اسکرام چیست؟ (آشنایی با متدولوژی اسکرام و روش‌های آن)
همه کسب‌وکارها تمایل دارند که روند کارها را سریع و پیشرونده طراحی کنند و در عمل نیز شاهد پیشرفت سریع فرایندها باشند؛ اما آیا این اتفاق به‌راحتی و برای همه مشاغل به‌صورت یکسان تحقق پیدا می‌کند؟ میزان پیچیدگی و سهولت برخی از روال‌ها در برخی از کسب‌وکارها ایجاب می‌کند تا چارچوب‌ها و راهکارهایی برای موفقیت عملیات پروژه طراحی و پیاده‌سازی شود. ایده‌پردازی این راهکار، به‌عنوان یکی از مهارت‌های سخت، در برخی از مشاغل به رسمیت شناخته شده و برای آن یک موقعیت شغلی تعریف شده است. در این مطلب به این می‌پردازیم که اسکرام چیست و عملکرد و متدولوژی اسکرام در مدیریت پروژه چگونه است.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
اسکرام چیست؟
در پاسخ به این سوال که اسکرام چیست باید بگوییم که اسکرام یک چارچوب تکرارشدنی با قابلیت افزودن عنصر و فاکتور یا بهاصطلاح، چرخشی برای کنترل پروژههاست. این چارچوب بخشی از شاخه فرایند تولید نرمافزار چابک و سریع است؛ بنابراین، مدلی در مهندسی نرمافزار به حساب میآید. تفکر و فلسفه اصلی اسکرام بر مبنای چابک یا اجایل (Agile) بنا شده است و برای حل مسائل پیچیده بسیار کارآمد است؛ یعنی مسائلی که دانش ما نسبت به آن ناقص است و بهتدریج کامل میشود. در این دسته از مسائل، اول از همه، نیازمندیهای ابتدایی پروژه در رأس کار قرار می‌گیرد و سپس با دریافت بازخورد از مشتری می‌توان نظرات جدید یا متفاوت را در قالب یک نیاز طرح‌شدنی به پروژه اضافه کرد.
این نوع مسائل پیچیده در شرکت‌های تجاری و کسب‌وکارها به‌وفور وجود دارد یا بروز می‌کند. با پیچیده‌ترشدن روزافزون روال کارها، نیاز به تسریع در فرایند تولید محصولات و رسیدن به چابکی بیشتر همراه با جبران کمبود نیروی انسانی، بیش از پیش احساس میشود؛ یعنی همان چیزی که اسکرام می‌تواند به آن پاسخ دهد؛ بنابراین، به این نکته توجه کنید اسکرام چیست، اسکرام یک فرایند یا تکنیک تولید محصول نیست، بلکه چارچوبی است که به‌وسیله آن می‌توان تولید محصول را بهینه کرد.
متدولوژی اسکرام چگونه کار می‌کند؟
اسکرام، این مهارت مهم برای حل مسائل پیچیده، چطور کار می‌کند؟ درمورد نام‌گذاری نحوه عملکرد اسکرام، نظرات متفاوتی وجود دارد. برخی از لفظ چارچوب و برخی دیگر از واژه متدولوژی یا روش‌شناسی استفاده می‌کنند. فارغ از اینکه چگونگی اجرای یک پروژه بر مبنای اسکرام یا توسعه نرمافزار چابک را چه بنامیم، مهم این است که بدانی ماهیت اسکرام چیست، اسکرام بر تقسیم‌بندی یک پروژه بزرگ با مراحل و پیچیدگی‌های بسیار، به چندین کار با بخش ثابت و تکرارپذیر استوار است.
اسکرام برای بهینه‌سازی پیش‌بینی و مدیریت ریسک در طول مدیریت پروژه از یک روش چرخشی-افزایشی استفاده می‌کند؛ این کار برای پاسخ به این ۲ سؤال است:
- آیا ما «محصول درستی» را می‌سازیم؟
- آیا ما محصول را به «شیوه درستی» می‌سازیم؟
برای برخی از پروژه‌ها پاسخ به این سؤالات دشوار نیست، اما در برخی از پروژه‌ها امکان دارد که یک بازخورد از سوی مشتری در انتهای پروژه، ما را غافل‌گیر کند؛ اینجاست که مشخص میشود کاربرد و اهمیت اسکرام چیست.
برای آشنایی با عملکرد و متدولوژی اسکرام لازم است که چند مفهوم را بدانید:
اسپرینت و بک لاگ
پس از آشنایی با این که اسکرام چیست به نحوه عملکرد و متدولوژی اسکرام می‌پردازیم، هسته اصلی اسکرام را اسپرینت (Sprint) تشکیل میدهند. اسپرینتها دورههای زمانی تکرارشونده است. همان طور که گفتیم، متدولوژی اسکرام بر تکرارشوندگی بنا شده است. در این دورههای تکراری است که محصول بهتدریج کامل میشود و در پایان دوره زمانی هر تکرار، شرایط محصول بررسی میشود. این روند تکراری آنقدر ادامه می‌یابد تا در پایان، محصول نهایی تولید شود. در اسپرینتها باید مشخص شود که چه کارهایی قرار است انجام شود، چه نیازمندی‌هایی وجود دارد و چطور می‌توان به آنها جامه عمل پوشاند.
