آی تی یا فناوری اطلاعات چیست؟ تعریف، کاربردها و مشاغل حوزهی IT
آیا تابهحال اصطلاح آی تی یا فناوری اطلاعات به گوشتان خورده؟ اگر بهدنبال شناختی بهتر از آی تی و جنبههای متعددش هستید، پیشنهاد میکنیم این مطلب را مطالعه کنید. ما تحقیقات را بهجای شما انجام داده و با متخصصان صنعت فناوری اطلاعات صحبت کردهایم تا یک راهنمای مفید برای مبتدیان در این زمینه فراهم کنیم. در این مطلب توضیح میدهیم تعریف آی تی (IT) چیست و چه اهمیتی در فرایندهای سازمان دارد؛ همچنین فرصتهای شغلی این حوزه را بررسی میکنیم.
آی تی چیست؟
سادهترین تعریف برای آی تی، کاربرد فناوری برای حل مشکلات تجاری یا سازمانی در گسترهای وسیع است. اعضای واحد آی تی، صرفنظر از مسئولیتی که دارند، با دیگران برای حل مشکلات مربوط به حوزهی فناوری، چه بزرگ چه کوچک، کار میکنند.
حال که توضیح دادیم فناوری اطلاعات چیست در ادامه پاسخ میدهیم سه محور اصلی وظایف واحد فناوری اطلاعات کدامند. محورهای اصلی مسئولیتهای واحد فناوری اطلاعات به شرح زیر هستند:
- قاعدهگذاری آی تی (IT Governance): اشاره به تلفیقی از قوانین و فرایندهایی دارد که تضمین میکند سیستمهای آی تی به بهترین نحو و همسو با نیازهای سازمان عمل میکنند؛
- عملیات آی تی (IT Operations): یک دستهبندی جامع از کارهای روزانهی واحد فناوری اطلاعات و شامل ارائهی پشتیبانی فنی، تعمیر و نگهداری شبکه، ارزیابی امنیتی و وظایف مربوط به مدیریتِ اجرا و نگهداری از دستگاههاست؛
- زیرساخت و سختافزار (Hardware and Infrastructure): این ناحیهی متمرکز اشاره به تمام عناصر فیزیکی در زیرساخت آی تی دارد که شامل راهاندازی و نگهداری از تجهیزاتی مانند روترها، سرورها، سیستمهای تلفنی و دستگاههای شخصی مانند لپتاپهاست.
واحد آی تی یک سازمان، عملکردهای مختلف بسیار و نقشی اساسی در پیشرفت فعالیتهای اجزای مختلف دارد. در واقع آن واحدها قادرند خیلی از وظایف روزانهی خود را فرایندسازی و خودکارسازی کنند که در نتیجهی آن، فرایندهای کسبوکار بهدرستی ادامه مییابد. یک واحد آی تی کارآمد با اهداف کسبوکار همسو و در فرایندهای خود شفاف است، بهطوریکه بقیهی بخشهای کسبوکار میتوانند آن را بشناسند و برایش داده و اطلاعات فراهم کنند.
اهمیت آی تی چیست؟
در ادامه توضیح میدهیم اهمیت وجود فناوری اطلاعات در سازمانها چیست. به زبان ساده، بدون وجود سیستمهای آی تی کارآمد، سرعت کار در بیشتر سازمانها بهشدت پایین خواهدآمد. بهسختی میتوانید کسبوکاری را پیدا کنید که به کامپیوترها و شبکههایی که آنها را به هم متصل میکنند کاملا بینیاز باشد. حفظ سطح استانداردی از خدمات، امنیت و اتصالدهندگی (Connectivity) کاری است بزرگ، اما این تنها اولویت یا چالش بالقوهی مدنظر کسبوکارها نیست.
