سبک های رهبری؛ آشنایی با ۸ سبک رایج رهبری و میزان تأثیرگذاری آنها
سبک های رهبری در سازمان‌ها متنوع است و در طول زمان و در راه رشد و ارتقای سازمان سبک رهبری آن سازمان تغییر می‌کند. هرچه مدت‌زمان رهبری طولانی‌تر می‌شود، احتمال تغییر در شیوه تکمیل جمله بالا بیشتر می‌شود.
هر فردی برای آنکه بتواند رهبر بهتری باشد، باید بداند که کجا ایستاده و از کدام انواع سبک رهبری استفاده می‌کند. برای کمک به درک تأثیر انواع سبک های رهبری در شیوه اداره یک سازمان، رایج‌ترین شیوه های رهبری را در ادامه شرح می‌دهیم:
۱. رهبری دموکراتیک (Democratic Leadership) (معمولا مؤثر)
یکی از سبک های رهبری سبک رهبری دموکراتیک است. در رهبری دموکراتیک، همان طور که از نامش پیداست، رهبر تصمیمات را بر مبنای نظرات هریک از اعضای تیم اتخاذ می‌کند و هریک از اعضا در تصمیم نهاییِ جهت‌دهی به پروژه، به‌طور برابر سهم دارند.
این روش یکی از مؤثرترین انواع شیوه های رهبری است؛ زیرا به کارکنان این فرصت را می‌دهد تا قدرت تصمیم‌گیری خود را تقویت کنند و برای موقعیت‌های شغلی آینده بیشتر آماده شوند.
برای مثال در این سبک از انواع سبک رهبری، رهبر دموتراتیک در جلسه هیئت‌مدیره شرکت می‌تواند گزینه‌هایی را در راستای تصمیم گیری درباره یک موضوع به تیم ارائه دهد؛ سپس اعضا می‌توانند درباره آنها بحث و تبادل‌نظر کنند؛ پس از آن رهبر با درنظرگرفتن تمام نظرات می‌تواند بازخورد خود را ارائه دهد یا اینکه تصمیم نهایی با یک رأی‌گیری گرفته شود. شیوه های رهبری بسیار متفاوت هستند که در ادامه باقی آنها را بررسی خواهیم کرد.
۲. رهبری استبدادی (Autocratic Leadership) (به‌ندرت مؤثر)
دومین سبک از سبک های رهبری سبک استبدادی است. سبک رهبری استبدادی، درست برخلاف رهبری دموکراتیک است؛ در این شیوه رهبر تصمیم را بدون دریافت هیچ‌گونه نظری از سمت کارکنان اتخاذ می‌کند. در این سبک از رهبری با کارکنان مشورت نمی‌شود و از آنها انتظار می‌رود که فقط طبق تصمیم نهایی رهبر، که به آنها ابلاغ شده است، پیش بروند.
یک نمونه از این سبک رهبری زمانی است که رهبر تیم، بدون مشورت با کارمندان، ساعات کاری آنها را تغییر می‌دهد؛ اما حقیقت آن است که در دنیای امروز، این شیوه های رهبری کارا و مؤثر نخواهد بود و چنین سازمانی با وجود یک رئیس قلدر به‌طور معمول، نیروهای خود را به‌زودی از دست خواهند داد. بهتر آن است که رهبر، پذیرای دیدگاه سایر اعضای تیمش باشد. تا به اینجا با دو مورد از سبک های رهبری یعنی دموکراتیک و استبدادی آشنا شدید. در ادامه به انواع دیگر سبک های رهبری می‌پردازیم.
۳. رهبری بی‌قیدوشرط (Laissez-Faire Leadership) (گاهی مؤثر)
این نوع از انواع سبک های رهبری، که برگرفته از اصطلاح فرانسوی «laissez faire» است، در حقیقت به‌معنی «اجازه بده کار را انجام دهند» است و به سبک رهبری آزادانه اشاره دارد که تمام اختیارات را به کارمندانش واگذار می‌کند.
