ثبت شرکت دانش بنیان؛ هر آنچه باید از شرکت‌های دانش بنیان بدانید
- شرکت دانش بنیان چیست؟
- اهداف شرکت‌های دانش بنیان و ویژگی‌های آن‌ها
- انواع شرکت های دانش بنیان
- مزایا و تسهیلات شرکت‌های دانش بنیان
- قوانین شرکت‌های دانش‌بنیان
- نحوه ثبت شرکت دانش بنیان
احتمالا شما هم در مواقع مختلفی با نام شرکت‌های دانش بنیان مواجه شده و یا از انواع مزایای تسهیلاتی که به این مجموعه‌ها ارائه می‌شود، اطلاع داشته باشید. تمام این موارد باعث می‌شوند که سوالات زیادی راجع به این شرکت‌ها ایجاد شود، اینکه شرکت دانش بنیان چیست و چه ویژگی‌هایی دارد، همچنین چه تسهیلاتی برای آن در نظر گرفته شده و اینکه چگونه باید اقدام به ثبت شرکت دانش بنیان کرد.
در این مطلب می‌خواهیم با بررسی دقیق تمام این موارد، و همچنین مهم‌ترین نکات مرتبط با ثبت شرکت دانش بنیان را با یکدیگر بررسی کرده و از مزایای مختلف مرتبط به این مجموعه‌ها، مطلع شویم. همراه ما باشید.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
شرکت دانش بنیان چیست؟
پیش از هر چیزی، باید بدانیم شرکت دانش بنیان چیست و چه ویژگی‌هایی دارد. در انواع شرکت‌های تجاری و اقتصادی، سرمایه نقدی یا غیر نقدی مثل ماشین‌آلات، ملک و تجهیزات، نقش اصلی و مهم را ایفا کرده و همه چیز بر محور آن سرمایه خواهد بود. در شرکت‌های دانش‌بنیان، همان‌گونه که از اسم آن‌ها مشخص می‌شود، این سرمایه اولیه علم و دانش است. در واقع یک شرکت دانش‌بنیان ممکن است هیچ سرمایه قابل لمسی نداشته باشد و تنها دانش، فناوری، تخصص علمی و پژوهشی افراد شاغل در آن، سرمایه این شرکت را تشکیل دهد.
به همین دلیل است که قشر دانشگاهی و تحصیل‌کرده جامعه، به این نوع شرکت‌ها علاقه بیشتری نشان داده و غالبا این افراد در ایجاد و توسعه انواع شرکت‌های دانش‌بنیان نقش اصلی و اساسی را برعهده دارند.
قانون تعریف خاصی از شرکت دانش بنیان دارد و یک شرکت تنها در صورتی دانش بنیان نامیده می‌شود که در تعریف قانونی قرار بگیرد. از نگاه قانون و بر طبق ماده ۱ قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسه‌های دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات که در سال ۱۳۸۹ تصویب شده است، تعریف شرکت دانش‌بنیان عبارت است از:
«شرکت و موسسه‌های دانش‌بنیان، شرکت یا موسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی - شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری، تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه شامل طراحی و تولید کالا و خدمات در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده فراوان به‌ویژه در تولید نر‌م‌افزارهای مربوط تشکیل می‌شود».
بنابراین برای اینکه یک شرکت را جزو شرکت‌های دانش بنیان بدانیم، باید تمام این خصوصیات را داشته باشد و در این راستا فعالیت کند. سوال مهمی که در این بخش ایجاد می‌شود، این است که هدف یک شرکت دانش بنیان چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
اهداف شرکت‌های دانش بنیان و ویژگی‌های آن‌ها
در ابتدا باید بگوییم که در شرکت‌های دانش‌بنیان همانند سایر شرکت‌های تجاری دیگر، دغدغه‌های مالی وجود داشته و هدف نهایی آن‌ها نیز ثروت‌آفرینی است. تفاوت اصلی یک شرکت دانش‌بنیان با سایر شرکت‌ها تجاری، در روش انجام این کار است. یک شرکت دانش‌بنیان تلاش می‌کند که از طریق توسعه علمی و پژوهشی و البته ارتقای فناوری‌های موجود در حوزه تخصصی فعالیت خود، ثروت ایجاد کنند.
