تکنیک اسکمپر چیست و چگونه به ایدهپردازی کمک میکند؟
- تکنیک اسکمپر چیست؟
- روش ایدئال برای بهکارگیری تکنیک اسکمپر
- یک مثال از تکنیک اسکمپر: مکدونالد
- راهنمای گامبهگام استفاده از تکنیک اسکمپر
- پیشینهی تاریخی تکنیک اسکمپر
روش اسکمپر (SCAMPER) با تشویق به طرح ۷ نوع سؤال مختلف به شما کمک میکند تا با استفاده از قدرت خلاقیت خود، ایدههایی را برای محصولات و خدمات جدید خلق کنید. این روش به شما کمک میکند تا متوجه شوید که چگونه میتوانید محصولات، خدمات، مشکلات و ایدههای موجود را نوآوری کنید و بهبود بخشید. در ادامه ابتدا بررسی میکنیم که تکنیک اسکمپر چیست سپس نحوهی استفاده از تکنیک اسکمپر را یاد خواهید گرفت. شروع استفاده از روش اسکمپر بسیار آسان است و در جلسات نوآوری و ایدهپردازی بسیار کارآمد است.
تکنیک اسکمپر چیست؟
اسکمپر به مجموعهای از برانگیزانندههای فکری یا محرکهایی اطلاق میشود که به شما کمک میکنند تا با مشاهدهی چشماندازها و نگرشهای مختلف، در محصول، خدمات یا وضعیت موجود نوآوری داشتهباشید.
در تکنیک اسکمپر ۷ چشمانداز وجود دارند که عبارتاند از:
- جایگزینی (Substitute)؛
- ترکیب (Combine)؛
- انطباق (Adapt)؛
- اصلاح یا کوچک و بزرگ کردن (Modify)؛
- استفادههای دیگر (Put to another use)؛
- حذف (Eliminate)؛
- معکوسسازی (Rearrange).
روش ایدئال برای بهکارگیری تکنیک اسکمپر
- در اولین گام از تکنیک اسکمپر، باید از بین کالاها یا خدمات موجود، یک مورد را در نظر بگیرید. این مورد میتواند محصول، خدمات یا ایدهی موجودی باشد که میخواهید آن را بهبود بخشید، یا میتواند نقطهی شروعی عالی برای توسعه و پیشرفت در آینده باشد؛
- سپس در روش اسکمپر بهسادگی لیست را از بالا به پایین طی کنید و درمورد هریک از ۷ جزء سؤال کنید. راهنمای گامبهگام این مرحله را در ادامه مشاهده خواهید کرد؛
- سؤالاتی را درمورد ارزش، مزایا، خدمات، نقطات تماس برند با مشتری، ویژگیهای محصول، قیمتگذاری، بازارهای هدف و هر جنبهی مرتبط دیگری که به ذهنتان میرسد و به نیازهای ایدئالتان مربوط است، طرح کنید؛
- در این مرحله از تکنیک اسکمپر، به پاسخهایی که برای سؤالات ارائه کردهاید، نگاه کنید. آیا هیچیک از این پاسخها را به عنوان راهحلهایی مناسب قبول دارید؟ آیا میتوانید از هریک از آنها برای ایجاد محصولی جدید یا توسعهی محصول موجود استفاده کنید؟
- نگهداشتن ایدههای خوب و بررسی بیشتر آنها، آخرین مرحله از تکنیک اسکمپر است.
یک مثال از تکنیک اسکمپر: مکدونالد
پس از این که متوجه شدید تکنیک اسکمپر چیست برای درک بهتر مفهوم آن از یک مثال استفاده میکنیم. مکدونالد نام تجاری خارقالعادهای است. شاید درک آن در قرن ۲۱ سخت به نظر برسد، اما فلسفهی موجود در فرمول آن در سبک قدیمی رستورانها انقلابی را ایجاد کردهاست.
