مستمری از کارافتادگی چیست و چه شرایطی برای دریافت آن لازم است؟

ازکارافتادگی یکی از حمایت‌های قانونی محسوب می‌شود که برپایه قانون تأمین اجتماعی به سه شکل مختلف تقسیم‌بندی شده است. طی این مطلب قصد داریم به هرآنچه که درمورد مستمری از کارافتادگی نیاز است بدانیم، اشاره کنیم.

آگهی استخدام

جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.

تعریف مستمری از کارافتادگی

طبق اصل ۲۹ قانون اساسی برخورداری از تأمین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری، پیری، ازکارافتادگی، بی‌سرپرستی، در راه ماندگی، حوادث و سوانح، نیاز به خدمات بهداشتی درمانی و مراقبت‌های پزشکی به صورت بیمه و غیره، حقی همگانی است. دولت وظیفه دارد براساس قوانین از محل درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم، خدمات و حمایت مالی فوق را برای تمام افراد کشور فراهم کند.

اصل ۲۹ قانون اساسی دولت را موظف کرده تا حق ازکارافتادگی را برای افراد مستحق فراهم کند. در بند د ماده ۳ قانون تأمین اجتماعی به شکل کلی تأکید می‌شود که موضوع از کار افتادگی مشمول این قانون قرار می‌گیرد.

انواع از کارافتادگی

در ادامه قصد داریم به انواع ازکارافتادگی اشاره کنیم.

ازکارافتادگی کلی

ازکارافتادگی کلی بدین معنی است که فرد قدرت کاری‌اش به حدی کاهش پیدا کرده است که دیگر قادر نیست با ادامه اشتغال به کار قبلی‌اش یا کار دیگری بیش از یک سوم از درآمد پیشین خود را کسب کند.

از کارافتادگی جزئی

ازکارافتادگی جزئی درصدی پایین‌تر از حالت کلی محسوب می‌شود که در بند ب ماده ۷۰ قانون تأمین اجتماعی اینگونه تعریف شده است: هرگاه قدرت کار فرد بیمه شده بین ۳۳ تا ۶۶ درصد کاهش یابد و به علت حادثه ناشی از کار باشد، با ازکارافتادگی جزئی مواجه هستیم و فرد بیمه‌شده می‌تواند برای دریافت مستمری از کارافتادگی اقدامات لازم را انجام دهد.

غرامت نقض مقطوع

اگر قدرت کار فرد بیمه شده به دلیل حادثه ناشی از کار به میزان ۱۰ تا ۳۳ درصد کاهش پیدا کند، فرد قادر است از غرامت نقص مقطوع استفاده کند که معمولا میزان آن از دو حالت قبلی کمتر خواهد بود.

شرایط دریافت مستمری ازکارافتادگی

طبق قانون، ازکارافتادگی امکان دارد به دو دلیل بیماری‌ها یا حوادث رخ دهد که شامل بیماری‌های عادی، غیرعادی و حوادث ناشی از کار می‌شود. در ادامه تعریف ازکارفتادگی را به دلایل بیماری و حادثه ذکر کرده و شرایط دریافت مستمری از کارافتادگی را بیان خواهیم کرد.

مستمری از کارافتادگی بیماری

طبق بند ۷ ماده ۲ قانون تأمین اجتماعی، بیماری وضعیت غیرعادی جسمی یا روحی است که انجام خدمات درمانی را ایجاب می‌کند و یا موجب عدم توانایی موقت اشتغال به کار می‌شود.

مستمری از کارافتادگی حادثه

طبق بند ۸ ماده ۲ قانون تأمین اجتماعی، حادثه از لحاظ این قانون اتفاقی پیش‌بینی نشده است که تحت تأثیر عامل یا عوامل خارجی در اثر عمل یا اتفاق ناگهانی رخ می‌دهد و موجب صدماتی بر جسم یا روان بیمه شده می‌گردد.

تشخیص بیماری توسط کمیسیون پزشکی سازمان تأمین اجتماعی انجام می‌گیرد که قانون تعداد و اعضای آن را از پیش مشخص کرده است. طبق ماده ۹۱ قانون تأمین اجتماعی برای تعیین میزان ازکارافتادگی جسمی و روحیِ بیمه‌شدگان و افراد خانواده آن‌ها، کمیسیون‌های بدوی و تجدید نظر پزشکی تشکیل خواهد شد.

اکنون ممکن است این سوال در ذهن شما ایجاد شود که بیماری‌هایی که درواقع ازکارافتادگی محسوب می‌شوند چه هستند؟ ابتدا برای مشخص‌کردن بیماری و شدت آن، پرونده و وضعیت متقاضی در کمیسیون‌های بدوی یا تجدیدنظر مورد بررسی قرار می‌گیرد و براساس شدت بیماری یا حادثه، به فرد مستمری از کارافتادگی اعطا می‌شود.

بیماری‌های ناشی از ازکارافتادگی به دو دسته اصلی بیماری‌های عادی و بیماری‌های حرفه‌ای تقسیم می‌شوند. طبق قانون بیماری‌های عادی، این دسته از بیماری‌ها شامل لیستی است که معمولا به دلیل حوادث ناشی از کار رخ داده است. این حوادث ممکن است باعث ازبین‌رفتن توانایی کامل یا تقریبی فرد برای انجام کارها شود. طبق قانون بیماری‌های حرفه‌ای، این قانون مرتبط با حوادث ناشی از کار نیست و بیشتر به شرایط شخصی افراد بازمی‌گردد. بیماری‌های حرفه‌ای معمولا باعث ازدست‌دادن توانایی فرد خواهد شد. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به سرطان، ام اس، بیماری‌های اعصاب و روان، برخی از بیماری‌های قلبی و عروقی و موارد دیگر اشاره کرد.