برای مثال برخی از این شرکت‌ها به هدف ایجاد ثروت برای دانشگاه‌های مختلف ایجاد می‌شوند و نحوه کار آن‌ها، اجرایی‌کردن نتایج تحقیقات و پروژه‌های انجام‌شده در همان دانشگاه است. با این روش هم هزینه تحقیقات هدر نمی‌رود و هم با کمک نیروهای علمی موجود در دانشگاه، علاوه بر ایجاد ثروت، باعث ارتقای علمی جامعه نیز خواهند شد.
معمولا شرکت‌های دانش‌بنیان در این حیطه‌ها فعالیت دارند:
- انجام تحقیقات علمی و کاربردی؛
- ارائه خدمات مختلف مشاوره‌ای یا تخصصی در زمینه‌های مختلف فنی و تخصصی؛
- توسعه فناوری از طریق تولید محصولات با فناوری نوین و سطح بالا؛
- نظارت بر تحقیقات پژوهشی، اجرایی و مشاوره‌ای.
این شرکت‌ها در حوزه‌های مختلف و متنوعی از فناوری‌های زیستی، غذایی، کشاورزی و دامی، نانو، مخابرات، پلیمر، تجهیزات نفت و گاز و چندین حوزه اصلی و تخصصی دیگر فعالیت کرده و تلاش می‌کنند علاوه بر تولید ثروت، تکنولوژی‌های جدید و نوینی را در سطح کشور ایجاد نمایند.
یک شرکت دانش‌بنیان چند ویژگی اصلی دارد که شامل موارد زیر است:
- خلق ایده‌های جدید: یک شرکت دانش‌بنیان باید بتواند ایده‌های جدیدی تولید کرده و یا برای تولید محصولات مختلف، بهبود محصولات موجود و البته توسعه فناوری‌های مختلف، فعالیت کند و در واقع اولین ویژگی هر شرکت دانش‌بنیان، توانایی ایجاد ایده‌های جدید و البته تجاری‌سازی آن ایده‌ها است؛
- پایداری در مقابل تحولات جهانی: یک شرکت دانش‌بنیان باید بتواند هم‌گام با تغییرات و تحولات صنعتی دنیا حرکت کند و به‌عبارتی می‌توان گفت یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های هر شرکت دانش‌بنیان، پایداری در مقابل تحولات جهانی خواهد بود؛
- رقابت‌پذیری: یک شرکت دانش‌بنیان باید بتواند در بازار سهم ایجاد کرده و از منابع اقتصادی و انسانی موجود، به‌بهترین نحو ممکن و در راستای گسترش بازار استفاده کند. هر شرکتی که نسبت به رقبای خود، ارزش بالاتری را در بازار ایجاد کند و با انعطاف زیاد قادر به رفع نیازهای مختلف باشد، رقابت‌پذیری بیشتری خواهد داشت.
انواع شرکت های دانش بنیان
حال که توضیح دادیم شرکت دانش بنیان چیست و چه ویژگی‌هایی دارد، در ادامه قصد داریم به انواع آن نیز بپردازیم. شرکت‌های دانش‌بنیان به‌صورت کلی بر اساس مزایا و فعالیت به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند. هر کدام از این دو دستهبندی اصلی، دارای انواع متفاوت است که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
دستهبندی اول: شرکت‌هایی هستند که بر اساس مزایایی که به آن‌ها تعلق می‌گیرد، معین می‌شوند و دارای انواع زیر هستند:
- دانش‌بنیان نوپا نوع یک: این شرکت‌ها فاقد اظهارنامه مالیاتی بوده و درآمدی ندارند. این شرکت‌ها باید محصولاتی در حد نمونه آزمایشگاهی و با فناوری بسیار بالا داشته باشند تا شامل فهرست کالا و خدمات دانش‌بنیان سطح یک شوند؛
- دانش‌بنیان نوپا نوع دوم: این نوع شرکت‌ها نیز فاقد اظهارنامه مالیاتی و درآمد بوده و تنها تفاوت‌شان با نوع یک، در سطح فناوری آن‌ها است. در نوع دوم سطح فناوری محصولات باید نسبتا بالا باشد؛
- دانش‌بنیان تولیدی نوع یک: در اظهارنامه مالیاتی این شرکت‌ها، باید حداقل ۲۵ درصد از درآمدشان ناشی از فروش محصولات تولیدی مجموعه آن‌ها باشد. نکته مهم دیگر این است که فناوری شرکت‌های تولیدی نوع یک باید بسیار بالا باشد؛
- دانش‌بنیان تولیدی نوع دو (صنعتی): محصولات‌شان به نمونه آزمایشگاهی رسیده و علاوه بر داشتن طراحی مبتنی بر تحقیق و پژوهش، سطح فناوری نسبتا بالایی داشته باشد.
