تفکر مستقل چیست و چگونه آن را تقویت کنیم؟

ذهن‌های خردمند فعال، فرصت‌های بسیاری را برای فرد فراهم می‌کند. صرف‌نظر از اینکه تفکر منطقی دارید یا به‌روش خلاقانه‌ای فکر می‌کنید، قابلیت تفکر مستقل این امکان را برایتان فراهم می‌کند تا عملکرد، بهره وری و کارایی خود را افزایش دهید و به سطح بالاتری از خودآگاهی برسید. به‌عبارتی، تفکر مستقل ابزاری است که می‌تواند برای تقویت مهارت‌های شخصی و همچنین توانایی خلاقیت افراد استفاده شود و از سوی دیگر، تفکر مستقل از دیگر مهارت‌های ارزشمندی است که می‌توان آن را به‌ دست آورد.

آگهی استخدام

جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.

عواملی که منجر به شکل‌گیری تفکر مستقل می‌شوند

فاکتورهای زیادی وجود دارد که به شکل‌گیری و تقویت مهارت تفکر مستقل منجر می‌شود؛ برای مثال، عزت نفس بالا متمایزترین ویژگی هر فرد دارای تفکر خلاق است و بطور غالب همان چیزی است که باعث تقویت تفکر فردی، بهبود عملکرد و موفقیت می‌شود. به‌عبارتی، احساسی که هر فرد درمورد خود دارد می‌تواند هم محدودکننده و هم الهام‌بخش باشد؛ بنابراین، برای بهبود این مهارت باید سطح خوبی از خودآگاهی را نسبت به خودتان داشته باشید. بدون پذیرش خود، پیشرفت شخصی به‌طور چشمگیری کُند می‌شود؛ به‌ همین دلیل، برای تقویت قابلیت خودبیان‌گری یا به‌عبارتی ابراز عقاید و تفکراتتان، باید نسبت به خودتان آگاهی بهتری به دست آورید.

همچنین اعتماد به نفس فرد می‌تواند از افکار و نظرات دیگران و با تأثیرپذیری از محیط بیرون به‌ وجود آید. البته در عین حال که این کار تأثیر جالب ‌توجهی روی افزایش اعتماد به نفس افراد در رابطه با توانایی‌هایشان دارد، باید توجه داشته باشیم که به‌هیچ ‌وجه جایگزین عزت‌نفسی نشود که در نتیجه اعتماد به توانایی‌های درونی‌شان به‌ وجود می‌‌آید؛ به همین دلیل، می‌توان گفت که همه افراد دارای تفکر مستقل از ارزشمندبودن خود درک درستی دارند.

خصوصیات متفکران مستقل

پایداری، اعتقاد به خود، عزت‌نفس مستقل، اعتمادبه‌نفس، عزم راسخ و آگاهی خلاقانه فقط برخی از ویژگی‌هایی است که افراد دارای تفکر مستقل از آن‌ها برخوردار هستند. این ویژگی‌ها و سایر خصوصیات این افراد باعث می‌شود که آن‌ها در تفکر خود نوآورتر عمل کنند و بهترین فرصت‌ها را برای نشان‌دادن تفکر مستقل خود به ‌شیوه‌ی مثبتی ایجاد کنند.

همچنین کارکردن روی ایجاد و توسعه این ویژگی‌ها، فرد را به کشف روش تفکر، رفع محدودیت‌ها و کمبودهایی ترغیب می‌کند که الگوی فکری فعلی او را تعیین کرده‌‌اند. در نتیجه، با توسعه‌ي خصوصیات شخصی، تفکر مستقل آزادانه تقویت پیدا می‌کند.

فواید تفکر مستقل

توانایی تفکر مستقل دانش بالقوه فراوانی را برای افراد به ‌وجود می‌آورد؛ همچنین این امکان را برای آن‌ها فراهم می‌کند تا درمورد چیزهایی که می‌شنوند، می‌بینند و باور می‌کنند، بیشتر فکر ‌کنند و به آن‌ها کمک می‌کند تا ارزش‌ها و فرضیات پذیرفته‌شده خود و اطرافیان را زیر سؤال ببرند. تفکر مستقل همچنین مهارت‌های شخصی افراد را در بسیاری از سطوح دیگر افزایش می‌دهد که از آن جمله می‌توان به ایجاد اعتماد به نفس برای توانایی ایستادگی روی عقاید خود، اشاره کرد.

