تولید به هنگام یا JIT چیست؟ هرآن‌چه باید درباره‌ی آن بدانید

دانیال کریمی

صنعت تولید صنعتی رقابتی و پرهزینه است؛ بنابراین، بسیاری از شرکت‌ها برای مدیریت هزینه‌ها از JIT یا سیستم تولید به هنگام، به‌موقع یا سروقت (Just-In-Time Inventory) استفاده می‌کنند. سیستم تولید به هنگام از زیرمجموعه‌های سیستم تولید ناب (Lean Manufacturing System) است که برای افزایش کارایی فرایندها و حمایت از نوآوری ایجاد شده‌است. در این مطلب شرح خواهیم داد که تولید به هنگام یا JIT چیست، مزایا و ریسک‌های آن را خواهیم سنجید و نحوه‌ی پیاده‌سازی آن را در فرایندهای تولیدی مختلف بررسی خواهیم‌ کرد.

انبارداری به روش سیستم تولید به هنگام چیست؟

سیستم تولید به‌هنگام استراتژی‌ای است که طبق آن خرید مواد اولیه از تأمین‌کنندگان باید با زمان‌بندی تولید هماهنگ باشد؛ یعنی در تولید به‌هنگام فقط زمانی مواد اولیه را دریافت می‌کنند که آن مواد در همان زمان برای تولید لازم باشند.

بدین با استفاده از تولید به هنگام ترتیب کارایی بهبود و تولید ضایعات کاهش می‌یابد. مزیت اصلی این استراتژی کاهش هزینه‌ی نگهداری موجودی است. تولیدکنندگان باید بتوانند تقاضای احتمالی بازار را به طور دقیقی پیش‌بینی کنند تا این استراتژی اثربخش باشد.

مزایا

توانایی بهینه‌سازی یک سیستم داخلی به‌تنهایی مزیت محسوب می‌شود، ولی به طور اختصاصی یک سیستم تولید به هنگام مزایای زیر را به دنبال دارد:

  • پایین آمدن هزینه‌های تولید: تولیدکنندگان به جای انجام خرید مازادی که احتمالا از آن استفاده نخواهند کرد، فقط مواد اولیه‌ی موردنیاز هر سفارش را می‌خرند که کاهش هزینه تولید را در پی دارد؛
  • کوتاه شدن فرایند تولید: از آن‌جایی که تولیدکنندگان دقیقا می‌دانند حجم تولید باید چقدر باشد، زمان صرف‌شده برای تولید کاهش می‌یابد؛
  • کاهش فضای موردنیاز برای محصولات: تولیدکنندگان بدون وجود مواد خام اضافی در انبار فضای بیش‌تری را در اختیار خواهند داشت که می‌توانند آن را حذف کنند یا به کارهای دیگری اختصاص دهند.

پس با توجه به مزایا تولید به هنگام، اگر سرمایه در قسمت‌های دیگر و به شکل بهتری خرج شود، هزینه‌های تولید کاهش می‌یابند؛ محصولات جدید نسبت به گذشته آسان‌تر و با سرعت بیش‌تری تولید می‌شوند و مشکل کمبود فضا رفع می‌شود؛ زیرا شرکت فقط موادی را که برای مدت‌زمان مشخصی نیاز دارد، سفارش می‌دهد. تا به اینجای مطلب متوجه شدید که تولید به هنگام یا JIT چیست، همچنین با مزایای آن نیز آشنا شدید. اما این روش چه ریسک‌هایی دارد؟ 

ریسک‌های احتمالی

ریسک‌های احتمالی تولید به هنگام

دریافتید که JIT چیست و با وجود تمام مزایایی که سیستم تولید به هنگام می‌تواند برای فرایند تولید در پی داشته‌باشد، ممکن است استفاده کردن از این استراتژی اختلالاتی را نیز در زنجیره تامین ایجاد کند. برای مثال، هنگامی که تولیدکنندگان با منابع محدودی کار می‌کنند، بروز تأخیر کوچکی در حمل‌ونقل می‌تواند در روند تولید وقفه ایجاد کند. از سوی دیگر، ممکن است مشتری سفارشی را ثبت کند که مواد اولیه‌ی موردنیاز آن بیش‌تر از موادی باشد که در دسترس تولیدکننده قرار دارد.

