وستینگ (Vesting) یا اعطای سهام؛ هر آنچه باید در مورد آن بدانید
وستینگ (Vesting) یا اعطای سهام اساسا فرایندی است که طی آن طرفین شرکت استارتاپی، حقوق ضایع‌نشدنی مربوط به مالکیت سهام کسب‌وکار موردنظر را به خود اختصاص می‌دهند. در ادامه‌ی مطلب به وستینگ و واگذاری سهام به کارکنان خواهیم پرداخت.همچنین توضیح می‌دهیم انواع vesting چیست و در مورد چگونگی تنظیم طرح وستینگ برای استارت‌آپ‌ها توضیحاتی ارائه می‌دهیم.
وستینگ چیست؟
وستینگ یا اعطای سهام فرایندی است که طی آن کارمندان سود، منفعت یا مالکیت بخشی از سهام را در شرکتشان به دست می‌آورند. مالکیت سهام، حق مالکیت سایر صاحبان سهام یا سهم خاص کارفرما معمولا زمانی در شرکت مطرح می‌شوند که کارمند موردنظر برای سال‌های مشخصی در سازمان بوده و کار کرده‌باشد؛ همچنین، کارفرمایان می‌توانند به عنوان بخشی از روند واگذاری سهام، به برنامه‌ی بازنشستگی کارمندان کمک کنند.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
مزایا و معایب طرح وستینگ برای کارفرمایان
۱. در دسترس بودن پول نقد
امتیازات سهام و حقوق صاحبان سهام نوعی جبران خسارت برای کارمندان و همچنین جایگزین پاداش و هدایای نقدی است. این امتیازات سهام شرکت را قادر می‌سازند تا جریان بیشتری از پول نقد را حفظ کند که می‌تواند برای پرداخت بدهی‌های جاری یا در سایر موقعیت‌های اضطراری مورد استفاده قرار بگیرد.
۲. کاهش نرخ جابه‌جایی کارمندان
شرکت‌ها می‌توانند با استفاده از وستینگ از طریق روش‌هایی مثل مایل‌استون‌های مبتنی بر زمان، در کارکنان انگیزه ایجاد کنند؛ به این ترتیب، کارکنان خاص و بااستعدادِ خود را در شرکتشان حفظ کنند و از وفاداری و حضور طولانی‌مدت آن‌ها در آینده مطمئن شوند.
۳. شرایط واگذاری
شرایط اعطای سهام اگر سفت‌وسخت باشد یا انعطاف کمی داشته‌باشد، ممکن است به استعفا یا کناره‌گیری بسیاری از کارمندان بااستعداد منتهی شود؛ بنابراین، باید در طراحی شرایط وستینگ تفکر، احتیاط و سرمایه‌گذاری مناسبی انجام شود.
۴. پیچیده بودن برنامه‌های واگذاری
طراحی و اجرای برنامه‌های وستینگ مستلزم صرف وقت و تلاش از جانب کارمندان است که احتمال دارد هزینه‌ی فرصت بالایی را به همراه داشته‌باشد؛ به‌خصوص اگر برنامه‌ها در انگیزه دادن به کارمندان موفقیت کافی نداشته‌باشند.
انواع وستینگ
بهترین مدل برای شروع فعالیت شرکت به نوع کسب‌وکار و همچنین تعداد افراد درگیر در آن بستگی دارد. همواره باید مزایا و معایب هر طرح را برای کسب‌وکار مربوط در نظر گرفت. به عبارتی، برخی از مدل‌های رایج طرح واگذاری ممکن است برای سایر استارتاپ‌ها به‌خوبی کار کنند، اما برای کسب‌وکاری خاص مدل غیرمعمول دیگری بهره وری بیشتری داشته‌باشد؛
علاوه بر این، طرح واگذاری نباید برای همه‌ی افراد درگیر در کسب‌وکار مربوط نتایج یکسانی داشته‌باشد. به عبارت دیگر، در استارتاپ‌ها معمولا افرادی مانند بنیان‌گذاران، کارمندان و اعضای هیئت‌مدیره کار می‌کنند و به منظور ایجاد انگیزه برای همه‌ی آن‌ها می‌توان از مدل‌های مختلف واگذاری برای هر گروه استفاده کرد.
