مدیریت عملیات چیست و چه کاربردهایی دارد؟
هر کسبوکاری بر بخشهای کاری مختلف تکیه دارد؛ برای مثال، بخش بازاریابی، پایگاه مشتریان و تقاضا را برای محصولات یا خدمات شرکت ایجاد میکند، در حالی که بخش مالی با گردش نقدینگی، حقوقها، داراییها و سرمایهگذاریها سروکار دارد. یکی دیگر از بخشهای ضروری شرکت «عملیات کسبوکار» است که شامل تمام فرایندهایی است که در نهایت به تحویل خدمت یا محصول منتهی میشود. در این مطلب، به آنچه مدیریت عملیات کسبوکار در بر میگیرد و آنچه مدیران عملیات کسبوکار انجام میدهند، نگاهی کلی خواهیم داشت.
عملیات کسبوکار چیست؟
عملیات کسبوکار تمام عناصر و فعالیتهایی را که در فرایندهای عملیات و سوددهی شرکت نقش دارند در بر میگیرد.
اگرچه عوامل مختلفی که بر عملیات کسبوکار تأثیر میگذارند از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت است، بیشتر رهبران سازمانی هنگام برنامه ریزی فرایندهای عملیات، موارد زیر را در نظر میگیرند:
فرایندها
فرایندهای کسبوکار به هماهنگی وظایف، کارکنان و تجهیزات برای اطمینان از تحویل مؤثر خدمت یا محصول اشاره دارد. مدیران عملیات باید این فرایندها را بهصورت جداگانه برای هر بخش سازمان طراحی و مستند کنند تا بتوانند بهراحتی موانع را شناسایی و برطرف کنند و فعالیتها را مؤثرتر و سادهتر سازند.
برای مثال، این کار میتواند شامل حذف دوبارهکاری یا جایگزینکردن نیروی کار انسانی با یک برنامه نرمافزاری باشد.
تجهیزات و تکنولوژی
تجهیزات و تکنولوژی مناسب سوددهی و بازدهی شرکت را افزایش میدهد؛ برای مثال، یک ماشین جدید میتواند قطعات را سریعتر تولید کند یا یک پرتال ردیابی داخلی میتواند باعث تسهیل و مؤثرسازی فرایندها شود.
کارکنان
فرایندهای سازمان، سطح مهارت و تعداد کارکنان موردنیاز را تعیین میکند. در حالی که برخی از شرکتها به تعداد اندکی متخصصان خبره نیازمندند، ممکن است شرکتهای دیگر از تیمهای بسیاری برای تکمیل وظایف اولیه موجود استفاده کنند.
کیفیت و تعداد کارکنان بر فرایندهای عملیات و حاشیه سود شرکت تأثیر مستقیمی دارد؛ به همین علت شرکت باید تعداد کافی از افراد را با سطح مهارت مناسب در قالب تیمها گرد هم آورد.
موقعیت
موقعیت مکانی یک کسبوکار تأثیر چشمگیری بر مدیریت عملیات و سوددهی دارد، بهخصوص اگر آن کسبوکار خدمات یا کالاهای فیزیکی بفروشد. هنگام تصمیم گیری راجع به مکان کسبوکار، تصمیمگیرندگان باید به عواملی کلیدی مثل حملونقل کارکنان، دسترسی مشتریان، اجاره، امنیت و مواد اولیه توجه کنند.
از آنجا که شرکتها در حال تغییر و تحول هستند، مدیران باید فرایندهای کسبوکار کارآمدی را اتخاذ کنند؛ برای مثال، اگر یک شرکت در حال تجربه رشد سریعی است، مدیر باید تعداد کارکنان، مواد اولیه، فضای بستهبندی و منابع مشابه را افزایش دهد.
کاربردهای کلیدی مدیریت عملیات
مدیریت عملیات کسبوکار بهینهسازی تمام منابع مربوط، مثل کارکنان، مواد، تجهیزات و تکنولوژی، برای رسیدن به بهینهترین و مؤثرترین تحویل محصول یا خدمت است. این حوزه تبدیل مجموعهای از ورودیها، مثل منابع انسانی، امکانات و تجهیزات، به محصولات و خدمات نهایی را مدیریت میکند.
برخی از کاربردهای کلیدی مدیریت عملیات عبارتاند از:
فرایندهای نظارتی
کارکرد اصلی مدیریت عملیات برنامهریزی، سازماندهی، نظارت و بهینهسازی فرایندهای کسبوکار در سازمان است. لازمه این کار یکپارچهسازی و هماهنگی فرایندها در بخشهای مختلف سازمان است؛ برای مثال، نصب یک نرمافزار جدید میتواند ارتباطات بین بخشهای مختلف سازمان را بهبود دهد و موجب افزایش هماهنگی در سازمان شود.
