت است یا به‌طور کلی معتبر و معتمد نیست.

البته لازم است این را بگوییم که خیره‌شدن به چشمان بقیه افراد نیز کار بسیار بدی تلقی می‌شود و حتی باعث حواس‌پرتی خواهد شد. نگاه‌کردن به چشم همکاران و رئیس خود، نکته جالب‌توجهی محسوب می‌شود، از دید آنها مثبت‌ است و همچنین نتیجه خوبی را به ‌دنبال خواهد داشت.

۶. از حرکات دست در زبان بدن خود استفاده کنید

حال که متوجه شدید زبان بدن چیست باید به حرکات دست خود توجه کنید، ارائه‌دادن گزارش یا سخنرانی‌کردن در مقابل مدیران ارشد، می‌تواند حس دلهره و اضطراب شدیدی را القا کند؛ اما با وجود این، فرصت بزرگی است تا خود و توانایی‌هایتان را بیشتر نشان دهید و همچنین باعث می‌شود که مخاطبانتان را به چالش بکشید و خود را از آنها متمایز کنید.

به‌جای اینکه معذب باشید و با دستانی بدون حرکت بایستید، از آنها برای تأکید هرچه‌بیشتر بر نکات کلیدی و موضوع خودتان استفاده کنید. سیاستمداران برجسته‌ای مانند باراک اوباما، آنجلا مرکل و ولادیمیر پوتین در استفاده از این روش استاد هستند؛ بنابراین، برای الهام‌گرفتن بیشتر از آنان نیز می‌توانید چند فیلم را از آنان در یوتیوب تماشا کنید.

۷. از حرکات عصبی در زبان بدن خودداری کنید

اگر مدام به پای خود ضربه می‌زنید، موهای خود را می‌چرخانید یا نوک قلمتان را در مقابل نگاه دیگران می‌جوید، پس هرچه زودتر این زبان بدن و حرکات عصبی را کنار بگذارید. جدای از اینکه ممکن است این حرکات همکاران شما را دیوانه کند، این تصویر را در ذهنشان به‌ وجود می‌آورد که شما فردی عصبی هستید.

گاهی اوقات، حتی ممکن است متوجه نشوید که این کارها را انجام می‌دهید؛ بنابراین، تلاش کنید که مراقب حرکاتتان باشید و برای پرهیز از این تیک‌های عصبی اقداماتی پیشگیرانه‌ای را انجام دهید؛ به‌عنوان مثال، اگر نمی‌توانید از جویدن ناخن‌های خود پرهیز کنید، از لاک‌‌هایی مخصوص تلخ کردن مزه‌ی ناخن‌ها استفاده کنید یا اگر پشت‌سر‌هم پاهای خود را به زمین می‌کوبید، سعی کنید آنها را به‌صورت ضربدری، روی هم قرار دهید؛ همچنین اگر مشکل دیگری نیست، پس همکارانتان را خوشحال خواهید کرد.

۸. از لبخند زدن در زبان بدن خود استفاده کنید

لبخند، یک خلع سلاح‌کننده ذاتی است که شما در اختیار دارید و انسان‌ها به‌صورت طبیعی برنامه‌ریزی شده‌اند که به آن پاسخ مثبت نشان دهند. با لبخندزدن به همه، از جمله رؤسای خود، همکارانتان، پذیرشگر، نظافتچی و مشتری‌ها، چارچوب ذهنی مثبت‌تری را برای خود قرار می‌دهید؛ همچنین با این زبان بدن رفتار شما در محل کارتان بیشتر انعکاس پیدا می‌کند.

این تکنیک از تکنیک های زبان بدن جدا از اینکه شما را دوست‌داشتنی و معتبرتر نشان می‌دهد، باعث می‌شود که همکارانتان شما را فرد شادی تصور کنند و ببینند؛ این کار می‌تواند به رؤسای شما نشان دهد که از حضور در شرکت لذت می‌برید و به کاری که انجام می‌دهید افتخار می‌کنید؛ حتی زمانی که ضرب‌الاجل و فشار کاری وجود دارد همیشه به یاد داشته باشید که در آن شرایط نیز لبخند بزنید.

۹. به‌درستی دست بدهید

دست‌دادن که در زبان عربی نیز با «مصافحه» شناخته می‌شود، یکی از متداول‌ترین و اساسی‌ترین نوع تکنیک های زبان بدن روزمره اجتماعی در جهان است؛ اما ماندگاری و اصرار در انجام این حرکت که بسیار نیز برای ما ارزشمند است، به‌خاطر این است که می‌تواند همه‌چیز را درمورد شخص و طرف مقابل به شما نشان دهد؛ مانند دونالد ترامپ  که در انجام‌دادن همیشگی آن مستعد است.

آنچه که به‌معنای واقعی احوالپرسی و سلام به‌ حساب می‌آید، موضوع بحث بسیاری است؛ اما چیزی که به‌طور کامل واضح است، این است که هیچ‌کس (و منظور من به‌واقع هیچ‌کس است) از شل و بی‌حال دست‌دادن لذت نمی‌برد؛ البته نه به این معنی که شما باید خیلی محکم دست را فشار دهید، بلکه کمی محکم، همراه با احترام و نه خیلی طولانی، در جواب طرف مقابل، به‌طور قطع شایسته و محترمانه است.

به‌خاطر داشته باشید که بعید است که لازم باشد هر روز با همکاران و رئیستان دست بدهید، اما اولین باری که همدیگر را ملاقات می‌کنید، حتما این اتفاق خواهد افتاد؛ بنابراین، از این فرصت استفاده کنید و حس و برخورد اولیه خوبی را برای طرف مقابل ایجاد کنید.

۱۰. حالات مناسب چهره خود را حفظ کنید

اگر با مفهوم «حالت کرخت چهره» آشنا هستید، می‌توانید این موضوع را متوجه شوید که ما همیشه از حالت‌های چهره‌ای که به خود می‌گیریم، آگاه نیستیم؛ این زبان بدن، به‌خصوص در محل کار، تأثیر منفی به‌همراه دارد؛ آن هم جایی ‌که چنین ظرافت‌هایی به‌راحتی به ‌چشم می‌آیند.

تظاهرکردن به اینکه حتی به یک گزارش‌نویسی کسل‌کننده نیز علاقه‌مند هستید، بدون شک به شما در آینده کمک خواهد کرد؛ اما حتما افراد حرفه‌ای‌ قادرند از پس این کار برآیند؛ در این زمینه، ترامپ و مرکل نیز نمونه‌های خوبی به شمار می‌آیند؛ چراکه با این حالت‌های چهره، تأثیر خوبی را بر مخاطب خود می‌گذارند.

برای مثال، ترامپ برای بیان ناباوری یا اختلاف‌نظرهای خود با مخالفان، از عبارت‌های اغراق‌آمیزی استفاده می‌کند. او در چنین موقعیت‌هایی با استفاده از مفهوم «نورون‌های آینه‌ای»، همان شک‌‌و‌تردید را در ذهن تماشاگران به‌ وجود می‌آورد؛ از طرف دیگر، نداشتن ‌واکنش عاطفی و احساسی‌نشدن مرکل، هنگام رویارویی با نیش سخنان منتقدان و مخالفان او، به این معنی است که مرکل به‌سادگی می‌تواند تعادل آنها را به هم بزند و آن‌ها را سردرگم کند.

تصور کنید که این روش را در حین مذاکرات یا به‌خصوص در جلسات داغ و مهم به‌ کار می‌گیرند؛ زیرا به‌سادگی با بالا‌کشیدن ابرو یا نگاه خیره کوتاهی می‌تواند ارتباط برقرار کند و تأثیر بسیاری بگذارد.