برخی از رایج‌ترین طرح‌های وستینگ عبارت‌اند از:
۱. اعطای سهام مبتنی بر زمان
وستینگ مبتنی بر زمان روشی برای واگذاری است که از طریق آن کارمندان با گذشت زمان سهم خود را از امتیاز سهام کل کسب‌وکار به دست می‌آورند که به طور معمول بر اساس برنامه‌ای مشخص و حد واگذاری سهام تشویقی (Cliff) تعیین می‌شود.
واگذاری سهام تشویقی زمانی است که پس از گذشت دورهی مشخصی از حضور فرد در شرکت، اولین امتیاز از سهام متعلق به او در اختیارش قرار می‌گیرد و می‌تواند از آن استفاده کند. پس از رسیدن به این زمان، بسته به برنامه‌ی واگذاری مشخص‌شده، امتیازات باقی‌مانده به صورت ماهانه یا فصلی واگذار می‌شوند.
به طور معمول، شرکت‌ها قراردادهای وستینگ را با حد واگذاری سهام تشویقی یک‌ساله ارائه می‌دهند؛ به این معنی که حداقل مدت زمان لازم برای حضور کارمندان در شرکتی به منظور کسب بخشی از سهام آن کسب‌وکار یک سال است.
مثال
فرض کنید جین (Jane) پیشنهادی از کارفرمای خود دریافت می‌کند مبنی بر این‌که طی ۵ سال، در مجموع ۲۰۰۰ سهم از کل سهام شرکت را به او واگذار کند. اولین امتیاز از سهام واگذارشده نیز پس از گذراندن ۱ سال در این شرکت ۴۰۰ سهم در نظر گرفته شده‌است. پس از این مدت، جین هر ماه ۳۳/۳۳ سهم به مدت ۴ سال دریافت خواهد کرد که در مجموع ۴۰۰ سهم در هر سال و ۲۰۰۰ سهم در مدت ۵ سال را در بر می‌گیرد. این طرح نوعی برنامه‌ی وستینگ است که کارفرما آن را به منظور تشویق به وفاداری جین و ایجاد انگیزه در او برای ترک نکردن شرکت تنظیم کرده‌است.
۲. وستینگ مبتنی بر مایل‌استون(Milestone)
وستینگ مبتنی بر مایلستون (milestone) به روشی از واگذاری اشاره دارد که به موجب آن کارفرما بر اساس اتمام کاری خاص یا دستیابی به اهدافی خاص، که توسط خودش تعیین می‌شود، امتیازات سهام یا سودی را به کارکنان اعطا می‌کند.
به عنوان مثال، به کارکنانی که در بخش فروش شرکتی نرم‌افزاری مشغول به کار هستند، پس از فروش تعداد معینی از محصولات یا سرویس‌ها، امتیازی از سهام اعطا می‌شود. به همین ترتیب، کارمندان یک شرکت حسابداری نیز ممکن است بر اساس تعداد حسابرسی‌هایی که هر ماه انجام می‌دهند، بخشی از سهام شرکت را دریافت کنند. در حالت کلی، ممکن است مایل‌استون‌ها بر اساس شرکت، بخش موردنظر و عملکرد شغلی کارکنان، با یکدیگر متفاوت باشند.
در این نوع وستینگ، به غیر از مایل‌استون‌های خاص کارمندان، ممکن است برخی شرکت‌ها نقطه‌ی عطفی را برای کل کسب‌وکار تعیین کنند و به همه‌ی کارکنانی که در رسیدن به این هدف کمک می‌کنند، امتیازاتی از سهام را واگذار کنند.
۳. واگذاری ترکیبی
این نوع وستینگ، ترکیبی از واگذاری مبتنی بر زمان و واگذاری مبتنی بر مایل‌استون است. در این روش کارمندان باید برای مدت‌زمان مشخصی در شرکت بمانند و به هدف یا مایل‌استون خاصی برسند تا واجد‌شرایط اعطای سهام قابل‌بهره‌برداری باشند.
