جمعه کاری در قانون کار چیست؟ هر آنچه باید درباره‌ی آن بدانید
یکی از مهم‌ترین مواردی که تمام افراد شاغل نسبت به آن حساسیت وافر دارند، استراحت در روز جمعه است. جمعه‌ها همیشه به‌عنوان روز تعطیل و استراحت معرفی شده و همه مردم تمایل دارند در این روز، در کنار خانواده باشند. در برخی از مشاغل، اشتغال در روز جمعه نیز یکی از شرایط کاری است و به همین دلیل، افراد باید از تمام قوانین کارکردن در روز جمعه مانند قانون تعطیل کاری و همچنین نرخ تعطیل کاری و جمعه کاری مطلع باشند. در این نوشتار قصد داریم به جمعه کاری در قانون کار، نحوه محاسبه جمعه کاری و قوانین مرتبط به آن بپردازیم.
اگر شما نیز یکی از افرادی هستید که در جمعه‌ها باید بر سر کار خود حاضر شوید، حتما تا انتهای مطلب همراه ما بمانید.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
تعریف جمعه کاری
پیش از بررسی جمعه کاری، باید به تعریف ساعت کاری بپردازیم. بر طبق ماده ۵۵ قانون کار، تمام زمانی که کارگر یا کارمند نیرو و زمان خود را در اختیار کارفرما قرار داده و فعالیتی را انجام دهد که از سوی کارفرما تعیین شده است، ساعت کاری گفته میشود. خوشبختانه میزان ساعت کاری در قانون تعیین شده و افراد نمی‌توانند تنها به دلیل استخدام نیروی کار، آن‌ها را مجبور به کارکردن در ساعات بیشتری کنند.
بر طبق قانون، هر نیروی کار موظف است نهایتا تا ۴۴ ساعت در هفته کار کند و هر مدت زمان بیشتر از آن، به‌عنوان اضافه کاری در نظر گرفته میشود و نحوه محاسبه دستمزد برای این زمان نیز تفاوت دارد. در هر هفته، یک روز تعطیل رسمی وجود دارد که از سوی قانون به‌عنوان حق بدیهی کارگر و کارمند برای استراحت در نظر گرفته شده است و کارفرما تحت هیچ عنوانی نمی‌تواند نیروی خود را به جمعه کاری در این روز مجبور کند.
اگر کارگران با توافق کارفرما ترجیح دهند روز جمعه خود را بر سرکار حاضر شده و به فعالیت بپردازند، فعالیت آن‌ها تحت عنوان جمعه کاری شناخته شده و نحوه محاسبه دستمزد جمعه کاری در قانون کار با سایر روزهای هفته تفاوت خواهد داشت.
هر چند باید بدانید که جمعه کاری در قانون کار با اضافه کاری تفاوت دارد و در اضافه کاری، فرد بیش از ۴۴ ساعت در هفته فعالیت می‌کند، اما جمعه‌کاری می‌تواند بخشی از همان ۴۴ ساعت رسمی کار فرد باشد و هم‌چنان به‌عنوان جمعه کاری شناخته شده و کارفرما باید دستمزد بیشتری برای آن پرداخت نماید.
نحوه محاسبه جمعه کاری
با توجه به موارد گفته شده، باید بدانیم که نحوه محاسبه جمعه کاری با تعطیلات معمول و یا اضافه کار تفاوت دارد و به‌صورت اختصاصی، قوانین مرتبط با آن در قانون کار کشور تعیین شده است. نحوه محاسبه جمعه کاری در قانون کار به دو شکل قابل بررسی است:
- محاسبه جمعه کاری عادی: در صورتی که کارگر، جمعه‌ها نیز به‌عنوان یک روز کاری عادی فعالیت کرده و روز دیگری به‌عنوان تعطیل رسمی هفتگی، برای او در نظر گرفته شده باشد، باید در روز جمعه علاوه بر مزد معمول روزانه، ۴۰ درصد فوقالعاده جمعه کاری دریافت کند. این در صورتی است که مجموع ساعات کاری فرد در طی هفته، ۴۴ ساعت شود و هیچ اضافه کاری نداشته باشد؛
- محاسبه جمعه کاری اضافه کاری: اگر کارگر در روز جمعه فعالیت کرده و هیچ روز دیگری به‌عنوان تعطیلی در آن هفته نداشته باشد، علاوه بر ۴۰ درصد فوقالعاده جمعه، باید ۴۰ درصد حق اضافه کاری نیز به او پرداخت شود. در این حالت مبلغ پرداختی به کارگر به‌ازای هر ساعت کار اضافه‌تر در جمعه، مبلغ پایه دستمزد یک ساعت کار به اضافه ۸۰ درصد خواهد بود.
تفاوت جمعه کاری و تعطیل کاری
ممکن است افراد برای محاسبه میزان حقوق خود، در رابطه با نرخ جمعه کاری و تعطیل کاری دچار اشتباه شوند و هر ۲ حالت را به یک شکل در نظر بگیرند. باید بدانید که پرداخت مبلغ بیشتر برای این روز، تنها به جمعه‌ها تعلق دارد. در صورتی که شما تعطیلات را نیز در محیط کار حاضر باشید، این تعطیلات به‌عنوان اضافه کاری عادی برای شما محاسبه خواهد شد و طبق قانون تعطیل کاری همان ۴۰ درصد دستمزد بیشتر برای اضافه کاری به شما پرداخت میشود.