سیستم برنامه‌ریزی کانبان

کانبان (Kanban) سیستمی برای برنامه ریزی است که ریشه‌هایش به کشور ژاپن می‌رسد و می‌تواند ریسک‌های احتمالی را کاهش و سود را افزایش دهد. این سیستم معمولا برای تکمیل سیستم تولید به هنگام و سایر سیستم‌های تولید ناب استفاده می‌شود. کانبان طراحی شد تا با برجسته کردن حوزه‌های مشکل‌ساز، ارزیابی کمیت و کیفیت پاسخ مشتری راغب (Lead measurement) و هم‌چنین سنجش زمان چرخه‌ی فروش، کارایی را بهبود دهد. تولید به هنگام به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا محدودیت‌های موجودیِ در حال ساخت (work-in-process inventory) شرکتشان را بشناسند و از انبار کردن محصولات مازاد اجتناب کنند.

تولید ناب به روش تولید به هنگام چگونه انجام می‌شود؟

تولید ناب فرایندی است که طی آن افراد حوزه‌های هدردهنده‌ی منابع را  شناسایی و راه‌حل‌هایی را برای رفع مسائل آن حوزه‌ها پیشنهاد می‌کنند. تولیدکنندگان برای بهینه‌سازی فرایندها، افزایش بهره وری، کاهش هزینه‌ها و به حداقل رساندن اتلاف از این اصول استفاده می‌کنند. شیوه‌ی تولید ناب هر نوع فعالیت، فرایند یا محصولی را که برای مشتری ارزش تولید نکند، اتلاف می‌داند. این نگرش طرز تفکر سخت‌گیرانه‌ای است که تولیدکنندگان را تشویق می‌کند تا در حوزه‌هایی که شاید قبل‌تر به آن‌ها توجه نمی‌کردند، تغییراتی را ایجاد کنند.

به طور معمول، تولیدکنندگان برای افزایش دل‌بستگی کارکنان، تمام اعضای تیم خود را تشویق می‌کنند تا در اجرای روش تولید ناب مشارکت کنند؛ زیرا اغلب کارکنانی که به طور مستقیم در فرایند تولید دخیل هستند، بهتر می‌دانند که برای افزایش بهره‌وری و سود چطور باید از اتلاف منابع جلوگیری کنند.

از آن‌جایی که در صنعت تولید رقابت بالایی وجود دارد، سازمان‌ها باید بتوانند به طور مداوم پیشرفت کنند و از سایرین پیشی بگیرند. مفاهیمی مانند سیستم تولید به هنگام یا سیستم تولید ناب در این راه می‌توانند به آن‌ها کمک کنند. این مفاهیم مرتبط با انبارداری کمک می‌کنند تا در عین افزایش نوآوری، اتلاف کاهش بیابد و روش‌های جدید اجرا شوند.

سیستم تولید به هنگام یکی از نگرش‌هایی است که برای کمک به هم‌سو شدن با تغییرات، نوآوری را تسهیل می‌کند و به همین دلیل برای صنعت تولید رویکردی ایدئال است.

طرز کار سیستم تولید به هنگام

طرز کار سیستم تولید به هنگام

پس از این که دریافتید تولید به هنگام یا همان JIT چیست باید با طرز کار آن نیز آشنا شوید. در زیر لیست گام‌های اصلی سیستم تولید به هنگام را می‌بینید:

  • سفارش مشتری: هنگامی که یک شرکت سفارشی را دریافت می‌کند، مدیر پروژه با مرور مشخصات سفارش، مواد اولیه‌ی موردنیاز و مقدار آن‌ها را تعیین می‌کند؛
  • خرید مواد اولیه: سپس آن‌ها مواد اولیه را دقیقا به همان مقداری که برای سفارش لازم است، می‌خرند؛
  • ساخت و تحویل محصول: تولیدکننده به محض دریافت مواد اولیه، محصول را تولید و به مشتری ارائه می‌کند؛
  • حفظ چرخه: اگر شرکت با مشتری قرارداد داشته‌باشد که طبق یک جدول زمانی سفارش‌ها را تمدید کند، می‌تواند مواد اولیه را به مقدار کافی سفارش دهد تا بتواند چرخه را حفظ کند.