دستهبندی دوم: بر اساس فعالیت‌شان دستهبندی می‌شوند و شامل انواع زیر هستند:
- دانش‌بنیان تجاری‌سازی: ارائه خدمات در راستای تسهیل فعالیت، تولید و رونق کسب‌وکار سایر شرکت‌های دانش‌بنیان؛
- دانش‌بنیان فرایندی و خدماتی: داشتن همان تجهیزات و فرایندهای متعلق به شرایط آیین‌نامه ارزیابی و تشخیص شرکت‌های دانش‌بنیان، اما تولید محصولات غیر دانش‌بنیان؛
- دانش‌بنیان نرم و هویت‌ساز: یکی از جدیدترین دسته‌بندی‌ها که فعالیت اصلی آن‌ها در حوزه کسب‌وکار خلاق و فرهنگی است و محصولات تولیدشده باید فناوری بسیار بالایی داشته باشند؛
- دانش‌بنیان حوزه EPC :EPC مخفف Procurement ،Engineering و Construction است و شامل پروژه‌های مهندسی، تدارکات و اجرا بوده و حداقل ۱۰ درصد از این پروژه‌ها باید معیارهای دانش‌بنیان داشته باشند.
با معرفی تمام این دسته‌بندی‌ها و انواع شرایط مورد نیاز برای قرارگرفتن در زمره یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان، یک سوال مهم ایجاد می‌شود: چه مزایایی به شرکت‌های دانش‌بنیان اعطا می‌شود؟
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
مزایا و تسهیلات شرکت‌های دانش بنیان
تمام شرکت‌هایی که پس از طی فرایند مشخص جزو شرکت‌های دانش‌بنیان محسوب می‌شوند، امکانات و تسهیلات خاصی را کسب خواهند کرد. برخی از این تسهیلات شامل موارد زیر است:
- معافیت از پرداخت برخی از مهم‌ترین مبالغ تعیین‌شده برای شرکت‌های عمومی مثل مالیات، عوارض، حقوق گمرکی و سود بازرگانی تا ۱۵ سال؛
- اعطای مبالغ مالی و حمایتی مثل تامین تمام یا بخشی از هزینه‌های تولید و عرضه با استفاده از تسهیلات کم‌بهره یا بدون بهره بلندمدت یا کوتاه‌مدت؛
- داشتن اولویت برای استقرار در برخی از بهترین مناطق ویژه علم و فناوری مانند پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد و یا مناطق ویژه اقتصادی؛
- بیمه‌شدن کامل برای کاهش خطرپذیری محصولات و دست‌آوردهای دانش، نوآوری و فناوری در مراحل مختلف مثل تولید، عرضه و به کارگیری؛
- تسهیلات نظام وظیفه و کسری خدمت برای موسسین و کارکنان انواع شرکت‌های دانش‌بنیان و اعطای امریه سربازی به آن‌ها؛
- ارتقای رتبه اعضای هیئت علمی فعال در این شرکت‌ها؛
- پخش آگهی‌های تشویقی در صداوسیما؛
- حمایت سازمان بورس از این شرکت‌ها برای تسهیل ورود آن‌ها به بازار بورس؛
- تخفیفات خدمات آزمایشگاهی، ثبت علامت تجاری و حمایت از ثبت حق اختراع در این شرکت‌ها؛
- تسهیلات مختلف مثل تامین محل کار، حمایت از حضور در مناقصات بین‌المللی، حمایت از حضور در نمایشگاه‌های خارجی و...؛
- اخذ استانداردها و مجوزهای مختلف بین‌المللی و برخی حمایت‌های دیگر بر اساس برنامه جامع توسعه کسب‌وکار دانش‌بنیان.
