حسابرسی تامین اجتماعی؛ هر آنچه باید درباره‌ی آن بدانید
- حسابرسی بیمه تامین اجتماعی چیست؟
- تفاوت‌های حسابرسی تامین اجتماعی و حسابرسی مالیات چیست؟
- به چه مواردی حسابرسی بیمه تامین اجتماعی تعلق میگیرد؟
- هدف از حسابرسی تامین اجتماعی چیست؟
- پیش حسابرسی تامین اجتماعی چیست؟
- حسابرسی بیمه چه مراحلی دارد؟
- مدارک لازم برای حسابرسی بیمه تامین اجتماعی چیست؟
- اعتراض به حسابرسی تامین اجتماعی چه مراحلی دارد؟
همانطور که می‌دانید یکی از چالش‌برانگیزترین موقعیت‌ها برای هر کسب و کار، حسابرسی بیمه تامین اجتماعی است. حسابرسی تامین اجتماعی یکی از فرآیندهای اداری مهم سازمان تامین اجتماعی است که به‌منظور شناسایی کارگران و تامین حقوق بیمه‌ای آنان انجام می‌شود. در این مطلب قصد داریم به توضیح حسابرسی بیمه تامین اجتماعی، اهداف و مراحل انجام عملیات حسابرسی بپردازیم.
حسابرسی بیمه تامین اجتماعی چیست؟
به طور کلی حسابرسی تأمین اجتماعی به منظور رسیدگی به اسناد کارفرمایان و دفاتر قانونی شرکت‌هایی که دارای پرونده در تأمین اجتماعی هستند و کد کارگاهی دارند، توسط سازمان حسابرسی بیمه تأمین اجتماعی انجام میگیرد. در حسابرسی بیمه تامین اجتماعی، اسناد مالی کارگاهها که مرتبط با حساب‌های هزینه‌ای هستند، مورد بررسی قرار می‌گیرند تا از پرداخت حق بیمه توسط کارفرما مطمئن شوند. حسابرسی بیمه معمولاً در دوره‌های چندساله انجام میگیرد.
قانون تامین اجتماعی در ارتباط با حسابرسی بیمه بیان میکند:
«تمامی کارفرمایان موظف هستند، در هنگام مراجعه بازرس سازمان برای حسابرسی تامین اجتماعی تمامی صورت‌های مالی حقوقی، دفاتر و مدارک لازم را در اختیار وی قرار دهند.
بازرسان حسابرسی بیمه تامین اجتماعی می‌توانند از تمام یا بخشی از مدارک و اسناد رونوشت یا عکس تهیه نمایند؛ همچنین می‌توانند اطلاعات لازم خود را از تمامی روسا، کارمندان، کارگران کسب نمایند.
نتیجه بازرسی تأمین اجتماعی نیز حداکثر ظرف یک یا دو ماه به کارفرمایان اعلام می‌گردد.»
همانطور که در متن قانون تامین اجتماعی نیز آمده، حسابرسی تامین اجتماعی یعنی تمام اسناد و مدارک و دفاتر قانونی یک شرکت و کارگاه از سوی بازرسان مورد بررسی قرار میگیرد تا معین شود آیا کارفرما به تعهدات بیمه در قبال کارکنان عمل کرده یا خیر. در ادامه بررسی می‌کنیم تفاوت حسابرسی بیمه تامین اجتماعی با حسابرسی مالیات چیست؟
تفاوت‌های حسابرسی تامین اجتماعی و حسابرسی مالیات چیست؟
تفاوت اصلی حسابرسی بیمه تامین اجتماعی با حسابرسی مالیات به این صورت است که در حسابرسی مالیاتی، بازرسی در بخش درآمدهای یک شرکت یا بنگاه اقتصادی صورت میگیرد. ولی در حسابرسی تامین اجتماعی، هزینه‌های مرتبط به کار را در نظر می‌گیرند و با بقیه درآمد‌ها و هزینه‌ها کاری ندارند.
بنابراین در حسابرسی بیمه و بازرسی، دفاتر قانونی کلیه اسناد و مدارکی مورد بررسی قرار میگیرد که به هزینه‌های شرکت ارتباط دارد. در این حسابرسی‌ها موارد مربوط به استفاده از کار و اشتغال و نیروی انسانی در نظر گرفته می‌شود و حق بیمه آنها دریافت می‌گردد.