برای مثال، ممکن است در یک استارتاپ نوپا این سبک از سبک های رهبری را مشاهده کنید که در آن برای ساعات کاری و ضرب‌الاجل‌ها حساسیتی وجود ندارد. رهبری در این شیوه به‌طور کامل به کارکنان اعتماد می‌کند و روی عملکرد کلی شرکت متمرکز می‌شود.
اگرچه در سبک رهبری بی قید و شرط در انواع سبک رهبری، از طریق اعتماد‌کردن به کارمندان، به آنها قدرت می‌بخشد، می‌تواند باعث شود که توسعه محدود شود و در نتیجه فرصت‌های رشد شرکت را محدود کند؛ بنابراین، مهم است که این سبک رهبری کنترل‌شده باشد. در ادامه یکی دیگر از شیوه های رهبری یعنی رهبری استراتژیک می‌پردازیم.
۴. رهبری استراتژیک (Strategic Leadership) (معمولا مؤثر)
رهبری استراتژیک یکی دیگر از سبک های رهبری در سازمان است. رهبران استراتژیک واسطه‌ای میان بخش اجرایی و فرصت‌های توسعه سازمان هستند. رهبر در این سبک، مسئولیت‌های اجرایی را بر عهده می‌گیرد؛ درحالی که برای پایداربودن شرایط فعلی کار نیز برای تمامی افراد ضمانتی وجود دارد.
این سبک از انواع سبک رهبری یکی از شیوه‌های مطلوب در بسیاری از سازمان‌هاست؛ زیرا تفکر استراتژیک، تفکر پشتیبانی هم‌زمان از همه کارمندان با طرز فکرهای گوناگون است؛ البته این شیوه از شیوه های رهبری، برحسب میزان تنوع افکار و نظراتی که به‌طور هم‌زمان محترم شمرده می‌شوند و از آنها حمایت می‌شود، ممکن است شکننده باشد. اگر همه افراد در مسیر درست خود قرار بگیرند، این سبک رهبری از انواع سبک های رهبری می‌تواند بهترین نوع جهت‌دهی در سازمان باشد.
۵. رهبری تحول آفرین (Transformational Leadership) (گاهی مؤثر)
پنجمین سبک از سبک های رهبری، رهبری تحول آفرین است. این سبک رهبری هم‌گام با قراردادهای شرکت، همواره در حال تغییر و ارتقاست. کارمندان در چنین سازمانی وظایف پایه‌ای خود را دارند، اما رهبر تحول آفرین پیوسته آنها را به خارج شدن از محدوده امن هدایت می‌کند. هنگام شروع کار در این سازمان، کارمندان لیستی را از وظایفی که باید در مهلت مقرر در جهت دستیابی به اهداف سازمان انجام دهند، در دست خواهند داشت؛ اما رهبر تحول آفرین این لیست ساده را تغییر می‌دهد؛ چنین رهبری مدام افراد را در موقعیت‌های چالش‌برانگیز قرار می‌دهد.
سبک رهبری تحول آفرین از آن دسته از شیوه های رهبری در سازمان است که به‌دلیل انگیزه بخشی به کارکنان، آنها را در شناسایی توانایی‌های خود توانمند می‌کند؛ اما اگر گزارش‌های رسیده در این مسیر دقیق نباشد، ممکن است رهبر با جنبه‌ای از توانایی‌های فردی کارکنان آشنا نشود و این موضوع، پیشرفت آنان را تحت‌تأثیر قرار دهد.
۶. رهبری معاملاتی (Transactional Leadership) (گاهی مؤثر)
امروزه، سبک رهبری معاملاتی چندان مرسوم نیست. رهبران در این نوع سبک های رهبری به‌سبب کاری که کارمندان به سرانجام می‌رسانند، به آنها پاداش می‌دهند؛ برای مثال، یک تیم بازاریابی در ازای میزان لید (lead) یا سرنخی که در پایان یک کمپین ۳ماهه برای شرکت خود تولید می‌کند، پاداش می‌گیرد. کارکنان در شروع کار با رهبر معاملاتی انگیزه بسیاری پیدا می‌کنند.