چگونه مهارت تفکر مستقل را توسعه دهیم؟

تفکر مستقل فقط می‌تواند در نتیجه کاوش در ساختاری توسعه یابد که برای گسترش آزادی اندیشه ایجاد شده است؛ به‌عنوان مثال، افراد برای تبدیل‌شدن به شخصی دارای تفکر مبتکرانه، باید عمل‌کردن به‌شیوه خلاقانه و همچنین تفکر خلاقانه را تمرین کنند. بررسی مشاغل و فرصت‌های پیرامون نیز به ایجاد نیاز به توسعه تفکر مستقل در افراد منجر می‌شود و این موضوع هم به‌تدریج عزت‌نفس آنان را تقویت می‌کند.

بنابراین، می‌توان گفت که درک اهمیت تفکر مستقل ضروری است. به‌عبارتی، افراد بدون آگاهی درمورد چگونگی و چرایی آن، قادر نخواهند بود توانایی‌های منحصربه‌فرد خود را به‌روشی توسعه دهند که بهترین نتایج را برایشان به‌ همراه داشته باشد؛ همچنین پذیرش محدودیت‌ها و نقاط ضعفشان، آن‌ها را قادر می‌سازد تا روش‌های مفید رشد مهارت‌ها و دانش خود را بشناسند؛ بنابراین، تفکر مستقل فقط از طریق «خودتان بودن» در مسیر افزایش خودآگاهی به ‌دست می‌آید.

۵ راه برای تقویت تفکر مستقل در رهبری

متفکران مستقل همواره نحوه تفکر خود را بهبود می‌بخشند. آن‌ها برای فیلترکردن اطلاعات و بهبود تفکرات خود، افراد و محیط پیرامونشان را به‌دقت مشاهده می‌کنند. متفکران مستقل اجازه نمی‌دهند که تفکر دیگران به طرز تفکر آن‌ها تبدیل شود. در واقع، آن‌ها اطلاعات پیرامونشان را «همان طور که هست» نمی‌پذیرند.

تفکر مستقل به اعتماد‌به‌نفس قوی نیاز دارد. بیان چیزی که با نظر اکثریت یا اقلیت پرسروصدا متفاوت باشد، می‌تواند شما را در برابر رفتارهای تهاجمی دیگران آسیب‌پذیر کند. از سوی دیگر، اصرار به سکوت برای دستیابی به احساس امنیت نیز چیزی است که باعث آسیب‌پذیری افراد در برابر تفکرات گروهی می‌شود و این موضوع نیز می‌تواند اصالت یا مسئولیت پذیری آنان را کاهش دهد.

به‌طور کلی، رهبران به‌دنبال دستیابی به حس امنیت یا ماندن در ناحیه امن خود نیستند و همواره مسیری را طی می‌کنند که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا نسبت به افکار و عقاید خود وفادار بمانند و همچنین نزد اطرافیان اعتبار و احترام داشته باشند؛ بنابراین، از تفکرات و اعتقادات خود در صورت لزوم دفاع کنید و قابلیت‌های رهبری خودتان را بروز دهید. در همین راستا، در ادامه ۵ راه مهم را برای ایجاد یا تقویت مهارت تفکر مستقل بیان می‌کنیم:

۱. مطالعه کنید

خواندن سخنان دیگران موجب می‌شود تا خودتان را در معرض افکار دیگران قرار دهید؛ به این ترتیب، با گوش دادن فعال به صحبت‌های افراد دیگر می‌توانید ذهنتان را گسترش دهید. در این راستا،‌ برای مثال، می‌توانید از روی عمد به‌دنبال مطالعه مقالات یا کتاب‌هایی بروید که در شرایط عادی ممکن بود از خواندنشان اجتناب کنید. در یک کلام، رهبران با گوش‌دادن به سخنان، افکار و عقاید دیگران، دیدگاه خودشان را به چالش می‌کشند.

