CEO کیست؟ نقش‌ها، وظایف و اختیارات CEO در سازمان چیست؟
- CEO مخفف چیست؟
- مسئولیت‌های CEO چیست؟
- ویژگی‌های CEO موفق چیست؟
- حاکمیت شرکتی و CEO
- تفاوت رئیس هیئت‌مدیره و CEO چیست؟
- نکات کلیدی
CEO عهده‌دار مدیریت تام یک شرکت یا سازمان است و اقدامات و عملکرد خود را به هیئت مدیره گزارش می‌دهد. مدیر عامل (CEO) وظیفه‌ی مدیریت تیم، روند کار‌ها و موارد بسیار دیگری را بر عهده دارد. در این مطلب توضیح می‌دهیم CEO مخفف چیست و معنی آن را بررسی می‌کنیم. همچنین نکات کلیدی، مسئولیت‌ها، ویژگی‌های یک CEO موفق را مرور می‌کنیم و به تفاوت بین رئیس هیئت‌مدیره و CEO می‌پردازیم.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
CEO مخفف چیست؟
اکنون توضیح می‌دهیم CEO مخفف چیست و چه کسی CEO نامیده می‌شود. مدیر ارشد اجرایی یا CEO که مخفف Chief Executive Officer است، کارمند بالارتبه‌ی سازمان است. علی‌رغم اینکه CEO توسط سهام‌داران انتخاب می‌شود، چون برای شرکت کار می‌کند کارمند به‌حساب می‌آید، اما کارمندی معمولی نیست؛ CEO مسئولیت‌ها و تأثیراتی قابل‌توجه در شرکت دارد.
ناگفته نماند که CEO در سازمان‌هایی با ساختاری سالم از حاکمیت شرکتی (Corporate Governance) رهبری با قدرت مطلق و غیرقابل کنترل و دارای اختیار مهارنشدنی نیست. CEO مستقیماً به هیئت‌مدیره‌ی (Board of Directors) شرکت، که اعضایش را سهام‌داران برمی‌گزینند، گزارش می‌دهد و در نهایت هم به همان‌ها پاسخگوست.
مسئولیت‌های ویژه‌ی CEO، در هر شرکت تفاوت دارد، اما در کل CEO مسئول موفقیت یا شکست نهایی سازمان به حساب می‌آید.
مسئولیت‌های CEO چیست؟
اکنون پاسخ می‌دهیم مسئولیت‌های CEO چیست. از دید نظری، یک CEO می‌تواند هر کار یا مسئولیتی را که بخواهد برعهده بگیرد؛ درواقع، برخی از آن‌ها، به‌ویژه در سازمان‌های کوچک‌تر، می‌خواهند که با برخی از وظایف شرکتی، کاملاً عملی برخورد کنند.
ممکن است CEO بسته به پیشینه و تخصص حرفه‌ای خود به وظایفی خاص، مانند امور مالی یا بازاریابی گرایش پیدا کند. مرحله‌ای که شرکت در چرخه‌ی عمر خود در آن قرار دارد نیز مهم است. برای نمونه، شاید CEO در مراحل سرمایه‌گذاری اولیه، بر خلاف همتایانش در شرکت‌هایی باتجربه‌تر، سهمی بیشتر از زمان خود را صرف جذب سرمایه کند.
بااین‌حال، زمان و تخصص CEO در عمل به بهترین شکل صرف تمرکز بر اندک مسئولیت‌هایی می‌شود که واقعا موثر و بنیادی باشند. در ادامه می‌فهمید مسئولیت‌های CEO دقیقاً چیست. از این مسئولیت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. تنظیم و اجرای راهبرد (استراتژی) سازمانی
تصمیم گیری درباره‌ی خط محصولات جدید، پدید آوردن و یا حفظ کردن مزیت رقابتی، یافتن بازارهای بالقوه‌ی جدید و کاهش خطرات یا مغتنم شمردن فرصت‌ها (به‌علاوه‌ی مواردی دیگر) همگی در حیطه‌ی اختیارات CEO است.
آن‌ها مانند هر چیزی دیگر در سازمان متکی به داده‌ها و نظرات رهبران ارشد در کنار راهنمایی و رهنمون هیئت مدیره هستند. اما CEO فردی است که بر راهبرد و اجرای آن کنترل عملی دارد. در ادامه توضیح می‌دهیم مسئولیت‌های دیگر CEO چیست.
۲. ایجاد تیم رهبری ارشد (Senior Leadership Team)
شاید دوست داشته باشید بدانید توانایی یک CEO واقعی چیست. CEO توانایی جذب استعدادهایی عالی برای سازمانش را دارد. اگرچه آن‌ها مسئول استخدام یا اخراج هر یک از کارکنان نیستند، مسئول ایجاد و نظارت بر تیم رهبری اجرایی (Executive Leadership Team) به شمار می‌روند. در عوض، این تیم به نوبه‌ی خود به استخدام و نظارت بر مدیریت عالی و میانی (Upper and Middle Management) می‌پردازد.
