چطور وقتی همه‌چیز یکنواخت و کسل‌کننده است، خلاق بمانیم؟

ملیحه عسگرزاده

طی ‌ماه های گذشته، با ادامه انتشار کووید-۱۹ جهان ما کوچک‌تر شده و دورکاری و کار در منزل به امری روزمره تبدیل شده است. دیگر سفر کاری یا تفریحی وجود ندارد. لیست کارهایی که نمی‌توانیم انجام دهیم و تا چند ماه آینده نیز قادر نیستیم انجامشان دهیم، بی‌پایان است، مانند ملاقات دوستان، رفتن به رستوران‌های موردعلاقه و بازدید از خانواده.

کووید-۱۹ سبب یکنواختی و تکراری‌شدن زندگی شده است و این می‌تواند بر خلاقیت ما و ‌دادن ایده‌های جدید و مفید برای حل مشکلات، تأثیر منفی بگذارد. در این مطلب با ارائه مثال، تکنیک‌هایی برای حفظ خلاقیت بیان می‌کنیم.

خلاقیت در رویارویی با موقعیت‌های جدید افزایش پیدا می‌کند؛ به‌عنوان ‌مثال، محققان در آزمایشی که از واقعیت مجازی در آن استفاده می‌شد، شرکت‌کنندگان را به ۳ گروه تقسیم کردند؛ گروه اول در معرض شبیه‌سازی عجیبی قرار گرفتند که از قوانین فیزیک سرپیچی می‌کرد. آن‌ها در اتاقی راه می‌رفتند که اشیا به‌جای سقوط کردن، بالا می‌آمدند و وقتی به آن‌ها نزدیک می‌شدند، کوچک‌تر می‌شدند. گروه دوم در یک شبیه‌سازی مشابه قرار گرفتند، اما اشیا رفتار طبیعی داشتند. گروه‌ سوم شرکت‌کنندگان یک فیلم از شبیه‌سازی گروه اول را تماشا کردند. انعصاف پذیری شناختی که بخش اساسی در خلاقیت است، در شرکت‌کنندگان گروه اول افزایش یافت؛ اما این برای سایر شرکت‌کنندگان اتفاق نیفتاد.

گرچه معمولا بیشتر ما در معرض واقعیت مجازی نیستیم، اما پیش از کوید-۱۹ با موقعیت‌های جدیدی روبه‌رو می‌شدیم. فعالیت‌های معمولی، مانند رفتن از مسیری جدید به‌دلیل ساخت‌و‌ساز در مسیر همیشگی یا گفت‌و‌گو با همکارمان در راهروی شرکت، می‌تواند به تقویت انعطاف پذیری شناختی ما کمک کند.

هم‌اکنون به دلیل همه‌گیر‌شدن بیماری تحت فشار زیادی هستیم؛ ازجمله نگرانی درمورد امنیت شغلی، سلامتی عزیزانمان و تحصیلات فرزندانمان. تحقیقات انجام‌شده درباره‌ نحوه تصمیم گیری نشان می‌دهد که مغزمان در شرایط سخت دچار اضطراب بیشتری می‌شود و این می‌تواند به خلاقیت ما آسیب برساند؛ به‌عنوان‌ مثال، در تصمیم‌گیری خود را به ۲ گزینه محدود کنیم.

همه‌گیر‌شدن بیماری، ما را در جهانی محدود، اضطراب‌آور و غیر قابل پیش‌بینی‌ نگه می‌دارد. آیا به‌دلیل کمبود فزاینده خلاقیت در کار و زندگی‌مان، باید از همه‌چیز دست بکشیم؟ به‌گفته کارشناسان رهبری و خلاقیت، فقط باید بدانیم که چه گام‌هایی برداریم. در اینجا ۵ راهبرد برای گسترش دیدگاه‌ و تقویت خلاقیت آورده شده است:

۱. احساسات منفی خود را مهار کنید

بسیاری از روان‌شناسان و دانشمندان شواهدی را جمع‌آوری می‌کنند که نشان می‌دهد که احساسات منفی، از اجزای حیاتی مجموعه ابزارهای احساسی ما هستند. خشم می‌تواند یک نیروی محرک عمل کند که ذهن و روحیه ما را برای داشتن خلاقیت بیشتر متمرکز می‌کند و به ما برای رسیدن به هدف نیرو می‌دهد. هنگامی ‌که افراد بدانند که توانایی بهبود امور را دارند، خلق‌وخوی بدبینانه می‌تواند مرکز پاداش را در مغز فعال کند.