۱۱. زیاد سر خود را تکان ندهید

هنگامی که کسی موضوعی را برای شما تعریف می‌کند، مرسوم است که سر خود را به‌نشانه فهمیدن موضوع یا تأییدکردن آن تکان دهید؛ این زبان بدن البته طبیعی است، اما وقتی که که مرتب سرتان را تکان می‌دهید و با گفتن «بله» یا «عجب» بارها و بارها آن را تکرار می‌کنید، نه‌تنها می‌تواند به‌طور باورنکردنی‌ای باعث حواس‌پرتی شود، بلکه برای طرف مقابل نشان‌دهنده شکیبانبودن و بی‌حوصله‌بودن شماست.

برای مقابله با این مسئله، باید کمی در راستای خویشتن‌داری و کنترل خود تمرین کنید؛ به عنوان مثال، وقتی طرف مقابل در حال صحبت‌کردن است، قبل از پاسخ‌دادن کمی صبر کنید تا حرف یا حداقل جمله‌اش را به ‌پایان برساند یا به‌آرامی و مرتب سرتان را تکان دهید، به‌گونه‌ای که نشان از تأیید سخن طرف مقابل باشد یا به‌طور مختصر، آن را وقتی انجام دهید که نکته خاصی را مطرح می‌کنند.

۱۲. با غرور راه بروید

اگر می‌خواهید اعتمادبه‌نفس خود را نشان دهید، پس راه‌رفتن شما باید با کمی تکبر و غرور همراه باشد. این اندازه آگاه‌بودن، به ‌همان اندازه که در خیابان به‌ کار می‌آید، در دفتر کار نیز کارآمد و کارگشاست.

هر روز صبح که با غرور به ساختمان دفتر کار خود وارد می‌شوید، آیا با چند بار «صبح بخیر» گفتن و با سرعت به‌سمت میز خود می‌روید یا اینکه کل فضای دفتر را قدم می‌زنید و با برخوردی عالی به همه می‌فهمانید که شما وارد دفتر شده‌اید؟

به‌یقین، هیچ‌کس از شما نمی‌خواهد که هنگام عبور از مقابل دفتر رئیس، ژست تک‌تیرانداز یا کابوی به خود بگیرید یا به رئیستان چشمک بزنید، اما مهم است که زبان بدن شما طوری باشد که بفهمند حتی ازانجام سخت‌ترین کار‌ها برمی‌آیید. افراد تمایل دارند که به شما اطمینان کنند و وقار و متانتی را از جانب شما ببینند؛ پس به آنها نشان دهید که در چنته چه دارید.

۱۳. همیشه تمام توجهتان را به طرف مقابل معطوف کنید

اساسا، این بحث با موضوع «حسن‌نیت» به پایان می‌رسد. اگر کسی با شما صحبت می‌کند، وسوسه خواندن پیام کتبی‌ای که در آن لحظه دریافت کرده‌اید یا ایمیلی که در صفحه‌نمایشتان بالا آمده‌ است را کنار بگذارید. حتی اگر بهترین و سریع‌ترین کارمند جهان باشید، باز هم این کار بی‌احترامی محسوب می‌شود و کار بی‌ادبانه‌ای است؛ همچنین افراد از این حرکت شما به‌خوبی یاد نمی‌کنند.

همیشه توجه کامل خود را با زبان بدن خود نشان دهید و با نشستن در زاویه‌ای که به‌سمت متکلم است، نشان دهید که به او توجه کامل دارید. سرتان را روی دستتان قرار ندهید و خم نشوید؛ صاف بنشینید و به جلو خم شوید، به‌گونه‌ای که انگار در یک مصاحبه حضور دارید.

اشتباهات زبان بدن در محیط کار شامل چه مواردی هستند؟

پس از این که با مفاهیم زبان بدن آشنا شدید و تاثیر آن را بر زندگی کاری خود درک کردید، به اشتباهات زبان بدن می‌پردازیم وقتی شما به تمام موعدهای تحویل کار خود رسیده‌اید‌ و اضافه‌کاری نیز کرده‌اید، با این حال هنوز به جایگاه مورد علاقه خود نرسیده‌اید یا ارتباط معناداری با همکارانتان ایجاد نکرده‌اید، حتما به این فکر می‌کنید که مشکل از کجاست.

رفتار ما در محیط کار به‌اندازه آنچه می‌گوییم، مهم است. هنگامی که صحبت از ارتباطات می‌شود، شما ممکن است یک یا دو کلمه استفاده کنید، اما هزاران سیگنال غیرکلامی را با زبان بدنتان ارسال کنید. اکنون که با تعریف زبان چیست و تکنیک زبان بدن آشنا شده‌اید، وقت آن است که به مهم‌ترین اشتباهات زبان بدن نیز اشاره کنیم. در اینجا به ۸ اشتباه متداول زبان بدن می‌پردازیم.

۱. ضعیف دست‌دادن

اگرچه ممکن است این مسئله به‌ظاهر کم اهمیت باشد، اما دست‌دادن ضعیف سیگنال‌های نامطلوبی ارسال می‌کند.

۲. عدم برقراری ارتباط چشمی

تماس چشمی یکی از ابتدایی‌ترین و مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی ما و راهی برای درخواست بازخورد است. همچنین، اعتمادبه‌نفس، رهبری و قدرت را منتقل می‌کند. بستن چشم هنگام صحبت‌کردن ممکن است نشانه خستگی یا برتری باشد.

۳. لبخندنزدن

لبخند به دو روش عمل می‌کند. از یکسو نشان‌ می‌دهد که شما فردی مهربان، با اعتمادبه‌نفس، گشاده‌رو و پرانرژی هستید. از سوی دیگر، لبخند شما چیزی به نام نورون‌های آینه را در شنونده ایجاد می‌کند و باعث می‌شود آن‎‌ها لبخند بزنند و تعاملی مثبت ایجاد شود.

۴. بی‎‌قراری

همه ما در برخی مواقع کارهایی مثل بازی‌کردن با موهایمان، روی میز زدن با انگشت یا چرخش صندلی‌هایمان را تجربه کرده‌ایم. این نوع زبان بدن معمولا نشانگر اضطراب یا بی‌علاقه‌بودن است که هر دو ویژگی‌های نامطلوب در محیط کار هستند. زمانی که این مدل بی‌قراری افزایش می‌یابد، همکاران با خود فکر می‌کنند که چرا او به ما توجه نمی‌کند؟ نگاه‌کردن به زمین یا خیره‌شدن به سقف، شما را نا امن، غمگین یا فاقد اعتمادبه‌نفس نشان می‌دهد.

جو ناوارو (Joe Navarro) محقق ۲۵ ساله، درباره ارتباطات غیرکلامی می‌نویسد: «در یک جلسه یا گفتگو، انرژی خود را صرف تکان‌دادن پا، مالش بینی یا چرخش به اطراف نکنید و به‌جای آن روی ارتباط چشمی تمرکز کنید، سر خود را خم کنید و دستان را جلوی دید قرار دهید».

۵. نزدیک‌شدن بیش از حد

در محیط کار رعایت فاصله شخصی اهمیت دارد. تعرض به این فضای شخصی باعث ناخوشایندی و عصبانیت دیگران می‌شود. طبق آداب معاشرت در محیط کار بهتر است سه تا هشت قدم بین همکاران فاصله وجود داشته باشد.