ممکن است برخی کارفرماها به دلیل عدم اطلاع از قوانین یا برای زیر پا گذاشتن حقوق نیروهای کاری، اعلام کنند حضور در تعطیلات کاری الزامی است و جمعه کاری به‌عنوان بخشی از ۴۴ ساعت کاری فرد به‌شمار می‌آید.
پیش از این که محاسبه جمعه کاری در قانون کار را توضیح دهیم، ابتدا ساعات کاری هر ماه را به‌دست می‌آوریم. برای محاسبه ساعت کاری هر ماه، باید ابتدا تمام روزهای تعطیل رسمی و جمعه‌های آن ماه محاسبه و از تعداد روزهای ماه کسر شود. سپس عدد به‌دست آمده، در ۷.۳۳ که میزان ساعت کاری روزانه نیروهای کار است، ضرب شده و مجموع ساعات کاری همان ماه را از طریق این محاسبات، تعیین کنیم. بنابراین برای یک ماه ۳۱ روزه که در آن یک تعطیل رسمی و ۴ جمعه وجود دارد، باید عدد ۵ را از ۳۱ کسر کرده و حاصل را که عدد ۲۶ است، در ۷.۳۳ ضرب کنیم.
در این مثال، ساعت کار موظفی نیروهای کاری، ۱۹۱ ساعت خواهد بود و هر میزان کار بیشتر، مساوی با اضافه‌کاری و پرداخت حقوق بیشتر است. تعطیل کاری نام دیگر ساعات اضافه‌تری است که نیروهای کار در ماه فعالیت میکنند. برای مثال اگر در همان ماه محاسبه شده، کارگر ۲۰۰ ساعت کار کرده باشد، باید ۱۹۱ را از کل ساعات کاری او کسر کرده و عدد حاصل را به‌عنوان اضافه کاری او با ۴۰ درصد بیشتر پرداخت کنند.
بنابراین اکنون به‌صورت دقیق می‌دانید که تعطیل کاری و اضافه کاری به چه چیزی گفته میشود و نرخ تعطیل کاری چگونه محاسبه خواهد شد. تفاوت اصلی این دو، در این است که جمعه کاری، حتی اگر بخشی از ساعات کاری عادی و ماهانه کارگر باشد، شامل پرداخت دستمزد فوقالعاده خواهد بود. بنابراین حتی اگر در مثال پیش، مجموع فعالیت کارگر همان ۱۹۱ ساعت بوده اما برای تکمیل این ساعات، در روز جمعه نیز فعالیت داشته باشد، باید فوقالعاده روز جمعه به‌ازای همان ساعات اشتغال در روز جمعه، به‌عنوان جمعه کاری به او تعلق بگیرد.
نکته مهم‌تر در رابطه با جمعه کاری در قانون کار این است که اگر فردی بیش از ۱۹۱ ساعت فعالیت کند و بخشی از فعالیت او در روز جمعه باشد، باید علاوه بر ۴۰ درصد فوقالعاده جمعه، ۴۰ درصد دستمزد اضافه کاری نیز به او پرداخت شود و بدین ترتیب، ساعات کاری او در روزهای جمعه، ۸۰ درصد بیش از سایر روزهای عادی خواهد بود.
جمع‌بندی نهایی
با توجه به تمام موارد گفته شده، الان دقیقا می‌دانیم که قانون تعطیل کاری چیست و نحوه‌ی محاسبه جمعه کاری و تعطیل کاری چگونه است. جمعه‌ها به‌صورت قانونی و رسمی، به‌عنوان روز استراحت تعیین شده است و هیچ کارفرمایی نمی‌تواند کارگران خود را به فعالیت در این روز مجبور کند. اگر کارگران با رضایت خود و توافق با کارفرما تصمیم بگیرند که در این روزهای هفته نیز فعالیت کنند، کارفرما باید در ازای جمعه کاری،۴۰ درصد از مبلغ دستمزد پایه را به‌عنوان فوقالعاده جمعه به آن‌ها پرداخت کند.
هر چند توجه داشته باشید که این دستمزد بیشتر، به‌صورت کلی با دستمزد اضافه کار تفاوت دارد و در صورتی که نیروی کار، تعطیلی دیگری در طول هفته نداشته باشد، فعالیت در روز جمعه برای او اضافه کاری نیز محاسبه شده و ۴۰ درصد دیگر نیز به دستمزد هر ساعت فعالیت او افزوده خواهد شد. امیدواریم پس از مطالعه‌ی این مطلب ابهامات شما در خصوص جمعه کاری در قانون کار برطرف شده‌باشد. نظرات خود را با ما به‌اشتراک بگذارید.
با ساختن یک رزومه حرفه‌ای، برای استخدام در بهترین فرصت‌های شغلی اقدام کنید.
دیدگاه