نمونه‌هایی از به‌کار‌گیری سیستم تولید به هنگام

در زیر به ۳ نمونه‌ی پیاده‌سازی سیستم تولید به هنگام اشاره می‌کنیم:

کارخانه‌ی تولید اسباب‌بازی

مدیران یک کارخانه‌ی تولید اسباب‌بازی برای جبران سالی با عملکرد مالی ضعیف تصمیم می‌گیرند که هنگام سفارش عمده‌ی انواع مختلفی از پلاستیک‌ها، سیستم تولید به هنگام را پیاده کنند. آن‌ها به دلیل داشتن انتظارات و روش‌های جدید، حداقل منابع را برای تولید اسباب‌بازی به مدت ۱ ماه تعیین می‌کنند؛ در حالی که قبلا منابع موردنیاز برای ۶ ماه را سفارش می‌دادند و مواد مازاد را تا زمانی که به آن‌ها نیاز پیدا کنند، در انبارها ذخیره می‌کردند.

اکنون با اِعمال این تغییرات با توجه به تولید به هنگام نیازی به وجود انبار نداشتند و تمام هزینه‌هایی که برای اجاره یا مالیات بر دارایی پرداخت می‌شدند، از بین می‌رفتند.این کارخانه بیش از نصف ناوگان باربری خود را فروخت، زیرا دیگر به تعداد زیادی از کامیون‌هایش نیازی نداشت؛ در نتیجه، تمام هزینه‌های مربوط به بنزین، حقوق رانندگان یا سایر هزینه‌های مربوط به خودروهای باربری به طرز چشم‌گیری کاهش یافت. در اثر این کاهش هزینه‌ها و اجرای تولید به هنگام، کارخانه‌ی تولید اسباب‌بازی در عرض ۶ ماه از نظر مالی وضعیت بسیار بهتری را برای خود ایجاد کرد.

شرکت خودروسازی

شرکت خودروسازی تولید به هنگام

یک شرکت بزرگ خودروسازی می‌خواهد برای کاهش هزینه‌ها از سیستم تولید به هنگام استفاده کند. قبلا آن‌ها قطعات را به طور عمده سفارش می‌دادند و قطعات مازاد را در همان محل ذخیره و نگهداری می‌کردند؛ با این حال، تعداد قطعاتی که سفارش می‌دادند، فقط در موارد معدودی با تعداد سفارش دریافت‌شده از مشتریان هم‌خوانی داشت. کارفرمایان این ایده را پیشنهاد دادند که از آن پس قطعات را فقط مطابق با خواسته‌های مشتریان سفارش دهند.

این تولیدکننده‌ی خودرو با استفاده از تولید به هنگام با کاهش مقدار موجودی در استفاده از فضا صرفه‌جویی می‌کند. هم‌چنین، هزینه‌های تولید نیز کاهش می‌یابند؛ زیرا آن‌ها فقط بر اساس خواسته‌ی مشتریان قطعات را می‌خرند. به طور کلی، روند سفارش محصول تغییر می‌یابد و خیلی سریع نیز به بار می‌نشیند.

رستوران

رستورانی محلی تصمیم می‌گیرد برای کاهش هزینه‌های خود سیستم تولید به هنگام را به کار گیرد. پیش از این تصمیم آن‌ها مواد خام موردنیاز را از ۱ ماه قبل سفارش می‌دادند و مواد مازاد را در فریزر نگهداری می‌کردند. به مرور زمان، از نظر ظرفیت فریزرها به مشکل برخوردند و در طی ۱ سال مواد غذایی به ارزش زیادی دور ریخته‌ شد. آن‌ها برای رفع این مشکل میزان فروش هفتگی را محاسبه کردند و صاحب رستوران تصمیم گرفت مواد خام موردنیاز را به طور هفتگی سفارش دهد.

