فینتک (Fintech) یا فناوری مالی چیست و چگونه بر عملیات بانکی تأثیر میگذارد؟
- فینتک چیست؟
- توسعهی فینتک به چه شکلی انجام شد؟
- فینتک چه تأثیری در زندگی ما دارد؟
- آیا فینتک امنیت دارد؟
- چه چیزی در آینده برای فینتک پیش خواهد آمد؟
کمی به گذشته و زندگی خود پیش از شیوع ویروس کووید ۱۹ فکر کنید. در آن زمان که فاصلهی اجتماعی اهمیت کمتری داشت، فینتک (Fintech) قهرمان گمنام شبهای تعطیلات و جمعههایتان بود. با ظهور بخشهای بسیاری در تکنولوژی و با توجه به گستردگی ابزارها، پلتفرمها و سایر سرویسهایی که در این دسته قرار میگیرند، فین تک ممکن است مفهوم مبهمی به نظر برسد. اگر همچنان نمیدانید که ففین تک به زبان ساده یا همان Fintech چیست، ما در این مطلب راهنمایی در مورد فین تک را برایتان فراهم کردهایم.
فینتک یا Fintech چیست؟
فینتک واژهای جدید از عبارت فناوری مالی یا Financial Technology است. اصطلاح فین تک برای تمام تکنولوژیهایی استفاده میشود که برای سرویسهای مالی سنتی افزونهای را فراهم، تسهیل، دیجیتالی یا حتی متوقف میکنند.
فین تک به زبان ساده به نرمافزار، الگوریتمها و اپلیکیشنهایی برای ابزارهای کامپیوتری و موبایلی اطلاق میشود. در برخی موارد این اصطلاح سختافزارهایی مانند قلکهای متصل هوشمند یا پلتفرمهای تجارت واقعیت مجازی (Virtual Reality- VR) را نیز در بر میگیرند. پلتفرمهای فین تک انجام وظایف متداولی مانند واریز به حساب، انتقال پول به حسابهای دیگر، پرداخت وامها یا تقاضای کمکهای مالی را امکانپذیر میکنند؛ همچنین، میتوانند موارد فنی پیچیدهتری مانند وامدهی همتا-به-همتا (peer-to-peer lending) یا مبادلات کریپتو را شامل شوند.
برای توضیح فین تک به زبان ساده باید بگوییم که شما با فینتک میتوانید فیش حقوقی خود را با گرفتن عکسی با گوشی هوشمندتان و آپلود آن در اپلیکیشن موبایلبانک در حسابتان واریز کنید. با اپلیکیشن مینت (Mint) میزان هزینهی تفریحات ماهیانه خود را بررسی میکردید. هنگام شام با دوستتان با استفاده از وِنمو (Venmo) جداگانه هزینهی خود را پرداخت میکردید. در دورهی بعد با استفاده از برنامهی Apple pay چندین بار به گوشی خود ضربه میزدید تا هزینهی نوشیدنی خود را پرداخت کنید. هنگامی که میخواستید به خانه برگردید، بهسرعت سوار اوبر (Uber) میشدید و هزینهی تاکسی خود را با کارت اعتباری خود یا حتی با بیتکوین میپرداختید. حتی اگر به آن توجه نکردهباشید، فین تک بخش بزرگی از زندگی روزانهی حرفهای و شخصی شماست.
فینتک شاخههای دیگری از صنایع جزئیتر را نیز در بر میگیرد، از جمله:
- تکنولوژیهای مالی یا wealthteck؛ اپلیکیشنهایی مانند Wealthsimple، سرویس مدیریت سرمایهگذاری؛
- تکنولوژی سرمایهگذاری مانند Acorns که به کاربران اجازه میدهد که در چند پورتفولیو مختلف سرمایهگذاری کنند؛
- تکنولوژیهای تضمینی مانند Next Insurance، (اولین بیمهکنندهی موبایلی).
بانکها فینتک را برای فرایندهای بکاند (back-end) (نظارتهای پشت صحنه بر فعالیتهای حساب و روشهای مصرف مشتری، مانند برنامهای که برای بررسی حساب خود استفاده میکنید) به کار میگیرند. افراد از فین تک برای هرچیزی استفاده میکنند، از محاسبات مالیاتی گرفته تا سَرک کشیدن در بازار، و برای این کار به هیچ تجربهای در سرمایهگذاری نیاز ندارند.