به‌عبارت دقیق‌تر، در هر اسپرینت به این موارد رسیدگی میشود:
- شفافیت: مشخص و واضح بودن تمامی جنبه‌های فرایند برای همه اعضای تیم (مشتری و برنامه‌نویس)؛
- بازبینی: تشخیص سریع انحراف احتمالی در هر مرحله از فرایند؛
- تطبیق: تعدیل هرچه‌سریع‌تر انحراف‌های شناسایی‌شده در کمترین زمان ممکن.
و در هر اسپرینت که جلسات روزانه‌ای با حضور اعضای تیم (تیم تولید و ذی‌نفعان) است، پیشرفت‌های پروژه در قالب ۳ پرسش زیر پاسخ داده میشود:
- چه پیشرفت‌هایی حاصل شده است؟
- چه موفقیت‌هایی در اسپرینت بعدی حاصل میشود؟
- چه موانعی برای ادامه کار پیش رو است؟
اسکرام از ۴ رویداد رسمی تشکیل میشود که فرایند کار را آسان‌تر پیش ببرد:
- برنامه‌ریزی اسپرینت (Sprint Planning)
- اسکرام روزانه (Daily Scrum)
- بازبینی اسپرینت (Sprint Review)
- بازاندیشی اسپرینت (Scrum Retrospective)
یکی دیگر از مفاهیم کارا در دنیای اسکرام، بک لاگ (backlog) است. منظور از بک لاگ نیز مجموعه نیازمندیهای عملیاتی و غیرعملیاتی است که باید در هر اسپرینت تمام شوند و به نام اسپرینت بک لاک (sprint backlog) گفته میشود. هر دوره اسپرینت (sprintcycle) تا زمانی که محصول آماده انتشار باشد، ادامه می‌یابد و ممکن است که صاحب پروژه بعد از انتشار، نیازمندیهای جدیدی را به پروژه اضافه کند که به آن product backlog می‌گویند.
حالا که با متوجه شدید متدولوژی اسکرام و مفاهیم مهم در نحوه اجرای یک پروژه با راه‌ورسم اسکرام چیست، وقت آن است که بدانید در یک جلسه اسپرینت چه کسانی و با چه نقش‌ها و وظایفی حضور دارند.
اسکرام مستر کیست؟
حتی اگر تازه به دنیای اسکرام وارد شده باشید پس از آشنایی با این که اسکرام چیست، بعید نیست که واژه اسکرام مستر به گوشتان خورده باشد. هر پروژه‌ای که با مدیریت چابک اسکرام تعریف میشود، ۳ نقش اصلی دارد:
مالک محصول یا نماینده صاحب پروژه یا ذی‌نفع
مالک محصول فردی است که نماینده کسب‌وکار در تیم شماست و وظیفه دارد که ارزشی را که در هر اسپرینت برای محصول حاصل میشود، به بالاترین حد ممکن برساند.
تیم توسعه
افراد این تیم با توجه به این که چارچوب قوانین اسکرام چیست، وظیفه تولید آنچه را صاحب پروژه درخواست کرده بود، بر عهده دارند. این تیم فنی به بُعد فنی توسعه محصول رسیدگی می‌کنند.
اسکرام مستر یا مدیر اسکرام
این فرد هم وظیفه کلید‌زدن فرایند اسکرام را در سازمان بر عهده دارد و هم فرایند درست اجرا‌شدن اسکرام را توسط تیم و مالک محصول کنترل می‌کند؛ همچنین باید برای حذف موانع از سر راه تیم نیز اقدام کند.
برای آشنایی بیشتر نسبت به این نقش مهم در فرایند اسکرام، لازم است بدانید که اسکرام مستر با مدیر پروژه در معنای سنتی آن تفاوت دارد؛ چراکه بر خلاف مدیر پروژه، تیم توسعه را به‌صورت روزانه هدایت نمی‌کند و وظیفه تعیین تکلیف و وظایف افراد را بر عهده ندارد.
در عوض، کسی که این نقش را بر عهده دارد باید تیم را از انحرافات بیرونی دور نگه دارد و به اعضا کمک کند تا در طول دوره اسپرینت بر هدفی که انتخاب کرده‌اند، به‌طور عمیق تمرکز کنند.
برای پاسخ به این سوال که وظایف مدیر اسکرام چیست باید بگوییم که به‌طور کلی اسکرام مستر ۲ وظیفه کلی را بر عهده دارد:
- حفظ بهره‌وری بالا در توسعه؛
- هدایت توسعه.
اما این وظایف را می‌توان به مجموعه تکالیف جزئی‌تری تجزیه کرد:
- برگزاری و مدیریت جلسات؛
- تضمین نرمافزار کار‌کننده؛
- تسهیل ارتباطات؛
- هدایت جلسه برنامه‌ریزی اسپرینت؛
- ردگیری اسپرینت و Release؛
- نمایندگی گروه؛
- بهره‌وری؛
- کوچک نگه‌داشتن تیم؛
- هم‌سوکردن افراد با مشاغل؛
- پیشگیری از موانع و رفع آنها هنگام وقوع.
آیا شما هم‌اکنون در همین موقعیت شغلی مشغول به کار هستید؟ اگر نه با استفاده از این مطلب با این که اسکرام چیست آشنا شدید؟ ما همچنین در این مطلب به متدولوژی و روش اسکرام و نحوه عملکرد آن پرداختیم. نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید.
با ساختن یک رزومه حرفه‌ای، برای استخدام در بهترین فرصت‌های شغلی اقدام کنید.
دیدگاه