سبک رهبر معاملاتی مسئولیت‌های هر فرد را مشخص و تثبیت می‌کند و اگر کارکنان بدانند که کارشان چقدر باارزش است، مصمم‌تر می‌شوند. در این سبک از انواع سبک رهبری می‌توان از برنامه‌های تشویقی فراوانی برای انگیزش کارکنان استفاده کرد، اما به‌شرطی که این برنامه‌ها با اهداف و ظرفیت‌های سازمان هم‌خوانی داشته باشد. پس از آشنایی با ۶ مورد از شیوه های رهبری به هفتمین مورد یعنی رهبری به سبک مربیان خواهیم پرداخت.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
۷. رهبری به سبک مربیان (Coach-Style Leadership) (معمولا مؤثر)
رهبری در این سبک شبیه به مربی‌گری در یک تیم ورزشی است؛ کوچ یا مربی تلاش می‌کند تا توانایی اعضای تیم را شناسایی کند و قدرت آنها را پرورش دهد. این سبک به سبک های رهبری دموکراتیک و استراتژیک، که هدفشان توانمدسازی افراد به‌منظور پیش‌برد کار تیمی است، شباهت دارد و تفاوت آن فقط تمرکز بیشتر روی موفقیت کارمندان است.
رهبری به سبک مربیان از آن نوع سبک های رهبری است که به‌جای تمرکز بر مهارت‌ها و اهداف مشترک، پیشرفت هریک از اعضا را در مهارت جداگانه‌ای ترجیح می‌دهد. چنین عملکردی در بلندمدت در چنین شیوه های رهبری، از کارکنان تیم‌های قدرتمندی را می‌سازد که می‌توانند با برقراری روابط کاربردی با هم، مهارت‌های یکدیگر را تکمیل کنند و بهترین نتیجه را به دست آوردند.
۸. رهبری بوروکراتیک (Bureaucratic Leadership) (به‌ندرت مؤثر)
سبک رهبری بوروکراتیک از دیگر سبک های رهبری در سازمان است که به‌طور معمول آن را در سازمان‌های سنتی و قدیمی‌تر خواهید یافت. این رهبران، برخلاف رهبران استبدادی، ممکن است نظر کارکنان را بشنوند یا بررسی کنند، اما اگر آن نظرات، مدرن یا مغایر با روند فعلی یا گذشته سازمان به نظر برسد، آنها را رد می‌کنند.
شاید مقاومت این رهبران به این دلیل باشد که در حال حاضر سازمان موفق است و ممکن است برهم‌زدن نظم فعلی هدردادن هزینه و منابع باشد و در نهایت نیز به نتیجه نرسد.
کارکنان تحت رهبری چنین کسی، آزادی لازم را ندارند و ممکن است خلاقیت خود را از دست بدهند. به‌طور حتم، سبک رهبری بوروکراتیک برای سازمان‌هایی که به‌دنبال رشد سریع و رسیدن به هداف های بزرگی هستند، مناسب نیست. تا به اینجای مطلب با ۸ نوع از انواع سبک رهبری آشنا شدیم و به صورت جداگانه هریک را بررسی کردیم.
اینفوگرافی سبک های رهبری از زبان ویلیامز و میلر
جمع‌بندی سبک های رهبری
با سبک های رهبری مختلف از آزادانه‌ترین تا استبدادی‌ترین و تأثیر هریک از آنها بر سازمان و کارکنان آشنا شدید. رهبران سازمان‌ها می‌توانند، با توجه به کسب‌وکارشان، ترکیبی از شیوه های رهبری گفته‌شده را به کار گیرند. آیا تاکنون رهبری یک سازمان را بر عهده داشته‌اید؟ کدام سبک رهبری را بیشتر ترجیح می‌دهید یا کدام‌یک را کارآمدتر می‌دانید؟ نظرات خود را برای ما بنویسید.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
منبع: blog.hubspot.com
دیدگاه