کسبوکارها برای فرایند پرداختها، تراکنشهای تجارت الکترونیکی، حسابداری و بهتازگی کمک به برنامههای کمکی دولت، مانند برنامهی حمایتی پرداختی (Payroll Protection Program-PPP)، به فین تک متکی هستند. پس از شیوع بیماری کووید ۱۹، کسبوکارهای بیشتری از فینتک استفاده میکنند تا پرداختهای از راه دور یا سایر تراکنشها را فعال کنند. در این قسمت مطلب بررسی کردیم که فین تک به زبان ساده یا همان Fintech چیست، در ادامه به نحوه توسعه آن خواهیم پرداخت.
توسعهی فینتک به چه شکلی انجام شد؟
فقط چون فینتک اکنون سروصدای زیادی برپا کردهاست، دلیل نمیشود که برند جدیدی محسوب شود. اگرچه این عبارت در سال ۲۰۱۸ به دیکشنری میریام وبستر (Merriam-Webster) اضافه شد، اما این مفهوم متعلق به دهههای گذشته است. برای مثال، اگرچه ATMها در زمانی جزء نوآوریهای مدرن فین تک بودند، بانکها برای اولین بار در دههی ۱۸۶۰ از تکنولوژی شناساییِ امضا استفاده کردند.
در سالهای اخیر، فینتک شکل خود را از ارتباط با استارتاپهای نامنظم به جنبهی مهمی از نهادهای قانونی مالی سازمانیافته تغییر دادهاست. اگرچه این عبارت به صورت گسترده به اخلالگران سیلیکونولی اشاره داشت که بانکهای بزرگ را متحول کردند، امروزه بسیاری از شرکتها در ظاهر با کسانی که به دنبال سلب قدرت آنها بودند، همکاری میکنند.
در نتیجه، برخی از شناختهشدهترین نهادهای جهانی اکنون فینتک خود را دارند. جی پی مورگان (JP Morgan) ۲۵میلیون دلار در سال ۲۰۱۹ روی استارتاپهای فین تک سرمایهگذاری کرد. Capital One روی کافههای بانکیای سرمایهگذاری کرد تا به مشتریان نسل جوان، دیجیتالی و باهوش نویدی دهد. در سال ۲۰۱۶، Citi توسعهدهندهی Citi Hub را اجرایی کرد تا برنامهنویسان ثالث را برای آزمایش و بهاشتراکگذاری بازخوردهای خود در رابطهای برنامهنویسی اپلیکیشنها (APIs) دعوت کند.
اگرچه برخی از نسخههای فینتک هنوز اشکالاتی دارند، اما توانستند ارزش خود را در دوران همهگیری کرونا ثابت کنند.
فینتک چه تأثیری در زندگی ما دارد؟
پس از این که متوجه شدید Fintech چیست این سوال مطرح میشود که چه تاثیری در زندگی ما دارد؟ بخش سرویسهای مالی به طور معمول با چابکی مترادف نیست، اما امروزه انطباقپذیری و تکرار مجدد و همین طور خوشنودی آنی چیزهایی هستند که مشتریان و صاحبان کسبوکارها مشخصا انتظار دارند و بیش از پیش نیازمند آنها هستند.
فینتک به شتاب بخشیدن به فرایندهایی کمک میکند که انجام آنها روزها، هفتهها یا حتی ماهها طول میکشد؛ مانند درخواست گزارش امتیاز اعتبار یا ارسال انتقال پول از کشوری به کشور دیگر.
پلتفرمهایی مثل آپاستارت (Upstart) و ترنسفروایز (TransferWise) این وظایف را در کسری از زمان انجام میدهند؛ همان طور که در ۵ سال گذشته نیز کارهای متداولی بودند. گمانهزنیهایی درمورد این مسئله وجود دارد که فین تک چگونه فرایندهای سفتوسختی مثل توزیع اقتصادی بودجههای تشویقی را سرعت میبخشد.
فینتک پتانسیل بهبود شمول مالی (financial inclusion) را نیز دارد. در برخی مناطق دنیا، فینتک نیاز کسانی را برطرف میکند که به بانک و خدمات مالی دسترسی ندارند و حمایتی از جانب دولت یا نهادها دریافت نمیکنند.
دلیل کوچکی برای اینکه فینتک توانایی تسهیل فرایندهای سنتی سنگین را دارد، این است که برخلاف روشهای سنتی که مبتنی بر مهارتها و تواناییهای انسان هستند، فین تک بر اساس صفر و یک ساخته میشود. اگرچه بسیاری از پلتفرمهای فینتک شامل عناصری از واسطهها یا مشاوران سنتی و الگوریتمها هستند، سایر موارد به کاربران کمک میکنند که وظایف پیچیده و دشوار اقتصادی را بدون هیچ تعاملی با انسان واقعی و زنده انجام دهند.
