شغل آزاد چیست؟ (انواع شغل های آزاد و معایب و مزایای این نوع شغل)
در زمان گذشته اغلب مشاغل، آزاد بودند و بیشتر افراد با سرمایه شخصی، شغل خانوادگی را ادامه می‌دادند. این رویه در طی سال‌ها دست‌خوش تغییر شد و با ایجاد سازمان‌های دولتی و خصوصی، انتخاب شغل آزاد یا کارمندی، به یکی از دو راهی‌های مهم زندگی شغلی افراد تبدیل شد. در حال حاضر نیز افراد زیادی هستند که به شغل آزاد تمایل دارند. در این مطلب توضیح خواهیم داد که شغل آزاد چیست، انواع شغل های آزاد کدامند، مزایا و معایب مشاغل آزاد چیست و به شرایط بیمه شغل آزاد خواهیم پرداخت.
اگر تصور می‌کنید که در شغل آزاد موفقیت بیشتری خواهید داشت تا انتهای این مطلب همراه ما باشید و پس از بررسی تمام وجوه این دسته از کارها، تصمیم نهایی خود را بگیرید.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
شغل آزاد چیست؟
پیش از هر چیزی باید بدانیم شغل آزاد چیست و به چه نوع کارهایی، شغل آزاد گفته می‌شود.
شغل آزاد شغلی است که فرد با استفاده از سرمایه یا توانایی خود، محصولات و خدمات مختلفی را به سایرین عرضه می‌کند و درآمد او از این طریق تامین می‌شود. افراد شاغل در شغل آزاد، معمولا به‌صورت مستقل کار کرده و هیچ کارفرمایی ندارند.
البته این افراد در مراحل بعدی و در زمان توسعه کسب‌وکار خود، ممکن است بهعنوان کارفرما چند نیروی کار را استخدام کنند. امیدواریم که تا این بخش از مطلب دریافته باشید شغل آزاد چیست و با مفهوم آن آشنا شده باشید.
معمولا شغل آزاد نسبت به شغل دولتی یا کارمندی، درآمد بسیار بهتری دارد. هرچند باید اشاره کنیم که امروزه و با وجود وضعیت اقتصادی غیر قابل پیش‌بینی، ریسک کارهای آزاد نیز بسیار بیشتر است، بنابراین نمی‌توان به‌صورت قطعی یکی از این دو را بهعنوان بهترین روش کسب درآمد معرفی کرد.
انواع شغل های آزاد
حال که توضیح دادیم شغل آزاد چیست و با مفهوم آن آشنا شدید، در ادامه قصد داریم شما را با انواع شغل های آزاد آشنا کنیم. مشاغل آزاد شامل طیف بسیار گستردهای از انواع حرفهها بوده و اگر قصد دارید یکی از انواع شغل آزاد را برگزینید، با انتخابهای بسیار جذاب و متنوعی روبهرو خواهید بود. با این وجود فراموش نکنید که موفقیت و کسب نتیجه لازم در هر شغلی، به تلاش و پشتکار شما بستگی دارد. در واقع رسیدن به درآمد مورد نیاز در شغل آزاد به‌راحتی امکان‌پذیر نیست، زیرا افراد باید ابتدا مشتریان را به خود جلب کرده و با ارائه بهترین خدمات، تعداد مشتریان خود را افزایش دهند.