۶. خمیدگی

زبان بدن بد، بیانگر تنبل‌بودن یا فقدان انرژی است. خسته‌شدن بعد از کار طولانی پشت یک میز بدیهی است؛ اما خمیده‌بودن نشانه این است که شما فردی تنبل هستید یا به‌اندازه افرادی که صاف می‌نشینند صلاحیت ندارید.

قوزکردن هنگام کار با رایانه یا تلفن همراه، نه‌تنها برای بدن و گردن مضر است، بلکه این زبان بدن بیانگر محافظه‌کارانه بودن یا عدم توجه شما است.

۷. دست‌به‌سینه بودن

در مواقعی شاید شما احساس سرما می‌کنید اما اگر دست‌به‌سینه وارد یک جلسه شوید، نشان می‌دهید که فرد راحتی نیستید. به این نوع سیگنال از زبان بدن، سیگنال‌های «بسته» گفته می‌شود. حتی اگر دست‌به‌سینه بودن شما ارتباطی با شخص خاصی نداشته باشد، باز هم بیانگر این است که مشارکت ندارید یا تظاهر به مشارکت می‌کنید.

۸. بیش‌از‌حد غیررسمی بودن

پس از آشنایی با این که زبان بدن چیست و چه تکنیک‌هایی دارد به آخرین اشتباه در زبان بدن می‌پردازیم، محیط‌های کار امروزی نسبتا غیررسمی هستند. به گفته ناوارو، فرض اینکه پوشش و آرایش مهم نیست، اشتباه بزرگی است. او می‌گوید: «این فرض که اگر راحت لباس بپوشیم، مورد توجه و احترام بیشتری قرار می‌گیریم، فرضی نادرست است.» اما این بدان معنا نیست که حتما کت‌وشلوار بپوشید، بلکه می‌توانید لباس‌های راحت اما رسمی بپوشید.

چند نکته مهم درباره خواندن زبان بدن

دکتر امیلی کوک مشاور ازدواج و خانواده می‌گوید زبان بدن نقشی اساسی در ایجاد ارتباط میان ما و اطرافیانمان دارد.

برای مثال او می‌گوید هنگامی که کسی به ما ابراز علاقه می‌کند و می‌گوید «دوستت دارم.» اما این جمله را با لحن خصمانه بیان کند، صدایش ملایم نباشد و حالت چهره نامطمئنی داشته باشد، ترجیح ذهن ما این است که آن اشاره‌های غیر گفتاری را در نظر بگیرد. در این حالت ما به کلمات او توجه نمی‌کنیم بلکه زبان بدن و حالت چهره‌اش پیام مهم این مکالمه خواهد بود.

البته باید در نظر بگیریم که زبان بدن و حالت چهره در تمام دنیا یکسان نیست؛ و برای قضاوت حرکات افراد و خواندن زبان بدن آن‌ها باید به تمام این نکات توجه کنیم.

تفاوت فرهنگی

برای فهمیدن اینکه چگونه زبان بدن را بخوانیم، باید به پیشینه فرهنگی افراد نیز توجه کنیم. پیشینه فرهنگی آن‌ها می‌تواند متفاوت و حتی کاملا مخالف هم باشد. به این مثال‌ها توجه کنید:

در فرهنگ غرب، برقراری ارتباط چشمی طولانی در هنگام مکالمه، به‌عنوان اشتیاق و توجه تعبیر می‌شود؛ اما در بعضی از فرهنگ‌های شرقی قطع‌کردن مداوم ارتباط چشمی و یا نگاه از کنار چشم به یکدیگر، مؤدبانه تلقی می‌شود.

تکان‌دا‌دن سر در بعضی فرهنگ‌ها به معنای پذیرش حرف طرف مقابل اما در بعضی فرهنگ‌ها تنها به معنای درک حرف فرد مقابل معنی می‌شود.

تفاوت‌های تکوینی

درک رفتارها و حتی واکنش نشان‌دادن در افراد مختلف با سیستم‌های متفاوت، کاملا فرق دارد. برای درک مفاهیم زبان بدن؛ باید به خود افراد نیز توجه کنیم. مثلا ممکن است بی‌حوصلگی برای شما ناخوشایند باشد، اما برای افرادی که سیستم عصبی متفاوتی دارند، بی‌حوصلگی می‌تواند تمرکز آن‌ها را افزایش دهد.

در این مورد باید به افرادی که اوتیسم دارند نیز اشاره کنیم، معمولا آن‌ها نمی‌توانند اشارات و زبان بدن را درک کنند.

تفاوت‌های روانشناسی

گاهی شرایط ذهنی افراد و بیماری‌های مرتبط به آن می‌تواند درک متفاوتی از زبان بدن را برای هر فرد ایجاد کند. برای مثال کسی که اضطراب اجتماعی دارد در جمع احساس راحتی نمی‌کند و نمی‌تواند به‌آسانی ارتباط چشمی برقرار کند.

بعضی افراد ترجیح می‌دهند تماس بدنی با اطرافیان نداشته باشند، این افراد از بغل‌کردن یا حتی دست‌دادن با دیگران اجتناب می‌کنند. اطلاع‌داشتن از حساسیت‌ها و مرزهای افراد مختلف در خواندن زبان بدن آن‌ها به ما کمک می‌کند، باعث می‌شود که هر رفتاری را نشانه‌ای از بی‌احترامی یا دوست‌نداشتن معنی نکنیم و از رفتار سایرین برداشت اشتباهی نکنیم.

چگونه زبان بدن اطرافیان را بخوانیم؟

۱. حالت چهره در زبان بدن

برای درک بهتر نحوه خواندن زبان بدن،  یک لحظه به میزان ایجاد ارتباط تنها با حالت چهره فکر کنید. مثلا یک لبخند می‌تواند به‌منزله پذیرفتن یا شادی و یک اخم به معنای مخالفت و ناراحتی باشد. در بعضی حالات خاص، حالت چهره ما می‌تواند از احساسات دقیق ما پرده بردارد.

گاهی ممکن است شما به سایرین بگویید که کاملا حالتان خوب است؛ اما آن‌ها با نیم‌نگاهی به چهره شما و خواندن زبان بدن شما می‌توانند متوجه شوند که احساستان کاملا با حرفی که می‌زنید در تضاد است.

تنها مقدار کمی از احساساتی که فقط با حالت چهره می‌توان آن‌ها را ابراز کرد، شامل موارد زیر هستند:

• شادی
• غم
• خشم
• بهت
• تنفر
• ترس
• سردرگمی
• هیجان
• اشتیاق
• تحقیر

حالت چهره فرد حتی باعث می‌شود که ما گفته‌های او را بپذیریم یا رد کنیم. تحقیقات نشان داده است سخنانی که همراه با کمی بالا بردن ابرو و لبخند گفته شوند، باورپذیرتر خواهند بود. بر اساس این تحقیقات این حالت چهره نشان‌دهنده حس دوستی و اعتمادبه‌نفس است.

حالت‌های چهره جز بین‌المللی‌ترین شکل زبان بدن است. حالت‌های نشان‌دهنده خشم، غم، شادی و ترس، تقریبا در تمام دنیا و بین تمام مردم مشابه هستند. محققی به نام پاول اکمن در تحقیقات خود به این نتیجه رسید که احساساتی همچون خوشی، خشم، ترس، بهت و غم با حالات چهره یکسانی در تمام دنیا مشخص می‌شوند.