همه‌گیری و سایر بیماری‌های جمعی، سبب عصبانیت و ناامیدی افراد می‌شود؛ همچنین باعث می‌شود تا افراد از درآمد کلان فاصله بگیرند و به‌سوی اهداف خلاقانه‌تری بروند.

به‌عنوان ‌مثال، دکتر سوزان ابوکایر، رئیس ارشد یک بیمارستان بود و حقوق خوبی دریافت می‌کرد. وی به‌تازگی از شغل خود استعفا داد و برنامه آموزشی جدید و نوآورانه‌ای را باهدف پیشرفت پیوند طبیعت و پزشکی و همچنین بهبود سلامت عمومی ساخته است.

سوزان می‌گوید: «معتقدم که همه‌گیری با حذف حواس‌پرتی‌هایی که تمرکز من را از بین می‌برد، از خلاقیتم حمایت کرده است. هنگامی ‌که زمانی را به رسیدن به آنچه می‌خواهیم اختصاص می‌دهیم، تخیل و خلاقیت، راه خود را پیدا می‌کند.»

۲. راهی را برای بیان احساسات، تخلیه انرژی و یافتن استعداد خود پیدا کنید

راهی را برای بیان احساسات، تخلیه انرژی و یافتن استعداد خود پیدا کنید

مطالعات نشان داده‌ است که بیان خود از راه هنر، می‌تواند به کنترل استرس و بهبود سلامتی کمک کند.

پیش از همه‌گیری ویروس کووید - ۱۹ جولیا، رئیس سازمان غیرانتفاعی مراقبت‌های بهداشتی تصمیم گرفت که برای کمک به مدیریت استرس خود، در یک کلاس بازیگری بداهه ثبت‌نام کند. پس از ویروس کووید - ۱۹، جولیا به‌طور غیرمنتظره‌ای به‌ سمَت مدیر‌عامل موقت ارتقا پیدا کرد و در این جایگاه شغلی متوجه شد که کلاس‌های بازیگری، که همچنان از راه دور در آن‌ها شرکت می‌کند، به او کمک کرده است تا راه‌حل‌های خلاقانه‌ای را برای مشکلات غیر‌منتظره ارائه دهد؛ به‌عنوان ‌مثال، به او کمک کرده است تا یاد بگیرد که چگونه با نشانه‌های غیرکلامی هماهنگ شود. همکار دیگری تصمیم گرفت تا در اوقات فراغتی که به‌دلیل رفت‌و‌آمدنکردن به دست آورده است، گیتار بیاموزد. این تصمیم به او کمک کرده است تا افراد جدیدی را ملاقات کند، کمتر تنها باشد و تجربیات جدیدی ا کسب کند.

۳. در وضعیت «جریان» قرار بگیرید

آیا تابه‌حال آن‌قدر در فعالیتی غرق‌ شده‌اید که گذر زمان را حس نکنید؟ شاید حالت روانی‌ای را تجربه کنید که به «جریان» معروف است و روان‌شناس میهالی سیسیکسنتس میمیالی (Mihály Csíkszentmihályi) آن را «درگیر‌شدن کامل در فعالیتی به خاطر خود آن» توصیف می‌کند.

ترزا آمابیل، استاد دانشگاه هاروارد، به‌تازگی تحقیقاتی انجام داده است که نشان می‌دهد افرادی که «جریان» را تجربه می‌کنند، دارای سطح بالاتری از خلاقیت، بهره وری و شادی هستند. او دریافته ‌است که این افراد نه‌تنها در طول قرار داشتن در حالی جریان خلاق‌تر هستند، بلکه روزهای خلاق بیشتری نیز دارند. «جریان» فقط خلاقیت را در لحظه افزایش نمی‌دهد، بلکه در بلندمدت نیز آن را افزایش می‌دهد؛ به‌عبارت ‌دیگر، «جریان» خلاقیت بیشتری را به ما می‌آموزد.

