مساعده حقوق چیست و در چه شرایطی میتوانیم آن را درخواست کنیم؟
- مساعده حقوق چیست؟
- شرایط پرداخت مساعده حقوق
- مبلغ مساعده
- نحوه محاسبه مساعده
- فرم درخواست مساعده
- فرایند پرداخت
- تفاوت مساعده حقوق با حقوق علیالحساب
اغلب ما در طول زندگی خود، با مشکلات ناشی از هزینههای سرسامآور روبهرو شدهایم و هر کدام با توجه به شرایط اختصاصی خود، راهی برای رهایی از آن یافتهایم. این موضوع یک اتفاق کاملا رایج و معمول برای اغلب افراد حقوقبگیر است که باید برای دریافت دستمزد و یا حقوق خود، حداقل ۳۰ روز صبر کنند. با توجه به این موضوع، در قانون کار یک روش بسیار مناسب برای این شرایط سخت پیشبینی شده که مساعده حقوق نام دارد. بدیهی است که این نوع پرداختی، قوانین و جزئیات مختلفی دارد که باید از آنها آگاه باشیم. به همین خاطر در این مطلب قصد داریم بررسی کنیم مساعده حقوق چیست و به چه کسانی تعلق میگیرد و چگونه میتوانید درخواست مساعده دهید.
مساعده حقوق چیست؟
کارمندان به دلایل مختلفی ممکن است به حقوق خود پیش از موعد واریز آن، نیاز پیدا کنند. در این صورت، میتوانند با توجه به شرایط اختصاصی انجام این کار، از کارفرما درخواست کنند که بخشی از حقوق ماه بعد آنها را بهعنوان مساعده حقوق و زودتر از موعد واریز، به آنها پرداخت کند. در واقع میتوان گفت که مساعده، کمک نیروی کار به خود است.
البته مساعده حقوق، معمولا بهعنوان بدهی نیروی کار به سازمان در نظر گرفته میشود و این مبلغ حتما در انتهای همان ماه، از حقوق فرد کسر خواهد شد. پس باید بدانید که نمیتوان پس از درخواست مساعده بازپرداخت آن را به ماههای دیگر موکول کرد و این مبلغ بهصورت پیشفرض و بدون هیچ شرط دیگری، از حقوق همان ماه جاری شما کسر خواهد شد.
شرایط پرداخت مساعده حقوق
در نگاه اول اخذ مساعده حقوق بسیار جذاب و ساده به نظر میرسد و حتی افراد ممکن است تصور کنند که میتوان تمام حقوق را پیش از موعد و تحت عنوان مساعده، از کارفرما دریافت کرد. باید بگوییم انجام این کار به هیچ عنوان امکانپذیر نیست و درخواست مساعده همانند تمام فرایندهای یک مجموعه کاری، دارای شرایط اختصاصی خود است.
در قانون کار، موارد بسیار محدودی وجود دارند که بر طبق آن، کارفرما میتواند بخشی از حقوق نیروی کار را پیش از پرداخت، از او کسر کند. یکی از این موارد، مساعده خواهد بود که در ماده ۴۵ قانون کار، بهصورت شفاف به آن اشاره شده است. بر طبق این ماده، کارفرما میتواند در انتهای ماه، هر مبلغی که در طی ماه بهعنوان مساعده به نیروی کار داده است، از حقوق او کسر کرده و باقیمانده حقوق را به او پرداخت کند.
یکی از مهمترین شرایط پرداخت مساعده حقوق، مدت زمان کار افراد در مجموعه است. اغلب مجموعهها تنها به کارمندانی مساعده پرداخت میکنند که حداقل یک ماه در مجموعه فعالیت کرده باشند و به همین خاطر به نیروهای تازهوارد در مجموعه، مساعده پرداخت نمیشود.
شرط دیگر پرداخت مساعده، میزان مبلغ پرداختی است. معمولا در اغلب مجموعهها، تنها ۳۰ الی ۵۰ درصد از حقوق خالص افراد را بهعنوان مساعده پرداخت خواهند کرد و مبلغ مساعده نمیتواند بیش از حقوق فرد یا مجموع مطالبههای او از سازمان باشد.
موضوع مهم دیگری که بهعنوان شرط درخواست مساعده باید به آن توجه کنیم این است که مساعده نیروی کار، بهعنوان طلب شرکت از او بهشمار میآید و به همین خاطر، این مبلغ حتما در پایان ماه و یا در زمان تسویه حساب، از مبلغ پرداختی به نیروی کار، کسر میشود.
