استراتژی های عمومی پورتر چیست و چه کمکی به کسب مزیت رقابتی می‌کنند؟
استراتژی‌های کسبوکار برای کمک به موفقیت شرکت‌ها مفید هستند. به طور کلی، استراتژی‌های متنوعی وجود دارند که، بسته به نیاز کسبوکار خود، می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید؛ با وجود این، استراتژی های عمومی پورتر ابزارهای مفیدی هستند که به احتمال زیاد، به مدیریت، رشد و سودآوری کسب‌وکارتان کمک می‌کنند تا به این طریق مزایای رقابتی پایداری را برای شرکتتان ایجاد کنید.
بر همین اساس، در این مطلب قصد داریم تا درمورد این‌که استراتژی‌های رقابتی عمومی پورتر چه هستند، نحوه‌ی استفاده از آن‌ها و هم‌چنین مزایایی که ممکن است این استراتژی‌ها برای کسب‌وکارها ایجاد کنند، بحث کنیم.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
استراتژی های عمومی پورتر چیست؟
مایکل پورتر (Michael Porter)، استاد دانشگاه هاروارد، عبارت «استراتژی‌های رقابتی عمومی» را در کتاب برنامه‌ریزی و استراتژی کسبوکار خود با عنوان مزیت رقابتی: ایجاد و حفظ عملکرد برتر (Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance) بیان کرده‌است؛ بر این اساس، می‌توان گفت که استراتژی رقابتی عمومی چارچوبی است که برای برنامه‌ریزی مسیری استراتژیک برای کسبوکار مفید است و به کسب مزیت رقابتی در مقابل رقبا در بازار هدف کمک می‌کند.
بررسی استراتژی های عمومی پورتر
استراتژی رقابتی عمومی از ۳ استراتژی تشکیل شده‌است که عبارت‌اند از:
- رهبری هزینه؛
- تمایز؛
- تمرکز.
ممکن است برخی از مدیران تصمیم بگیرند که یکی از ۲ نوع مزیت رقابتی را در کسبوکار خود اجرا کنند؛ به عنوان مثال، ممکن است هزینه‌های کمتر را به عنوان مزیت رقابتی انتخاب کنند یا با ایجاد تمایز، بر اساس آنچه برای مشتریانشان مهم است، قیمت‌های بالاتری را روی محصولاتشان قرار دهند؛ هم‌چنین، ممکن است برخی از شرکت‌ها تصمیم بگیرند که حوزه‌ی دیگری را برای ایجاد مزیت رقابتی انتخاب کنند.
برای مثال، ممکن است روی ارائه‌ی محصولات در بخشی از بازار هدف خود متمرکز شوند یا این‌که محصولات زیادی را در صنعت و در بسیاری از بخش‌های بازار هدفشان ارائه دهند. هر استراتژی‌ای روش‌های مختلفی را برای موفقیت در کسب‌وکارها به همراه دارد. بسیاری از کسب‌وکارهای موجود در صنایع مشابه ممکن است استراتژی‌های مختلفی را بر اساس نقاط قوت و نتیجه‌ی دل‌خواهِ مدنظرشان انتخاب کنند.
رهبریِ هزینه
کسب‌وکارهایی که با استفاده از هدایتِ هزینه می‌خواهند در بازار مزیت رقابتی به دست آورند، به احتمال زیاد، به تخصص در زمینه‌ی کاهش هزینه‌ها با حفظ قیمت محصولات و سرویس‌های خود نیاز دارند. ایده و هدف این کار حفظ قیمت‌های برابر با قیمت محصول یا سرویس رقبا و در عین حال، کاهش هزینه‌های مربوط به نگه‌داری کسبوکار است. این موضوع موجب می‌شود تا شرکت مدنظر، بدون افزایش هزینه‌های مربوط به سودآوری، بتواند سود خود را افزایش دهد.
گزینه‌ی دیگر برای رسیدن به بالاترین سطح رهبریِ هزینه، پایین آوردن نقطه‌ی فروش است که به دنبال آن هزینه‌های مرتبط با محصولات نیز کمتر می‌شوند. انجام این کار نیز موجب می‌شود ضمن کاهش قیمت‌ها نسبت به رقبا، سود شرکت به سطح مناسبی برسد.