۴. طرح واگذاری سهام به کارکنان
رایج‌ترین مدل وستینگ به کارمندان، معمولا واگذاری به صورت ماهانه است. دورهی واگذاری حدود ۴ سال ادامه دارد؛ به این معنا که سهام به ۴۸ قسمت تقسیم می‌شوند. کارمند در هر ماه ۱ سهم از ۴۸ سهام را دریافت می‌کند و پس از ۴۸ ماه یا همان ۴ سال، سهام موردنظر به طور کامل به او تعلق می‌گیرد؛ همچنین، به کارمندان جدید نیز می‌توان از طریق طرح وستینگ پیشنهاد اعطای سهام داد.
این سهام اغلب در قالب یک دورهی زمانی سهام تشویقی به کارمند اعطا می‌شوند. دورهی واگذاری سهام تشویقی به طور معمول ۱ سال در نظر گرفته می‌شود؛ به این معنی که سهام در طول سال اول استخدام اعطا نمی‌شود و کارمند در پایان سال اول، بر اساس شرایط تعیین‌شده در طرح واگذاری، بخشی از سهام را دریافت می‌کند.
۵. طرح اعطای سهام به مشاوران
برخی از استارتاپ‌ها نیز طرح‌های وستینگ را برای مشاوران ارائه می‌دهند. این طرح‌ها برای مشاورانی ارائه می‌شوند که حداقل ۱ سال با آن شرکت کار کنند. بر اساس این طرح، امتیاز سهام به طور ماهانه و در طول دورهی مشاوره به مشاوران واگذار می‌شود. از سوی دیگر، اگر قرار باشد مشاوری برای مدت نامعلومی در شرکت کار کند، استارتاپ موردنظر می‌تواند طرح وستینگ را بر اساس دستیابی به مایل‌استون‌های خاصی ارائه دهد. به عنوان مثال، مشاور می‌تواند ۱۰٪ از سهام خود را پس از مرحله‌ی مشخصی، مانند کمک به شرکت برای عقد قرارداد جدید، دریافت کند.
۶. طرح اعطای سهام به مدیران
طرح وستینگ به مدیران به طور کلی از الگوی مشابهی با طرح کارمندان پیروی می‌کند. تفاوت اصلی در دورهی زمانی لازم برای واگذاری است، زیرا به طور بالقوه می‌توان طرحی با زمان کوتاه‌تر را برای واگذاری امتیاز سهام به مدیران ارائه داد. این امر به دلیل نقش مدیران است که به عنوان عضو واردکننده‌ی ارزش می‌توانند در افزایش اعتبار استارتاپ برای این شرکت داشته‌باشند.
علاوه بر این، طرح‌های وستینگ مدیران در صورت تغییر مالکیت کسب‌وکار تمام یا بخشی از سهام را ارائه می‌دهند؛ به این معنا که ممکن است سهامی در طی تغییر مالکیت به طور کامل واگذار شود. این نوع اوستینگ، واگذاری سریع خوانده می‌شود. البته برای مدیران جدید معمولا دورهی زمانی واگذاری سهام تشویقی در طرح واگذاری در نظر گرفته می‌شود.
۷. طرح وستینگ برای راهنمایان کسب‌وکار
طرح‌های وستینگ راهنمایان معمولا از الگوی مشابهی با طرح مدیران پیروی می‌کنند. این برنامه‌ی واگذاری می‌تواند دورهی کوتاه‌مدت ۲ساله تا دوره‌های متداول ۴ تا ۵ ساله را شامل شود. البته در طرح واگذاری راهنمایان معمولا با نزدیک شدن به پایان دوره واگذاری‌ها تسریع می‌شوند. به عنوان مثال، در طول سال آخر، واگذاری به جای ۱ سهم از ۴۸ سهم در هر ماه، به ۳ سهم در ماه افزایش پیدا می‌کند.