توجه کنید که در برخی مواقع، با داشتن وام و سایر موارد مشابه، مبلغ چندانی از حقوق فرد باقی نمیماند و با اخذ مساعده، ممکن است مبلغ پرداختی به نیروی کار منفی شود. در این صورت معمولا درخواست مساعده فرد، پذیرفته نخواهد شد.
مسئله مهمی که در تمامی مجموعهها به آن توجه میکنند، وجود یک عامل تضمین کننده برای بازپرداخت مبلغ مساعده است، زیرا ممکن است نیروی کار پس از اخذ مساعده حقوق، شرکت را ترک کند و یا اخراج شود.
مبلغ مساعده
مبلغ پرداختی بهعنوان مساعده، یکی دیگر از مهمترین مواردی است که باید به آن توجه کنید. معمولا در هر سازمان و مجموعهای، قوانین مشخصی برای مبلغ مساعده حقوق در نظر گرفته میشود و این مبلغ نباید از سقف معینی عبور کند. در اغلب موارد، ۳۰ یا ۵۰ درصد از حقوق نیروی کار، بهعنوان سقف پرداختی تعیین خواهد شد. در این مواقع، ابتدا قسط وامهای دریافتی، بیمه، مالیات حقوق و سایر کسورات قانونی محاسبه شده و مبلغ آن از حقوق فرد کسر میشود. باقیمانده حقوق، حقوق خالص فرد است و میزان مساعده، درصدی از این حقوق خالص خواهد بود.
اگر این نکته در زمان پرداخت مساعده حقوق رعایت نشده و مبلغ درخواستی از تمام حقوق کسر شود، احتمال منفیشدن مبلغ پرداختی به نیروی کار وجود دارد که مشکلات فراوانی نیز در پی خواهد داشت.
یکی دیگر از شرایط رایج برای پرداخت مساعده، زمان ارائه این درخواست است و معمولا درخواست مساعده از دهم الی بیستم ماه، راحتتر پذیرفته میشود. هر چند نمیتوان این موضوع را بهعنوان شرط پرداخت معرفی کرد، اما یکی از شرایط رایج بوده و بهتر است این مورد را در زمان درخواست مساعده در نظر بگیرید.
نحوه محاسبه مساعده
محاسبه مساعده حقوق، معمولا بر طبق قوانین اختصاصی سازمان تعیین میشود و هیچ قانون مشخصی برای آن تنظیم نشده است. برخی شرکتها درصدی از حقوق خالص نیروی کار را بهعنوان مساعده پرداخت میکنند و برخی دیگر مبلغ مشخصی را تعیین کرده و آن را بهعنوان سقف پرداختی در نظر میگیرند.
فرم درخواست مساعده
درخواست اخذ مساعده حتما باید بهصورت رسمی و کتبی به بخش مالی مجموعه ارائه شود. معمولا درخواست مساعده با تکمیل یک فرم انجام میگیرد که دارای بخشهای مختلفی همچون مشخصات فردی، مبلغ درخواستی به حروف و عدد، علت درخواست و امضای متقاضی است.
نیروی کار برای درخواست مساعده حقوق باید تمام این بخشها را به دقت تکمیل کرده و فرم را به واحد مالی مجموعه یا سازمان تحویل دهد. در همان فرم، یک بخش دیگر نیز وجود دارد که امضای مدیر، میزان مبلغ پرداختی و زمان واریز مبلغ مساعده، باید در آن درج شود.
در انتها و پس از پرداخت این مبلغ، متقاضی اخذ مساعده و البته مسئول پرداخت نیز باید این فرم را امضا کنند.