به چه مواردی حسابرسی بیمه تامین اجتماعی تعلق میگیرد؟
حسابرسی تامین اجتماعی به موارد زیر تعلق میگیرد:
- تمامی آنچه که به عنوان حقوق و دستمزد و مزایای قانونی به کارگران شرکت‌ها، کارگاهها و… پرداخت شده است؛
- تمامی آنچه که به پیمانکاران بابت اجرای قراردادهای پیمانکاری موضوع ماده ۳۸ قانون تأمین اجتماعی، پرداخت شده و مفاصا حساب آن از تأمین اجتماعی اخذ نشده است؛
- تمامی آنچه که به عنوان حق‌الزحمه به افراد حقیقی و حقوقی دیگر پرداخت شده است.
تمامی موارد فوق جزء مواردی هستند که باید حسابرسی تامین اجتماعی از آنها انجام و در نهایت حق بیمه آنها پرداخت شود.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
بر اساس بخشنامه ۳/۱۱، مواردی که حق بیمه به آنها تعلق نمی‌گیرد عبارتند از:
- بازخرید ایام مرخصی (در حدود مقرر در ماده ۶۴ قانون کار)؛
- هزینه سفر و فوق‌العاده ماموریت (مشروط به ارائه مستندات)؛
- کمک هزینه عائله‌مندی (حق عائله مندی) حداکثر تا میزان قابل پرداخت مطابق ماده ۸۶ قانون؛
- حق همسر به کارکنان در موسسات مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت و جایگزین آنها؛
- عیدی و پاداش پایان سال مطابق قانون کار؛
- پاداش افزایش تولید؛
- پاداش نهضت سوادآموزی؛
- کمک هزینه مسکن و خواربار در ایام بیماری؛
- حق شیر و حق تضمین (کسر صندوق)؛
- خسارات اخراج و مزایای پایان کار (حق سنوات)؛
- شاغلین تحت پوشش سایر صندوق‌های بیمه و بازنشستگی دولتی (در صورت ارائه مستندات).
هدف از حسابرسی تامین اجتماعی چیست؟
حسابرسی تامین اجتماعی با دو هدف اصلی انجام می‌شود:
۱. کارفرما حقوق بیمه‌ای کارکنان را رعایت کند
هدف اول در حسابرسی بیمه تامین اجتماعی این است که کافرما حقوق کارمندان را رعایت کند. این موضوع با رسیدگی به اسناد و مدارک مربوط به حقوق، از جمله لیست بیمه تامین اجتماعی و لیست مالیات حقوق کارکنان کنترل می‌شود و کارفرما یا نماینده وی باید اسناد و مدارک درخواستی را در اختیار رسیدگی کنندگان حسابرسی بیمه قرار دهند.
رسیدگی‌کننده هم با تطابق اطلاعات ارائه‌شده با قوانین و مقررات تامین اجتماعی درستی یا نادرستی موارد را بررسی میکند.
۲. کارفرما در بستن قرارداد و پرداخت دستمزد قانونی عمل کند
هدف اصلی دوم حسابرسی تامین اجتماعی این است که بر اساس قانون تامین اجتماعی حق‌الزحمه پرداختی به افرادی غیر از بیمه‌شدگان شرکت (پرسنل) مشمول بیمه تامین اجتماعی است و کارگاهها باید در زمان پرداخت این موضوع را در نظر گیرند. رسیدگی‌کنندگان برای بررسی درستی یا نادرستی این موارد، قراردادها، پرداخت‌های کارمزد، فاکتورهای کارمزدی و صورت‌حساب‌های دارای کارمزد را بررسی می‌کنند.
گروه رسیدگی‌کننده برای حسابرسی بیمه تقریبا تمام مدارک مالی شرکت یا کارگاه را بررسی می‌کنند، از اظهارنامه مالیاتی و برگه‌های تشخیص و قطعی مالیاتی گرفته تا صورت‌های مالی و دفاتر قانونی.
پیش حسابرسی تامین اجتماعی چیست؟
معمولا شرکت‌ها برای تشخیص و رفع مشکلات احتمالی با استفاده از تجربیات برخی از موسسات حسابداری و حسابرسی که دارای تخصص و تجربه کافی در این حوزه هستند، عملیات پیش حسابرسی تامین اجتماعی را انجام داده و در صورت وجود انحرافات فنی و سایر موارد مرتبط با آن، قبل از این‌که رسما در مرحله حسابرسی تامین اجتماعی قرار گیرند، متوجه مشکلات شده و اصلاحات و تدابیر ویژه لازم را لحاظ می‌کنند.