۳ حس اصلی وجود دارد که باعث بالا رفتن ابروها می‌شود: غافلگیری، نگرانی و ترس. هنگامی که یک مکالمه آرام و معمولی با دوست خود دارید، تلاش کنید ابروی خود را بالا ببرید و همان‌طور نگه‌دارید. کار سختی به نظر می‌رسد و ادامه‌دادن آن مشکل خواهد بود.

اگر فرد مقابل در حین مکالمه‌ای که شامل سه حس ترس، غافلگیری یا تعجب نمی‌شود، از این زبان بدن استفاده کرده است؛ حتما یک موضوع مهمی در جریان است که باید حواس خود را بیشتر جمع کنید.

تحقیقات دیگر نشان می‌دهد که ما بر اساس حالت چهره افراد و با خواندن زبان بدن آن‌ها میزان هوش و ذکاوت آن‌ها را می‌سنجیم. در نتیجه یک مطالعه تحقیقاتی مشخص شده است افرادی که دارای صورت باریک و دماغی برجسته هستند، در نگاه اول به‌عنوان افرادی باهوش شناخته می‌شوند. افرادی که لبخندی بر چهره دارند و حالت چهره شادتری دارند به نسبت افرادی با حالت چهره خشمگین، باهوش‌تر به‌نظر می‌رسند.

۲. حالت چشم‌ها در زبان بدن

به نظر شما تاثیر چشم ‌ها در زبان بدن چیست؟ چشم‌ها به‌عنوان دریچه روح شناخته می‌‌شوند؛ زیرا با نگاه به چشم افراد می‌توانیم افکار و احساسات زیادی را حس و حتی درک کنیم. هنگامی که با کسی مکالمه‌ای آغاز می‌کنید، توجه به حرکات چشم فرد مقابل، میزان زیادی از ارتباط میان شما را تشکیل می‌دهد.

نشانه‌های معمولی که در یک مکالمه معمولا به آن‌ها توجه می‌کنیم و اطلاعات زیادی به ما می‌دهد شامل برقراری یا پرهیز از ایجاد ارتباط چشمی، میزان پلک‌زدن و یا تغییر اندازه مردمک چشم‌ها است. هنگامی که در حال بررسی زبان‌بدن کسی هستید، به این نشانه‌ها در چشم فرد مقابل توجه کنید.

زل زدن بیش از حد معمول

احتمالا همه ما در دوران کودکی این جمله را از والدین خود شنیده‌ایم که «وقتی با من صحبت می‌کنی، به چشمانم نگاه کن»، والدین ما به این جمله عقیده داشتند که نمی‌توان در هنگام دروغ‌گفتن مستقیم به چشمان فرد مقابل نگاه کرد و در واقع حق با آن‌ها است. همین موضوع باعث شده است افراد در حین دروغ‌گفتن سعی کنند ارتباط چشمی خود را تا جای ممکن قطع نکنند؛ و این مورد احساس ناخوشایندی در طرف مقابل ایجاد خواهد کرد.

اگر در حین مکالمه کسی بیش از حد به شما زل زد و کمتر از میزان معمول پلک می‌زند، احتمالا در حال دروغ‌گفتن و پنهان‌کردن حقیقت است.

خیرگی چشم و رد نگاه

می‌دانید اهمیت خیرگی نگاه در زبان چیست؟ معمولا افراد با چشم‌های خود چیزهایی را که علاقه دارند، دنبال می‌کنند. به همین دلیل اگر رد نگاه فردی را تعقیب کنید می‌توانید حدودا از علایق او در آن لحظه آگاه شوید. اگر کسی در حین مکالمه با شما اغلب به میز غذا نگاه می‌کند، مشخص است که ترجیح می‌دهد در آن لحظه غذا بخورد یا اگر به سمت در خروجی نگاه می‌کند، می‌خواهد مکالمه را پایان دهد و از آن محیط خارج شود.

هنگامی که با کسی صحبت می‌کنید؛ و او مستقیم به چشمان شما خیره می‌شود، معمولا نشان دهنده این است که او با اشتیاق و دقت به حرف‌های شما گوش می‌دهد. هرچند خیرگی بیش از حد حس تهدید را به فرد مقابل خواهد داد.

از سوی دیگر قطع‌کردن مدام ارتباط چشمی می‌تواند نشان‌دهنده حواس‌پرتی، ناراحتی و یا تلاش برای پنهان‌کردن احساسات واقعی باشد.

پنهان‌کردن چشم‌ها

پنهان‌کردن چشم‌ها می‌تواند شامل حالت‌های زیر باشد:

• پنهان‌کردن چشم‌ها با استفاده از دست
• کوتاه بستن چشم‌ها، مثلا پلک‌زدن پشت سر هم
• مالش چشم‌ها
• نیمه بسته‌نگه‌داشتن چشم

پنهان‌کردن چشم‌ها معمولا ناخودآگاه است؛ و نشان‌دهنده حس افراد در لحظات خاص است. افراد در حین ترس، استرس و یا روبه‌رو شدن با یک اتفاق ناخوشایند چشم‌های خود را پنهان می‌کنند.

این اتفاق در هنگام مخالفت یا بی‌میلی نیز انجام می‌شود. مثلا هنگامی که خانه کثیف است و همسرتان پیشنهاد تمیزکردن آن را به شما بدهد. احتمالا بدون اینکه متوجه شوید، چشمان خود را نیمه بسته می‌کنید.

پلک‌زدن

پلک‌زدن یک حالت طبیعی چشم است. اما باید توجه کنید که فرد بیش از حد پلک می‌زند یا میزان آن به‌طور غیرطبیعی کم است. معمولا مردم هنگامی که احساس تشویش یا ناراحتی دارند بیشتر از معمول پلک می‌زنند. کمتر از حد معمول پلک‌زدن هم نشانه‌ای از این است که فرد سعی دارد حرکات خود را کنترل کند.

در بازی‌های کارتی ممکن است افراد کمتر از حالت معمول پلک بزنند؛ که می‌تواند نشانه‌ای از داشتن کارت‌های بسیار خوب باشد؛ و فرد تلاش کند با کمتر پلک‌زدن حس هیجان خود را پنهان کند.

اندازه مردمک

سوال بسیاری از افراد این است دقیق‌ترین راه خواندن زبان بدن چیست؟ هرچند میزان نور محیط تأثیر اصلی بر اندازه مردمک چشم می‌گذارد؛ اما بعضی از احساسات باعث تغییر اندازه آن خواهد شد.

ممکن است شما اصطلاح «نگاه عاشقانه» را پیش از این شنیده باشید، این نگاه به حالتی گفته می‌شود که در هنگام داشتن احساسات عاشقانه به فرد یا وسیله‌ای خاص، در چشمان ایجاد می‌شود.

به‌عنوان مثال مردمک بزرگ در چشم افراد غالبا به‌دلیل حس اشتیاق و هیجان است. اما این تنها دلیل نیست، اندازه مردمک چشم به سیستم عصبی ارتباط دارد و در صورت عصبانیت یا ترس شدید نیز اندازه مردمک تغییر می‌کند. معمولا هنگامی که چیزی را دوست نداشته باشیم، مردمک چشم‌ها کوچک و منقبض می‌شود.

۳. رمز گشایی حرکات دهان در زبان بدن

حرکات دهان یکی دیگر از نشانه‌های مهم در مفاهیم زبان بدن است. برای مثال جویدن لب پایین نشان می‌دهد که فرد احساس ترس، عدم امنیت یا استرس دارد. هرچند پوشاندن دهان در هنگام خمیازه یا سرفه یک عمل مؤدبانه است؛ اما پوشاندن دهان در حین مکالمه می‌تواند حاکی از پنهان‌کردن مخالفت فرد با موضوع یا حرکتی خاص باشد.