به عنوان مثال، ری کروک (Ray Kroc)، بنیانگذار مکدونالد را در نظر بگیرید. از آنجا که او قبلا همهی کارهای سخت را انجام دادهاست، اکنون برای ما آسان است که برخی از ایدههایی را که در تکنیک اسکمپر استفاده کردهاست، شناسایی کنیم؛ این ایدهها عبارتاند از:
- استفادههای دیگر: فروش رستورانها و معاملات ملکی به جای اکتفا به فروش همبرگر؛
- حذف: به مشتری اجازه داده میشود که خودشان از سرویسها استفاده کند؛ در نتیجه، نیازی به بهره گرفتن از پیشخدمتهای گرانقیمت نخواهد بود؛
- معکوسسازی: پرداخت مشتری قبل از سرو غذا.
راهنمای گامبهگام استفاده از تکنیک اسکمپر
۱. جایگزینی در تکنیک اسکمپر
پس از این که کامل متوجه شدید تکنیک اسکمپر چیست باید درمورد سوالات آن نیز بدانید، به طور کلی، سؤالاتی که باید در این بخش از تکنیک اسکمپر به آنها پاسخ دهید، شامل مواردی میشوند که میتوانید در محصول، مشکل یا فرایندهای خود جایگزین کنید یا تغییر دهید. در روش اسکمپر شما باید درمورد جایگزینی قسمتهای محصول یا فرایند خود با چیز دیگری فکر کنید.
سؤالات راهنمای جایگزینی در تکنیک اسکمپر:
- چه چیزی را میتوانم جایگزین کنم تا پیشرفت حاصل شود؟
- چگونه میتوانم مکان، زمان، مواد اولیه یا افراد را جایگزین کنم؟
- آیا میتوانم بخشی را جایگزین بخشی دیگر کنم یا تغییر دهم؟
- آیا میتوانم شخص دیگری را جایگزین کنم؟
- آیا میتوانم قوانین را تغییر دهم؟
- آیا باید نام برند را تغییر دهم؟
- آیا میتوانم از مواد اولیه یا ابزار دیگری استفاده کنم؟
- آیا میتوانم از فرایندها یا روشهای دیگری استفاده کنم؟
- آیا میتوانم شکل، رنگ، جنس، صدا یا بو را تغییر دهم؟
- آیا میتوانم از این ایده برای پروژههای دیگر استفاده کنم؟
- آیا میتوانم احساسات یا نگرش خود را نسبت به آن تغییر دهم؟
در روش اسکمپر به جای آنکه با «میتوانم... » شروع کنید، موارد بالا را به کار ببرید.
۲. ترکیب
سؤالی کلی که در این بخش از تکنیک اسکمپر باید به آن فکر کنید، این است که چگونه میتوانید دو یا چند قسمت از محصول، مشکل یا فرایند را با هم ترکیب کنید تا به یک محصول، مشکل یا فرایند متفاوت برای تقویت همافزایی دست پیدا کنید؟ تفکر خلاق شامل ترکیب ایدهها، محصولات یا خدماتی غیرمرتبط با یکدیگر است است تا چیزی جدید و بدیع خَلق شود.
سؤالات راهنمای ترکیب در تکنیک اسکمپر:
- کدام ایدهها، مواد، ویژگیها، فرایندها، افراد، محصولات یا اجزای سازنده را میتوانم ترکیب کنم؟
- آیا میتوانم این یا آن را با اشیای دیگری ترکیب یا ادغام کنم؟
- چه چیزهایی را میتوانم با هم ترکیب کنم تا بیشترین استفاده را ببرم؟
- چه چیزهایی را برای کاهش هزینههای تولید میتوانم با هم ترکیب کنم؟
- کدام مواد را میتوانم ترکیب کنم؟
- از کجا می توانم همافزایی ایجاد کنم؟
- بهترین عناصری که میتوانم با هم ترکیب کنم تا به نتیجهی خاصی برسم کداماند؟
۳. انطباق
پس از آشنایی با این که تکنیک اسکمپر چیست متوجه شدید به طور کلی در روش اسکمپر، سؤالی که باید به آن فکر کنید، این است که چه چیزهایی را در محصول، مشکل یا فرایند خود میتوانم تطبیق دهم؟ به این فکر کنید که کدام قسمت از محصول یا فرایند را میتوانید تطبیق دهید و سازگارتر کنید تا مشکلتان حل شود.