برای مثال، مشتریان امروزی، شعب سنتی بانک را برای مواردی مثل درخواست وام (از طریق Lending Club) یا حتی قراداد وام (Better) دُور میزنند. سرمایهگذاران عادی دیگر به جلسات حضوری با متخصصان مالی نیاز ندارند تا با احتیاط و دقت زیاد سیر تا پیاز پورتفولیوی خود را بررسی کنند؛ آنها میتوانند انتخابهای خود را به صورت آنلاین بررسی کنند یا حتی از کمک چتباتها (chatbots) برای تصمیم گیری استفاده کنند.
برای اینکه نشان دهیم سرویسهای مالی چگونه دنیا را به واقعیت جتسونز استایل (Jetsons-style) نزدیک کردهاند، فقط کافی است که به مشاوران روبو (robo) نگاه کنیم که پلتفرمهای دیجیتالی هستند که بدون نیاز به نظارت انسانی و با الگوریتمهای آگاهانهی خودکار، پیشنهادهای سرمایهگذاری و توصیههای برنامه ریزی مالی را ارائه میدهند. یکی از این پلتفرمهای این حوزه که در دستهی فینتک فوربز ۲۰۲۰ قرار دارد، بِتِرمِنت (Betterment) است؛ یک شرکت مشاورهای که خودش را به عنوان مدیر هوشمند مالی معرفی میکند.
همچنین، بسیاری از فینتک ها سازماندهی شدهاند تا در وضعیت آشفتهی مالی به مشتریان کمک کنند. برخی از فین تک ها، مانند لندینگکلاب (Lending Club)، اعانههای مالی و برنامههای کمکیای را تدارک دیدند تا به کسانی که بیش از همه تحتتأثیر این همهگیری قرار گرفتند، کمک کنند. فینتک های دیگر تمرکز فعالیتهای خود را در کمک به خط مقدم پیشگیری از ویروس قرار دادند؛ مانند استرایپ (Stripe) که پشتیبانی با پیگیری سریع برای پلتفرمهای پزشکی از راه دور است.
در نهایت، پاسخ این سؤال که فینتک ها چگونه بر زندگی شما تأثیر میگذارند، به طور کامل به نمونه بستگی دارد. خارج از وظایف بانکی روزمرهای که با زندگی ما عجین شدهاند، مثل نظارت آنلاین بر حساب، تأثیر فین تک بر زندگی شما تصمیمی کاملا شخصی است که تعیین کنید چه سرویسهایی را برای تعامل انتخاب میکنید. میتوانید تا جایی که دلتان میخواهد عمیق شوید یا بسیار ساده و به صورت سطحی از آن استفاده کنید. پس از آشنایی با این که Fintech چیست و چه تاثیری بر زندگی ما میگذارد باید درمورد امنیت آن نیز اطلاعاتی داشته باشید.
آیا فینتک امنیت دارد؟
یکی از روشهای جالبی که فینتک از طریق آن صنعت سرویسهای مالی را تغییر دادهاست، به اعتماد مشتری تعلق دارد. گزارش EY ترند قابلتوجهی را نشان میدهد. تمام ۶۸٪ پاسخدهندگان اشاره کردهاند که به استفاده از ابزارهای مالیای علاقهمندند که توسط نهادهای غیرسنتی (در واقع، نهادهای غیراقتصادی) توسعه یافتهاند و ۸۹٪ کسانی که از SME استفاده میکنند، گزارش کردهاند که به اشتراکگذاری دادههای خود با شرکتهای فین تک علاقهمندند.
اساسا، پلتفرمها دیگر به داشتن مُهر اعتماد وال استریت (Wall Street cachet) برای مشتریان و کسبوکارها نیاز ندارند تا دادههای مالی یا حتی پول نقد خود را انتقال دهند، اما این مسئله زمانی برقرار است که صداقت بهدرستی بنا شدهباشد یا مزایای آن بیش از ریسکهای احتمالی باشد. تعامل با فین تک ها، که بسیاری از آنها هنوز هم قانون خاصی ندارند، بهخصوص در دنیای کریپتوکارنسیها (cryptocurrencies) و بلاکچین (blockchain)، ممکن است به مواجهه با تهدیدهای ناخواسته یا غیرقابلانتظار منجر شود.
ایدهی اینکه فین تک ها استانداردهای اخلاقی بالاتری را نسبت به بانکهای بزرگ رعایت میکنند نیز تا حد زیادی گمراهکننده است. همان طور که کارشناس فینتک، رون شولین (Ron Shevlin) اشاره میکند، بانکها و مشتریانی که علاقهی مفرطی به فینتک داشتند و بیش از اندازه به نسخههای اولیهی آن خوشبین بودند، اکنون با واقعیت بسیار ناخوشایندی روبهرو شدهاند. به این دلیل که بسیاری از استارتاپهای مستعد و آیندهدار با شیوع همهگیری ویروس کرونا یا مستقل از آن، با موانعی مواجه شدند.