در ادامه چند نمونه از انواع شغل های آزاد را با هم بررسی کنیم:
انواع فروشگاه: داشتن مغازه و فروشگاه، یکی از قدیمی‌ترین انواع شغل آزاد است که خوشبختانه همیشه مشتریان خاص خود را دارد. امروزه و با استقبال روزافزون جامعه از خرید آنلاین، انواع هزینه‌های معمول فروشگاهها نیز کاسته شده و تنها با خرید اجناس مورد نظر برای فروش، می‌توانید یک فروشگاه تاسیس کنید. فروش اقلام خوراکی، تزئینی، ورزشی، لوازم منزل، پوشاک، انواع وسیله‌های بهداشتی یا آرایشی و هزارن محصول دیگر، یکی از انتخابهای شما در این شاخه از شغل آزاد است؛
فروش خدمات: داشتن هنر، فن، حرفه و یا توانایی خاص، می‌تواند به شما برای شروع یک شغل آزاد کمک کند. با وجود مشغله‌های فراوان، نیاز مردم به انواع مراکز خدماتی نیز افزایش یافته است. اگر دارای مهارت خاصی مثل خیاطی، آرایشی، تعمیر وسایل، نجاری، جوشکاری و... هستید، می‌توانید خدمات خود را در ازای مبلغ مشخصی در اختیار سایرین قرار دهید. نکته مهم این است که اگر قادر به تاسیس یک مجموعه خدماتی باشید، در این بخش بازدهی بسیار بهتر و سریع‌تری خواهید داشت و مشتریان بیشتری به مرکز شما مراجعه خواهند کرد؛
انواع آموزشها: آموزش‌دادن به سایرین اگر به‌صورت مستقل و شخصی صورت بگیرد، جزو یکی از بهترین نوع‌های شغل آزاد خواهد بود و بسته به تبحر، شهرت و حوزه کاری شما، می‌تواند درآمد بسیار خوبی داشته باشد. آموزش فنون مختلف مثل زبان، موسیقی، آشپزی و... همه جزو این دسته خواهند بود؛
دامداری و پرورش حیوانات: این دسته نیز جزو بهترین مشاغل آزاد است که طیف وسیعی از کارهای مشابه را در بر می‌گیرد. پرورش گاو، گوسفند، شتر، ماهی، زنبور عسل و یا انواع طیور، در این حوزه قرار می‌گیرد. داشتن مکان مناسب، کسب مجوزهای لازم، داشتن تبحر و اطلاعات کافی، جزو پیش‌نیازهای این دسته از شغل آزاد است که در اغلب موارد و در شکل صنعتی، سود کلانی خواهد داشت؛
انواع تعمیرات: این شاخه از شغل آزاد نیز در سال‌های اخیر با استقبال بسیار خوبی مواجه شده است. تعمیرات موبایل، تعمیرات انواع وسایل برقی و منزل، تعمیر خودرو و ماشین‌آلات، تعمیرات وسایل الکترونیکی و... همه در این دسته قرار می‌گیرند؛
آرایشگری و حوزههای زیبایی: انواع شغلهای این دسته از شغل آزاد، علاوه بر داشتن درآمد بالا، تقریبا همیشه مشتری دارند. برای موفقیت بیشتر در این حوزه، باید همیشه با جدیدترین روش‌های دنیا پیش رفته و دائما کار خود را به‌روزرسانی کنید.
تاسیس کلینیک خصوصی، تاسیس مهد کودک، تاسیس آموزشگاه‌های زبان و فوتبال و...، کار به‌صورت فریلنسینگ مثل ترجمه، طراحی وب، برنامه‌نویسی، تولید انواع محتوای تصویری و متنی، همه تنها بخشی از انواع شغل های آزاد هستند که می‌توانید با توجه به علاقه، مهارت، توانایی و قابلیت‌های خود، یکی را برگزیده و برای افزودن توانایی خود در آن زمینه، تلاش کنید.
با اینکه همه تصور می‌کنند در همه شغلهای آزاد به‌راحتی می‌توان کسب درآمد کرد، باید به شما بگوییم رسیدن به درآمد دل‌خواه کمی سخت‌تر از تصور اولیه شما خواهد بود و به تلاش بسیار زیادی نیاز خواهید داشت. این نکته یک سوال بسیار مهم‌تر ایجاد خواهد کرد: مزایا و معایب شغل آزاد چیست؟
معایب و مزایای شغل آزاد
حال که می‌دانید شغل آزاد چیست و با انواع مشاغل آزاد آشنا شدید، مزایا و معایب مشاغل آزاد را نیز بیان می‌کنیم. شغل آزاد هم مانند هر مورد دیگری دارای مزایا و معایب خاص خود است و نمی‌توان آن را از این قاعده مستثنی دانست.
