شش سیگما چیست؟ (تعریف ۶ سیگما و تفاوت آن با روش ناب)
- روش شش سیگما چیست؟
- اصول کلیدی ۶ سیگما
- ناب چیست؟
- تفاوت بین ناب و روش شش سیگما
- چگونه شش سیگما و ناب با هم کار می‌کنند؟
- گواهی‌نامه‌های شش سیگما
«سیکس سیگما» و «ناب» اصطلاحاتی هستند که شاید در سازمانتان شنیده‌باشید. این کلمات به روش‌هایی که شرکت‌ها به کار می‌گیرند، اشاره دارند. این اصطلاحات فراتر از برنامه‌های کاهش هزینه یا بهبود فرایند هستند و فلسفه‌ای تجاری دارند. در این مطلب بررسی می‌کنیم که روش شش سیگما چیست و ۶ سیگما چه کاربردی برای مدیریت فرایند در سازمان دارد.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
روش شش سیگما چیست؟
در پاسخ پرسش شش سیگما چیست می‌توان گفت که ۶ سیگما روشی است که ابزارهایی را برای بهبود فرایندهای تجاری در اختیار سازمان‌ها قرار می‌دهد.
سازمان‌ها از شش سیگما برای کنترل تغییرات فرایند استفاده می‌کنند و در نتیجه فرایندهای تجاری قابل‌پیش‌بینی و سودآور بیش‌تری را رقم می‌زنند؛ همچنین، این روش نارسایی‌ها را کاهش می‌دهد و روحیه‌ی کارکنان و کیفیت محصولات یا خدمات را نیز بهتر می‌کند.
گواهی‌نامه‌های متعددی وجود دارند که با استفاده از روش ۶ سیگما می‌توانید کسب کنید. این گواهی‌نامه‌ها بر اساس کمربندها اعطا می‌شوند، مانند کمربند سیاه یا کمربند سبز. کسب کمربند سیکس سیگما می‌تواند دانش شما را در‌مورد روش و نحوه‌ی بهبود فرایندهای سازمانی نشان دهد و از نظر کارفرمایان بسیار ارزش‌مند است. حال که متوجه شدید روش شش سیگما چیست و چه کاربردی دارد به اصول کلیدی آن می‌پردازیم.
اصول کلیدی ۶ سیگما
شش سیگما برای هر کمربند، پیکره‌ی دانش دارد که برای تعریف دستورالعمل‌ها و شایستگی‌های اساسی مورد‌نیاز است. استاندارد اصلی برای هر پیکره‌ی دانش این است که تمام کارهایی که در فرایند اهمیت دارند قابل تعریف، اندازه‌گیری، تحلیل و کنترل باشند و یا در اصطلاح DMAIC شوند. اصطلاح «کیفیت ۶ سیگما» به طور کلی حاکی از این است که فرایند به‌خوبی تحت کنترل قرار دارد.
DMAIC رویکرد حل مسئله است که در شیوه‌های شش سیگما استفاده می‌شود و مخفف کلمات زیر است:
- تعریف (Define): چالش یا هدف پروژه را مشخص کنید. در مرحله‌ی اول، دامنه، منابع و سهام‌داران را مشخص خواهید کرد؛
- اندازه‌گیری (Measure): با M در شش سیگما نحوه‌ی نظارت بر عملکرد و پیشرفت را تعیین کنید. خط مبنای خود را پیدا کنید و سپس تصمیم بگیرید که چگونه پیشرفت‌ها را اندازه‌گیری کنید؛
- تجزیه‌و‌تحلیل (Analyze): علت اصلی چالش را بشناسید. این مرحله در ۶ سیگما شامل پیدا کردن تمام مسائل مربوط به پروژه و تعیین مشکل اساسی است. تجزیه‌و‌تحلیل به جمع‌آوری و از بین بردن تمام مسائل سطحی کمک می‌کند؛
- بهبود (Improve): راه‌حلی را اجرا کنید. بهبود شامل آزمایش روش‌ها و راه‌حل‌های مختلف برای یافتن بهترین راه‌حل است. در مرحله‌ی بهبود، چرخه دمینگ مفید است؛
- کنترل (Control): بهبودها را حفظ کنید. هنگامی که محیطی را کنترل می‌کنید، مطمئن شوید که بهسازی‌هایی که تصویب کرده‌اید، مؤثرند و به موفقیت پروژه یا شرکت کمک می‌کنند.
در هر کمربند، DMAIC به مسئولیت‌ها و الزامات مختلف مورد‌نیاز برای دریافت گواهینامه تقسیم می‌شود.
ناب چیست؟
پیش از بررسی تفاوت بین شش سیگما و ناب (Lean)، باید بدانیم ناب چیست و چه مفهومی دارد.
ناب فلسفه‌ای تجاری است که بر «به حداکثر رساندن ارزش مشتری» و «به حداقل رساندن ضایعات» تمرکز دارد.