می‌توانید یک «جریان» را شکل دهید، بدون اینکه بخواهید خلاق باشید. به لحظاتی فکر کنید که گذر زمان را حس نکرده‌اید؛ در این لحظات چه کاری انجام می‌دادید؟ می‌دویدید؟ یا کتاب می‌خواندید؟ 

۴. شبکه خود را گسترش دهید.

تحقیقات نشان می‌دهد که داشتن شبکه‌های متنوع، خلاقیت را افزایش می‌دهد و همچنین میان تنوع دانش و خلاقیت فردی ارتباط مستقیمی وجود دارد. در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، دانش خلاقیت مبتنی بر توانایی ما در پردازش داده‌ها و اطلاعات بود، اما دانش فعلی آن را یک فرایند اجتماعی می‌داند که در اثر تعاملات با افرادی با زمینه‌ها و بینش‌های مختلف تقویت می‌شود.

اگرچه اکنون به سفر نمی‌رویم یا در رویدادهای حضوری شرکت نمی‌کنیم، اما هنوز هم می‌توانیم به‌صورت مجازی شبکه سازی کنیم. می‌توانید خودتان میزبان یک رویداد باشید؛ به‌عنوان ‌مثال، من به تشکیل یک گروه از زنان کارآفرین کمک کردم که هفته‌ای ۲ بار در  زوم (zoom) برگزار می‌شود. به‌عنوان صاحبان مشاغل، با مهارت‌های تکمیلی دور هم جمع می‌شویم و از بازخورد افراد باهوش و با انگیزه درباره نحوه ارتقای مشاغلمان آگاه می‌شویم. علاوه بر صحبت درمورد تجارت، در یک جلسه‌ی هنری شرکت کردیم تا روحیه‌مان را تقویت کنیم و تجربه سرگرم‌کننده و شگفت‌انگیزی را به اشتراک گذاشتیم.

۵. زمانی را در طبیعت سپری کنید

یک مطالعه روان‌شناختی که تأثیر طبیعت بر خلاقیت را بررسی کرد، نشان داد که گذراندن زمانی در طبیعت، میزان خلاقیت افراد را بهبود می‌بخشد. ۵۶ کوه‌نورد در یک ارزیابی شرکت کردند. ۲۴‌ نفر پیش از شروع سفرشان در آزمون شرکت کردند و ۳۲‌ نفر دیگر در روز چهارم. گروه دوم عملکرد بسیار بهتری داشتند. سرانجام، محققان دریافتند که گذراندن وقت در طبیعت، میزان خلاقیت را ۵۰٪ بهبود می‌بخشد.

سوزان ، افسر ارشد پزشکی، شغل خود را تغییر داد و مربی پزشکی شد. او از گواهی‌نامه راهنمای جنگل‌درمانی خود برای آموزش سیستم‌ها و رهبری به پزشکان جوان استفاده کرد. این پروژه خلاقیت او را افزایش داد. وی گفت: «این بیماری همه‌گیر، فضای آرام‌تری را برای تمرکز و پیگیری اهداف خلاقانه در اختیار من قرار داده است.»

اگر می‌خواهید خلاقیتتان افزایش یابد، تکنیک‌هایی که گفتیم، برای شروع ایده‌های جدید مناسب است.

خلاقیت ما کاهش می‌یابد، مگر اینکه به‌طور آگاهانه‌ای برای مقابله با اضطراب و فشار فعلی تلاش کنیم.

دیوید بورکوس (David Burkus)، متخصص خلاقیت

این توصیه بسیار خوبی است. نباید در زمانی که بیشتر از هرچیزی به خلاقیت نیاز دارید، آن را از دست بدهید.

منبع: hbr.org

۵.۰ ( ۳ امتیاز )
٪۰

شما این جلسه از خلاقیت را مطالعه کرده‌اید.

برای ثبت این جلسه و مطالعه کامل دوره، وارد شوید.

افزایش خلاقیت چه روش هایی دارد؟ ۱۶ تکنیک برای تقویت آن

جلسه قبلی آموزشی

لئوناردو داوینچی درباره خلاقیت چه چیزی به ما می‌آموزد

جلسه بعدی آموزشی

دیدگاه

۰  دیدگاه‌