لبخندزدن یکی از مشخص‌ترین حرکات در میان حرکات زبان بدن است؛ اما خود لبخند نیز می‌تواند معانی متفاوتی داشته باشد. شاید لبخند را تنها به‌عنوان حرکتی جذاب در نظر بگیرید اما به‌جز آن می‌تواند برای نشان‌دادن حالت‌های شادی دروغین، کنایه‌زدن و یا حتی بدبینی به کار رود. انواع لبخندها می‌تواند در این دسته‌بندی قرار بگیرد:

• لبخند واقعی: در یک لبخند واقعی گوشه لب‌ها به سمت بالا رفته و شادی تا چشمان فرد ادامه پیدا می‌کند. در این حالت چشم‌ها باریک‌تر شده و گوشه‌های اطراف چشم چروک می‌شوند. خواندن زبان بدن از چشم افراد بسیار مهم است. در هنگام خندیدن لب‌ها ممکن است دروغ بگویند اما چشم‌ها همیشه واقعیت را نشان می‌دهند. خنده واقعی اطراف چشم را چروک می‌کند؛ و به‌اصطلاح خط‌های پنجه کلاغی اطراف چشم را نمایان می‌کند.
• لبخند ریاکارانه: در این مدل از لبخند، خنده به چشم فرد سرایت نمی‌کند و عدم‌راحتی یا صداقت فرد را نشان می‌دهد.
• پوزخند یا لبخند کج: این لبخند با حالت چهره‌ای حاکی از اهانت یا تحقیر و یا نشان از عدم‌اطمینان به فرد مقابل است.
• لبخند عاشقانه: لبخندی که همراه با ارتباط چشمی طولانی و نگاهی عمیق همراه با خم کردن ملایم سر باشد، معمولا نشان‌دهنده داشتن احساسات عاشقانه است.

در هنگام بررسی حالت چهره، به‌جز انواع لبخندها حالت کلی لب‌ها نیز معنای متفاوتی دارد. حالت‌های مختلف لب می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• لب‌های به‌هم فشرده: لب‌هایی که محکم به همدیگر فشرده شده باشند، نشان‌دهنده حس مخالفت یا عدم‌اطمینان است.
• گاز گرفتن لب‌ها: مردم گاهی در هنگام استرس، هیجان و نگرانی لب‌های خود را گاز می‌گیرند.
• پوشاندن دهان: هنگامی که افراد بخواهند احساسات خود را پنهان کنند، معمولا دهان خود را می‌پوشانند تا لبخند تمسخر یا کنایه‌آمیز خود را پنهان کنند.
• لب‌های باز با کمی فاصله میان آن‌ها: نشان‌می‌دهد که فرد آرام است یا احساس راحتی می‌کند.
• لرزش لب‌ها: این حالت نشان از ترس یا عصبانیت دارد.
• بالا یا پایین رفتن لب‌ها: تغییرات جزئی در حالت کلی لب‌ها نیز می‌تواند احساسات مختلفی را نشان دهد. هنگامی که لب‌ها تنها کمی به سمت بالا مایل می‌شوند معمولا به خاطر حس شادی یا خوش‌بینی فرد است. از سوی دیگر، انحنای به سمت پایین می‌تواند نشانه‌ای از غم، مخالفت و یا حتی تظاهر کامل باشد.
• فک به‌هم فشرده: فک به‌هم فشرده، رگ‌های سفت شده گردن و ابروهای درهم، همه نشانه‌های استرس است. مهم نیست که فرد مقابل چه می‌گوید اگر این نشانه‌ها را در او مشاهده کردید، او احساس عدم راحتی و استرس دارد. شاید مکالمه به سمتی می‌رود که برای او استرس‌زا است یا اینکه موضوعی ذهن او را آزار می‌دهد؛ و نمی‌تواند افکارش را کنترل کند.

نکته کلیدی برای درک احساسات واقعی افراد این است که به مفاهیم زبان بدن همراه گفتار آن‌ها توجه کنید تا به درک درستی از احساسات آن‌ها برسید.

۴. حرکات انگشت دست در زبان بدن

آیا می‌دانید یکی از واضح‌ترین نشانه‌های زبان بدن چیست؟ حرکات دست یکی از واضح‌ترین و مستقیم‌ترین نشانه‌های زبان بدن است و برای مهارت‌پیداکردن در اینکه چگونه زبان بدن  را بخوانیم اطلاع از آن‌ها مهم است. دست‌تکان‌دادن، اشاره‌کردن و استفاده از انگشتان برای نشان‌دادن اعداد، همگی از واضح‌ترین علائم ممکن هستند.

بعضی از علائم دست مانند نشان‌دادن انگشت شست به سایرین یا علامت پیروزی با دو انگشت اشاره و کناری در بعضی کشورها نشانه‌ای کاملا متفاوت دارد. پس درک درست از علائم و اشارات زبان بدن در فرهنگ‌های مختلف یکی از مهم‌ترین نکات پیش از استفاده آن‌ها است.

اشاراتی که در زیر به بررسی آن‌ها می‌پردازیم، چند حرکت معمول انگشتان و معنای آن‌ها است که شامل این موارد هستند:

• مشت بسته: مشت بسته ممکن است نشان عصبانیت یا همبستگی باشد.
• انگشت اشاره رو به بالا و رو به پایین: این دو حالت معمولا به‌عنوان موافقت و مخالفت استفاده می‌شوند.
• علامت اوکی: این علامت که با چسباندن انگشت اشاره و شست به شکل یک حلقه و باز نمودن سه انگشت باقی مانده است، نشانی از موافقت یا خیلی خوب خواهد بود. هرچند همین علامت در بعضی مناطق اروپا به این معنا است که فرد مقابل هیچ ارزشی ندارد. در بعضی از مناطق آمریکای جنوبی، همین حرکت به‌عنوان یک حرکت بسیار زشت تلقی می‌شود.
• علامت V: این علامت با بالا بردن انگشت اشاره و انگشت وسط و ایجاد فاصله میان آن‌ها ایجاد می‌شود که همانند حرف V انگلیسی است. این حرکت در بعضی از کشورها نشان پیروزی یا صلح است. در بریتانیا و استرالیا اگر پشت دست به سمت بیرون بدن فرد باشد، نشانی از یک حرکت بسیار زشت است.

۵‌. دست‌ها و معنای آن‌ها در زبان بدن

حرکات دست نیز برای رساندن مفاهیم مختلفی در زبان بدن استفاده می‌شوند. روی هم قراردادن دست‌ها نشان از حالت تدافعی فرد دارد. روی هم قراردادن پاها نیز می‌تواند نشانی از عدم‌علاقه یا حس ناراحتی نسبت به فرد مقابل باشد.

سایر علائم مربوط به دست‌ها مثلا بازکردن آن‌ها و ایجاد فاصله میان دست و بدن می‌تواند برای بزرگ‌تر نشان‌دادن خود و بالعکس نزدیک‌کردن دست‌ها به بدن برای کوچک‌تر نشان دادن و حتی اجتناب از جلب توجه باشد.