به این عملیات، عملیات پیش حسابرسی بیمه تامین اجتماعی گفته می‌شود.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
حسابرسی بیمه چه مراحلی دارد؟
مراحل حسابرسی تامین اجتماعی به ترتیب عبارت‌اند از:
- آماده‌سازی و ارسال مدارک اولیه؛
- ارسال مدارک به تامین اجتماعی؛
- ارسال حکم حسابرسی؛
- تکمیل برگه‌ها؛
- بازرسی از دفاتر قانونی؛
- صدور نتیجه حسابرسی.
در ابتدا شرکت با آماده‌سازی و ارسال اولیه مدارک و نیز ارسال مدارک به تامین اجتماعی روند اولیه حسابرسی بیمه را انجام می‌دهد. در مرحله بعد، درخواست انجام حسابرسی بیمه تامین اجتماعی از شعبه بررسی‌کننده پرونده شرکت، صادر می‌گردد.
عموماً پیش از آغاز مراحل حسابرسی بیمه تامین اجتماعی، فرم‌های مشخصی (کاربرگ‌های حسابرسی بیمه) برای شرکت مذکور ارسال می‌گردد که اطلاعات مرتبط با دفاتر قانونی و اسناد مالیاتی برای حسابرسی تامین اجتماعی در آن ثبت گردد.
شرکت پس از دریافت و تکمیل فرم‌ها، آنها را به موسسه حسابرسی تأمین اجتماعی ارسال می‌نماید. موسسه نیز پس از بررسی مدارک، نتایج را در فرم‌های مشخصی ثبت کرده و آنها را برای شعبه رسیدگی‌کننده به پرونده ارسال میکند. در نهایت نیز موسسه حسابرسی پس از دریافت گزارشات، میزان بدهی حسابرسی شرکت را محاسبه کرده و اعلام می‌نماید.
مدارک لازم برای حسابرسی بیمه تامین اجتماعی چیست؟
بر اساس ماده ۴۷ قانون تامین اجتماعی که مرجع اصلی حسابرسی بیمه تامین اجتماعی به شمار می‌رود. بازرسان موسسه حسابرسی می‌توانند تقریبا کلیه مدارک مالی مجموعه را در حسابرسی تامین اجتماعی مورد بررسی قرار دهند. این مدارک عبارتند از:
- کاربرگ‌های حسابرسی بیمه؛
- صورت حقوق و مزایا؛
- برگه‌های تشخیص و قطعی مالیاتی؛
- صورت‌های مالی؛
- دفاتر قانونی؛
- اسناد مالی؛
- لیست کارکنان فیش‌های پرداخت حق بیمه؛
- اسامی بازنشستگان و احکام بازنشستگی؛
- تراز ۴ ستونی کل و معین و تفصیلی؛
- قراردادها و مفاصا حساب‌های مربوطه.
به طور کلی هر اطلاع مالی دیگری که به هزینه‌کردهای مجموعه مرتبط باشد.
اعتراض به حسابرسی تامین اجتماعی چه مراحلی دارد؟
در مواردی که کارفرما از صدور نتیجه حسابرسی بیمه تامین اجتماعی رضایت نداشته باشد، می‌تواند مراتب اعتراض خود را طی مراحل زیر انجام دهد.
- اعتراض توسط کارفرما؛
- تعیین تاریخ توسط سازمان؛
- رسیدگی هیئت بدوی؛
- رسیدگی هیئت تجدید نظر؛
- پذیرش یا اعتراض؛
- ابلاغ رای هیئت؛
- صدور رأی نهایی؛
- ارجاع به دیوان عدالت کاری.
نکته: شرکت‌ها و مؤسساتی که در زمینه اعتراض به رای حسابرسی به شما مشاوره می‌دهند، می‌توانند در هیئت‌های رسیدگی همراه شما باشند.
سخن پایانی
در این مطلب سعی شد به طور کلیدی به مسایل مربوط به حسابرسی تامین اجتماعی پرداخته شود. ما به توضیح حسابرسی بیمه، اهداف، مراحل انجام و مدارک مورد نیاز آن پرداختیم و همچنین در مورد نحوه اعتراض به حسابرسی بیمه تامین اجتماعی را بیان کردیم. در پایان به این نکته اشاره می‌کنیم که نظام جامع حسابداری، علاوه بر کارکردهای وسیعی که دارد، می‌تواند به‌عنوان یک ابزار مهم در بهینه سازی انواع ریسک‌های محیط تجاری ایفای نقش نماید.
با ساختن یک رزومه حرفه‌ای، برای استخدام در بهترین فرصت‌های شغلی اقدام کنید.
دیدگاه