شرکتهای بیشتری پیادهسازی راهحلهایی پویا و پیشرفته را خواستارند. ادوارد کیلِجیان (Edward Kiledjian)، مدیر ارشد امنیت اطلاعات و بلاگر حوزهی فناوری میگوید: «آی تی میتواند مزیتی را که یک شرکت برای هوشمندتر بودن، پیشگام بودن و ارائهای امکاناتی بهتر از رقبا نیاز دارد، فراهم کند.» اکنون میگوییم متخصصان IT فعلی و آینده چه نیازهایی از کسبوکارها را برطرف خواهند کرد. این نیازها عبارتاند از:
- انباشت دادهها: کسبوکارها باید حجمی زیاد از دادهها را پردازش کنند. این کار نیازمند داشتن قدرت پردازش بالا، نرمافزار پیشرفته و مهارتهای تحلیلی انسانی است؛
- کاربردهای تلفن همراه و ارتباطات بیسیم: امروزه کارفرمایان بیشتری گزینهی دورکاری را ارائه میکنند که نیازمند تلفنهای هوشمند، تبلت و لپتاپها همراه با نقاط اتصال بیسیم و قابلیت رومینگ هستند؛
- خدمات ابری: بسیاری از کسبوکارها از مزرعههای سرور (Server Farms) خود برای ذخیرهی حجمی بزرگ از دادهها استفاده نمیکنند. اکنون بسیاری از آنها از خدمات ابری استفاده میکنند که پلتفرمهای شخص ثالث برای میزبانی (Hosting) هستند و به نگهداری از آن دادهها میپردازند؛
- پهنایباند برای میزبانی ویدئو: ویدوئوکنفرانسها روزبهروز محبوبتر شدهاند، پس برای پشتیبانی تماموکمال از آنها به پهنای باند شبکهی بیشتری نیاز است.
احتمالاً باوجود این حجم از نیازمندیها متعجب نخواهیدشد که بدانید طبق نظر آژانس آمار نیروی کار آمریکا (Bureau of Labor Statistics) پیشبینی میشود اشتغال در زمینههای کامپیوتر و آی تی رشدی ۱۳ درصدی از ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۶ داشتهباشد که از میانگین رشد بسیاری از مشاغل بیشتر است.
سختافزار و نرمافزار در حوزهی آی تی
حتماً میدانید که کار با سختافزار و نرمافزار بخشی بزرگ از وظایف واحد آی تی است؛ اما سختافزار چیست؟ و همینطور نرمافزار؟ بیایید این تفاوت مهم را به زبان ساده توضیح دهیم.
سختافزار شامل تمام بخشهای فیزیکی یک سیستم کامپیوتری و شامل سختافزارهای نصبشده داخل کامپیوتر مانند مادربورد، واحد پردازش مرکزی و هارد دیسک است. همچنین سختافزار یعنی اجزایی که میتوانند به خارج از رایانه متصل شوند مانند صفحهکلید، ماوس و چاپگر. البته بهخاطر داشتهباشید که برخی تبلتها و لپتاپهای کوچکتر مواردی مانند صفحهکلید و ماوس را داخل خود بهصورت تعبیهشده دارند. سختافزار اساساً به هر بخش، جزء یا دستگاه مرتبط با کامپیوترها و شبکههایشان گفته میشود که میتوانید لمس و با استفاده از دستهایتان با آنها کار کنید.
نرمافزار برخلاف سختافزار چیزی نیست که بتوانید آن را بهصورت فیزیکی تغییر دهید. نرمافزار دربرگیرندهی تمام دادهها و برنامههایی است که بهصورت الکترونیکی ذخیره میشوند، مانند سیستم عامل یا ابزار ویرایش فیلم.
حالا این تمایز چه ارتباطی با شغل آی تی دارد؟ تقریباً هر شغل آی تی نیازمند یادگیری آمیزهای از فوتوفنهای سختافزاری و نرمافزاری است. میتوان دید که برخی از کارکنان حوزهی آی تی زمان بیشتری را صرف پیکربندی اجزای سختافزاری میکنند، اما همین اجزا نیز توسط نرمافزارها کنترل میشوند. بهعلاوه، متخصصان آی تی، مسئول پیادهسازی و راهاندازی نرمافزارهای کاربردی برای کاربران هم هستند.