هنگامی که به دست‌ها برای درک زبان بدن  توجه می‌کنید، این علائم را در نظر داشته باشید:

• دست‌به‌سینه: این حرکت در هنگام حالت تدافعی فرد و یا محافظت از خود ایجاد می‌شود. البته همین حرکت هنگامی که با لبخند، خم‌شدن به سمت عقب و سایر نشانه‌های سرخوشی ترکیب شود، نشان از اعتماد به نفس فرد دارد. هنگامی که فرد مقابل شما در چنین وضعیتی به سخنان و ایده‌های شما گوش می‌کند، نشانه واضحی از مخالفت او خواهد بود. هنگامی که دست‌ها یا پاها روی هم قرار می‌گیرد، نشان از این دارد که فرد ذهنی، احساسی و فیزیکی برای پذیرفتن هر ایده جدیدی جبهه می‌گیرد. البته این حرکت عمدی نیست و همین کمی باعث آرامش ذهن خواهد شد.
• ایستادن و دست‌به‌کمر گرفتن: این فرم از ایستادن حالتی از آماده‌بودن یا حالت تهاجمی فرد را نشان می‌دهد.
• بستن دست‌ها در پشت بدن: می‌تواند به دلیل حس نگرانی، بی‌حوصله‌بودن و یا حتی خشم باشد.
• ضرب‌گرفتن با انگشتان و یا تکان‌دادن آن‌ها: حاکی از بی‌حوصله‌بودن و بی‌قراری است.
• نگه‌داشتن‌چیزی در مقابل سینه: گذاشتن دست روی دسته صندلی یا روی میز، فاصله‌دادن به دست برای ایجاد یک فضای بیشتر و یا گرفتن دست‌ها در پشت بدن همه حاکی از ایجاد حس محافظت است.

۶. حرکات پا و علائم مختلف آن‌ها در زبان بدن

حرکات پا می‌توانند نشان‌دهنده استرس و اضطراب باشد. حرکاتی همچون ضرب‌گرفتن با پا، تکان‌دادن مچ پا، انداختن مداوم وزن بدن از یک پا به پای دیگر، همه حس اضطراب و نگرانی فرد را می‌رسانند.

روی هم قراردادن پاها، مخصوصا زمانی که دست‌ها نیز روی یکدیگر است، نشان می‌دهد که فرد تمایلی به شنیدن سخنان طرف مقابل ندارد. البته این حالت معنای دیگری نیز دارد، اینکه فرد سپر محکمی در مقابل سایرین برای خود ایجاد کرده است و یا نیاز به محافظت از خود دارد.

جهت پا نیز می‌تواند اطلاعات مختلفی از فرد بدهد. در هنگام مکالمه به جهت پای فرد مقابل دقت کنید. اگر جهت پا به سمت بیرون باشد، احتمالا فرد ترجیح می‌دهد مکالمه زودتر تمام شود. اگر جهت آن‌ها به سمت شما باشد، نشان می‌دهد که فرد از ادامه‌دادن مکالمه لذت می‌برد.

۷. نحوه نفس‌کشیدن در زبان بدن

نحوه نفس‌کشیدن افراد نیز می‌تواند به خواندن زبان بدن آن‌ها کمک کند. در حالت‌های هیجان، نگرانی و اضطراب نحوه نفس‌کشیدن فرد کوتاه و سریع می‌شود. در عوض هنگام آرامش، خشم یا خستگی افراد به‌شکل سنگین و عمیق نفس می‌کشند.

به‌آرامی نفس‌کشیدن حاکی از آرامش یا در فکر فرو رفتن است. عادی نفس‌کشیدن حالت خاصی ندارد اما گاهی افراد تلاش می‌کنند تا تنفس خود را ثابت و معمولی نگه دارند. این تلاش معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که فرد می‌خواهد احساسات خود مانند خشم یا غم را کنترل کند.

۸. طرز ایستادن و معنای آن در زبان بدن

نحوه ایستادن و به‌صورت کلی شکل بدن یکی از مهم‌ترین نشانه‌ها و مفاهیم زبان بدن است. در اینجا منظور از نحوه ایستادن شکل کلی بدن در هر حالتی است که هر کدام معنی متفاوتی دارد. نحوه ایستادن می‌تواند اطلاعات زیادی از شخصیت فرد به سایرین بدهد. اعتمادبه‌نفس بالا یا فروتنی، همه از نحوه ایستادن قابل تشخیص هستند.

تا به حال شده است کسی وارد اتاق شود و شما به‌سرعت پی ببرید که او مسئولیت آن قسمت را بر عهده دارد؟ این حالت به‌خاطر زبان بدن و نحوه قدم برداشتن فرد است. دستانی باز و کف دست رو به پایین، سر افراشته و قدم‌های مطمئن نشان‌دهنده مسئول‌بودن فرد است؛ و شما با اولین نگاه این موضوع را درک می‌کنید.

ایستادن با شانه‌ها رو به عقب یک وضعیت قدرت را در ذهن سایرین ایجاد می‌کند. در این حالت فرد فضای بیشتری اشغال می‌کند؛ و نشان از اعتمادبه‌نفس بالای او دارد. در غیر این صورت، کمی خم‌شدن روبه‌جلو و قوزکردن، نشان می‌دهد که فرد سعی می‌کند مکان کمتری اشغال کند و قدرت کمتری دارد.

تصحیح وضعیت بدن و درست ایستادن باعث ایجاد حس احترام در اطرافیان می‌شود؛ و نشان از قدرت شما دارد. اگر می‌خواهید چنین حسی را در اطرافیان ایجاد کنید، از انجام این حرکت و استفاده از این کاربرد زبان بدن غافل نشوید.

به‌عنوان مثال صاف و مستقیم نشستن نشان می‌دهد؛ که فرد در حال مشاهده اطراف خود با دقت کامل است. از سوی دیگر نشستن به حالت خمیده و قوز، علامتی از بی‌توجهی و بی‌حوصلگی است.

هنگامی که سعی دارید زبان بدن یک فرد را رمزگشایی کنید، به نحوه قرارگیری بدن او توجه کنید، حالت‌های زیر هر کدام معنای متفاوتی دارد.

• حالت بدن باز: در این حالت قسمت میانی بدن فرد کاملا مشخص و عیان است. این حالت نشان‌دهنده دوستی، اعتماد و تمایل به فرد مقابل است.
• حالت بدن بسته: در این حالت، فرد قسمت میانی بدن خود را با قراردادن دست‌ها روی هم گذاشتن پاها روی یکدیگر و کمی خم‌شدن، پنهان می‌کند. نشستن به این شکل در زبان بدن به معنای حالت خصمانه، دشمنی و حتی اضطراب تعبیر می‌شود.
• خم‌شدن به سمت عقب و تکیه‌دادن به دیوار یا تکیه‌گاه: نشان از عدم‌علاقه و حتی بی‌حوصلگی است.
• خم‌شدن به سمت جلو: نشان از علاقه‌مندی و اشتیاق است.
• ایستادن با دست‌های افتاده در دو طرف: این یک حالت معمول و نشان از تمایل به گوش‌دادن یا شروع مکالمه است.
• تکیه‌دادن سر روی یکی از دست‌ها: نشان از تمایل به ادامه مکالمه دارد. البته اگر هر دو دست زیر چانه قرار بگیرد نشان دهنده بی‌حوصلگی است.
• خم‌نمودن سر یا بدن به یکی از طرفین: نشان از تمایل و علاقه دارد. این حالت حتی می‌تواند حاکی از احساسات عاشقانه نسبت به فرد مقابل باشد، در این حالت باید سایر نشانه‌های زبان بدن را در نظر گرفت.
• تکان‌دادن سر به شکل اغراق‌آمیز:‌ اگر در حال گفتن چیزی به فرد مقابل هستید و او اغراق‌آمیز سر خود را به نشانه موافقت تکان می‌دهد، معمولا نشانه اضطراب فرد است. ممکن است نگران باشد که شما به توانایی‌های او شک دارید یا از نظر مثبت شما نسبت به خودش اطمینان ندارد.