با به کار بردن روش تولید به هنگام دیگر ظرفیت فریزر به طور کامل پُر نشد و مواد غذایی خشک نیز به میزان قبل فضا را اشغال نکرد؛ در نتیجه، رستوران توانست فضای کارش را گسترش دهد. این امر بهره‌وری را در آشپزخانه و رضایت مشتری را در محل غذاخوری افزایش داد.

در این مطلب ابتدا بررسی کردیم که سیستم تولید به هنگام یا همان JIT چیست و چه مزایا و ریسک‌هایی دارد؛ سپس طرز کار روش تولید به هنگام را نیز مورد بررسی قرار دادیم. اگر تجربه کار با این سیستم را دارید نظرات و پیشنهادات خود را با ما به اشتراک بگذارید.

منبع: indeed.com

۵.۰ ( ۱ امتیاز )

استخدام در شرکت‌های برتر

استخدام در صباایده

صباایده

فناوری اطلاعات/ نرم‌افزار و سخت‌افزار

تهران
در حال استخدام
فرصت اشتغال در مشاور سرمایه گذاری ترنج

مشاور سرمایه گذاری ترنج

بورس و بازار سرمایه

تهران
در حال استخدام
پاسخگویی سریع
استخدام در صنایع ماشینهای اداری ایران- مادیران

صنایع ماشینهای اداری ایران- مادیران

پخش و توزیع

تهران
در حال استخدام
فرصت شغلی و استخدامی های جدید پاکبان

پاکبان

صنایع غذایی

-
در حال استخدام
استخدام آنلاین در مدیریت بازرگانی نوین آسیا

مدیریت بازرگانی نوین آسیا

تجارت و بازرگانی

تهران
در حال استخدام

بخش کارفرما

آگهی استخدام خود را ثبت کنید و منتظر بهترین‌ها باشید

مطالب مرتبط

۴.۸

دفتر مدیریت پروژه یا PMO چیست؟ هر آن‌چه باید درباره‌ی آن بدانید

دفتر مدیریت پروژه چیست؟ وظایف دفتر مدیریت پروژه چیست و چه کمکی به مدیر پروژه می‌کند؟ مزایای راه‌اندازی دفتر مدیریت پروژه یا PMO چیست؟ انواع ...

  ۱۷,۵۴۹  |    ۱۹ دقیقه 

۴.۸

GDP چیست؟ هرآنچه باید از GDP یا تولید ناخالص داخلی بدانید

آیا می‌دانید GDP چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟ جی دی پی شاخص مهمی برای اقصاد‌دانان و سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود. با استفاده از شاخص GDP مشخص ...

  ۳۷,۰۸۳  |    ۶ دقیقه 

۴.۸

اخلاق سازمانی چیست؟ (هرآنچه باید درباره‌ی آن بدانید)

تعریف اخلاق سازمانی تعریف رفتار اخلاق‌مدار ارزش‌های بنیادین اخلاق سازمانی ویژگی‌های اخلاق سازمانی اصول اخلاق سازمانی اهمیت اخلاق سازمانی مدیریت اخلاق‌مدار ضرورت اخلاق سازمانی اخلاق ...

  ۲۵,۸۰۲  |    ۱۰ دقیقه 

۴.۵

ماتریس SWOT چیست؟ (هرآنچه باید درباره‌ی آن بدانید)

ماتریس SWOT چیست؟ چرا باید از جدول SWOT استفاده کنیم؟ نحوه انجام‌دادن تجزیه‌وتحلیل ماتریس SWOT مثالی از ماتریس SWOT SWOT مخفف عبارات Strengths ،Weaknesses ،Opportunities ...

  ۲۰,۹۵۰  |    ۷ دقیقه 

دیدگاه

۰  دیدگاه‌