روانشناسی پویایی گروه چیست؟ ۴ راهکار برای افزایش آن در محیط کار
پویایی گروه (Group Dynamics) اصطلاحی است که توسط کورت لوین (Kurt Lewin)، روانشناس اجتماعی، ابداع شده است. وی مشاهده کرد که افرادی که بهصورت گروهی کار میکنند، بهطور معمول رفتارها و نقشهای خاصی را در پیش میگیرند؛ «پویایی گروه» به تأثیری که این رفتارها و نقشها بر سایر اعضای گروه و همچنین کل گروه دارند، اطلاق میشود.
گروههایی که از پویایی خوبی برخورداراند، ویژگیهای خاصی دارند؛ اعضا به یکدیگر اعتماد میکنند، یکدیگر را مسئول میدانند و بهراحتی میتوانند به یک تصمیم جمعی برسند؛ با این حال، گروهی با پویایی ضعیف در کار خود اختلال ایجاد میکنند و را امر دشواری میدانند. در این مطلب با این آشنا میشویم که روانشناسی پویایی گروه چیست، دلایل ضعیف بودن آن را در کار تیمی بررسی میکنیم و به ارائهی راهکارهایی برای افزایش آن در گروه میپردازیم.
دلایل اصلی ضعیف بودن پویایی گروه چیست؟
- رهبری ضعیف: اگر رهبری تیم ضعیف باشد، احتمالا شخص دیگری در گروه مسئولیتها را بر عهده میگیرد؛ این امر به ازدستدادن تمرکز، ایجاد درگیری و کاهش پویایی گروه منجر میشود؛
- اهمالکاری: در این شرایط، برخی از اعضای گروه کاری نمیکنند و همه کارها را به همکاران خود میسپارند؛
- تفکر گروهی: در شرایطی که روانشناسی پویایی گروه ضعیف است، افراد گروه مایل نیستند قبل از تصمیم گیری، به بررسی گزینههای مختلف بپردازند؛ در عوض، تصمیمات فقط بر اساس اتفاقنظر گروهی اتخاذ میشود؛
- دلهره ارزیابی: این اتفاق که باعث ضعیف شدن پویایی گروه میشود زمانی میافتد که افراد از اینکه سایر اعضای گروه بهسختی درباره آنها قضاوت میکنند، استرس دارند و در نتیجه، تصمیم میگیرند که کمتر در امور مشارکت کنند؛
- مسدودکردن: در این مواقع اعضای گروه نقشی را بر عهده میگیرند که در نهایت، جریان اطلاعات را مختل میکند؛ برخی از این نقشها عبارتاند از:
- نفیکننده: بهطور معمول، این فرد از عقاید دیگران انتقاد میکند؛
- مهاجم: بهطور معمول، کسی است که با دیگران اختلاف دارد؛
- توجه طلب: این عضو گروه به تسلط بر مباحث علاقه دارد؛
- کنارهگیر: این فرد درگیر بحثها نمیشود؛
- جوکر: این عضو گروه در زمان اشتباه، به نمایش شوخطبعی تمایل دارد.
در ادامه این مطلب چند پیشنهاد را برای بهبود روانشناسی پویایی گروه آوردهایم:
روشهای بهبود پویایی گروه چیست؟
۱. تیم خود را بشناسید
هر تیمی قبل از اینکه به گروه قدرتمندی تبدیل شود، چندین مرحله را پشت سر میگذارد؛ در ادامه مراحل تشکیل گروه، طبق نظر روانشناس بروس تاکمن، آورده شده است:
- شکلگیری: این مرحلهای است که گروهها بهتازگی تشکیل شدهاند و اعضای آنها با یکدیگر آشنا میشوند؛ در این مرحله، افراد هنوز از نقشهای خود مطمئن نیستند بنابراین در این مرحله روانشناسی پویایی گروه معنایی ندارد؛
- درگیری: این مرحله با درگیری شخصیتهای مختلف و سبک کار مشخص میشود؛ همچنین ممکن است که اعضای تیم زیرسؤالبردن اهداف تیم و بهچالشکشیدن رهبری را آغاز کنند؛
- هنجارسازی: در این مرحله اعضای تیم، درک تنوع و احترامگذاشتن به رهبران خود را آغاز میکنند و تعهد قویتری نسبت به هدف گروه شکل میگیرد؛
- اجرا: در اینجا تلاش سرسختانه اعضای تیم در رسیدن به هدف گروه است؛ درگیریها کم است همچنین روندها و ساختارهای گروه ایجاد میشود در این مرحله پویایی گروه شروع به شکل گیری میکند.
۲. نقشها و مسئولیتها را مشخص کنید
وقتی افراد نقش خود را در تیم درک نکنند، در نهایت ضعف در پویایی گروه ایجاد میشود. برای کاهش این مسئله باید مطمئن شوید که اعضای تیم ابتدا مأموریت و اهداف گروه را درک میکنند؛ علاوه بر این، مسئولیتهای خاص هر فرد باید بهوضوح مشخص شود.
۳. موانع را برای افزایش پویایی گروه از بین ببرید
یکی از بهترین راههای شکستن موانع و افزایش روانشناسی پویایی گروه در تیم، انجام تمرینات تیمسازی است؛ چنین فعالیتهایی به اعضای گروه این امکان را میدهد که یکدیگر را بهتر بشناسند؛ بنابراین، روابط تقویت میشود. تیمسازی، بهویژه هنگامی که اعضای جدید به تیم ملحق شدهاند، بسیار مهم است.
۴. بر ارتباطات تأکید کنید
روانشناسی پویایی گروه بر ارتباط شفاف تاکید میکند. اعضا را به استفاده از انواع ارتباطات، از جمله ایمیل، رسانههای اجتماعی و اسناد مشترک تشویق کنید؛ این کار به کاهش ابهام و افزایش پویایی گروه کمک میکند. هرگونه بهروزرسانیای باید در اسرع وقت، با تمام اعضای تیم به اشتراک گذاشته شود.
بهعنوان یک رهبر در محل کار، وقت بگذارید تا نحوه تعامل اعضای تیم خود را مشاهده کنید؛ بهدنبال نشانههایی از ضعیف بودن پویایی گروه باشید و زودتر با آنها مقابله کنید تا مشکلات بعدی را برطرف کنید.
منبع: careeraddict.com
دیدگاه