بازرسی تامین اجتماعی از یک شرکت (هر آن‌چه باید در مورد آن بدانید)

• بازرسی تامین اجتماعی چیست؟
• وظایف کارفرما در قبال بیمه‌کردن کارگران
• عدم همکاری با بازرس
• انواع بازرسی از کارگاه‌ها از سوی بیمه تامین اجتماعی
• قوانین مهم بازرسی تامین اجتماعی
• اهمیت گزارش بازرس در بازرسی تامین اجتماعی
• اعتراض به بازرس

سازمان بیمه تامین اجتماعی با داشتن مقررات و قوانین گوناگون، باعث شده که شرایط کاری برای اغلب کارگران و نیروهای شاغل در محیط‌ها مختلف، بسیار بهتر شود. اگر برای شما نیز این سوال مهم ایجاد شده که بیمه تامین اجتماعی موارد تخلف را چگونه کشف می‌کند، در پاسخ شما باید موضوع بازرسی را عنوان کنیم. بازرسی بیمه تامین اجتماعی برای بررسی محیط شرکت‌ها و کارگاه‌ها، روش‌های مختلفی دارد و انواع بازرسی کشفی، حقیقی و سرزده بخشی از این فرایند است.

در این مطلب قصد داریم نکات مهم در رابطه با بازرسی تامین اجتماعی را با هم بررسی کرده و قوانین مرتبط با آن را فرا بگیریم. همراه ما باشید تا تمام جزئیات مربوط به بازرسی بیمه تامین اجتماعی کارگاه‌ها و شرکت‌ها را بررسی کنیم.

بازرسی تامین اجتماعی چیست؟

به‌صورت کلی بازرسی تامین اجتماعی برای اطمینان از صحت اجرای قوانین مختلف هر سازمان (اداره کار، تامین اجتماعی و...) ایجاد شده است و فردی که بازرس نام دارد؛ با داشتن کارت مخصوص که حاوی امضای معتبر همان سازمان است، قدرت نظارت و سرکشی به تمام مجموعه‌های شاغل تحت قوانین آن سازمان را دارد. سازمان‌های هم‌چون اداره کار، تامین اجتماعی، وزارت بهداشت و... همه جزو سازمان‎‌هایی هستند که بازرس اختصاصی دارند و با فرستادن بازرس، اجرای کامل قوانین خود را تضمین می‌کنند.

بازرس هر کدام از این سازمان‌ها با توجه به قدرتی که از سوی سازمان محل اشتغال خود دارد، می‌تواند بدون اطلاع‌رسانی قبلی به کارگاه‌ها مراجعه کند و در حدود وظایف خود، بر نحوه انجام کارها نظارت داشته باشد. نکته مهم در رابطه با بازرسی تامین اجتماعی، این است که بازرس‌ها نیز قوانین مشخصی برای انجام وظایف خود دارند و نباید خارج از حدود و اختیارات خود، کاری انجام دهند. به همین دلیل کارفرماها نیز باید این قوانین را بشناسند تا بتوانند در زمان تخطی بازرس، نسبت به احقاق حقوق خود اقدام کنند.

وظایف کارفرما در قبال بیمه‌کردن کارگران

سوال مهمی که در همین ابتدا در مورد بازرسی تامین اجتماعی ایجاد می‌شود، نوع وظایف کارفرما در قبال بیمه‌کردن کارگران است و در واقع یک کارفرما چه وظایفی دارد که بازرس در بازرسی بیمه تامین اجتماعی به بررسی آن‌ها خواهد پرداخت؟ به‌صورت کلی و آن‌چه در قانون ذکر شده، کارفرما صاحب کار است و مسئولیت کامل شرکت و یا کارگاه و البته اتفاقات رخ داده در آن محل، برعهده او است. کارفرما وظیفه دارد تمام نیروهای خود را بیمه کرده و با توجه به قوانین تامین اجتماعی، بیمه آن‌ها را در وقت مقرر پرداخت کند و سایر تسهیلات مشخص‌شده را نیز در اختیار کارکنان خود بگذارد.

اگر این سازمان در اسناد ارسال‌شده طی فرایند بازرسی تامین اجتماعی، نقصی ببیند یا در میان اسناد مختلف، تفاوتی وجود داشته باشد، هزینه‌های لازم به‌صورت مستقیم از کارفرما اخذ می‌‎شود و انجام این کار برعهده تامین اجتماعی است. این اخذ مستقیم هزینه‌ها از کارفرما در صورتی که او از پرداخت حق بیمه امتناع کند نیز وجود دارد و باید بگوییم که قدرت سازمان تامین اجتماعی برای احیای حقوق کارگران بسیار زیاد است.