۸. طرح وستینگ سهام برای بنیان‌گذاران
طرح واگذاری به بنیان‌گذاران به طور ماهانه و برای مدت‌زمان مشخصی تنظیم می‌شود. دورهی زمانی مالکیت کامل سهام در این طرح حدود ۴ سال است. تفاوت این طرح با سایر طرح‌ها در چگونگی واگذاری بخش‌های مختلف سهام به بنیان‌گذاران است. در این طرح وستینگ، بنیان‌گذاران به جای انتظار برای عبور از مدت‌زمانی مشخص، ممکن است ۲۰٪ سهام را بلافاصله پس از امضای توافق‌نامه دریافت کنند. این سهام معمولا برای بنیان‌گذارانی در نظر گرفته می‌شود که مالکیت معنوی ارزش‌مندتری را به شرکت ارائه می‌دهند.
به عنوان مثال، ممکن است آن‌ها مسئول ثبت اختراع محصولی برای کسب‌وکار باشند. طرح‌های واگذاری بنیان‌گذاران معمولا دورهی زمانی واگذاری سهام تشویقی ندارند، هرچند این ویژگی غیرمعمول نیست. البته استارتاپ‌هایی که بیش از یک بنیان‌گذار دارند و شرکای آن‌ها سابقه‌کار ندارند، در نظر گرفتن دورهی زمانی واگذاری سهام تشویقی در طرح وستینگ به عنوان لایه‌ای محافظتی برای مؤسسان و همچنین کسب‌وکار عمل می‌کند. در نهایت، طرح‌های واگذاری بنیان‌گذاران نیز با رسیدن به سال‌های پایانی واگذاری را تسریع می‌کنند.
وستینگ در استارت‌آپ‌ها
در شرکت‌های نوپایی که برای موفقیت به تعداد بسیار کمی از اعضای تیم برای مثال بنیان‌گذار و هم‌بنیان‌گذار بستگی دارند، وستینگ یک راه مهم برای محافظت از کسب‌وکار و افزایش پایداری تیم به آن محسوب می‌شود. به این ترتیب، با ارائه‌ی یک برنامه‌ی وستینگ مبتنی بر زمان، اعضای تیم می‌توانند از وفاداری و اطمینان حضور طولانی مدت همکارشان در شرکت مطمئن شوند.
همچنین، تعیین دورهی زمانی مشخصی به عنوان وستینگ تشویقی (حداقل مدت زمان موردنیاز برای دریافت اولین امتیاز سهام) باعث می‌شود که اعضای تیم در صورت ترک کسب‌وکار پیش از مدت‌زمان تعیین‌شده، حق هیچ‌گونه دریافت امتیازی را نداشته‌باشند.
نمونه
یک شرکت نوپای فنی را در نظر بگیرید که در آن الکس، مدیر ارشد فناوری، ۴۰٪ سهام، سیری، مدیر ارشد اجرایی، ۴۰٪ سهام و ۲۰٪ باقی‌مانده را یک سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر در اختیار دارد. در مجموع، الکسا و سیری طرح وستینگ مبتنی بر زمان را دوره ی سهام تشویقی یک ساله تنظیم کرده‌اند.
بر اساس این طرح، اگر هریک از آن‌ها قبل از دورهی یک‌ساله شرکت را ترک کند، مستحق دریافت هیچ بخشی از ۴۰٪ سهام نخواهد بود. اگر هرکدام از آن‌ها بعد از ۲ سال شرکت را ترک کند، ۵۰٪ از امتیاز سهام خود را دریافت می‌کند (اگر سیری پس از ۲ سال از شرکت خارج شود، نصف سهام ۴۰درصدی متعلق به خودش یا همان ۲۰٪ سهام را دریافت می‌کند.) همچنین، اگر هریک از آن‌ها ۴ سال در شرکت کار کنند و پس از ۴ سال آن‌جا را ترک کنند، تمام امتیاز ۴۰٪ سهام خود را، که طبق برنامه به آن‌ها اختصاص داده شده‌است، دریافت می‌کنند.