شاید مهم‌ترین عیب یک شغل آزاد، ماهیت چالشی آن باشد. اگر شما در هر کدام از شاخه‌های مشاغل آزاد فعالیت کنید، روزانه با انواع چالش‌های مختلف روبهرو خواهید شد. گران‌شدن مواد اولیه، وضعیت متزلزل بازار، وجود رقبای قوی‌تر، پیشرفت بسیار سریع تکنولوژی و انواع مشکلات دیگر، تنها بخشی از چالش‌های ایجاد شده در یک شغل آزاد است. اگر بخواهیم بخشی از معایب شغل آزاد را بیان کنیم، این موارد احتمالا مهم‌ترین آن‌ها خواهند بود:
نیاز به سرمایه اولیه برای شروع کار: یکی از مهم‌ترین فاکتورهای مورد نیاز برای شروع یک کار آزاد، سرمایه است. هرچند امروزه با سرمایه بسیار محدود نیز می‌توان یک شغل آزاد را آغاز کرد، اما بی‌شک نداشتن هیچ‌گونه سرمایه اولیه، مانع بزرگی بر سر راه متقاضیان شغل آزاد خواهد بود؛
وضعیت اقتصادی متزلزل: با توجه به وضعیت اقتصادی بسیار متزلزل کشور، نمی‌توان هیچ‌گونه برنامه‌ریزی دقیقی داشت و احتمال ورشکستگی در این حوزه بسیار زیاد است. بنابراین اگر قصد ورود به این نوع حرفهها را دارید، بهتر است این مورد را به‌دقت بررسی کرده و با اطلاع کامل در این راه قدم بگذارید؛
نیاز به یک حرفه و توانایی خاص: هرچند در بسیاری از شغلهای آزاد به نظر می‌رسد که فرد به هیچ مهارت خاصی نیاز ندارد؛ اما نداشتن حرفه و توانایی منحصربه‌فرد، بی‌شک یک مانع بزرگ خواهد بود. حتی اگر قصد دارید یک مغازه کوچک را تاسیس کنید، به انواع مهارت‌های فروش و تعامل با مشتری نیاز خواهید داشت. بنابراین برای آغاز یک شغل آزاد، ابتدا باید توانایی‌های خود را شناخته و سپس در راستای افزایش آن مهارت‌ها و یادگیری یک فن متناسب با آن، تلاش کنید؛
داشتن روحیه قوی: شغل آزاد یک حوزه بسیار متغیر و پر چالش است، اگر جز افرادی هستید که در مواقع سخت با استرس و اضطراب بیش از حد، قابلیت‌ها و توانایی‌های شما کاهش می‌یابد، بهتر است به دنبال یک کار امن‌تر باشید. در یک شغل آزاد باید بتوانید با روحیه قوی، لحظات سخت و اضطراری را مدیریت کنید؛
قدرت ریسک‌پذیری: فعالیت و البته موفقیت در بازار، به ریسک‌پذیری بالا نیاز دارد. بنابراین اگر روحیه محتاطی دارید، احتمالا نمی‌توانید به موفقیت بالا دست پیدا کنید. بنابراین این مورد را نیز پیش از شروع کار خود در نظر بگیرید؛
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
قدرت تعامل با سایرین: در اغلب مشاغل آزاد (در واقع در تمام آن‌ها) شما باید قدرت تعامل بسیار خوب و بالایی داشته باشید تا بتوانید مشتریان مختلف را به خود جلب کرده و بر اساس رضایت مشتریان فعلی، مشتریان جدید کسب کنید. این مورد در کارهایی مثل فروشندگی و یا فریلنسری اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت، بنابراین اگر از تعامل زیاد با مردم، لذت چندانی نمی‌برید، احتمالا داشتن یک شغل آزاد برای شما سخت‌تر خواهد بود؛
نداشتن امنیت شغلی و مزایای دولتی: بی‌شک تمام سازمان‌ها دولتی و یا خصوصی، مزایای خوبی به کارمندان خود ارائه می‌دهند. مواردی هم‌چون خدمات بیمه درمانی کامل، تسهیلات مختلف، دوره بازنشستگی مطمئن و البته داشتن درآمد ثابت ماهانه، همه جزو موارد مهمی است که در شغل آزاد وجود ندارد؛
نداشتن ساعت کاری مشخص: ممکن است افراد در نگاه اول تصور کنند با نداشتن کارفرما و عدم نیاز به ثبت ساعات ورود و خروج، ساعت کاری بسیار کمی خواهند داشت. در واقع باید به شما بگوییم یک شغل آزاد به ساعات کاری بسیار طولانی‌تری نیاز دارد و مواردی هم‌چون تعطیلات سالانه، مرخصی‌های مختلف، آخر هفته‌های راحت، همه جزو مواردی است که باید به نداشتن آن‌ها عادت کنید. ممکن است در سال‌های اول شروع کار آزاد، روزانه تا بیش از ۱۲ ساعت به حضور در محل کار و فعالیت نیاز داشته باشید. بنابراین انتخاب شغل آزاد به معنای ساعات کاری طولانی‌تر و نداشتن مرخصی‌های بی‌دغدغه خواهد بود.