با وجود تمام قوانین بازرسی بیمه تامین اجتماعی، احتمال وقوع تخلفات در کارگاه‌های مختلف بسیار بالا است و در این‌جا، سازمان تامین اجتماعی برای بازرسی، به یک فرد معتمد نیاز دارد که بتواند از شرایط واقعی کارگاه‌ها بازدید کرده و موارد مختلف را بررسی نماید. بازرس بیمه تامین اجتماعی، فردی است که به کارگاه‌ها و شرکت‌های مختلف سرکشی می‌کند و برای اجرای صحیح روند کاری کارفرما، بررسی‌های لازم را انجام می‌دهد.

برای اطمینان بیشتر، بازرس قادر است که با تمام افراد حاضر در کارگاه صحبت کرده و سوالات خود را بپرسد و هیچ‌کسی نمی‌تواند مانع انجام این کار شود. نکته‌ی دیگر در مورد بازرسی تامین اجتماعی، این است که بازرس‌ها می‌توانند از تمام اسناد و مدارک موجود در کارگاه عکس‌برداری کرده و یا رونوشت تهیه کنند. کارفرما باید تمام اسناد و مدارک مورد نیاز را به بازرس تحویل دهد و نمی‌تواند از انجام این کار سرپیچی کند. اما اگر کارفرما از انجام این کار امتناع کند، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ در ادامه ی مطلب به این سؤال پاسخ خواهیم داد.

آگهی استخدام

جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.

عدم همکاری با بازرس

اگر کارفرما به هردلیلی اجازه ندهد که بازرس در طی فرایند بازرسی تامین اجتماعی کار خود را انجام دهد، جریمه خواهد شد و این موضوع در ماده ۱۰۲ قانون تامین اجتماعی به این شکل بیان شده است:

درصورتی که کارفرما یا نماینده او در فرایند بازرسی بیمه تامین اجتماعی از اقدامات بازرس سازمان جلوگیری نموده یا از ارائه دفاتر و مدارک مربوطه و یا تسلیم رونوشت یا عکس آن‌ها به بازپرس خودداری کند، به جزای نقدی محکوم خواهد شد. گزارش بازرسان بیمه تامین اجتماعی در این خصوص در حکم گزارش ضابطان دادگستری است.

به همین دلیل کارفرما باید طی بازرسی تامین اجتماعی، همکاری کامل را با بازرس داشته باشد و تمام اسناد و مدارک مورد نیاز را به او ارائه دهد. یکی از عواقب احتمالی عدم همکاری کارفرما در بازرسی بیمه تامین اجتماعی، باطل‌شدن کد کارگاهی است و در این حالت کارفرما دوباره باید به سازمان تامین اجتماعی مراجعه کند، اطلاعات لازم را ارائه دهد و روال کاری خود را با توجه به قوانین سازمان ادامه دهد. اما بازرس بیمه تامین اجتماعی در چه زمانی به کارگاه‌ها مراجعه می‌کند و انواع بازرسی‌ تامین اجتماعی چگونه است؟

انواع بازرسی از کارگاه‌ها از سوی بیمه تامین اجتماعی

در این بازرسی باید مشخص شود که کارگاه دارای حداقل آیتم‌ها برای شروع کار بوده و این موارد شامل احراز هویت کارگاه، کنترل مدارک ارائه شده در زمان ثبت نام، محل وقوع ملک و احراز هویت کارفرما است. در این بازرسی علاوه بر این موارد، کارکنانی را که در محل حضور دارند نیز در گزارش بازرسی اولیه قید خواهند شد. اطلاعات این کارکنان شامل نام و مشخصات کارکنان، تاریخ شروع به کار، شغل، میزان حقوق و دستمزد قانونی آن‌ها است که همه در گزارش بازرسی تامین اجتماعی درج خواهد شد.

این گزارش و بازرسی اولیه اهمیت بسیار بالایی دارد زیرا این لیست باید با گزارش اولیه کارفرما از هر لحاظ تطابق کامل داشته باشد. اما این گزارش اولیه تنها گزارشی نیست که بازرس سازمان بیمه تامین اجتماعی اجرای آن را برعهده دارد، سه بازرسی بیمه تامین اجتماعی دیگر نیز وجود دارد که بازرس‌های سازمان، وظیفه دارند آن‌ها را انجام دهند.