۹. حرکات بدن 

آیا تا به حال دقت کرده‌اید که به‌محض تغییر زبان بدن خود، فرد مقابل عین حرکت شما را تکرار می‌کند؟ یا در حین مکالمه، فرد مقابل به همان سمتی که شما سرتان را خم کرده‌اید، سر خود را خم می‌کند؟ در واقع این یک نشانه خوب است. تکرار حرکات بدن فرد مقابل هنگامی اتفاق می‌افتد که با آن فرد احساس پیوند و نزدیکی داشته باشیم.

اگر در یک مکالمه فرد مقابل شما این‌گونه رفتار می‌کند، به این معنا است که مکالمه بسیار خوب پیش رفته است؛ و فرد پیام دوستی شما را دریافت می‌کند. این موضوع مهم را مخصوصا در هنگام مذاکره به خاطر بسپارید، زیرا کاملا نشان می‌دهد که فرد مقابل چه حسی نسبت به شما و معامله پیش رو دارد.

معنای حریم شخصی افراد در زبان بدن چیست؟

تا حالا این اصطلاح را شنیده‌اید که فردی می‌گوید به حریم شخصی بیشتری نیاز دارد؟ یا در هنگامی که کسی بیش از حد به شما نزدیک شده، احساس بدی به شما دست داده است؟ حال برای شما این سوال پیش می‌آید که معنای حریم شخصی افراد در زبان بدن چیست؟ برای درک اینکه چگونه زبان بدن را بخوانیم باید با حریم‌شناسی آگاه باشیم.

اصطلاح حریم‌شناسی (Proxemics) را ادوارد هال، محقق انسان‌شناسی ابداع کرده است. این لغت به معنای فاصله‌فردی است که افراد در آن فضا احساس راحتی می‌کنند؛ و در صورتی که سایرین از آن محدوده عبور کنند، فرد حسی ناخوشایند را تجربه می‌کند.

همان‌گونه که حالت چهره و حرکت اجزای بدن می‌تواند نشانه‌های مختلفی از احساسات فرد را به سایرین منتقل کند، فضای فیزیکی بین دو فرد نیز اطلاعات مختلفی به ما می‌دهد.

ادوارد هال انواع حالت‌های فضای شخصی را به چهار مدل اصلی تقسیم می‌کند، این حالت‌ها شامل موارد زیر هستند:

۱. فاصله صمیمی: ۱۵ تا ۴۵ سانتی‌متر

این میزان از فاصله در میان افراد صمیمی مشاهده می‌شود. داشتن یک رابطه نزدیک و قوی میان آن دو نفر را نشان می‌دهد. این حالت در هنگام برخوردهای صمیمی و نزدیک مانند بغل‌کردن، زمزمه‌کردن در گوش یکدیگر و لمس دو طرف ایجاد می‌شود.

۲. فضای شخصی: ۴۵ سانتی‌متر تا ۱ و نیم متر

این فاصله و میزان فضای شخصی معمولا در بین افراد خانواده و یا میان دوستان نزدیک وجود دارد. هر قدر که افراد در این حالت به یکدیگر نزدیک‌تر شوند، نشان‌دهنده میزان صمیمیت و نزدیکی رابطه آن‌ها با یکدیگر است.

۳. فضای اجتماعی: ۱ و نیم الی ۳ و نیم متر

این میزان از فاصله در میان افرادی دیده می‌شود که با یکدیگر آشنا هستند. البته با آشنایی که مثلا همکار شما است و در طول هفته او را سه یا چهار بار می‌بینید ممکن است احساس راحتی بیشتری کنید و نزدیک‌تر قرار بگیرید.

در صورتی که فرد مقابل را به‌خوبی نشناسید، مثلا راننده اداره پست که شاید او را ماهی یک بار ملاقات کنید، ترجیح می‌دهید فاصله بیشتری از او بگیرید؛ و در همان اندازه ۱/۵ الی ۳/۵ متری او قرار بگیرید.

۴. فاصله عمومی: ۳ و نیم الی ۷ و نیم متر

این میزان از فاصله معمولا در حالتی ایجاد می‌شود که صحبت عمومی داشته باشید. صحبت در کلاس درس یا ارائه در یک جلسه کاری مثال‌هایی از صحبت‌های عمومی هستند که در آن‌ها به این میزان فاصله از سایرین نیاز داریم.

البته نباید فراموش کنیم که میزان رعایت فاصله عمومی و داشتن حس راحتی فردی در فرهنگ‌های مختلف، متفاوت است. یک مثال واضح از این تفاوت فرهنگ را در میان آمریکای لاتین و آمریکای شمالی است. افرادی که از آمریکای لاتین هستند، به‌راحتی نزدیک هم قرار می‌گیرند و احساس راحتی می‌کنند اما افرادی که از آمریکای شمالی هستند ترجیح می‌دهند فضای خصوصی بیشتری داشته باشند.

۵ اشتباه در خواندن زبان بدن که نباید مرتکب آن‌ها شد

انسان‌ها برای خواندن زبان بدن و حالت چهره تکامل یافته‌اند. ما انسان‌ها به‌محض اینکه رفتار و یا حرکت خاصی را در فردی ببینیم، به‌سرعت و بر اساس همان حرکت او را می‌سنجیم. این کار ما قدمتی بسیار طولانی و در واقع تاریخی دارد.

به‌عنوان یک نژاد ما قبل از پیدایش کلمات می‌توانستیم با کسانی که می‌خواهیم دوست شویم و از کسانی که حس خوبی به آن‌ها نداشتیم، دوری کنیم و آن‌ها را نادیده بگیریم. اما آیا می‌دانید چگونه زبان بدن را بخوانیم و علائم آن را متوجه شویم؟

اجداد غارنشین ما با تهدیدها و چالش‌های بسیار متفاوتی نسبت به جامعه مدرن ما روبه‌رو بودند. در جامعه مدرن، ما با انواع لایه‌های مختلف از پیچیدگی‌های اجتماعی و محدودیت‌های رفتاری خاصی روبه‌رو هستیم که بر هر رفتار شخصی و اجتماعی ما تأثیر زیادی می‌گذارد.

این پیچیدگی‌ها در محیط کاری بیشتر هم می‌شود؛ زیرا هر محیط کاری فرهنگ خاص خود را دارد و مجموع این موارد، انجام رفتار صحیح و درست را سخت‌تر می‌کنند. صرف‌نظر از فرهنگ متفاوت هر محیط‌ کاری، اگر بتوانید اشارات زبان بدن هر فرد را درک کنید؛ برقراری ارتباط و ادامه‌دادن آن برای شما بسیار راحت‌تر خواهد بود.

به‌همین منظور می‌خواهیم در اینجا ۵ اشتباه بسیار بزرگ را که معمولا در محیط کار اتفاق می‌افتد، بررسی کنیم تا بتوانید از آن‌ها دوری کنید.

۱. در نظر نگرفتن محیط و محتوای اتفاق

این صحنه را در نظر بگیرید و فکر کنید که در این شرایط چگونه زبان بدن را بخوانیم : وارد محیط کار می‌شوید، همکار خود را می‌بینید که در میز کناری شما مشغول به کار است. او سرش را خم کرده است، دستان خود را روی بازوها محکم قرار داده است و آرام می‌لرزد. خواندن زبان بدن او به شما چه چیزی می‌گوید؟

حالا صحنه متفاوتی را در نظر بگیرید. همین همکار شما با همین حالت نشستن را در یک اتوبوس می‌بینید. عصر یک روز بسیار سرد است که برف به‌آرامی می‌بارد. باد سردی شروع به وزیدن کرده است و هوا تاریک‌تر و سردتر می‌شود.