فرایند پرداخت
اخذ مساعده از مجموعه و یا سازمان، همانند تمام بخشهای دیگر کار، دارای یک فرایند دقیق و مشخص است. هرچند ممکن است این فرایند با توجه به قوانین اختصاصی مجموعه محل کار شما تفاوتهای مختصری داشته باشد، اما بهصورت معمول، فرایند پرداخت آن بدین شکل است:
- تکمیل فرم: پیش از هرچیزی و در گام اول، فرم مساعده حقوق را باید تکمیل کرده و آن را به بخش مالی مجموعه محل کار، تحویل دهید. درخواست مساعده حتما باید بهصورت کتبی و اداری ثبت شود؛
- بررسی درخواست: بدیهی است که درخواست شما، باید در بخش مالی مجموعه بررسی شود. به همین خاطر و در مرحله دوم، مبلغ و امکان پرداخت آن بررسی خواهد شد. مواردی همچون مساعده پیشین شما، مدت حضورتان در شرکت، نداشتن تاخیر و رعایت موارد الزامی مجموعه و در نهایت کنترل مبلغ درخواستی با میزان نقدینگی مجموعه، مهمترین نکاتی است که در زمان درخواست مساعده، بررسی خواهند شد؛
- تایید مساعده: هر مساعده باید توسط دو فرد تایید شود. ابتدا مدیر مالی بر اساس قوانین شرکت تمام موارد مرحله قبل را بررسی میکند و در صورتی که دارای شرایط لازم باشید، پرداخت مساعده به شما را تایید خواهد کرد. پس از آن، مدیر مجموعه نیز باید درخواست مساعده شما را بررسی کرده و در صورت رضایت، آن را تایید و امضا کند؛
- پرداخت مساعده: در صورتی که درخواست شما از تمام این مراحل عبور کرده و تاییدیههای لازم را کسب نماید، مبلغ مورد نیاز شما تحت عنوان مساعده، پرداخت خواهد شد.
بازپرداخت مساعده حقوق، همانگونه که پیشتر اشاره کردیم، در انتهای همان ماه انجام میشود؛ اما در صورت وجود توافق بین نیروی کار و مدیر عامل مجموعه، نیروی کار فرصت دارد تا حداکثر ۳ ماه، آن مبلغ را بازگرداند.
تفاوت مساعده حقوق با حقوق علیالحساب
مساعده، پیشپرداخت و یا حقوق علیالحساب، همه انواع مختلفی از دریافتیهای نیروهای کار هستند و به خاطر همین شباهت، ممکن است در برخی موارد یکسان شمرده شوند. برای بررسی تفاوت مساعده حقوق با این دو مبلغ پرداختی، در ادامه به بررسی هر کدام خواهیم پرداخت و در انتها، تفاوت موجود میان آنها را بررسی میکنیم:
- پیشپرداخت: این مبلغ پیش از شروع کار به نیروی کار پرداخت میشود و کارفرما در مقابل این مبلغ، هنوز هیچگونه کار، محصول یا خدماتی تحویل نگرفته است. در واقع باید بگوییم که پیشپرداخت ضمانت اجرای کار بوده و به همین خاطر تا اتمام کار و یا انجام بخش معینی از آن، بقیه هزینه پرداخت نخواهد شد؛
- علیالحساب: علیالحساب به مبلغی گفته میشود که در ازای انجام بخشی از کار، به فرد پرداخت میشود. پرداخت این مبلغ معمولا بهعنوان مشوقی برای اتمام سریعتر کار در نظر گرفته شده و باقی مبلغ با تحویل بقیه خدمات یا محصولات، پرداخت خواهد شد؛
- مساعده: این نوع پرداختی را در بخشهای پیشین این مطلب بهصورت دقیق بررسی کردیم و میتوان آن را یک قرض کوتاهمدت از حقوق ماه بعد نامید که از سوی شرکت و تا سقف مشخصی، پرداخت میشود.
درخواست مساعده دارای یک سقف تعیین شده است؛ ولی علیالحساب یک حساب جاری بوده که ممکن است در طول پروژه افزایش یابد و هیچ سقف مشخصی برای پرداخت آن وجود ندارد.
نحوه بازپرداخت مساعده، دیگر تفاوت این ۲ مبلغ است. مساعده را باید در انتهای ماه به مجموعه بازگرداند که در قالب کسر از حقوق، به مجموعه پرداخت میشود. علیالحساب بخشی از حقوق نیروی کار بوده و در ادامه همکاری، کارفرما موظف است باقی حقوق فرد را به او پرداخت کند.
مساعده حقوق بهعنوان کمک از سوی سازمان برای نیروی کار و بهازای انجام کار پرداخت میشود ولی علیالحساب مبلغی از قرارداد است که بهازای اتمام کار تا یک مرحله مشخص، به فرد پرداخت شده و با پرداخت هر بخش از این هزینه، بخشی از مبلغ نهایی تسویه میشود.
جمعبندی
همه ما ممکن است در طول ماه به پول بیشتری نیاز داشته باشیم و یکی از روشهای تامین آن، اخذ مساعده حقوق از محل کار است. این موضوع بهصورت قانونی در سازمانها پیشبینی شده و قوانین مختص به خود را دارد. بنابراین در صورت نیاز به آن، بهتر است ابتدا بدانید که مساعده حقوق چیست و چه قوانینی دارد و سپس برایدرخواست مساعده، اقدام نمایید.
دیدگاه