بازرسی‌های سرزده

یکی از معمول‌ترین بازرسی بیمه تامین اجتماعی که از کارگاه‌های مختلف انجام می‌شود، بازرسی سرزده است. این بازرسی که از نام آن نیز مشخص است، بدون هیچ‌گونه هماهنگی قبلی بوده و بازرس به‌صورت سرزده به کارگاه‌های مختلف مراجعه می‌کند. در این بازرسی گزارشی از فعالیت، تعداد افراد و مشخصات کارکنان شاغل تهیه خواهد شد. اهمیت این گزارش بسیار بالا است و اگر میان این گزارش و لیست بیمه ارسالی از سوی کارفرما مغایرتی وجود داشته باشد، عواقب زیادی برای کارفرما و کارگاه ایجاد خواهد شد.

بازرسی‌های کشفی

بازرسی‌های کشفی نیز از انواع بازرسی تامین اجتماعی هستند که به‌صورت سرزده و بدون هیچ هماهنگی رخ می‌دهد، اما یک تفاوت اصلی با بازرسی سرزده دارد. در بازرسی سرزده، بازرس به کارگاه‌هایی مراجعه می‌کند که به‌صورت اولیه در سازمان ثبت نام کرده و احراز هویت آن‌ها انجام شده است.

در بازرسی‌های کشفی تامین اجتماعی، بازرس به کارگاه‌های مختلف مراجعه می‌کند تا کارگاه‌هایی را کشف کند که هیچ مدارکی به سازمان تامین اجتماعی ارسال نکرده و در واقع در آن‌جا پرونده‌ای ندارند. در این صورت کارفرما موظف است در اسرع وقت به سازمان مراجعه کرده و مدارک لازم را ارائه دهد و لیست بیمه ماهانه کارکنان را رد کند. کارفرما در این حالت پس از پرداخت جریمه‌های دیرکرد، باید حق بیمه کارکنان را نیز پرداخت کند.

بازرسی تحقیقی

بازرسی تحقیقی تامین اجتماعی تنها در صورتی رخ می‌دهد که یک درخواست برای سازمان بیمه تامین اجتماعی ارسال شود. این درخواست ممکن است از سوی کارکنان، کارفرما و یا خود سازمان تامین اجتماعی باشد که در این صورت نیز بازرسی تامین اجتماعی باز هم به‌صورت سرزده و بدون هماهنگی خواهد بود. این بازرسی بیمه تامین اجتماعی بر طبق نوع تقاضا و با محوریت موضوع اولیه مورد درخواست انجام خواهد شد.

این موارد مهم‌ترین حالت‌های بازرسی تامین اجتماعی هستند که هر کارفرما و صاحب کسب‌وکاری ممکن است با آن‌ها مواجه شود. اما در زمان بازرسی بیمه تامین اجتماعی، کارفرما باید نسبت به چه مواردی پاسخ‌گو باشد؟

قوانین مهم بازرسی تامین اجتماعی

در زمان بازرسی تامین اجتماعی از یک کارگاه، بازرس باید موارد مختلفی را بررسی کرده و از صحت اجرای قوانین اطمینان پیدا کند. مواردی که یک بازرس آن‌ها را بررسی خواهد کرد، شامل این موارد است:

• ماده ۴۷ قانون تامین اجتماعی: کارفرما مکلف است که حقوق، دستمزد و مزایای کارکنان را بر طبق قوانین پرداخت کند و مدارک مربوط به آن را در اختیار بازرس قرار دهد. بازرس در بازرسی بیمه تامین اجتماعی این اجازه را دارد که از تمام یا قسمتی از مدارک عکس‌برداری کند یا موارد خاصی را از روی آن مدارک یادداشت کند. علاوه بر این بازرس این اجازه را دارد که با هر کدام از کارکنان که بخواهد، صحبت کرده و سوالات مختلف را از آن‌ها بپرسد؛
• ماده ۱۰۲ قانون تامین اجتماعی: در صورتی که کارفرما هر گونه مانعی در روند بازرسی تامین اجتماعی ایجاد کند، جریمه خواهد شد و حتی در موارد خاص‌تر، کد کارگاهی این فرد باطل می‌شود؛
• ماده ۴۰ قانون تامین اجتماعی: اگر کارفرما از پرداخت مزد مشخص‌شده در ماده ۳۹ قانون خودداری کند، حق بیمه به‌صورت مستقیم تعیین شده و از کارفرما اخذ خواهد شد.