تنظیم موفق یک طرح وستینگ استارت‌آپی
کنترل امور مالی در شرکت‌های نوپای دارای مشکلات مالی یا منابع مالی محدود تا حدودی دشوار است و احتمال دارد پاداش دادن به تیم سخت‌کوش این شرکت مشکلاتی را به همراه داشته‌باشد. بر این اساس، یکی از راه‌های مدیریت مالی کسب‌وکار فراهم کردن امتیاز سهام در شرکت برای تیم‌ها از طریق فرایندی به نام وستینگ است. در ادامه می‌بینیم که چگونه می‌توانیم طرح واگذاری سهام موفقی را برای شرکت‌های استارتاپی تنظیم کنیم.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
مزایای تنظیم طرح وستینگ برای استارت‌آپ‌ها
وستینگ در اصل طرحی برای محافظت از کسب‌وکار است. برای مثال، فرض کنید کسب‌وکاری بدون طرح واگذاری شروع شود. بنیان‌گذار A و بنیان‌گذار B هر دو ۵۰٪ از سهام کسب‌وکار را در اختیار دارند و برای موفقیت شرکتشان سرسختانه کار می‌کنند. روزی بنیان‌گذار B اعلام می‌کند که قصد ترک کسب‌وکار را دارد. او ۵۰٪ از کل مالکیت شرکت را دریافت می‌کند و کنار می‌رود؛ در حالی که بنیان‌گذار A باید تلاش کند تا شرایط به‌وجود‌آمده را مدیریت کند. در این میان، اگر کسب‌وکار مذکور موفق عمل کند، بنیان‌گذار B از ثمره‌ی کار مؤسس A لذت می‌برد.
با وجود طرح وستینگ، بنیان‌گذار B تا پیش از زمان پایان دورهی زمانی طرح نمی‌تواند همه‌ی سهام متعلق به خود را دریافت کند و از کسب‌وکار کنار برود؛ بنابراین، طرح واگذاری می‌تواند به عنوان انگیزه‌ای برای کارمندان عمل کند؛ همچنین، کارکنان هرچه زمان بیشتری در این صنعت مشغول باشند و به موفقیت آن کمک کنند، در نهایت سود بیشتری کسب خواهند کرد.
بنابراین، می‌توان گفت طرح وستینگ از کسب‌وکارها در برابر خروج پرسنل محافظت می‌کند و در عین حال مزایایی را نیز برای اعضای این طرح فراهم می‌کند. به عبارت دیگر، اعضای این طرح می‌توانند به جای دریافت حقوق و دستمزد، از مزایای موفقیت کسب‌وکار از طریق دریافت بخشی از سهام آن بهره‌مند شوند.
محافظت از خود در برابر افرادی که به کارتان پشت می‌کنند، شاید غیرمنطقی به نظر برسد؛ با وجود این، راه‌اندازی یک استارتاپ همیشه ریسک‌های خود را دارد و توانایی اعتماد به تیمتان برای موفقیت چنین کسب‌وکاری ضروری است. در حالت کلی، دلایل زیادی وجود دارند که ممکن است افراد را مجبور به ترک شغلشان کنند و نمی‌توان گفت همیشه ترک شغل با نیات بد همراه است.
ممکن است وضعیت خانوادگی بنیان‌گذاری به دلیل بیماری یا حادثه‌ای به طرز چشم‌گیری تغییر کند و او را وادارد که کار را ترک کند؛ بنابراین، محافظت از وضعیت مالی کسب‌وکار مهم است و طرحی برای وستینگ می‌تواند لایه‌ی امنیتی محافظی در برابر خطرات رایج استارتاپ‌ها به شمار آید.
شرکت‌های استارتاپی معمولا از نظر مالی منابع محدودی دارند و طرح‌های دارای قابلیت افزایش فرصت‌های جمع‌آوری کمک‌های مالی همواره مورد استقبال قرار می‌گیرند. به عبارتی، سرمایه‌گذاران معمولا برنامه‌های واگذاری دارای ضریب اطمینان بالاتر را بیشتر ترجیح می‌دهند؛ به همین دلیل، اگر کسب‌وکاری طرح وستینگ مناسبی داشته‌باشد، بعید به نظر می‌رسد که بنیان‌گذاران از کسب‌وکارشان خارج شوند و این به معنی اطمینان سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری روی شرکت موردنظر و پس نگرفتن سرمایه‌هایشان است.
