نقشه مسیر شغلی چیست و چگونه به موفقیت سازمان کمک میکند؟
- نقشه مسیر شغلی چیست؟
- چرا باید نقشه مسیر شغلی طرح کرد؟
- اجزای نقشه مسیر شغلی
- نحوه‌ی طرح نقشه مسیر شغلی
- الگوی نقشه مسیر شغلی
- نمونه نقشه مسیر شغلی
نقشه مسیر شغلی هم به کارفرمایان و هم به کارمندان کمک میکند؛ همچنین، برنامه‌هایی را برای موفقیت ارائه می‌دهد و فرصت‌های موجود در سازمان را شناسایی میکند. در این مطلب، نقشه‌ی شغلی را تعریف می‌کنیم، یک الگو برای طراحی آن بیان می‌کنیم و نمونه‌ای از آن را ارائه می‌دهیم.
نقشه مسیر شغلی چیست؟
نقشه مسیر شغلی فرایندی است که کارفرمایان با استفاده از آن، روش‌هایی را برای پیشرفت فردی در سازمان خود خَلق می‌کنند.
نقشه‌ی شغلی شرایط لازم را برای پیشرفت کارمند در هر مرحله از زندگی کاری‌اش توضیح می‌دهد. کارمندان با شناسایی مسیر پیشرفت خود در یک سازمان، نقشه‌ی شغلی مناسبی را طراحی می‌کنند. آن‌ها در ابتدا مسیر پیشرفت خود را تعیین می‌کنند، سپس الزامات و امکانات مورد‌نیاز را برای رسیدن به هدف شناسایی می‌کنند.
چرا باید نقشه مسیر شغلی طرح کرد؟
نقشه‌ی شغلی نه‌تنها مسیر پیشرفت هریک از کارمندان را مشخص میکند، بلکه به مشاغل کمک میکند تا نقاط ضعف خود را شناسایی و اهداف بعدی خود را تعیین کنند.
برای مثال، وقتی کارفرمایان مانعی را مشاهده می‌کنند که ممکن است کارمندان را از رسیدن به هدفشان بازدارد، اقدامات لازم را انجام می‌دهند و مسیر کسب‌وکار خود را به سمتی تغییر می‌دهند که فرصت‌های بیش‌تری در اختیار کارمندان قرار بگیرد. نقشه‌ی شغلی به داشتن کارمندانی کنترل‌پذیر و متعهد منجر می‌شود.
اجزای نقشه مسیر شغلی
نقشه مسیر شغلی شامل اطلاعات مختلفی برای تعیین مسیر پیشرفت است. بسیاری از نقشه‌های شغلی مشخصات فردی دقیق همراه با الزامات آموزشی و رهبری را شامل می‌شوند.
لیست زیر جزئیات دقیق‌تری را درمورد اجزای مختلف نقشه‌ی شغلی ارائه می‌دهد:
شرح و مشخصات شغل
هریک از سطوح جدید اشتغال در یک مسیر شغلی، به شرح وظایف رسمی و لیستی از مشخصات شغلی نیاز دارد. بسیاری از شرح وظایف به صورت آنلاین یافت می‌شوند. باید بدانید که بیش‌تر نقش‌ها، از نظر وظایف و جزئیات، منحصر‌به‌فرد هستند. برای تعیین وظایف، باید با کسانی که در یک نقش خاص هستند یا در جایگاه‌های شغلی مشابه به کار مشغول‌اند، مصاحبه کنید.
صلاحیت‌های لازم
برخی از نقش‌ها، به‌ویژه در سطوح بالاتر، به مهارت یا تحصیلات خاصی نیاز دارند. مشابه بخش قبلی، باید با کسانی که در این نقش‌ها هستند، مصاحبه کنید و نظر آن‌ها را جویا شوید.
باید توجه کنید که آیا آن‌ها درجه، ویژگی یا مهارتی خاصی دارند یا خیر. اگر این جایگاه شغلی در سازمان شما وجود ندارد، باید به صورت آنلاین درباره‌ی آن و موقعیت‌های مشابه آن تحقیق کنید.