۲. نظرات دیگران را بررسی کنید

برای داشتن تفکر مستقل ، نقش مدافع شیطان را برای خودتان بازی کنید و موضوعات را از جنبه‌های مختلف و حتی ابعاد آسیب‌پذیرشان بررسی کنید و عقاید خود را به چالش بکشید؛ برای مثال، از خودتان بپرسید: «اگر برعکس این موضوع هم درست باشد، چه می‌شود؟» به‌عبارت دیگر، رهبران می‌دانند که دیدگاه سایرین نیز می‌تواند درست باشد.

۳. با افرادی که با شما متفاوتند، تعامل داشته باشید

از ناحیه امن خود بیرون بیایید، به خودتان اعتماد کنید و با افرادی که ممکن است عقایدی مشابه با شما نداشته باشند، تعامل برقرار کنید؛ به‌عنوان مثال، می‌توانید تعامل با افرادی را در نظر بگیرید که نسبت به شما، در سن، نژاد، قومیت، جنسیت، گرایش جنسی، وابستگی‌های سیاسی یا سطح اقتصادی و اجتماعی، متفاوت هستند.

بنابراین، اگر فردی را می‌شناسید که نظرات متفاوتی نسبت به شما دارد،‌ از او بخواهید تا ملاقاتی مختصر و غیررسمی با همدیگر داشته باشید. البته توجه داشته باشید که در اولین مکالماتتان به‌دنبال اشاره‌کردن به تفاوت‌ها یا رفع اختلافات احتمالی موجود نباشید و ابتدا شخص مقابل را بشناسید؛ در این صورت، ممکن است وجوه اشتراکی بین خود و طرف مقابلتان پیدا کنید که پیش از این، از آن‌ها بی‌اطلاع بوده‌اید؛ به این ترتیب، می‌توانید رابطه بهتری با او ارتباط برقرار کنید؛ علاوه بر این، در چنین شرایطی ممکن است بتوانید ذهنیت بهتری نسبت به دیدگاه‌های متفاوت دیگران داشته باشید و بر تفکرات اصلی خود کمتر پافشاری کنید.

۴. سفر کنید

ذهن خود را به روی فرهنگ‌ها و تجارب مختلف باز کنید، از زندگی تجربیات مختلفی را بیاموزید، به مناطق مختلف کشور خود و همچنین کشورهای خارجی سفر کنید، با مردم ارتباط برقرار کنید و در هتل‌های محلی مختلف اقامت داشته باشید؛ همچنین سعی کنید که از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده کنید، به بازارهای محلی بروید، مثل افراد محلی شهرها سفر کنید و مانند اشخاص دیگر زندگی کنید، حتی اگر دوره کوتاهی باشد. این کارها به شما کمک می‌کنند تا چشم‌هایتان را رو به دنیای دیگری باز کنید.

۵. تمرکز خود را روی کسب احترام بگذارید

اگر می‌خواهید از جانب دیگران مورد احترام واقع شوید، نباید از کارها یا تفکراتی پیروی کنید که دیگران انجام می‌دهند و به آنها باور دارند؛ برای کسب احترام تلاش کنید. باید بدانید که رهبران مسیری را در پیش می‌گیرند که کمتر کسی در آن پای گذاشته‌ است! پیشروی در چنین مسیری ممکن است به‌ همین سادگی نباشد، اما کسب احترام و توانایی رهبری تیم، به‌راحتی حاصل نمی‌شود.

بنابراین، برای داشتن تفکر مستقل به تفکرات خود پایبند بمانید و مطابق آن‌ها عمل کنید. به‌دنبال پیروی از دیگران نباشید، حتی اگر انتخاب این گزینه آسان‌تر یا ایمن‌تر به ‌نظر برسد. به‌ یاد داشته باشید که «قدرت» با پیروی از بسیاری از افراد به ‌دست نمی‌آید، بلکه در نتیجه توانایی شخص برای برخورداری از تفکرات منحصربه‌فرد و شجاعت ابزار آن‌ها حاصل می‌شود.

استخدام مهندس برق

جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.

منبع: 
forbes.com
leadershipexpert.co.uk