البته که شغل آزاد در کنار تمام این معایب، مزایای بسیار خوبی نیز دارد که در ادامه تنها بخشی از آن‌ها را خواهیم دید:
داشتن درآمد بالا: با وجود امنیت شغلی نسبتا خوب و درآمد ثابت ماهانه، احتمالا در زندگی کارمندی به‌هیچ عنوان نمی‌توانید با پیشرفت مالی فوق‌العاده خوب مواجه شوید و رسیدن به سود کلان، تنها در انواع شغل های آزاد رخ خواهد داد. بنابراین اگر ترجیح شما یک شغل با درآمد بالا و عالی و البته پیشرفت قابل توجه است، بی‌شک شغل آزاد برای شما مناسب‌تر خواهد بود؛
محبوس نشدن در یک زندگی روتین و راکد: با وجود آرامش نسبی موجود در زندگی کارمندی، افراد پس از گذشت چند سال از روتین‌شدن زندگی احساس خستگی خواهند داشت. بنابراین اگر روحیه پر انرژی و نیاز به تغییر دارید، بهتر است یک شغل آزاد انتخاب کرده و با توجه به روحیات خود، زندگی‌تان را در مسیر متناسب با شخصیت فردی‌تان قرار دهید؛
نداشتن کارفرما: مشهورترین عبارت مرتبط به شغل آزاد، به همین موضوع اشاره می‌کند: «نداشتن رئیس و آقا بالاسر». اگر شما هم نمی‌توانید تحت فرمان فرد دیگری فعالیت کرده و روحیات رهبری دارید، یک شغل آزاد برای شما بسیار مناسب‌تر خواهد بود؛
امکان مدیریت محل کار بر طبق روحیات شخصی: سازمان‌ها و مجموعه‌ها، بر طبق نظرات رئیس یا هیئت مدیره آن مجموعه اداره خواهند شد و افراد زیادی هستند که بر خلاف میل‌شان، مجبور به پذیرفتن شرایط کاری خود می‌شوند. در شغل آزاد این امکان را دارید که تمام محل کار خود را با توجه به روحیات و نیازهای‌تان مدیریت کنید و از داشتن یک مکان شخصی و راحت، لذت ببرید؛
نداشتن چالش‌های معمول محیط کار کارمندی: یکی از چالش‌های دائم انواع کارمندان، دست‌وپنجه نرم‌کردن با افراد غیر حرفه‌ای است. داشتن یک همکار بد و تعامل با او حداقل ۸ ساعت در روز، کار بسیار سختی بوده و می‌تواند زندگی کاری و یا حتی خانوادگی افراد را به‌صورت کلی تحت تاثیر قرار دهد. در شغل آزاد معمولا انتخاب همکار کاملا به خود شما وابسته است و می‌توانید با افرادی همکاری کنید که بیشترین سازگاری را با یکدیگر دارید؛
عدم نیاز به تحصیلات بالا: یکی از مهم‌ترین فاکتورهای اشتغال در انواع سازمان‌ها، داشتن تحصیلات بالا و تکمیلی است. بنابراین اگر ترجیح می‌دهید که مهم‌ترین بخش زندگی خود را صرف کار و کسب درآمد کنید، می‌توانید پس از پایان تحصیلات مدرسه، وارد بازار کار شده و با توجه به توانایی‌های خود، یک حرفه مناسب را فرا بگیرید.
لیست معایب و مزایای شغل آزاد، با توجه به ترجیح شخصی افراد می‌تواند هم‌چنان ادامه داشته باشد، اما مهم‌ترین موارد این زمینه را با هم مرور کردیم. در انتها، احتمالا یک موضوع بسیار مهم توجه شما را به خود جلب خواهد کرد، اینکه اگر تصمیم به آغاز یک شغل آزاد گرفته باشید؛ قوانین و شرایط بیمه برای شغل آزاد چگونه است؟
شرایط و قوانین بیمه برای شغل های آزاد
در شغل آزاد بیمه اجباری وجود ندارد و فرد با توجه به نیاز خود می‌تواند از شاخه بیمه خویش‌فرما، بیمه مشاغل آزاد را برگزیند. بیمه خویش فرما تامین اجتماعی یکی از انواع بیمه است که به دو دسته کلی بیمه اختیاری و بیمه مشاغل آزاد تقسیم می‌شود.
بیمه اختیاری تقریبا همان تسهیلات بیمه اجباری را در اختیار فرد بیمه‌شده قرار می‌دهد و تفاوت اصلی آن‌ها در عدم پرداخت هزینه حق عائله مندی و بیمه بیکاری است. این موضوع در بیمه مشاغل آزاد کمی متفاوت‌تر است و می‌توان گفت بیمه شغل آزاد تنها شامل انواع خدمات بازنشستگی و فوت خواهد بود.