تیپ شخصیتی
جدا از صلاحیت‌ها و وظایف نقش، مؤلفه‌ی ضروری دیگری با عنوان «تیپ شخصیتی» وجود دارد. به طور کلی، افراد رک و صادق در نقش رهبری موفقیت بیش‌تری کسب می‌کنند. افراد دیگر، به عنوان بخشی از یک تیم، موفقیت بیش‌تری کسب می‌کنند. بسته به جایگاه شغلی موردنظر، باید مشخص کنید که کدام تیپ شخصیتی برای آن مناسب است.
آموزش و توسعه
برخی از سِمَت‌ها به آموزش‌های تکمیلی نیاز دارند؛ به عنوان مثال، وقتی تشخیص می‌دهید که یک نقش خاص به شرکت در سمینارهای ماهانه یا سایر اَشکال آموزش نیاز دارد، باید جزئیات مربوط به آن را در نقشه‌ی شغلی ذکر کنید.
نحوه‌ی طرح نقشه مسیر شغلی
به طور معمول، نقشه مسیر شغلی فرایندی چالش‌برانگیز است. این کار به تحقیقات جالب‌توجهی نیاز دارد و باید تمام فرصت‌های پیشرفت کارمندان و سازمان را تعیین کنید.
مراحل نقشه مسیر شغلی بدین ترتیب است:
۱. نقطه‌ای را برای شروع تعیین کنید
اولین قدم در روند ایجاد نقشه‌ی شغلی، تعیین نقطه‌ی شروع است. این نقشی است که افراد تازه‌وارد هنگام پیوستن به شرکت بر عهده دارند و صلاحیت‌های لازم برای آن زیاد نیست. نقطه‌ی شروع به عنوان اساس کل نقشه عمل میکند. برای کسانی که در مسیر پیشرفت شغلی قرار دارند، مسیرهای گوناگونی وجود دارند.
۲. هدف نهایی را مشخص کنید
مرحله‌ی دوم تعیین هدف نهایی شماست. در بیش‌تر موارد، این نهایی‌ترین مرحله‌ی موجود و محل خاتمه‌ی نقشه‌ی شغلی است. هنگام تعیین اهداف در مقیاس کوچک‌تر، این سطح شغلی بعدی خواهد بود.
۳. نحوه‌ی اتصال نقطه‌ی شروع و هدف را مشخص کنید
گام بعدی درک این است که برای پیش‌روی از نقطه‌ی شروع و رسیدن به هدف، باید چه کارهایی را انجام دهید. راه‌های مختلفی برای رسیدن به این اهداف وجود دارند، مانند سمینارهای آموزشی، تحصیلات تکمیلی، مدارک خاص. هریک از روش‌ها مختص نقش‌ها و صنایع خاصی هستند.
۴. یک سری اهداف کوچک‌تر را نیز تعیین کنید
مشابه بخش قبلی، باید اهداف کوچک‌تری را برای مسیر میان نقطه‌ی شروع و هدف نیز تعیین کنید. ارتقا‌ی مقام و به دست آوردن موقعیت شغلی بهتر، شاید سخت و ناممکن به نظر برسد.
تعیین اهداف كوچک‌تر در مسیر نقطه‌ی شروع و اهداف، باعث می‌شود که این روند سریع‌تر و آسان‌تر به نظر برسد. هرچقدر به اهداف بیش‌تری دست پیدا کنید، زمان کم‌تری برای رسیدن به سطح بعدی لازم است. در صورت نیاز، این روند را برای هر مرحله از نقشه‌ی شغلی تکرار کنید.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
الگوی نقشه مسیر شغلی
با در نظر گرفتن مراحل ایجاد نقشه‌ی شغلی، استفاده از الگو بسیار ساده می‌شود.