کمینه کردن هزینههای عملیاتی
مدیریت عملیات اطمینان حاصل میکند که فعالیتها در محدوده بودجه تصویبشده باقی بمانند. این کار میتواند شامل خرید مواد اولیه مقرونبهصرفه و مؤثر، سادهسازی فرایندهای تولید، انتصاب کارکنان مناسب برای هر نقش یا سرمایهگذاری در ماشینآلات و تکنولوژی مدرن باشد.
توسعه استراتژیها
یکی از جنبههای مهم مدیریت عملیات شامل توسعه استراتژیهای بهینهسازی منابع است. این استراتژیها میتواند از تغییرات پیکربندی زنجیره تأمین یا سازماندهی منابع انسانی گرفته تا بهبود دسترسی کارکنان را در بر بگیرد.
طراحی محصول
مدیریت عملیات همچنین شامل مطمئنشدن از این نکته است که محصولات یا خدمات مطابق ترندهای بازار و نیازهای مشتری طراحی شوند. تولید محصولاتی که مشتریان شرکت خواهان خرید آن باشند، از مسئولیتهای مدیریت عملیات است.
وظایف اصلی مدیران عملیات چیست؟
مدیریت عملیات با طیف وسیعی از اقدامات کسبوکار، وابسته به نوع صنعت، سروکار دارند که شامل موارد زیر است:
- تحلیل داده های مالی و آمادهسازی بودجه اقدامات؛
- گرفتن تصمیمات استراتژیک درباره شیوههای مدیریت پروژه؛
- تعیین ساختار شبکههای IT یا اندازه واحدهای تولیدی؛
- طراحی، اجرا و مدیریت اقدامات کسبوکار؛
- پشتیبانی فروش و مدیریت بخش پشتیبانی مشتریان؛
- مدیریت توزیع کالاها و فراهمکردن پشتیبانی فنی؛
- همکاری با مدیریت ارشد روی برنامههای استراتژیک؛
- نظارت بر کارکنان؛
- هماهنگسازی فرایندهای تولید بخشهای مختلف.
مدیریت عملیات در کنار توجه به مواردی مانند مقرونبهصرفهبودن و استفاده بهینه از منابع، باید بتواند نیازها و تقاضاهای مشتریان را با پیروی از ترندهای صنعت برطرف کند.
مدیران عملیات به چه مهارتهایی نیاز دارند؟
از آنجا که وظایف مدیران عملیات دامنه وسیعی دارد، این متخصصان به مهارتهای کلیدی نیاز دارند تا بتوانند خواستههای چندجانبه این شغل را با موفقیت به انجام برسانند. این مهارتها عبارتاند از:
مهارتهای رهبری
مدیر عملیات برای هماهنگسازی موفق بخشهای سازمان و انگیزه دادن به کارکنان به مهارتهای رهبری عالی نیاز دارد.
مهارتهای ارتباطی
علاوه بر اطمینانیافتن از هماهنگی مؤثر بخشهای سازمان، مدیر عملیات باید ارتباطات بین مدیریت ارشد و سطح بالا را با بخشهای توسعه محصول سازمان تسهیل کند. مدیر عملیات با مهارت های ارتباطی خوب میتواند بهشکل مؤثری اطلاعات را بین گروههای مختلف به اشتراک بگذارد و کار تیمی را ترغیب کند.
مهارتهای تحلیلی و حلمسئله
مدیریت عملیات نیازمند توانایی درک فرایندهای متعدد در سطح دقیق و جزئی است؛ همچنین نیازمند کشف راهحلهای مفید برای چالشهای موجود است. مدیران عملیات باید بتوانند تکنیکهای کارآمدتر را در طیف وسیعی از بخشهای سازمان شناسایی و اجرا کنند.
مهارتهای بینفردی
مدیران عملیات در بیشتر مواقع با افراد مختلفی در سازمان، از جمله کارکنان بخشهای فروش و تولید، مشتریان، مدیران پروژهها، منابع انسانی و مدیریت ارشد، کار میکنند. مدیر عملیات باید مهارتهای بینفردی عالی داشته باشد تا بتواند با هر فردی بهطور موفق تعامل کند.
مدیریت عملیات برای موفقیت هر کسبوکاری ضروری است. در واقع وظیفه این نقش اطمینانیافتن از این است که شرکت از منابع خود بهشکل بهینه استفاده میکند، فعالیتهای روزانه بهدرستی انجام میگیرد و محصول و سرویس باکیفیت به دست مشتری میرسد.
منبع: indeed.com
دیدگاه