فرصتهای شغلی حوزهی آیتی
اکنون با تعریف فناوری اطلاعات آشنا شدهاید و میدانید مسئولیتهای کلی واحد IT چیست. اما شاید از خود بپرسید که افراد در این حوزه شغلی چه کار میکنند. در ادامه لیست برخی از موقعیتهای شغلی آمده است که در بسیاری از واحدهای آی تی به چشم میخورند:
- متخصصان پشتیبانی کامپیوتری (Computer Support Specialists): در خط مقدم عیبیابی هرگونه مشکل مرتبط با فناوری حضور دارند، ازجمله مشکلات نرمافزاری، سختافزاری و خرابی کامپیوتر. همچنین این متخصصان قادرند به افراد سطح ارشد در واحد فناوری اطلاعات و در مورد مشکلات مرتبط با شبکه در مقیاسی بزرگتر کمک کنند؛
- مدیران سیستمهای شبکه (Network Systems Administrators): بر جنبهی کلی سیستم، امنیت و عملکرد شبکه تمرکز دارند؛
- تحلیلگران سیستمهای کامپیوتری (Computer Systems Analysts): در پشتصحنه کار میکنند تا آی تی را با راهحلهای هوشمند کسبوکار (Smart Business Solutions) پیوند دهند. آنها یا در یک شرکت فناوری با داشتن تخصص در یک صنعت خاص کار میکنند و یا بهصورت مستقیم در یک صنعت، مانند صنعت مالی یا صنعت دولتی مشغول به کارند؛
- تحلیلگران امنیت اطلاعات (Information Security Analysts): مسئول امنیت شبکههای کامپیوتری یک سازمان، انجام ارزیابیها و توسعهی بهترین ترفندهای امنیتی در سطح شرکت هستند.
درنظر بگیرید که بسته به اندازه و هدف شرکت برخی از این مسئولیتها ممکن است دچار تغییر شوند. اغلب وظایف روزانهی شما در شرکتهای کوچکتر شاید حول محور مسائلی پیشپاافتاده مانند عیبیابی دستگاههای چاپ باشد، اما از طرفی شاید نیاز باشد که آدمی همهفنحریف با دانشی گسترده باشید تا از پس کارهای مختلف برآیید.
کارکنان آی تی در شرکتهای بزرگ مجموعهای متنوعتر از حوزههای انجاموظیفهی بالقوه دارند. برخی ممکن است به نقشهایی در زمینهی مدیریت و برنامه ریزی استراتژیک ارتقا پیدا کنند، درحالیکه شاید برخی دیگر حوزههایی تخصصی مانند امنیت سایبری را پی بگیرند.
خلاصه
آی تی برای بسیاری از مردم در اساس همان پسران و دخترانیاند که در صورت نیاز به کمک برای حل مشکلات کامپیوتری با آنها تماس میگیرید. اگرچه این دیدگاه نسبت به فناوری اطلاعات کاملاً اشتباه نیست، دامنهی این حوزهی شغلیِ حائزاهمیت را بهطور قابلتوجهی کوچک میانگارد. در این مطلب توضیح دادیم تعریف دقیق فناوری اطلاعات چیست و چرا اهمیت دارد. همچنین به بررسی سختافزار و نرمافزار و فرصتهای شغلی آی تی پرداختیم. امیدواریم که به درستی با رشتهی آی تی آشنا شده باشید و بدانید وظایف و مسئولیتهای it چیست. اگر هنوز هم سؤالی دربارهی حوزهی آی تی دارید، با ما در میان بگذارید.
منبع: rasmussen.edu
دیدگاه