حال که دریافتید شغل آزاد چیست و با انواع مشاغل آزاد آشنا شدید، در ادامه به شرایط بیمه برای مشاغل آزاد خواهیم پرداخت. قوانین و شرایط بیمه برای مشاغل آزاد شامل این موارد است:
- بدون نیاز به سابقه بیمه؛
- نیازمند پروانه کسب؛
- دارای سرانه درمان؛
- دارای ۳ نرخ مختلف ۱۲ درصد، ۱۴ درصد و ۱۸ درصد؛
- دفترچه درمان اختیاری؛
- با توجه به میزان پرداختی برای نرخ تعهدات، میزان پرداخت سازمان به فرد بیمه شده در زمان بازنشستگی یا فوت تعیین می‌گردد.
برای بیمه مشاغل آزاد، فرد باید همراه با مدارک لازم به یکی از شعب سازمان بیمه مراجعه کرده و فرم درخواست بیمه مشاغل آزاد را پر کند. پس از ارائه فرم، شعبه در یک بازه زمانی ۲ ماهه، شرایط متقاضی را از لحاظ استحقاق یا عدم استحقاق بررسی کرده و در صورت تایید، فرد تحت پوشش بیمه شغل آزاد قرار خواهد گرفت.
با داشتن بیمه شغل آزاد، خدماتی هم‌چون موارد زیر به فرد بیمه‌شده ارائه خواهد شد:
- مستمری بازنشستگی، مستمری از کارافتادگی و بیمه فوت؛
- در صورت فوت فرد بیمه‌شده، خانواده فرد قادر به استفاده از حقوق او بوده و تحت پوشش خواهند بود.
میزان پرداختی به خانواده فرد بیمه‌شده و حتی مواردی مثل پرداخت مستمری به خانواده بعد از فوت یا عدم پرداخت آن، بر اساس میزان نرخ پرداختی متقاضی تعیین خواهد شد. برای مثال بیمه با نرخ ۱۲ درصد معمولا برای کسانی توصیه می‌شود که کسی را تحت تکفل نداشته باشند، زیرا پس از فوت مستمری فرد نیز قطع خواهد شد. از سوی دیگر در نرخ بالاتر یعنی ۱۸ درصد، مستمری فرد حتی پس از فوت قطع نمی‌شود، بنابراین بهترین گزینه برای افراد عائله‌مند است.
نکته مهمی که در رابطه با بیمه شغل آزاد باید بدانید این است که بخش درمان در این نوع بیمه به‌صورت جداگانه محاسبه خواهد شد. به همین خاطر اگر متقاضی بخواهد تحت پوشش بیمه درمانی قرار بگیرد، باید حق سرانه درمان را پرداخت نماید. حق سرانه به‌صورت سالانه و عمومی برای ماه‌های ۳۰ روزه و ۳۱ روزه به‌صورت مجزا اعلام می‌شود و اگر فردی قصد استفاده از این خدمات را داشته باشد، باید مبلغ اعلام‌شده را برای خود و افراد تحت تکفل، پرداخت نماید.
کمترین حق بیمه ۱۲ درصد در سال ۱۴۰۰ و برای یک نفر مبلغ ۳۸۲ هزار تومان تعیین شده و این مبلغ برای بیمه ۱۸ درصد و در بالاترین نرخ خود به‌ازای هر نفر، مبلغ ۵۹۳ هزار تومان است. مبلغ اعلام شده در ۱۴ درصد نیز ۴۶۱ هزار تومان است و این مبالغ با توجه به ماه‌های نیمه اول یا نیمه دوم سال متغیر خواهند بود.
جمع‌بندی نهایی
داشتن یک شغل آزاد می‌تواند باعث پیشرفت سریع افراد شده و سود بسیار بهتری نسبت به انواع مشاغل کارمندی و دولتی در اختیار آن‌ها بگذارد. سازمان بیمه نیز بر اساس همین مورد، میزان خدمات و تسهیلات بیشتری در اختیار کارگران و کارمندان قرار می‌دهد تا تمام افراد جامعه از یک رفاه نسبی و عمومی برخوردار باشند. به همین خاطر بیمه مشاغل آزاد با توجه به شرایط کاری و تفاوت موجود، موارد کمتری را پوشش خواهد داد. هرچند افراد می‌توانند با توجه به نیاز خود، نرخ بیمه بیشتری را پرداخته و از خدمات کامل‌تری استفاده کنند.
در نهایت امیدواریم که دریافته باشید شغل آزاد چیست و با انواع شغل های آزاد و همچنین شرایط بیمه برای مشاغل آزاد آشنا شده باشید.
با ساختن یک رزومه حرفه‌ای، برای استخدام در بهترین فرصت‌های شغلی اقدام کنید.
دیدگاه