با اینکه در هر دو صحنه همکار خود را در یک وضعیت کاملا یکسان دیده‌اید، اما شرایط محیطی برداشت شما را از صحنه‌های مختلف تغییر داده است. در صحنه اول می‌فهمید همکار شما فشار و استرس بیش از حدی را تحمل می‌کند؛ اما در صحنه بعدی با خود فکر می‌کنید که این خانم احساس سرما می‌کند. توجه کنید که شرایط محیط چقدر بر نحوه تفکر و برداشت شما از زبان بدن تأثیر می‌گذارد.

معنای ارتباط غیرگفتاری با توجه به هر محیط تغییر می‌کند. بدون در نظر گرفتن شرایط هر فرد، نمی‌توانیم برداشت صحیح و کاملی از رفتار او داشته باشیم.

۲. تلاش برای درک رفتار یک فرد تنها بر اساس یک حرکت خاص

برداشت صحیح از رفتارهای فردی اطرافیان تنها با خواندن زبان بدن و درک علائم زبان بدن آن‌ها که شامل انواع حرکات و حالت‌های چهره است، قابل درک خواهد بود. یک حرکت خاص می‌تواند چندین معنای کاملا متفاوت و یا حتی هیچ معنای ویژه‌ای نداشته باشد، اما هنگامی که همان حرکت را در کنار سایر علائم و حرکات قرار دهیم، معنای واضح و دقیقی خواهند داشت.

برای مثال یک فرد به دلایل گوناگونی دست‌به‌سینه می‌نشیند؛ اما هنگامی که این حرکت دست‌ها با ابروهای درهم، تکان‌های سر و پاهای قفل شده روی یکدیگر ترکیب می‌شود، به‌وضوح نشان از مخالفت یا عدم رضایت فرد نسبت به آنچه شما در همان لحظه گفته‌اید، دارد.

۳. تمرکز بیش از حد به آنچه گفته شده

اگر تنها به کلمات افراد توجه کنید، معنای صحبت‌های آن‌ها را هیچ‌گاه درک نخواهید کرد.

در این زمینه یکی از مدیران می‌گفت که می‌خواهد با توانمندسازی کارمندان خود، مسئولیت‌های بیشتری به آن‌ها واگذار کند. هرچند او بسیار آرام و مسلط به‌نظر می‌رسید، اما در هنگام گفتن این جملات صدایش به طرز نامحسوسی می‌لرزید. همین لرزش صدا نشان می‌داد که قلبا با حرفی که می‌زند موافق نیست. در اینجا با توجه به اشارات زبان بدن به هدف واقعی او پی می‌بریم.

۴. نشناختن محدودیت‌های رفتاری افراد

باید رفتارعادی و روزمره فرد را بشناسید تا بتوانید رفتارهای ناخوشایند آن‌ها را درک کنید تا در خواندن زبان بدن موفق شوید.

به این مثال توجه کنید تا معنای جمله بالا را بهتر درک کنید. سال‌ها پیش به یک مدیرعامل مجموعه‌ای اقتصادی، تیترهای جلسه‌ای را که قرار بود برای کارمندانش برگذار کنم، توضیح می‌دادم و جلسه اصلا خوب پیش نمی‌رفت. جلسه حدود یک ساعت طول کشید، او در طی این مدت پشت میز نشسته و دستانش را محکم در مقابل سینه‌اش قفل کرده بود. در تمام مدت که صحبت می‌کردم حتی یک بار لبخند نزد، به‌معنای موافقت یا مخالفت سر خود را تکان نداد و در آخر صحبت‌ها بدون هیچ ارتباط چشمی تشکر کرده و از اتاق خارج شد.

از حرکات و اشارات زبان بدن او به این نتیجه رسیدم که از موارد گفته شده راضی نبود و بی‌شک جلسه فردا برگذار نمی‌شود؛ اما هنگامی که از اتاق خارج شدم، دستیار مدیرعامل به سمتم آمده و گفت که رئیس از حرف‌ها و جلسه‌ای که داشتیم بسیار راضی و خشنود بود.

من که از صحبت‌های دستیار شوکه شده بودم به او گفتم که از رفتار او در طی جلسه چیز دیگری برداشت کردم. او که انگار نسبت به این موضوع آشنایی کامل داشت به من جواب داد: «اگر او از سخنان شما و جلسه راضی نبود تا آخر صحبت‌های شما در اتاق نمی‌ماند و جلسه را در همان لحظه ترک می‌کرد.»

تنها برداشت من از رفتارهای آن مدیرعامل، ناخشنودی و عدم‌رضایت بود زیرا با رفتار همیشگی او آشنا نبودم. پس از آن به این نتیجه رسیدم که این حالت عدم‌خشنودی، رفتار روزمره این شخص است.

۵. سنجیدن رفتار و علائم زبان بدن بر اساس تعصب فرهنگی

هنگامی که از فرهنگ سخن می‌گوییم، منظور ما مجموعه ارزش‌های رفتاری است که تعداد زیادی از افراد به آن‌ها باور دارند. هرچند بعضی از ارزش‌های فرهنگی صریحا آموزش داده می‌شوند، اما اغلب آن‌ها به‌صورت ناخودآگاه و در سنین پایین به وسیله محیط به افراد آموزش داده می‌شوند. این ارزش‌ها بر نحوه تفکر، نحوه رفتار و از همه مهم‌تر بر معیارهای سنجش سایرین از نگاه فرد حاضر در آن اجتماع تأثیر می‌گذارد.

فرهنگ‌ها باعث می‌شوند رفتارهای خاصی اشتباه و ناخوشایند و رفتارهای دیگری درست و خوشایند به نظر برسند. این مسئله بر نحوه سلام‌کردن و دست‌دادن یا حتی حریم شخصی فرد و لمس‌کردن سایرین در حین صحبت تأثیر می‌گذارد. رفتاری که در یک فرهنگ مؤدبانه و درست تلقی می‌شود، ممکن است در فرهنگی دیگر نادرست و حتی توهین‌آمیز باشد.

برای مثال در آمریکای شمالی، حرکت دست برای سلام و یا خداحافظی کردن این‌گونه است؛ کف دست رو به بیرون، انگشت‌ها کشیده و با فاصله از یکدیگر و نحوه تکان‌دادن دست از یک سمت به سمت دیگر است. همین علامت در اروپا و آمریکای لاتین به معنای مخالفت و «نه» است.

در پرو معنای «به این سمت بیا» می‌دهد و اما در یونان یک حرکت به‌شدت توهین‌‌آمیز است، هر قدر کف دست به سمت صورت مخاطب نزدیک‌تر شود معنای تهدیدآمیزتری به خود می‌گیرد. پس باید توجه کنیم که علائم زبان بدن را با توجه به فرهنگ و محیط معنا کنیم و همه اشارات در همه مناطق به یک معنا نیستند.

اکنون که پاسخ پرسش‌های خود درباره‌ اینکه زبان بدن چیست و انواع تکنیک های زبان را پیدا کرده‌اید، در قسمت دیدگاه‌ها از تجربیات موفق و ناموفق خود درمورد مفاهیم زبان بدن برای ما بگویید.

منبع:
careeraddict.com
indeed.com
 flexiforce.com.au 
azbigmedia.com
time.com 
squareup.com