هزینه تولید چیست؟ (انواع و عوامل مؤثر بر آن)

هزینه تولید عامل مهمی در روند تولید یا ارائه‌ی محصول در هر شرکتی است. درک نحوه‌ی محاسبه، ثبت و کنترل هزینه‌های تولید بخشی اساسی در اطمینان از مقرون‌به‌صرفه بودن و سودآوری محصولات شرکت‌ها به شمار می‌آید. برای درک هزینه‌های تولید محصول باید بدانید که هزینه‌ تولید چیست و چگونه بر موفقیت شرکت تأثیر می‌گذارد.

در همین راستا،‌ در این مطلب هزینه‌ تولید را تعریف می‌کنیم، انواع مختلف هزینه‌های تولید را بررسی می‌کنیم و درمورد عواملی که بر هزینه‌ تولید شرکت‌ها تأثیر می‌گذارند، بحث می‌کنیم.

آگهی استخدام

جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.

تعریف هزینه‌ تولید 

به طور معمول، شرکت‌ها هزینه‌ تولید را در قالب «هزینه‌ی هر واحد محصول» محاسبه می‌کنند که شامل مقدار پول موردنیاز برای تولید یک مورد خاص است. حسابداران برای محاسبه‌ی هزینه‌ی هر واحد محصول، هزینه تولید را محاسبه می‌کنند و سپس آن را بر تعداد واحدهای تولیدشده تقسیم می‌کنند. پس از آن، آن‌ها می‌توانند هزینه‌ی هر واحد محصول را در نظر بگیرند و درمورد نحوه‌ی قیمت‌گذاری کالای فروشی تصمیم گیری کنند.

به طور معمول، شرکت‌ها برای سودآوری به فروش اقلامی بیش‌تر از هزینه تولید آن‌ها نیاز دارند. اگر هزینه تولید محصول برابر یا بیش‌تر از قیمت فروش آن‌ها باشد، شرکت موردنظر با خطر ضرر یا شکست مواجه می‌شود؛ به همین دلیل، می‌توان گفت که هزینه‌ی تولید عامل مهمی است که شرکت‌ها باید هنگام ارزیابی موفقیت شرایط مالی خود، آن را در نظر بگیرند. اگر هزینه‌ی تولید محصول به طور مداوم بیش‌تر از سود حاصل از آن باشد، ممکن است شرکت برای حفظ بودجه‌ی خود، به توقف تولید نیاز داشته‌باشد. به همین ترتیب، اگر هزینه‌های مربوط به ارائه‌ی سرویسی خاص بیش از حد زیاد شوند، شرکت باید ارائه‌ی آن سرویس را متوقف یا برای کاهش هزینه‌های مربوط راهی پیدا کند.

انواع هزینه تولید 

هزینه تولید را می‌توان به ۲ دسته‌ی مجزا تقسیم کرد که هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم را شامل می‌شوند.

۱. هزینه تولید مستقیم

تیم حسابداری شرکت‌ها به طور معمول هزینه‌های مستقیم را در هر مرحله از مراحل تولید ثبت می‌کنند و سپس آن‌ها را با هم جمع می‌کنند تا هزینه‌ی‌ کلی تولید هر محصول به دست آید. هزینه‌های مستقیم اغلب متغیر هستند، به این معنی که ممکن است، بسته به عوامل مختلف، نوسان داشته‌باشند؛ به عنوان مثال، ممکن است قیمت روغن موردنیاز دستگاه‌های تولیدی در هر سال بالاتر یا پایین‌تر باشد. به طور مشابه، تغییر در حداقل دستمزد کارکنان ممکن است باعث افزایش دستمزد ساعتی کارگران سطوح پایین‌تر شود.

در حالت کلی، هزینه‌های مستقیم موارد زیر را شامل می‌شوند:

• مواد خام؛
• لوازم تولیدی؛
• دستمزد کارگران؛
• کمیسیون‌ها.

۲. هزینه تولید غیرمستقیم

برخی از هزینه‌های غیرمستقیم را نمی‌توان به عنوان عاملی دخیل در هزینه تولید محصولی خاص به شمار آورد؛ در عوض، این هزینه‌ها به عنوان بخشی از هزینه‌های سربار تولید در نظر گرفته می‌شوند.

هزینه‌های سربار تولید شامل هزینه‌هایی هستند که روند تولید محصول یا خدمات را، بدون تأثیرگذاری مستقیم روی این روند، تسهیل می‌کنند. تشخیص راه‌هایی برای شناسایی، ثبت و کنترل هزینه‌های سربار غیرمستقیم تولید یکی از کارآمدترین راه‌ها برای کاهش هزینه‌ی تولید شرکت است.

برخی از مهم‌ترین هزینه‌های سربار تولید عبارت‌اند از:

• هزینه‌ی لوازم اداری؛
• پول آب و برق ساختمان؛
• حقوق ناظران یا کارکنان پشتیبانی؛
• هزینه‌ی اجاره‌ی مکان شرکت؛
• هزینه‌های نگه‌داری.