با توجه به تمام این قوانین باید گفت که بازرس وظیفه دارد در بازرسی بیمه تامین اجتماعی که بیمه‌شدگانی را بیابد که مشمول حق بیمه هستند و تمام شرایطی را که از سوی قانون برای آن‌ها اعلام شده، فراهم کند. کارفرما نیز باید تلاش کند در گام اول این شرایط را مهیا کرده و در قدم بعدی و هنگام بازرسی تامین اجتماعی، تمام مدارک و اسناد این اقدامات را در اختیار بازرس‌ها قرار دهد.

اهمیت گزارش بازرس در بازرسی تامین اجتماعی

گزارش بازرس، یکی از مهم‌ترین اسناد و مدارک بازرسی تامین اجتماعی است که در همه مراجع مهم، اعتبار و اهمیت دارد. این گزارش یک سند رسمی است که در اداره کار، شورای حل اختلاف و هر مرکز رسیدگی به شکایاتی، رسمیت دارد و افرادی مثل قاضی یا کارشناس، آن را مبنای اصلی تصمیم‌گیری خود قرار می‌دهند.

همین موضوع میزان اهمیت گزارش بازرس را در بازرسی بیمه تامین اجتماعی به‌خوبی نشان می‌دهد و به همین دلیل یک کارفرما باید تمام تلاش خود را انجام داده تا صحیح‌ترین و کامل‌ترین گزارش از سوی بازرس نوشته شود.

اعتراض به بازرس

با تمام اهمیت و اعتباری که بازرس‌های تامین اجتماعی دارند، اما سازمان تامین اجتماعی ساز و کار خاصی برای اعتراض نسبت به بازرس و گزارش نوشته‌شده توسط او، ایجاد کرده است که کارفرماها می‌توانند از آن استفاده کنند. تا پیش از این برای اعتراض به بازرس یا گزارش بازرسی تامین اجتماعی، فرد شاکی (کارفرما یا کارکنان) باید به یکی از شعبه‌های سازمان مراجعه می‌کردند، اما در حال حاضر و با الکترونیکی شدن تمام فرایندها، افراد به‌صورت اینترنتی نیز می‌توانند شکایات خود از بازرسی تامین اجتماعی را ثبت کنند.

کارکنانی که در یک کارگاه فعالیت می‌کنند، اما کارفرما حق بیمه آن‌ها را پرداخت نمی‌کند نیز در همین بخش قادر به ثبت شکایات خود هستند. تنها با ثبت اعتراض، درخواست بازرسی بیمه تامین اجتماعی مجدد نیز ثبت می‌شود که پس از موافقت شعبه، بازرسی تامین اجتماعی انجام خواهد شد. درخواست بازرسی مجدد نیز یکی از روش‌هایی است که سازمان تامین اجتماعی در اختیار مراجعان خود قرار داده است و در صورتی که کارکنان یا کارفرماها به روند بازرسی تامین اجتماعی اعتراض داشته باشند، می‌توانند درخواست بازرسی مجدد داشته باشند. اغلب درخواست‌ها برای بازرسی مجدد، به دلیل اعتراض به گزارش بازرس است.

سخن آخر

سازمان تامین اجتماعی از زمان آغاز کار هر کارگاه و شرکت، تلاش می‌کند که تمام شرایط لازم برای آسایش کارکنان فراهم شود. برای انجام این کار روش‌های مختلفی وجود دارد و می‌توانیم انواع بازرسی تامین اجتماعی را یکی از مهم‌ترین روش‌های بررسی شرایط افراد در محیط کار بنامیم. هر بازرس سازمان تامین اجتماعی وظیفه دارد به کارگاه‌های مختلف سرکشی کرده و از اجرای صحیح قوانین در آن محیط اطمینان حاصل کند. گزارش نهایی پس از بازرسی بیمه تامین اجتماعی اهمیت بسیار زیادی داشته و یک سند معتبر برای ارائه به مراجع مختلف است. 

با این وجود کارفرماها در صورت عدم رضایت نسبت به گزارش بازرس تامین اجتماعی، می‌توانند درخواست بازرسی مجدد داشته باشند و این درخواست از سوی سازمان و با ارسال یک بازرس دیگر، رسیدگی خواهد شد. 

رزومه ساز

با ساختن یک رزومه حرفه‌ای، برای استخدام در بهترین فرصت‌های شغلی اقدام کنید.