تیم رهبری اجرایی شامل مدیر ارشد مالی (CFO)، مدیر ارشد عملیات (COO) و بسته به ماهیت سازمان شامل سایر نقش‌های مربوط به مدیریت اجرایی است، مانند مدیر ارشد ریسک (Chief Risk Officer)، مدیر ارشد فنی (Chief Technology Officer)، مدیر ارشد استراتژی (Chief Strategy Officer)، مدیر ارشد سرمایه‌گذاری (Chief Investment Officer) و غیره.
هیئت مدیره در بسیاری از سازمان‌ها و برای تصمیم‌گیری درباره‌ی استخدام در سطوح عالیِ مدیریت، اختیار نهایی و رسمی دارد، اما در بیشتر موارد به توصیه‌های CEO عمل می‌کند. در ادامه می‌گوییم دیگر مسئولیت‌های CEO چیست.
۳. اتخاذ تصمیم‌های مرتبط با تخصیص سرمایه
درحالی‌که مدیران بخش‌های مختلف سازمان مسئول احتمالی مدیریت بودجه‌ی متعلق به خود هستند، CEO مسئول تنظیم و مدیریت بودجه‌ی کلی سازمان با هدف اجرای مؤثر طرح‌های راهبردی است.
به‌علاوه، CEO درباره‌ی زمان و چگونگی جذب سرمایه و همین‌طور نحوه‌ی استفاده‌ی بهینه از مازاد سرمایه (Capital Surplus) اظهار نظر می‌کند. راهبردها شامل بازپرداخت بدهی، سرمایه‌گذاری دوباره در تجارت یا توزیع سرمایه از راه سود سهام یا بازخرید آن هستند.
۴. تدوین چشم‌انداز، ارزش‌ها و فرهنگ شرکتی
فرهنگ شرکتی (Corporate Culture) دارای عناصری بسیار، با ماهیت منظم است. اما مأموریت، چشم انداز و ارزش‌هایی که توسط CEO خلق و اجرا می‌شوند در نهایت آن فرهنگ را به جهت‌های مختلف هدایت می‌کنند.
CEO باید مواظب شخصیت و رفتار خود و هر قدمی که برمی‌دارد یا برنمی‌دارد، باشد. تمام افراد سازمان به او نگاه می‌کنند. حتی تصمیم درباره نوع لباسی که می‌پوشد یا نحوه‌ی معرفی خود به دیگران و چگونگی تعامل با سایر اعضای شرکت بر جوّ بقیه‌ی سازمان تأثیرگذار است.
۵. ارتباط مؤثر با همه‌ی ذی‌نفعان
CEO چهره‌ی سازمان است. آن‌ها می‌توانند نماینده‌ای برای شرکت در مقابل عموم مردم، مطبوعات، قانون‌گذاران یا سایر تنظیم‌کنندگان، کارکنان، مشتریان، تأمین‌کنندگان یا هر طرفی که به فعالیت‌های شرکت علاقه‌مند است باشند. انتقال عناصر اصلی چشم‌انداز، ارزش‌ها و مأموریت به دیگران مهم است، اما درحقیقت حضور این ارزش‌ها حیاتی‌تر است.
پیش از این دانستیم معنی CEO چیست و یک CEO چه مسئولیت‌هایی دارد، در ادامه لازم است بدانیم ویژگی‌های CEO موفق چیست.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
ویژگی‌های CEO موفق چیست؟
مانند هر چیز دیگر، هیچ قاعده‌ی کلی‌ای وجود ندارد که بگوید ویژگی‌های یک CEO موفق چیست. ولی عموماً CEO موفق بسیاری از ویژگی‌های زیر را یا دارد یا بروز می‌دهد:
- اشتیاق فوق‌العاده: به رهبری استثنایی نیاز است تا بتواند از پس فشار و ژرف‌نگری‌ای که چنین موقعیت شغلی حیاتی‌ای همراه خود می‌آورد، برآید؛
- بینش شفاف: توسعه‌ی یک راهبرد تجاری مستلزم آن است که CEO در مشاهده و شناخت چگونگی تحول تِرِندهای روز از عموم مردم چند قدم جلوتر باشد؛
- رهبری قوی: یک بیزینس حتی با وجود اشتیاق و آینده‌نگری بی‌بدیل نمی‌تواند بدون داشتن افراد مناسب برای انجام امور به موفقیت برسد. CEO باید بتوانند سرمایه‌ی انسانی مستعدی را جذب کند که حامی مأموریت و چشم‌انداز شرکت است؛
- مهارت‌های ارتباطی مؤثر: CEO همیشه زیر ذره‌بین است و باید پیام سازمان را به‌صورت مداوم منتقل کند و آن را استحکام بخشد. کمتر می‌توان CEO کارآمدی را یافت که در مقابل یک مخاطب یا دوربین تلویزیون راحت نباشد.