کار عاقلانهای است که به فینتک های پُرزرقوبرق و اثباتنشدهای که تعهدات بلندپروازانهای میدهند، با احتیاط برخورد کرد و در حد لزوم به آنها شک و تردید داشت؛ زیرا اهمیت دادههای دیجیتالی برای زندگی روزمرهی ما بیشتر و بیشتر میشود. بنابراین، باید برای مسائل امنیتی تمهیدات متناسبی را در نظر گرفت. در نفوذهای اخیری که سرقتهایی از پروفایلهای موردتوجه بیتکوین را شامل میشدند، جامعهی عمومی از این ریسکها آگاه شد.
تا به امروز هیچ توافقی بر این مسئله صورت نگرفتهاست که رویهمرفته چقدر روشهای فین تک امن هستند. با توجه به حوزه و مقیاس گسترش فینتک، تضمین آن دشوار است، اما مشتریان به اندازهی کافی باهوش هستند. ۷۱٪ کسانی که از فینتک استفاده میکنند، در پاسخ به سؤال نظرسنجی EY تصدیق کردهاند که هنگام مواجهه با شرکتها به صورت آنلاین، نگران امنیت دادههای شخصی خود هستند.
چه چیزی در آینده برای فینتک پیش خواهد آمد؟
هیچکسی با اطمینان نمیداند که چه چیزی در انتظار نوآوریهای فینتک است و این تردیدها با آشفتگیهای ناشی از همهگیری تشدید شدند. پیشبینیهای اولیه سال ۲۰۲۰ مبنی بر اینکه بخشهای رشدیافته همچنان در سال ۲۰۲۰ رشد خود را ادامه میدهند، فقط تا حدودی درست بودند. دیلویت (Deloitte) اظهار داشت که کاهش نرخ سود و فرازونشیبهای اقتصادی دوران کرونا فرضیات صنایع را درمورد آیندهی نزدیک فین تک به هم ریخت.
فینتک ها، مانند مشتریانشان، مشکلات مالی دارند. برخی از آنها مجبور شدند کارمندانشان را تعدیل کنند یا به مرخصی بدون حقوق بفرستند و سایر آنها نیز با برگزاری جلسات سریع با VCها (سرمایهگذاریهای ریسکپذیر :venture capitalist) در تقلای حفظ بودجهی سرمایهگذاران هستند؛ با وجود این، تقاضا برای فین تک نیز هیچ زمانی به اندازهی حالا نبودهاست. کسبوکارها و مشتریان بانکی روز به روز بیشتر بر تکنولوژیهایی متکی هستند که در انجام کارهای مالیشان به آنها کمک میکنند.
دیلویت پیشبینی کردهاست که بازگشت به حالت عادی اقتصاد، با وجود موقعیتهایی که برای فینتک ها وجود دارد، امکانپذیر خواهد بود. این مسئله برای محیطهای کسبوکاری که مناسب سرویسهای اقتصادی مالی و برای تجارت الکترونیک ضروری هستند، برقرار است.
ترندهای بزرگتر و طولانیمدتتری که برای آیندهی فین تک متصور میشوند، تقریبا کامل و بینقص هستند. یکپارچگی، مشارکت و همکاری مداوم بین بانکهای قانونی و فینتک ها حتمی است. مشتریان احتمالا میتوانند انتظار ظهور شرکتهایی را داشتهباشند که از سرویسهای چشمگیر و ارزشمندی مانند بلاکچین (Blockchain)، کریپتوکارنسی (Cryptocurrency)، هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) و تراکنشهای همتا-به-همتا (Peer-to-peer transactions) استفاده میکنند.
نکتهی اساسی چیست؟ فینتک رسما نقش عظیمی در اقتصاد جهانی، چشم انداز کسبوکارها و ساختار جامعهی مدرن دارد. این حوزه گسترش بسیاری پیدا کرده، بهسرعت در حال رشد است و چنانچه به نظر میآيد، حوزهی پایداری است.
خلاصه
در این مطلب ابتدا به توضیح این که فین تک به زبان ساده یا همان Fintech چیست پرداختیم، همچنین در ادامه دریافتیم که در سالهای اخیر، فینتک شکل خود را از ارتباط با استارتاپهای نامنظم به جنبهی مهمی از نهادهای قانونی مالی سازمانیافته تغییر دادهاست. فین تک به شتاب بخشیدن به فرایندهایی کمک میکند که انجام آنها روزها، هفتهها یا حتی ماهها طول میکشد، مانند درخواست گزارش امتیاز اعتبار یا ارسال انتقال پول از کشوری به کشور دیگر.
منبع: forbes.com
دیدگاه