بخش‌های زیر اصول یک نقشه‌ی شغلی مؤثر را بیان می‌کنند:
- عنوان شغلی: اولین بخش تمام جزئیات مربوط به نقطه‌ی شروع را شرح می‌دهد. باید شرح کامل شغل را وارد کنید؛
- تعیین الزامات بیش‌تر؛
- تعیین جزئیات مربوط به تیپ شخصیتی؛
- معرفی اهداف: مطمئن شوید که اهدافتان مرتبط و دست‌یافتنی هستند. هنگام تعیین اهداف، از روش اهداف (SMART) نیز استفاده کنید، زیرا اهداف مؤثرتری را تعیین میکند. اهداف مسیر شغلی اغلب شامل تجربه‌ی کاری، تعداد بازبینی‌های مثبت، دستاوردهای خاص، پاداش‌های کسب‌شده یا سایر اقدامات جالب‌توجه هستند. برای هر نقش خاص، اهداف لازم را ذکر کنید.
- هدف ۱؛
- هدف ۲؛
- هدف ۳.
- بخش پایانی: این بخش نهایی تمام جزئیات مربوط به نقطه‌ی پایان را شرح می‌دهد. همانند نقطه‌ی شروع عمل کنید. این بخش نیز شرح شغل و تیپ شخصیتی را شامل می‌شود.
نمونه نقشه مسیر شغلی
اکنون که نحوه‌ی طرح نقشه‌ی شغلی را متوجه شدید، از الگوی ارائه‌شده استفاده کنید و نقشه‌ی شغلی خود را تهیه کنید.
در بخش زیر، نمونه نقشه‌ی شغلی دو‌مرحله‌ای را آورده‌ایم که با استفاده از الگو تهیه شده‌است:
دستیار اداری
- انجام کارهای کوچک دفتری مانند بایگانی، ارائه‌ی گزارش، ورود اطلاعات و پاسخ به تماس‌ها.
- داشتن مهارت کافی در استفاده از نرم‌افزارهایی مانند اکسل و پاورپوینت، صفحات گسترده و ارائه.
- کمک به مراجعان و صحبت با آن‌ها، در صورت نیاز.
الزامات
- داشتن مدرک کاردانی در رشته‌ی معاونت اداری یا رشته‌های مرتبط دیگر و حداقل ۱ سال سابقه‌ی کار؛
- داشتن شخصیت اجتماعی و همچنین اشتیاق برای ارائه‌ی خدمات به مشتری.
اهداف
این موقعیت شغلی ۳ هدف را دنبال میکند:
- حداقل ۳ سال اشتغال مستمر داشته‌باشید؛
- حداقل ۱ روش برای بهبود خدمات مشتری بیابید و آن را اجرا کنید؛
- در یک سمینار آموزشی اصول مدیریت شرکت کنید.
مسئول دفتر مدیریت
- فعالیت‌های روزمره‌ی سازمان و پذیرش را کنترل میکند؛
- عملیات تعمیرات ساختمان را برنامه ریزی میکند؛
- سوابق کارمندان و اسناد مربوط به مدیریت را نگهداری میکند؛
- در صورت لزوم، به مدیر دفتر کمک میکند.
خلاصه
- نقشه مسیر شغلی فرایندی است که کارفرمایان با استفاده از آن، روش‌هایی را برای پیشرفت فردی در سازمان خود خَلق می‌کنند؛
- نقشه مسیر شغلی نه‌تنها مسیر پیشرفت هریک از کارمندان را مشخص میکند، بلکه به مشاغل کمک میکند تا نقاط ضعف خود را شناسایی و اهداف بعدی خود را تعیین کنند؛
- شرح و مشخصات شغل، صلاحیت لازم، تیپ شخصیتی و آموزش و توسعه جزئیات دقیق‌تری را درمورد اجزای مختلف نقشه‌ی شغلی ارائه می‌دهد؛
- مراحل نقشه مسیر شغلی عبارت‌اند از تعیین نقطه‌ای برای شروع، تعیین هدف نهایی، مشخص کردن اتصال نقطه‌ی شروع و هدف و تعیین اهداف کوچک‌تر.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
منبع: indeed.com
دیدگاه