ممکن است با وجود این تسهیلات تصور شود که شرکت‌های دانش بنیان دولتی هستند، اما باید بدانید که طبق قانون، انواع شرکت‌های دولتی، نهادها و موسسه‌های عمومی غیر دولتی شامل این قوانین نخواهند بود. شرکت‌های دانش‌بنیان کاملا خصوصی بوده و ارائه این تسهیلات صرفا برای ارزش‌گذاری بیشتر به این مجموعه‌ها و البته ایجاد پیشرفت‌های فنی و تکنولوژی برای تمام جامعه است.
قوانین شرکت‌های دانش‌بنیان
حال که دریافتید شرکت دانش بنیان چیست و با انواع آن آشنا شدید، در ادامه قصد داریم شما را با قوانین شرکت‌های دانش بنیان آشنا سازیم. برای تاسیس یک شرکت دانش‌بنیان، قوانین مختلفی تعیین شده که این قوانین در دو دسته عمومی و اختصاصی دستهبندی می‌شوند. اگر تصمیم دارید که یک شرکت دانش‌بنیان ثبت نمایید، علاوه بر رعایت قوانین عمومی، باید در بین ۳ دسته قانون اختصاصی، یکی از آن‌ها را نیز اجرا نمایید.
شاخص‌های عمومی شرکت‌های دانش بنیان شامل این موارد است:
- داشتن حداقل مدرک کارشناسی؛
- داشتن حداقل ۳ سال سابقه کاری یا فعالیت علمی در زمینه فعالیت شرکت؛
- داشتن سابقه مدیریتی؛
- داشتن حداقل یک اختراع ثبت‌شده با ارزیابی داخلی و یا یک اختراع بین‌المللی مرتبط با فعالیت شرکت؛
- حداقل نیمی از درآمد شرکت از طریق محصولات و خدمات شرکت و در طی قراردادها کسب شده باشد؛
- حداقل ۳ نفر از نیروهای شرکت به‌صورت تمام‌وقت فعالیت کرده و ۶ ماه سابقه پرداخت بیمه وجود داشته باشد؛
- نداشتن سوء سابقه و تخلفات مکرر در تعهدات پیشین.
به‌صورت عمومی این شرایط برای اعضای هیئت مدیره شرکت ضروری است و حداقل دو سوم از اعضای هیئت‌مدیره، باید حداقل ۲ مورد را در سابقه کاری خود داشته باشند. اما به جز این موارد، ۳ دسته قانون تخصصی هم وجود دارد که علاوه بر شرایط عمومی، باید قوانین و شرایط اعلام شده در یکی از این ۳ دسته را نیز داشته باشید. برخلاف قوانین عمومی، شرکت باید تمام قوانین موجود در یکی از این دسته‌های اصلی را به‌صورت کامل داشته باشد.
دسته اول: شرکت‌های تولیدی محصولات دانش‌بنیان
- تولید کالای دانش‌بنیان بر طبق فهرست مصوب؛
- بومی‌سازی دانش فنی از طریق توسعه و تحقیقات مختلف؛
- داشتن تاییدیه معتبر و یا داشتن گواهینامه انطباق استاندارد؛
- در بخش تولید کالای دانش‌بنیان باید حداقل ۳۵ درصد از کارکنان شرکت دارای مدرک کارشناسی و بالاتر باشند و البته در بخش‌های غیرپشتیبانی فعالیت کنند؛
- حداقل ۷ درصد از فروش سالانه شرکت به تحقیق و توسعه (R&D) مرتبط باشد؛
- هر ۲ سال یک کالای دانش‌بنیان جدید عرضه شود یا کالای موجود به‌روزرسانی‌های کلی دریافت کند.