ضایعات به معنای فرایندها و روال‌های بدون ارزش‌افزوده است، از جمله:
- عیوب؛
- تولید بیش از حد؛
- انتظار؛
- استعدادهای بدون استفاده؛
- حمل‌و‌نقل؛
- فهرست موجودی؛
- حرکت؛
- پردازش اضافی.
در تفاوت شش سیگما و تفکر ناب باید بدانید که تفکر ناب برای رسیدن به هدف، تمرکز مدیریت را از حالت عمودی به افقی تغییر می‌دهد. این اتفاق بخش‌ها و فناوری‌های جداگانه‌ای را ایجاد نمی‌کند، اما جریان‌های افقی ارزش را در بخش‌های مختلف به مشتریان می‌رساند. کاهش ضایعات می‌تواند تلاش، سرمایه، زمان و فضای انسانی مورد‌نیاز برای تولید محصولات و خدمات را کاهش دهد.
سازمان ناب در مقایسه با سیستم‌های تجاری سنتی مقرون‌به‌صرفه‌تر است. شرکت‌ها می‌توانند با تحویل با کیفیت بالا و سریع‌تر با تغییر خواسته‌های مشتری سازگار شوند. در نهایت متوجه شدید که ناب روشی برای تفکر و عمل در کل سازمان است. پس از این که دریافتید شش سیگما چیست، حال به تفاوت آن با ۶ سیگما می‌پردازیم.
تفاوت بین ناب و روش شش سیگما
اگرچه هم شش سیگما و هم تفکر ناب هدف مشترکی دارند، از جهت‌های متفاوتی به بهبود فرایندهای سازمان کمک می‌کنند. این تفاوت‌ها عبارت‌اند از:
- ناب بر کاهش ضایعات متمرکز است، در حالی که سیکس سیگما بر کاهش گوناگونی تمرکز دارد؛
- ۶ سیگما با استفاده از تجزیه‌و‌تحلیل داده‌های آماری، آزمایش فرضیه و طراحی آزمایش‌ها به اهداف خود می‌رسد. ناب از ابزارهای فنی، مانند سازمان‌دهی محل کار و کنترل‌های بصری کم‌تر استفاده می‌کند؛
- ناب با استفاده از کم‌ترین منابع ممکن قصد دارد ارزش را برای مشتری به حداکثر برساند. سیکس سیگما سعی دارد به نتایج تقریبا بی‌نقصی برسد که هزینه‌ها را کاهش می‌دهند و رضایت مشتری را به سطوح بالاتری می‌رساند؛
- ۶ سیگما بر دستیابی به نتایج سازگار متمرکز است، در حالی که ناب تلاش می‌کند جریان را افزایش دهد.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
چگونه شش سیگما و ناب با هم کار می‌کنند؟
ناب و ۶ سیگما بهترین کیفیت، تحویل و هزینه را برای مشتری فراهم می‌کنند. شرکت‌ها به‌تازگی شروع به پذیرفتن هر دو روش و ترکیب آن‌ها با هم کرده‌اند و آن را «۶ سیگمای ناب» (Lean Six Sigma) می‌‌نامند. ۶ سیگمای ناب، فلسفه‌ی بهبود داده‌محور و مبتنی بر واقعیت است که پیش‌گیری از نقص را نسبت به تشخیص نقص ارزیابی می‌کند. این روش گوناگونی و اتلاف را کاهش می‌دهد و همزمان استفاده از استانداردسازی کار و جریان را تشویق می‌کند.
اجرای موفقیت‌آمیز اغلب با رویکرد ناب آغاز می‌شود، ضایعات را کاهش می‌دهد و از نقشه‌های جریان ارزش برای بهبود درک استفاده می‌کند؛ همچنین، محل کار را برای کارآمدتر شدن تغییر می‌دهد؛ سپس اگر مشکلات فرایندی باقی بمانند، ممکن است از ابزارهای آماری ۶ سیگما استفاده شود. شش سیگما ناب می‌تواند ضایعات و گوناگونی موجود را در هرجا تشخیص دهد. کل افراد سازمان باید در اجرای آن مشارکت داشته‌باشند. تا به اینجا متوجه شدید شش سیگما چیست و چه تفاوتی با ناب دارد. در ادامه به بررسی شش سیگما خواهیم پرداخت.
گواهی‌نامه‌های شش سیگما
حال که دریافتید روش شش سیگما چیست و چه کاربردی دارد، برای بهبود دانش عملی خود در‌مورد روش ۶ سیگما، می‌توانید گواهینامه بگیرید. سازمان‌های مختلفی وجود دارند که گواهی‌نامه‌های ۶ سیگما ارائه می‌دهند. شرایط لازم برای کسب کمربند با توجه به درجه و مؤسسه متفاوت است.
گواهی‌نامه‌ها معمولا به اتمام یک دوره‌ی آموزشی و قبولی در یک امتحان عملی نیاز دارند؛ همچنین، باید گواهی‌نامه‌ی شش سیگما خود را مطابق با استانداردهای سازمان تمدید کنید.