طرح‌های وستینگ حتی می‌توانند از نظر امکان خرید برای شرکت موردنظر ارزش افزوده به همراه داشته‌باشند. به بیان دیگر، شرکت‌هایی که به دنبال خرید شرکت‌های نوپا هستند، طرح‌های واگذاری را سودمند می‌دانند، زیرا انگیزه‌ی مؤسسان را برای ادامه‌ی کار در این کسب‌وکار حتی پس از خرید شرکت نیز فراهم می‌کنند.
در نهایت، مزایای طرح واگذاری حتی شامل انگیزه‌های مالیاتی هم می‌شود. ارزش ویژه مدنظر برای هریک از اعضای طرح وستینگ، در زمان عقد قرارداد مشمول مالیات نمی‌شود؛ همچنین، در صورتی که شخص امتیاز سهام خود را استفاده می‌کند و سهامی را در شرکت می‌خرد، در اکثر موارد از آن مالیات دریافت نمی‌شود.
در بیشتر کشورها به ازای فروش هر سهام، از آن مالیات گرفته می‌شود و این می‌تواند سود مالی مناسبی برای اعضای طرح فراهم کند. بدیهی است که بسته به کشور مقصد استارتاپ‌ها، ممکن است رویکردهای مختلفی درمورد مالیات اِعمال شوند، اما در بسیاری از موارد طرح‌های واگذاری نتیجه‌ی مالیاتی مطلوبی دارند.
تصمیم‌گیری درمورد طرح وستینگ در استارت‌آپ‌ها
شرکت‌های نوپا در ابتدا باید تصمیم بگیرند که به چه کسانی طرح‌های وستینگ را ارائه می‌دهند و در ادامه برنامه‌ی واگذاری مختص به آنان را برای هر طرح انتخاب کنند. به طور کلی، برنامه‌ی واگذاری سهام علاوه بر محدودیت‌هایی که روی سهام اعمال می‌کند، جدول زمانی اعطای امتیازات سهام را نیز تعیین می‌کند. این برنامه بر اساس زمان تنظیم می‌شود و همان طور که در بالا ذکر شد، طرح اعطای سهام اغلب برنامه‌ای ماهانه با طول دورهی ۴ سال را شامل می‌شود.
این برنامه قسمت مهمی از تنظیم طرح وستینگ محسوب می‌شود، زیرا با استفاده از آن می‌توان از امنیت کسب‌وکار اطمینان حاصل کرد؛ علاوه بر این، برنامه‌ی زمانی میزان جذابیت طرح را برای ذی‌نفعان ارائه می‌دهد. اگر برنامه‌ی واگذاری بیش از حد طولانی باشد، ممکن است کارمندان انگیزه‌ای برای شرکت در آن نداشته‌باشند. از طرف دیگر، اگر برنامه خیلی کوتاه‌مدت باشد، ممکن است استارتاپ از نظر حفظ کارکنان یا بنیان‌گذارانش در خطر باشد.
هنگام انتخاب برنامه‌ی واگذاری ۳ گزینه مختلف وجود دارند که عبارت‌اند از:
۱. وستینگ فوری
این نوع واگذاری، همان طور که از نامش مشخص است، اعطای فوری مالکیت کامل سهام متعلق به فرد را بلافاصله پس از امضای قرارداد تأمین می‌کند؛ بنابراین، این روش تا حدودی در کسب‌وکارها رایج نیست.
۲. وستینگ بر اساس سهام تشویقی
همان طور که پیش از این اشاره شد، واگذاری سهام تشویقی به نوعی اعطای سهام پیش از شروع طرح اشاره دارد که در آن فقط پس از پایان دورهی زمانی سهام تشویقی، بخشی از سهام به فرد واگذار می‌شود. درمورد استارتاپ‌ها این دوره معمولا یک‌ساله است.