دسته دوم: شرکت‌های تحقیق و توسعه و خدمات طراحی مهندسی
- وجود ارتباط مستقیم میان فعالیت شرکت از لحاظ تحقیق، توسعه و خدمات طراحی مهندسی با یکی از کالاهای دانش بنیان؛
- در بخش‌های مرتبط با تحقیق، توسعه و خدمات طراحی مهندسی شرکت باید حداقل ۵۰ درصد از کارکنان دارای مدرک کارشناسی و یا بالاتر باشند و البته در بخش‌های غیر پشتیبانی فعالیت کنند؛
- در سال گذشته حداقل یک کالا یا خدمات جدید عرضه کرده و یا خدمات و محصولات جدید را در سال جاری ارتقا داده و یا خدمات را بهبود بخشیده باشند؛
- حداکثر تولید شرکت نمونه آزمایشی و پایلوت باشد.
دسته سوم: شرکت‌های خدمات تخصصی دانش‌بنیان
- نوع خدمات ارائه شده با خدمات تخصصی انطباق داشته باشد؛
- حداقل ۵۰ درصد از کارکنان شرکت دارای مدرک کارشناسی و یا بالاتر باشند و البته در بخش‌های غیر پشتیبانی فعالیت کنند؛
- حداقل ۷ درصد از میزان فروش شرکت به هزینه تحقیق و توسعه مرتبط با خدمات دانش‌بنیان اختصاص داده شود؛
- درآمد سالانه شرکت حداقل یک میلیارد ریال باشد.
قوانین فعالیت در شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا کمی متفاوت است و برای ثبت آن، باید تمام قوانین زیر را رعایت کرده و دارای این شرایط باشید:
- حضور حداقل ۲ نیروی تمام‌وقت فعال در شرکت؛
- مدت زمان فعالیت و تاریخ ثبت شرکت حداقل یک سال؛
- داشتن عملکرد تحقیق و توسعه در فعالیت شرکت؛
- شرکت باید تولیدکننده یا دارای برنامه طراحی و تولید کالای دانش بنیان باشد. البته کالا و طرح مد نظر حتما باید دارای تاییدیه مرکز رشد یا پارک علم و فناوری مرتبط و یا ستاد فناوری راهبردی مربوط بوده و از طریق تحقیق و توسعه، بومی‌سازی دانش فنی و نهادینه‌سازی آن را دنبال کنند؛
- نداشتن سوء سابقه و تخلف مکرر در زمینه اجرای تعهدات پیشین؛
حداقل دو سوم هیئت مدیره شرایط زیر را داشته باشند:
- حداقل مدرک کارشناسی؛
- داشتن حداقل یک اختراع ثبت شده؛
- داشتن حداقل ۳ سال سابقه کاری و یا علمی مرتبط و یا سابقه مدیریتی.
بنابراین اگر قصد ثبت شرکت دانش‌بنیان را دارید، باید به همه این موارد توجه کرده و قوانین مرتبط با آن را رعایت نمایید. با توجه به همه این موارد، چگونه می‌توان یک شرکت دانش‌بنیان را ثبت کرد؟
نحوه ثبت شرکت دانش بنیان
برای ثبت شرکت دانش بنیان بهتر است پیش از هر چیزی به سایت دانش‌بنیان مراجعه کنید، تمام قوانین و مقررات مرتبط با آن را به‌خوبی مطالعه کرده و سپس در صورتی که شرایط مد نظر را دارید، سایر اقدامات زیر را به‌ترتیب انجام دهید.
در ابتدا و پیش از هر چیزی و در صورت داشتن شرایط لازم برای ثبت شرکت دانش بنیان می‌توانید به سامانه ارزیابی شرکت‌ها و موسسه‌های دانش بنیان مراجعه کرده و ثبت نام کنید. پس از این مرحله، باید کارهای ثبت شرکت را آغاز کنید.
شرکت دانش‌بنیان یکی از انواع شرکت‌های تجاری است و در این دستهبندی قرار می‌گیرد. به همین خاطر باید بدانید که نحوه ثبت شرکت دانش بنیان در بخش‌های ابتدایی کار، هیچ تفاوتی با ثبت شرکت به‌شکل عادی ندارد و باید همان پروسه را انجام دهید.