حاکمیت شرکتی و CEO
اکنون دیگر می‌دانید معنی CEO چیست و CEO چه وظایفی دارد، اما باید این را هم بدانید که CEO عالی‌ترین مقام تصمیم‌گیرنده‌ی عملیاتی در یک سازمان است، اما گزارش‌هایش را به هیئت مدیره منتقل می‌کند.
همه‌ی انتصاب‌ها یا برکناری‌ها در هیئت مدیره با رأی سهام‌داران شرکت صورت می‌گیرد. این از نظر مفهومی همان چیزی است که ساختار حاکمیت شرکتی را در سازمان شکل می‌دهد.
هیئت مدیره برای مراقبت از حقوق و منافع ذی‌نفعان لایه‌ای محافظ شکل می‌دهد. این امر تضمین می‌کند که CEO، اگرچه شغلی بسیار مطلوب است اما کنترلی استبدادی بر تمام شرکت ندارد.
اکنون ماهیت نظارت هیئت مدیره تکامل پیدا کرده و این را تا حد زیادی مدیون ظهور شاخص محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) هستیم. این شاخص مانند معیاری است برای ارزیابی شرکت در انجام مسئولیت‌های اجتماعی، انجام مسئولیت‌های سازمان در قبال محیط زیست یا سلامت ساختار حاکمیت شرکتی در آن. اگرچه تنها مسئولیت هیئت مدیره به‌لحاظ تاریخی مراقبت از سهام‌داران بود (که اغلب «اولویت سهام‌داران» نامیده می‌شد)، اکنون به‌طوری فزاینده از آن‌ها انتظار می‌رود که مراقبتی گسترده‌تر از همه‌ی سهام‌داران داشته‌باشند، از جمله مشتریان، کارکنان، تأمین‌کنندگان و عموم مردم.
تفاوت رئیس هیئت‌مدیره و CEO چیست؟
اکنون وقت آن است که بررسی کنیم تفاوت رئیس هیئت‌مدیره و CEO چیست. CEO متصدی عالی سازمان و به‌عبارتی، عهده‌دار شرکت است. از سوی دیگر، رئیس هیئت مدیره (Chair of the Board) مسئولیت هیئت مدیره را بر عهده دارد. CEO عملاً مطیع رئیس هیئت مدیره است.
در برخی موارد، یک فرد هم به عنوان CEO فعالیت می‌کند و هم به‌عنوان رئیس هیئت مدیره. بااین‌حال، چون بررسی‌ها درباره روش‌های حاکمیت شرکتی درحال پیشرفت است، بسیاری از شرکت‌ها از آن الگو دوری می‌کنند.
از آن‌جاکه هیئت مدیره مسئول ارزیابی عملکرد CEO، از جمله رأی دادن به جبران خدمات او (و حتی درصورت لزوم برکناری‌اش) به حساب می‌آید، طبیعی است در زمانی که CEO، رئیس هیئت مدیره هم است، تضاد منافعی بالقوه شکل بگیرد. امیدواریم که به خوبی دانسته باشید معنی CEO چیست و CEO چه تفاوتی با رئیس هیئت‌مدیره دارد.
نکات کلیدی
- CEO بالاترین مقام در هر سازمانی است؛ او گزارش‌هایش را به هیئت مدیره می‌رساند؛
- مسئولیت‌های اصلی او تنظیم و اجرای استراتژی، تخصیص سرمایه و ایجاد و نظارت بر تیم اجرایی (Executive Team) است؛
- CEO باید دارای مهارت‌های ارتباطی قوی، شمّ مدیریتی و اشتیاق عالی برای سازمان و افرادش باشد؛
- همچنین گاهی‌اوقات CEO به‌عنوان رئیس هیئت مدیره فعالیت می‌کند، اما این می‌تواند تضاد منافعی بالقوه با خود به همراه داشته‌باشد.
خلاصه
CEO اصلی‌ترین تصمیم‌گیری‌ها و مسئولیت‌ها را برعهده دارد، همچنین اهداف کلی سازمان را تعیین می‌کند. البته نقش و میزان مسئولیت‌های CEO با توجه به شرایط موجود در هر شرکت متفاوت است. در این مطلب توضیح دادیم معنی CEO چیست و مخفف چه چیزی است. همچنین نکات کلیدی، مسئولیت‌ها، ویژگی‌های CEO موفق را بررسی کردیم و شرح دادیم تفاوت رئیس هیئت‌مدیره و CEO چیست. اگر سؤال یا نظری درباره‌ی این مطلب دارید، با ما در میان بگذارید.
با ساختن یک رزومه حرفه‌ای، برای استخدام در بهترین فرصت‌های شغلی اقدام کنید.
دیدگاه