سؤالات راهنمای انطباق در تکنیک اسکمپر:
- کدام قسمت از محصول را میتوانم تغییر دهم؟
- آیا میتوانم مشخصات یکی از اجزاء را تغییر دهم؟
- آیا میتوانم از محصولات یا فرایندهای دیگری در زمینهای متفاوت ایده بگیرم؟
- آیا پیشینهی کار راهحلی را ارائه میدهد؟
- کدام ایدهها را میتوانم از محصولات دیگران اقتباس، کپی یا قرض بگیرم؟
- چه فرایندهایی را باید انطباق دهم؟
- آیا میتوانم بستر یا گروه هدف را تطبیق دهم؟
- برای رسیدن به این نتیجه چه چیزی را میتوانم از طرق مختلف وفق دهم؟
۴. اصلاح (کوچکتر و بزرگتر کردن) در تکنیک اسکمپر
سؤالی که باید در این بخش از تکنیک اسکمپر به طور کلی بر آن تمرکز کنید، این است که چه چیزهایی را میتوانم در محصول، مشکل یا فرایند خود اصلاح کنم یا بر آنها بیشتر یا کمتر تأکید کنم؟ آیا میتوانم به نوعی محصول را تغییر دهم؟ آیا میتوانم با استفاده از روش اسکمپر معنی، رنگ، حرکت، صدا، بو، فرم یا شکل را تغییر دهم؟
وقت آن است که ایده، محصول، مشکل یا فرایند خود را بزرگتر یاکوچکتر کنید. این سؤالات بینش جدیدی را درمورد مهمترین اجزاء به شما میدهند. به تغییر دادن بخشی یا کل وضعیت یا محصول فعلی فکر کنید؛ به عبارتی دیگر، محصول را به روشی غیرمعمول تحریف کنید.
سؤالات راهنمای اصلاح در تکنیک اسکمپر:
- چه چیزی را میتوانم بزرگتر یا تشدید کنم؟
- چه چیزی را میتوانم کاهش دهم یا حذف کنم؟
- آیا میتوانم دربارهی دکمهها، رنگها، اندازهها و غیره اغراق کنم؟
- آیا می توانم گروه هدف را رشد دهم؟
- چه چیزهایی میتوانند بیشتر، بزرگتر یا قویتر شوند؟
- آیا میتوانم سرعت یا فرکانس آن را افزایش دهم؟
- آیا میتوانم بر ویژگیهای آن بیفزایم؟
- چگونه میتوانم بر ارزش آن اضافه کنم؟
- چه چیزهایی را میتوانم حذف، کوچکتر، متراکمتر، کمتر، کوتاهتر یا سبکتر کنم یا آنها را سادهتر یا تقسیمبندی کنم؟
- چه چیزی را میتوانم از طرق مختلف تغییر دهم تا به چنین نتیجهای برسم؟
۵. استفادههای دیگر
سؤالی کلی که باید در این بخش از تکنیک اسکمپر توجه قرار گیرد، این است که چگونه میتوانم از برخی موارد به گونهای دیگر استفاده کنم؟ روشهای جدید استفاده از محصول یا خدمات چیست؟ اگر محصول را اصلاح کنم، میتوانم با سایر کاربران ارتباط برقرار کنم؟ آیا بازار دیگری برای محصول وجود دارد؟ وقت آن است که یاد بگیرید چگونه میتوانید از محصول یا ایدهی فعلی خود برای اهداف دیگر استفاده کنید. در ادامه به سوالات راهنمای استفادههای دیگر در روش اسکمپر پرداختیم:
سؤالات راهنمای استفادههای دیگر در تکنیک اسکمپر:
- به عنوان چه چیز دیگری میتواند استفاده شود؟
- یک کودک یا یک فرد سالمند چگونه میتواند از آن استفاده کند؟
- افراد ی که معلولیتهای مختلف دارند، چگونه از آن استفاده میکنند؟
- چه گروه هدف دیگری میتواند از این محصول بهرهمند شود؟
- چه نوع کاربر دیگری به محصول من نیاز دارد یا آن را میخواهد؟
- چه کسی یا چه چیز دیگری ممکن است بتواند از آن استفاده کند؟