تمایز
انطباق با استراتژی تمایز به این معنی است که کسبوکار ملزم به ارائه‌ی چیزی از سازمان یا محصولات خود می‌شود که خاص یا متفاوت از سازمان یا محصولات رقبایش است. چنین کسب‌وکارهایی می‌توانند این کار را با برندسازی مجدد یا تولید محصولات تخصصی جدید برای ارائه به مشتریان تحت برند خود یا بر اساس استراتژی بازاریابی منحصربه‌فردشان انجام دهند.
نکته‌ی مهم این است که تحت هر شرایطی، کسب‌وکارها به نیازها و خواسته‌های مشتریان یا بازار هدف خود توجه کنند؛ به این ترتیب، مشتریان گذشته و هم‌چنین افراد جدید به پرداخت هزینه‌هایی، حتی بالاتر از قیمت رقبا، تمایل نشان می‌دهند.
تمرکز
اگر شرکتی استراتژی تمرکز را به عنوان راهی برای ایجاد مزیت رقابتی انتخاب کند، به انتخاب بازار هدفی ویژه و هم‌چنین تعیین محدوده‌ی تمرکز برای آن بازار خاص نیاز دارد؛ علاوه بر این، استراتژیِ تمرکز امکان استفاده از استراتژی‌های هدایت هزینه یا تمایز در بازارهای ویژه‌ی مدنظر را فراهم می‌کند؛ البته این به معنی کوچک‌تر شدن بازار هدف، به دلیل کوچک بودن شرکت نیست، بلکه به این معنی است که شرکت مذکور قصد ایجاد ارزش محصول را دارد و مشتریان وفاداری را برای کسب‌وکارش جذب می‌کند. جذب و ایجاد مشتریانی که به شرکت یا برند کسبوکار وفادار بمانند، به معنای افزایش سود و فروش در آینده است.
نحوه‌ی استفاده از استراتژی های عمومی پورتر
روش‌های زیادی برای استفاده از استراتژی های عمومی پورتر در کسبوکار وجود دارند. این استراتژی‌ها روش‌هایی هستند که قرار است در چارچوب کلی کسب‌وکارتان، به جای سایر استراتژی‌های استفاده‌شده برای پروژه‌ها، محصولات یا کمپین‌های خاص، به کار گرفته شوند. در ادامه، روش‌هایی را برای استفاده از استراتژی های عمومی پورتر در کسبوکار آورده‌ایم.
۱. یک استراتژی انتخاب کنید
- مهم‌ترین مرحله برای استفاده از استراتژی های عمومی پورتر، انتخاب استراتژی مناسب برای کسب‌وکارتان است؛ نقاط قوت کسب‌وکارتان و هم‌چنین موارد موردعلاقه خود به عنوان نتیجه‌ی کارتان را در نظر بگیرید. بهترین راه برای انتخاب استراتژی مناسب برای کسب‌وکارتان به شرح زیر است:
- نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها، تهدیدها را تحلیل کنید؛ به عبارتی، ماتریس SWOT کسب‌وکارتان را برای هریک از ۳ استراتژی مذکور، تحلیل کنید.
- با تحقیق درمورد سایر کسب‌وکارهای فعال در صنعت مربوط به کسب‌وکارتان، حوزه‌ای که در آن فعالیت می‌کنید را تجزیه‌وتحلیل کنید؛ نحوه‌ی رقابت در کسب‌وکارتان را بررسی کنید. این کار موجب می‌شود تا درک کنید که کسب‌وکارتان در صنعت مربوطه چه جایگاهی دارد.
- جدول سوات خود را با نتایج حاصل از تحلیل حوزه‌ی فعالیتتان مقایسه کنید.
- سؤالاتی کلیدی مطرح کنید؛ به عنوان مثال، می‌توانید از خودتان بپرسید که «این استراتژی چگونه به مدیریت قدرت تأمین‌کننده کمک می‌کند؟ آیا این استراتژی به کاهش تهدیدهای رقبای جایگزین کمک می‌کند؟ این استراتژی از چه راه‌هایی به کاهش ریزش مشتریان کمک می‌کند؟»
۲. اولویت‌بندی کنید
نوشتن لیستی از اولویت‌های کنونی کسب‌وکارتان مفید است، زیرا بسته به انتخاب استراتژی‌های مختلف، ممکن است مجبور شوید آن‌ها را دوباره ارزیابی کنید. به احتمال زیاد، استراتژی‌های عمومی رقابتی بر تصمیمات روزمره‌ی سازمانتان تأثیر می‌گذارند؛ در نتیجه، می‌توانید با آمادگی برای تنظیم مجدد اولویت‌های جدیدتان، نسبت به رقبای خود، مزیتی رقابتی به دست آورید. هنگامی که خریدوفروش‌های شرکت خود را بر اساس استراتژی انتخابی اولویت‌بندی کنید، به موفقیت طرح کلی کمک می‌کنید.