تفاوت کارافتادگی و بازنشستگی

توجه داشته باشید که ازکارافتادگی و بازنشستگی دو مقوله کاملا جدا از هم هستند. شرط اصلی بازنشستگی مربوط به سن می‌شود. یعنی افراد تا به سن در نظر گرفته شده در قانون نرسند، نمی‌توانند از مزایای بازنشستگی بهره ببرند.

شرایط ازکارافتادگی کاملا متفاوت با شرایط بازنشستگی است. برای ازکارافتادگی شرط سنی تعیین نشده و افراد بیمه شده قادر هستند در هر سنی مستمری از کارافتادگی دریافت کنند. بازنشستگی یک حق قانونی برای تمامی بیمه‌شدگان است و پس از رسیدن به یک سن قانونی به آن می‌رسند. برای برخورداری از شرایط ازکارافتادگی افراد باید در ده سال گذشته حداقل یک سال سابقه بیمه داشته باشند که ۹۰ روز از آن در سال آخر باشد. برای اعطای شرایط ازکارافتادگی، درخواست فرد متقاضی باید توسط کمیسیون پزشکی تایید شود.

ضوابط و قوانین مستمری از کارافتادگی

قوانین ازکارافتادگی و مستمری از کارافتادگی جزئیات زیادی دارند که در ادامه قصد داریم با توجه به آن‌چه که سازمان تأمین اجتماعی بیان کرده، به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره کنیم. با توجه به ماده ۷۲ قانون در محاسبه مستمری‌های از کارافتادگی فقط تا ۳۰ سال سابقه پرداخت حق‌بیمه قابل احتساب بوده و مازاد آن در عملیات لحاظ نخواهد شد.

در خصوص برقراری مستمری از کارافتادگی جزیی ناشی از کار، سوابق پس از تاریخ تحقق ازکارافتادگی (تاریخ برقراری) ‌در تعیین میزان مستمری لحاظ نخواهد شد. در تعیین مبلغ مستمری، میزان مستمری ازکارافتادگی کلی استحقاقی ملاک عمل است. مستمری ازکارافتادگی جزیی در صورت فوت مستمری بگیر واجد شرایط (شاغل بیمه‌پرداز) یا بازنشستگی یا ازکارافتادگی کلی قطع و میزان آن به عنوان قسمتی از دستمزد در محاسبه مستمری جدید منظور ملاک عمل قرار خواهد گرفت.

طبق ماده ۶۶ اگر چنانچه در وقوع حادثه ناشی از کار، قصور کارفرما و رعایت‌نکردن مقررات حفاظتی ثابت شود، سازمان قانوناً مکلف به ارائه حمایت بوده و خسارت وارده را مطابق مقررات از کارفرما وصول خواهد کرد. لذا ضروری است واحدها جهت شناخت مقصر حادثه اقدام و در صورت شمول ماده ۶۶، مراتب را در متن حکم صادره لحاظ کنند و مطابق با ضوابط و مقررات جاری خسارات وارده را از کارفرما وصول نمایند.

با توجه به ماده ۷۰ قانون تأمین اجتماعی، پزشک معالج پس از انجام خدمات توانبخشی و درمان چنانچه فرد بیمه‌شده را غیر قابل علاج تشخیص دهد، این امر را گواهی می‌نماید و سپس کمیسیون‌های پزشکی بر اساس آن اعلام نظر و اقدام به صدور رای می‌نمایند تا فرد بتواند برای دریافت مستمری از کارافتادگی اقدام کند.

در ماده ۹۱ قانون تأمین اجتماعی آمده که برای تعیین میزان ازکارافتادگی جسمی و روحی بیمه‌شدگان و افراد خانواده آن‌ها، کمیسیون‌های بدوی و تجدید نظر پزشکی تشکیل خواهد شد. ترتیب تشکیل و تعیین اعضا و ترتیب رسیدگی و صدور رای براساس جدول میزان ازکارافتادگی طبق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به پیشنهاد سازمان و تصویب شورای‌عالی رسیده است.

چنانچه امکان تشکیل کمیسیون‌های پزشکی بدوی و تجدید نظر با توجه به شرایط مندرج در این آیین نامه فراهم نباشد، لازم است سازمان فرد بیمه شده را به یکی از نزدیک‌ترین کمیسیون‌های متشکله در سایر شهرستان‌ها معرفی نماید.

جمع‌بندی مستمری از کارافتادگی

برای دریافت مستمری از کارافتادگی شرایط و قوانین مختلفی وجود دارند که باید به آن‌ها توجه داشته باشید. طی این مطلب سعی کردیم شرایط دریافت مستمری را ذکر کرده و به برخی از مهم‌ترین قوانین آن‌ها اشاره کنیم.

خلاصه

ازکارافتادگی یک تعهد قانونی محسوب می‌شود که طبق آن افراد قادر هستند بر حسب علت حادثه یا بیماری و درصد ازکارافتادگی کلی، جزئی، غرامت نقص عضو یک نوع مستمری دریافت کنند. هرگاه قدرت کار فرد بیمه شده بین ۳۳ تا ۶۶ درصد کاهش یابد و به علت حادثه ناشی از کار باشد، با ازکارافتادگی جزئی مواجه هستیم.

استخدام تهران

جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.