به عنوان مثال، یک طرح واگذاری را در نظر بگیرید که دورهی واگذاری سهام تشویقی یک‌ساله در آن تعیین شده‌است و ۱ سهم از ۱۶ سهم متعلق به مؤسسان را به صورت ۳ماهه در طی یک دورهی ۴ساله ارائه می‌دهد. به طور معمول، در نظر گرفتن دورهی زمانی سهام تشویقی یک‌ساله برای طرح‌های واگذاری رایج است؛ با وجود این، شرکت‌های استارتاپی، بسته به شرایط خود، می‌توانند مدت‌زمان خاصی را به عنوان دورهی سهام تشویقی برای کسب‌وکارشان تنظیم کنند.
۳. وستینگ درجه‌بندی‌شده
واگذاری درجه‌بندی‌شده یکی از متداول‌ترین روش‌ها برای وستینگ است و در مثال‌های مربوط به راهنما نیز عمدتا از برنامه‌ی واگذاری درجه‌بندی‌شده استفاده شده‌است؛ به این معنا که مالکیت کل سهام در طی دوره‌ای خاص و اغلب در بخش‌هایی مساوی به فرد واگذار می‌شود.
در مثال فوق نیز از برنامه‌ی وستینگ درجه‌بندی‌شده استفاده شده‌است، زیرا شخص مالکیت سهام ۲۰درصدی خود را در طی دورهی زمانی مشخصی به دست می‌آورد. در این طرح هر فردی فقط سهمی را که به دست آورده‌باشد، دریافت می‌کند و در صورتی که قبل از پایان زمان مقرر از طرح و شرکت خارج شود، چیزی به او تعلق نمی‌گیرد.
هنگامی که کسب‌وکاری در حال انتخاب طرح مناسب برای برنامه‌ی وستینگ است، ایجاد انگیزه در افراد در کنار محافظت از شرکت به عنوان بخش اصلی این طرح در نظر گرفته می‌شود. در واقع، حمایت از شرکت فقط جنبه‌ی حفظ نیروی کار و افراد ورودی آن را ندارد، بلکه یافتن برنامه‌ای مناسب در زمینه‌ی مالی کسب‌وکار برای وستینگ نیز بسیار مهم است.
اگر برنامه‌ی وستینگ بیش از حد سریع باشد، ممکن است شرکت برای پشتیبانی مالی از آن با مشکلاتی روبه‌رو شود. از سوی دیگر، در صورتی که این شرکت به‌یک‌باره قسمت عمده‌ای از مالکیت سهام خود را از دست بدهد و مجبور شود بیشتر سود خود را در اختیار سهام‌داران قرار دهد، به توانایی شرکت برای رشد در زمینه‌ی مالی لطمه وارد می‌شود.
بنابراین، شرکت‌های استارتاپی که چند طرح وستینگ دارند، باید بتوانند جدول زمانی دقیقی را طراحی کنند، به طوری که مطمئن شوند از نظر مالی توانایی پرداخت آن را دارند. برنامه‌ی زمان‌بندی وستینگ می‌تواند در برخی نمونه‌های خاص تسریع می‌شود. نمونه‌هایی که در برنامه‌ی واگذاری خود تسریع دارند، شامل مالکیت کامل سهام می‌شوند.
در این شرایط، به طور کلی ۲ حالت متفاوت تسریع در واگذاری وجود دارند که عبارت‌اند از:
- تسریع وستینگ با یک رویداد: در این حالت یک رویداد به تسریع در وستینگ منجر می‌شود؛ به این معنی که صاحب سهام طی رویدادی ارزش کامل یا جزئی از سهام متعلق به خود را دریافت می‌کند. به عنوان مثال، در صورتی که کسب‌وکار به فروش برسد، بنیان‌گذار یا کارمندان سهام کامل خود را دریافت می‌کنند.