عوامل مؤثر بر هزینه تولید 

چندین عامل خاص می‌توانند هزینه تولید محصولی خاص یا سرویسی را به شدت تحت‌تأثیر قرار دهند؛ برخی از این عوامل عبارت‌اند از:

۱. تقاضا

با رشد موفقیت شرکت‌ها، تقاضا برای محصولات خاصی از آن‌ها نیز افزایش می‌یابد. ممکن است شرکت موردنظر برای پاسخ‌گویی به سفارش‌های مشتریان، به خرید مواد خام بیش‌تر، استخدام کارگران جدید، گسترش امکانات تولید یا حتی افتتاح جایگاه دومی نیاز داشته‌باشد. در حالت ایدئال، این شرکت می‌تواند با استفاده از سود حاصل از مشتریان جدید خود، هزینه‌های اضافی ناشی از تولید بیش‌تر را جبران کند.

۲. تکنولوژی

با پیشرفت تکنولوژی، برخی از کسب‌وکارهایی که پیش از این به طور سنتی و با نیروی انسانی اداره می‌شدند، به سمت انجام کارها توسط ماشین‌ها و سیستم‌های خودکار پیش می‌روند. بسیاری از شرکت‌ها ترجیح می‌دهند که به جای کارمندان، از ربات‌های تولیدکننده استفاده کنند؛ به این ترتیب، هزینه‌های مربوط به حقوق و دستمزد نیروی کار انسانی در شرکتشان کاهش می‌یابد.

علاوه بر این، به‌روزرسانی تجهیزات کارخانه، نصب سیستم‌های کامپیوتری جدید یا آموزش کارکنان در استفاده از رابط‌های دیجیتال جدید می‌تواند روند تولید را تسریع کند و هم‌چنین هزینه تولید را کاهش دهد.

۳. نرخ ارز

اگر شرکتی مواد اولیه‌ی خود را از خارج از کشور وارد کند، نرخ ارز در زمان خرید مواد تا حد زیادی می‌تواند روی هزینه تولید تأثیر بگذارد. در صورت افزایش نرخ ارز، مواد موردنیاز شرکت برای تولید محصولاتش ارزان می‌شوند؛ با وجود این، نرخ بالای ارز می‌تواند رقابت میان شرکت‌های صادرکننده را کاهش دهد؛ به این ترتیب، ممکن است هزینه‌ها ثابت بمانند یا حتی افزایش یابند.

۴. نرخ بهره

یکی دیگر از هزینه‌های غیرمستقیم شرکت‌ها وام آن‌هاست؛ به عبارتی، اگر شرکتی برای پرداخت هزینه‌ها از بانک یا نهاد دیگری وام گرفته‌باشد، نرخ بهره‌ی وام می‌تواند افزایش یا کاهش یابد. در واقع، افزایش نرخ بهره مبلغ بازپرداختی از جانب شرکت موردنظر را افزایش می‌دهد. شرکت‌ها هنگام محاسبه هزینه تولید باید در گزارش‌های مالی خود امکان نوسان در نرخ بهره‌ی وام‌های بانکی را در نظر بگیرند.

۵. هزینه‌ی مواد

هزینه‌ی مواد اولیه‌ی لازم برای تولید، بسته به سال تولید، شرایط اقتصادی و محدودیت‌های موجود، می‌تواند متغیر باشد؛ به عنوان مثال، ممکن است قیمت فولاد، بسته به ثبات مالی کارخانه‌ی فولاد یا هزینه‌های حمل‌ونقل بین‌المللی، افزایش یا کاهش یابد. از سوی دیگر، قیمت نفت و بنزین به دلیل ارتباط آن‌ها با حمل‌ونقل و تحویل محصول، تقریبا در هر صنعتی بسیار تأثیرگذار است.

۶. نرخ مالیات

مالیات هزینه تولید غیرمستقیم کسب‌وکار است که می‌تواند هزینه‌های سربار سالانه‌ی شرکت را به طور چشم‌گیری افزایش دهد. ممکن است مالیات شرکت‌ها در طول ۱ سال، بسته به تغییرات قوانین دولتی، بیش‌تر یا کم‌تر شوند. به این ترتیب، عواملی مانند استخدام چند کارمند جدید در شرکت، افزایش حق بیمه کارکنان و مالیات کارگران می‌توانند به افزایش هزینه‌های تولید منجر شوند.

مروری بر هزینه تولید

• هزینه‌های تولید هزینه‌های مختلفی را شامل می‌شوند که از آن جمله می‌توان به هزینه‌ی مواد اولیه، دستمزد کارکنان، تعمیر و نگه‌داری کارخانه و هزینه‌ی حمل‌ونقل اشاره کرد؛
• شرکت‌ها برای سودآوری به فروش اقلامی بیش‌تر از هزینه تولید آن‌ها نیاز دارند. اگر هزینه تولید محصول برابر یا بیش‌تر از قیمت فروش آن‌ها باشد، شرکت موردنظر با خطر ضرر یا شکست مواجه می‌شود؛
• هزینه تولید به ۲ دسته هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم تبدیل می‌شود؛
• هزینه مستقیم شامل مواد خام، لوازم تولیدی، دستمزد کارگران و کمیسیون‌هاست؛
• هزینه غیرمستقیم شامل هزینه‌ی لوازم اداری، پول آب و برق ساختمان، حقوق ناظران یا کارکنان پشتیبانی، هزینه‌ی اجاره‌ی مکان شرکت وهزینه‌های نگه‌داری است.

استخدام مهندس عمران

جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.

منبع: indeed.com