بنابراین با بررسی شرایط خود و یا در صورت اقدام برای واحد دانشگاهی یا پژوهشی، با رای موافق تمام اعضای هیئت علمی، فرایند ثبت شرکت دانش بنیان را آغاز کنید. این پروسه را امروزه می‌توانید به‌صورت آنلاین و تقریبا غیرحضوری انجام داده و با اجرای دقیق مراحل مرتبط، شرکت خود را در اداره ثبت شرکت‌ها، ثبت کنید.
اگر تمام مراحل را به‌درستی انجام داده و یک شرکت عادی ثبت کرده باشید، سپس با انجام چند مرحله مشخص، می‌توانید شرکت را به یک شرکت دانش‌بنیان تبدیل کرده و از انواع تسهیلات اعطا شده بهره‌مند شوید.
گام اول ثبت شرکت دانش بنیان
پس از ثبت شرکت در دفتر ثبت شرکت‌ها، به سایت Daneshbonyan.isti.ir مراجعه کنید. در این بخش بهتر است ابتدا تمام قوانین و شرایط را مطالعه کرده و سپس ثبت شرکت خود را آغاز نمایید.
برای ثبت شرکت، باید تمام اطلاعات مثل نام شرکت، نوع شرکت، شناسه ملی شرکت، آدرس سایت اینترنتی، شماره تلفن و تمام اطلاعات مورد نیاز را در بخش ثبت نام و ارزیابی شرکت‌ها وارد کنید. در این بخش، سایت یک آدرس ایمیل معتبر نیز از شما اخذ می‌کند که لینک فعال‌سازی سامانه از آن طریق برای شما ارسال خواهد شد.
گام دوم ثبت شرکت دانش بنیان
در این قسمت باید محصول ساخته‌شده را در سامانه ثبت کرده و تمام اطلاعات اختصاصی مرتبط با آن را درج کنید. مواردی هم‌چون مالکیت فکری، عنوان نوآوری و حتی زمان تقریبی دست‌یابی به نوآوری، جزو موارد مهمی است که باید در این بخش ثبت شوند.
این اطلاعات ثبت شده توسط چند نهاد و مجموعه مشخص مثل معاونت علمی و فناوری نهاد ریاست جمهوری و کارگروه تشخیص و ارزیابی صلاحیت، بررسی خواهند شد. بررسی این گروه‌ها بر طبق شاخص‌های ذکر شده در آیین‌نامه تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و موسسه‌های دانش بنیان است و در صورت کسب امتیازهای لازم، نشان شرکت دانش‌بنیان به شرکت اعطا شده و در یکی از دسته‌بندی‌های اصلی این نوع شرکت‌ها قرار خواهید گرفت.
اگر شرکت شما از این مرحله نیز عبور کند، کد ویژه به شما تعلق می‌گیرد و از آن پس می‌توانید از تسهیلات و خدمات ویژه در نظرگرفته‌شده برای انواع شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده کنید.
جمع‌بندی نهایی
پروسه ثبت شرکت دانش‌بنیان با ثبت شرکت عادی هیچ تفاوتی ندارد و در واقع تفاوت اصلی و مهم بین شرکت‌های دانش‌بنیان و سایر شرکت‌ها، در نوع محصولات و خدمات آن‌ها نهفته است. اگر ایده اختصاصی شما در یکی از دسته‌بندی‌های اعلام‌شده قرار می‌گیرد، می‌توانید با ثبت یک شرکت عادی و سپس تبدیل آن به یک شرکت دانش‌بنیان، ایده خود را توسعه بخشیده و علاوه بر ایجاد ثروت، در راستای پیشرفت جامعه و کشور نیز فعالیت کنید. در نهایت امیدواریم که دریافته باشید شرکت دانش بنیان چیست و چه ویژگی‌ها و چه کاربردی دارد.
با ساختن یک رزومه حرفه‌ای، برای استخدام در بهترین فرصت‌های شغلی اقدام کنید.
دیدگاه