- تسریع وستینگ با دو رویداد: در این حالت روند وستینگ با وقوع دو رویداد بیشتر سرعت می‌گیرد؛ در نتیجه، صاحبان سهام پس از این دو رویداد ارزش کامل یا جزئی از سهام متعلق به خود را دریافت می‌کنند. به عنوان مثال، حالتی را در نظر بگیرید که شرکت را خریده‌باشند (رویداد اول) و قرارداد مؤسس یا کارمند با شرکت به پایان رسیده‌باشد (رویداد دوم).
مدل استاندارد
هریک از موارد ذکرشده در بالا نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از چندین روش مختلف برای تنظیم طرح وستینگ استفاده کرد؛ با وجود این، شرکت‌های نوپا تمایل دارند که به‌اصطلاح برنامه‌ای استاندارد برای واگذاری داشته‌باشند.
به نظر بسیاری از افراد، مدل استاندارد گزینه‌ی مناسبی برای اعطای سهام است، اما استفاده از هر روشی در تنظیم طرح نیازمند بررسی نیازها و شرایط خاص کسب‌وکار خودتان است.
به طور کلی، مدل استاندارد وستینگ چیزی شبیه به این است:
- مؤسسان: ۲۵٪ سهام بلافاصله پس از عقد قرارداد و بقیه‌ی آن به صورت ماهانه، طی دوره‌ای ۳ تا ۴ ساله.
- کارمندان: ۲۵٪ سهام پس از پایان سال اول حضور در کسب‌وکار و بقیه به صورت ماهانه، طی دوره‌ای ۳ تا ۴ ساله.
در هر ۲ مورد نیز شرکت موردنظر باید در رابطه با استفاده یا عدم استفاده از برنامه‌ی تسریع واگذاری تصمیم بگیرد. همان طور که پیش از این اشاره شد، برنامه‌ی تسریع اغلب برای اعطای سهام به بنیان‌گذاران استفاده می‌شود و برای کارمندان لحاظ نمی‌شود.
فرض کنید که در مدل‌های وستینگ فوق، برنامه‌ی تسریع برای بنیان‌گذاران استفاده شده‌است، ولی برای کارمندان استفاده نمی‌شود.
در این شرایط بنیان‌گذاران ۲۵٪ از کل سهام خود را در ابتدا دریافت می‌کنند و پس از آن می‌توانند به صورت ماهیانه ۲٪ از باقی‌مانده‌ی سهام خود را طی دوره‌ای ۳ساله دریافت کنند. اگر در این مدل برنامه‌ی تسریع با یک رویداد اعمال شود، بنیان‌گذاران در صورت فروش کسب‌وکار، صرف‌نظر از رسیدن به پایان قرار دادن یا باقی ماندن زمان آن، مالکیت کل سهام خود را به دست می‌آورند.
از سوی دیگر، کارمندان پس از گذشت ۱ سال، ۲۵٪ از کل سهام خود را دریافت می‌کنند و پس از آن می‌توانند به صورت ماهیانه ۲ سهم از ۱۰ سهم باقی‌مانده خود را طی دوره‌ای ۳ساله به دست آورند. در این حالت اگر کسب‌وکار به فروش برسد، برنامه‌ی واگذاری سهام به کارکنان تغییری نمی‌کند.
جمع‌بندی
وستینگ یا اعطای سهام ابزاری برای مدیریت امور اقتصادی و پاداش به افرادی است که به موفقیت شرکت کمک می‌کنند. به اندازه‌ی تعداد استارتاپ‌ها گزینه‌های مختلفی برای تنظیم برنامه‌ی وستینگ و واگذاری سهام به کارکنان وجود دارند؛ بنابراین، نباید به‌سادگی از کارهایی کپی کنید که سایر کسب‌وکارها انجام داده‌اند، بلکه باید با دقت به وضعیت کسب‌وکار خودتان نگاه کنید و یک طرح وستینگ را پیاده‌سازی کنید. امیدواریم به‌خوبی توضیح داده‌باشیم vesting چیست و با وستینگ در استارت‌آپ‌ها آشنا شده‌باشید.
نظراتتان را با ما به‌اشتراک بگذارید.
با ساختن یک رزومه حرفه‌ای، برای استخدام در بهترین فرصت‌های شغلی اقدام کنید.
دیدگاه