در ادامه، از گواهی‌نامه‌های ۶ سیگما لیستی تهیه کرده‌ایم:
کمربند سفید شش سیگما
کسانی که مایل به داشتن یک نمای کلی از شش سیگما هستند، می‌توانند کمربند سفید را کسب کنند. هر مؤسسه‌ای کمربند سفید را ارائه نمی‌دهد. این کمربند برای افرادی است که در محیطی کار نمی‌کنند که به روش ۶ سیگما نیاز باشد، اما می‌خواهند در‌مورد این روش‌ها بیاموزند. کسانی که کمربندهای سفید ۶ سیگما دارند، عملکردهای شش سیگما و ناب را درک می‌کنند، می‌توانند ضایعات را شناسایی کنند و کاهش دهند و اصول DMAIC را اِعمال کنند.
کمربند زرد شش سیگما
کمربند زرد شش سیگما برای کسانی است که در دنیای شش سیگما تازه‌واردند و باید اصول آن را بیاموزند. کمربند زردها، کارمندان سطح ابتدایی‌ای هستند که می‌خواهند محیط خود را بهبود بخشند یا در نقش پشتیبانی سایر دارندگان کمربند سیکس سیگما کار کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند مدیرانی باشند که به یک نمای کلی از مدل ۶ سیگما و DMAIC نیاز دارند.
کمربند سبز شش سیگما
افرادی که کمربند سبز شش سیگما دارند، دستیار افرادی می‌شوند که کمربند مشکی دارند یا تحت نظارت آن‌ها کار می‌کنند. کمربند سبزها در پروژه‌های بهبود کیفیت نقش دارند. آن‌ها مشکلات کیفیتی را تجزیه‌و‌تحلیل و حل می‌کنند و ممکن است فقط در برخی از پروژه‌های سیکس سیگما شرکت کنند. کمربندهای سبز حداقل ۳ سال سابقه‌‌ی کار دارند و می‌خواهند دانش خود را از ابزارها و فرایندهای شش سیگما نشان دهند.
کمربند قهوه‌ای ۶ سیگما
کمربند قهوه‌ای سیکس سیگما مدرکی است که می‌توان آن را درحال گذراندن دوره‌ی کمربند سیاه دریافت کرد. بیشتر سازمان‌ها کمربند قهوه‌ای را ارائه نمی‌دهند؛ بنابراین، مؤسسات مختلف را بررسی کنید تا ببینید آیا این کمربند را ارائه می‌کنند یا خیر.
کمربند سیاه ۶ سیگما
کسی که کمربند سیاه ۶ سیگما را دارد، می‌تواند فلسفه‌ها و اصول شش سیگما، از جمله ابزارها و سیستم‌های پشتیبانی را توضیح دهد. کمربند سیاه‌ها رهبری تیم را برعهده دارند و به هریک از اعضای تیم مسئولیت‌هایی را اختصاص می‌دهند. دارندگان کمربند سیاه درک کاملی از مدل DMAIC دارند. آن‌ها مفاهیم اساسی شرکت ناب را می‌دانند، می‌توانند ضایعات (عناصر و فعالیت‌های بدون ارزش‌افزوده) را شناسایی کنند و ابزارهای خاصی را برای مدیریت مؤثر پروژه به کار بگیرند.
کمربند مشکی حرفه‌ای شش سیگما
کمربند مشکی حرفه‌ای ۶ سیگما یکی بالاترین گواهی‌نامه‌ی ۶ سیگما است که هر متخصصی می‌تواند به دست آورد. افرادی که این کمربند را دارند، تجربه‌ی زیادی در شش سیگما دارند و اغلب سایر کارمندان شش سیگما را راهنمایی می‌کنند یا آموزش می‌دهند. آن‌ها اغلب به عنوان مشاور سازمان‌هایی که در اجرا و اِعمال ۶ سیگمای ناب به کمک نیاز دارند، عمل می‌کنند. کمربند مشکی حرفه‌ای معمولا به حداقل ۵ سال تجربه به عنوان کمربند مشکی، یا اثبات تکمیل حداقل ۱۰ پروژه‌ی شش سیگما نیاز دارد.
کمربند قهرمانی ۶ سیگما
کمربند قهرمانی شش سیگما بالاترین درجه‌ی آموزش شش سیگما است که اغلب کارکنان سطح اجرایی و ارشد سازمان تمایل به اخذ آن دارند. به‌عنوان یک قهرمان، معمولا تصمیم‌گیری‌های بالارده و منتورینگ دیگر افراد سازمان که کمربند ۶ سیگما را دارند، از جمله کمربند مشکی و سبز را برعهده خواهید داشت.
در این مطلب ابتدا بررسی کردیم که شش سیگما چیست و چه تفاوتی با ناب دارد، همچنین به گواهینامه ۶ سیگما نیز پرداختیم. اگر تجربه استفاده از شش سیگما را دارید، نظرات و پیشنهادات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
با ساختن یک رزومه حرفه‌ای، برای استخدام در بهترین فرصت‌های شغلی اقدام کنید.
منبع: indeed.com
دیدگاه