۳. پنج نیروی صنعت خود را در نظر بگیرید
۵ نیروی صنعت فعالیتتان عبارت‌اند از:
- موانع ورود به بازار؛
- قدرت خریدار؛
- قدرت تأمین‌کننده؛
- تهدید رقبای جایگزین؛
- رقابت.
هنگامی که یکی از استراتژی های عمومی پورتر را برای به دست آوردن مزیت رقابتی در بازار استفاده می‌کنید، به احتمال زیاد، بر اساس انتخاب یکی از استراتژی‌های موردنظر، ۵ حوزه‌ی فوق تغییر می‌کنند. شرایط فعلی خود را در رابطه با برخی از حوزه‌های فعلی یا پیشینتان در نظر بگیرید و سپس تعیین کنید که می‌خواهید به چه جایگاهی برسید؛ در نهایت، می‌توانید تصمیم بگیرید که استراتژی کسبوکار موردنظر شرکتتان را به چه جایگاهی می‌رسانَد. ارزیابی این نیروها کمک می‌کند تا برای استفاده‌ی موفقیت‌آمیز از استراتژی‌های عمومی پورتر در کسب‌وکارتان آماده شوید.
۴. ثبات داشته‌باشید
صرف‌نظر از این‌که از استراتژی رهبریِ هزینه، استراتژی تمایز با تمرکز روی کل حوزه‌ی فعالیتتان یا استراتژی تمرکز بر بخش خاصی از بازار استفاده می‌کنید، برخورداری از ثبات در انتخابتان برای استفاده از استراتژیِ رقابتیِ عمومیِ موردنظر حائز اهمیت است؛ به عنوان مثال، اگر رویکرد رهبریِ هزینه را برای استفاده در چارچوب کسبوکار خود انتخاب کرده‌اید، در هر جنبه‌ای از کارکرد‌های مرتبط با هزینه در شرکتتان، باید موضع قاطعانه‌ای داشته‌باشید؛ به عبارت دیگر، مدیریتتان هنگام دستیابی به مزیت رقابتی در بازار صنعت موردنظر، باید بسیار تأثیرگذار باشد.
مثال‌هایی از استراتژی های عمومی پورتر
از استراتژی‌های ذکرشده در این مقاله، نمونه‌های بسیاری در زندگی واقعی وجود دارند. در ادامه چند نمونه از هریک از این استراتژی‌ها را آورده‌ایم:
مثال ۱. رهبری هزینه
پایانه‌ی فروش ایکس قادر است سرویس یا محصولاتی با قیمت‌های کمتر را در اختیار مشتریان قرار دهد، زیرا آن‌ها از روش‌های کارآمد توزیع و هم‌چنین تخفیف‌های بسیار از جانب تأمین‌کنندگان برخوردار هستند و بخش‌هایی از تولید و موجودی خود را کنترل می‌کنند.
مثال ۲. تمایز
شرکت زیبایی ایکس با ارائه‌ی محصولات دست‌ساز پوست، مو و زیبایی، که محصولاتی منحصربه‌فرد هستند و از ارزش‌های اصلی برای مشتریانشان برخوردارند، خود را از رقبا متمایز می‌کند.
مثال ۳. تمرکز
تمرکز ممکن است هم روی استراتژی رهبریِ هزینه و هم روی استراتژی تمایز اعمال شود. در این‌جا نمونه‌ای از تمرکز بر هزینه‌های اقتصادی ذکر شده‌است؛ شرکت جواهرسازی ایکس جواهرات، هدایا و سایر اکسسوری‌های ارزان خود را به خانم‌های جوان ارائه می‌دهد.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
منبع: indeed.com
دیدگاه