- آیا میتواند مورد استفادهی افراد دیگری، به غیر از افرادی که در ابتدا برای آنها در نظر گرفته شدهاند، قرار گیرد؟
- آیا روشهای جدیدی برای استفاده از آن در شکل فعلی وجود دارد؟
- اگر بخواهم محصول را اصلاح کنم، آیا استفادههای احتمالی دیگری وجود دارند؟
- چگونه میتوانم با انجام کاری به روشی خاص دوباره از چیزی استفاده کنم؟
۶. حذف
سؤالی کلی که در این مرحله از تکنیک اسکمپر باید آن را بررسی کنید، این است که چه چیزی از محصول، طرح یا خدمات خود را میتوانم حذف یا سادهتر کنم؟ به این فکر کنید که اگر بخواهید بخشهایی از ایدهی خود را حذف کنید، ساده کنید، کاهش دهید یا به حداقل برسانید، چه اتفاقی میافتد. اگر به اصلاح ایده یا خدمات خود ادامه دهید، بهتدریج میتوانید چالشها را در قسمتهای مهم کاهش دهید. به این سوالات روش اسکمپر توجه کنید:
سؤالات راهنمای حذف در تکنیک اسکمپر:
- چه چیزی را بدون تغییر در عملکردش میتوانم حذف کنم؟
- آیا میتوانم زمان یا مؤلفهها را کاهش دهم؟
- اگر جزء یا بخشی از آن را حذف کنم، چه اتفاقی میافتد؟
- آیا میتوانم در مصرف انرژی صرفهجویی کنم؟
- آیا میتوانم هزینهها را کاهش دهم؟
- چگونه میتوانم آن را ساده کنم؟
- چه چیزهایی غیرضروری یا بی اهمیت هستند؟
- آیا میتوانم قوانین را حذف کنم؟
- آیا میتوانم آن را کوچکتر کنم؟
- آیا میتوانم محصول خود را به قسمتهای مختلفی تقسیم کنم؟
- چه چیزهایی را با انجام چه کارهایی میتوانم حذف کنم؟
۷. معکوسسازی در تکنیک اسکمپر
به طور کلی در روش اسکمپر، باید از خودتان بپرسید که چگونه میتوانید محصول یا مشکل را تغییر، بازآرایی یا معکوس کنید. اگر مجبور باشید این روند را برعکس انجام دهید، چه کارهایی لازم است؟
سؤالات راهنمای معکوس سازی در تکنیک اسکمپر:
- چه چیزی را میتوانم به نوعی معکوسسازی کنم؟ آیا می توانم اجزا، الگو یا طرح را جابهجا کنم؟
- آیا میتوانم سرعت یا برنامهی زمانی را تغییر دهم؟
- اگر بخشی از مشکل، محصول یا فرایند برعکس عمل کند، چه اقدامی میتوانم کنم؟
- چه چیزهایی را به چه شکل میتوانم بازآرایی کنم تا این نتایج حاصل شوند؟
پیشینهی تاریخی تکنیک اسکمپر
الکس آزبورن (Alex Osborn)، مبتکر روش طوفان فکری ، کسی بود که در ابتدا بسیاری از سؤالات مورداستفاده در تکنیک اسکمپر را مطرح کرد؛ با این حال، این باب ابرول (Bob Eberle)، مدیر و نویسندهی آموزشی بود که این سؤالات را در روش اسکمپر سازماندهی کرد.
سخن پایانی
متوجه شدید که تکنیک اسکمپر چیست و چگونه با تشویق به طرح ۷ نوع محرک مختلف به شما کمک میکند تا ایدههایی را برای محصولات و خدمات جدید خَلق کنید؛ این امر به شما کمک میکند که دریابید چگونه میتوانید محصولات، خدمات، مشکلات و ایدههای موجود را نوآوری کنید و بهبود ببخشید. روش اسکمپر یک روش تفکر جانبی است که وضعیت موجود را به چالش میکشد و به شما کمک میکند تا امکانات جدید را بررسی کنید.
منبع: interaction-design.org
دیدگاه