ارزیابی ریسک چه کمکی به حفاظت از کسبوکار شما میکند؟
ارزیابی ریسک بخش مهمی از عملیات تجاری است، زیرا با اطمینان از عملکرد ایمن کارکنان، از آنها محافظت میکند. فرقی نمیکند که شما در صنعتی با ریسک بالا، مانند تولید، کار میکنید یا در یک دفتر معمولی، به هر حال، مهم است که کارفرمایان ارزیابیهای ریسک را انجام دهند تا بتوانند مدیریت ریسک داشته باشند و از خطرات احتمالی آگاه شوند.
برای رسیدن به نتایج مطلوب، پروندههای ارزیابی ریسک باید بهخوبی نگهداری و به طور مرتب بررسی شوند. در این مطلب، پس از آشنایی با تعریف ارزیابی ریسک شما یاد خواهید گرفت که مراحل ارزیابی ریسک را چگونه انجام دهید تا از کارمندان و کسبوکار شما محافظت کند.
ارزیابی ریسک چیست؟
ارزیابی ریسک یک ارزیابی سازمانیافته و کامل از محل کار، با هدف شناسایی و برطرف کردن ریسکها و خطرات است. هدف نهایی تأمین محیط کاری است که برای همهی کارمندان ایمن باقی بماند.
ارزیابی ریسک از چند جهت برای محل کار مفید است؛ اول اینکه کمک میکند کارکنان در انجام وظایف روزمرهی خود در معرض خطرات ناگهانی نباشند. در برخی صنایع، مانند ساختوساز که وظایف روزمره خطرناک هستند، ارزیابی ریسک باعث میشود که کارمندان با ایمنی بیشتری کار کنند؛ همچنین، از مشاغل در برابر مسئولیت و کمبود نیروی کار محافظت میکند.
مراحل ارزیابی ریسک به ۳ قسمت تقسیم میشود:
- شناسایی ریسکها و خطرات در محل کار؛
- تجزیهوتحلیل آن ریسکها و خطرات؛
- ثبت یافتهها و اجرای راهحلها.
هیچ پاسخ روشنی برای این سؤال که «ارزیابی ریسک چند بار باید انجام شود» وجود ندارد. این امر به متغیرهایی مانند شرایط صنعت، تغییرات در محیط کار، معرفی خطرات جدید و سایر عوامل بستگی دارد. برای تعیین ضرورت و فراوانیِ این عملِ مهم باید یک کارمند به مدیریت ریسک اختصاص داده شود. پس از این که متوجه شدید ارزیابی ریسک چیست، در ادامه به نحوه ارزیابی خواهیم پرداخت.
نحوهی ارزیابی ریسک
پس از این که دریافتید ارزیابی ریسک چیست به این نکته توجه کنید و قبل از شروع مراحل ارزیابی ریسک مطمئن شوید که تفاوت بین ریسکها و خطرات را درک کردهاید. به هر چیزی در محیط کار که میتواند به فردی آسیب برساند، خطر گفته میشود.
ریسک احتمالِ آسیبدیدگی به دلیلِ خطر است؛ به عنوان مثال، اگر در محل کار شما مواد شیمیایی بدون برچسب در یک بطری پلاستیکی زیر ظرفشویی وجود داشتهباشد، مواد شیمیایی خطر به حساب میآیند و احتمال تماس فیزیکی کارمندان با مواد شیمیایی ریسک است.
در مراحل ارزیابی ریسک زیر، نحوهی ارزیابی ریسک را یاد خواهید گرفت:
۱. در محل کار گشت بزنید و ریسکها و خطرات را شناسایی کنید
ارزیابی ریسک با گشت زدن در محل کار، امکان شناسایی خطرات را فراهم میکند. هنگام انجام گشتوگذار تمام مناطق محیط کار را از نظر خطرات احتمالی، از جمله فضاهای زیرزمینی، چاهها، تجهیزات و موارد دیگر، بررسی کنید.
معمولا خطرات محل کار را میتوان به ۴ دسته تقسیم کرد:
- ذهنی: خطرات ذهنی که میتوان در ارزیابی ریسک بیان کرد شامل مواردی مانند خشونت، زورگویی و استرس هستند. هر چیزی که میتواند محیط کار را بیش از حد استرسزا یا خصمانه کند میشود.
- جسمی: خطرات جسمی مواردی هستند که برای بدن سخت و طاقتفرسا هستند یا میتوانند باعث صدمات جسمی شوند که در ۲ دستهی بعدی پوشش داده نشدهاند. مواردی مانند تجهیزات و ماشینآلات سنگین میتوانند خطرات جسمی ایجاد کنند.
- بیولوژیکی: آسیبهای زیستی شامل قرار گرفتن در معرض بیماریهای عفونی، مایعات خروجی از بدن (مانند خون) یا ضایعات بیولوژیکی هستند. این موارد اغلب در زمینهی پزشکی در مشاغلی مانند پرستاری و مراقبتهای بهداشتی در منزل رخ میدهند.
- مواد شیمیایی: قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی از طریق پوست، ریهها یا سایر اندامها میتواند بسیار خطرناک باشد؛ بنابراین، مواد شیمیایی خطرات خاصی را در محیط کار ایجاد میکنند پس با ارزیابی ریسک میتوان از این اتفاقات جلوگیری کرد.
در یک محیط اداری، در ارزیابی ریسک با بررسی سیمها و کابلهای در معرض خطر میتوان خطرات را پیدا کرد؛ در حالی که در یک فروشگاه خردهفروشی ممکن است خطرات منحصربهفردی، مانند آویز روی قفسهها و قفسهبندی کالاها در اتفاع بالا، وجود داشتهباشد. خطرات در بسیاری از محیطهای کاری وجود دارند، بنابراین، انجام ارزیابی ریسک باید با صنعت و نیازهای خاص شما متناسب باشد.
۲. کارکنان را بررسی و تعیین کنید که چه کسی ممکن است آسیب ببیند
اهمیت بررسی کارکنان در ارزیابی ریسک چیست؟ برای ارزیابی ریسک و تعیین اینکه چه کسی در معرض خطر است، باید بر تمام کارمندان تماموقت و پارهوقت سازمان متمرکز شوید.
ممکن است برخی از کارمندان بیش از دیگران در معرض خطر باشند؛ بنابراین در مراحل ارزیابی ریسک، باید خطرات منحصربهفرد را برای کارگران جوان، خانمهای باردار، کارگران شیفتهای مختلف کاری، بهویژه افرادی که شبکار هستند و افراد معلول، در نظر بگیرید.
در طی این قسمت از مراحل ارزیابی ریسک شما باید برنامه و روال کاری کارگران را نیز مرور کنید. یکی از راههای دریافت ایدهی روشن از اینکه چه کسی بیشتر در معرض خطراتِ موجود قرار دارد، پرسوجو از کارکنان است. با پرسیدن اینکه «کارمندان در محیط کارشان متوجه چه خطراتی میشوند»، میتوانید مواردی را که ممکن است در گشتزنی از قلم انداختهباشید، پیدا کنید و بهتر متوجه شوید که چه کسانی ممکن است به طور منظم با خطرات در ارتباط باشند.
۳. ارزیابی ریسک کنید و اقدامات احتمالی و نتایج را بنویسید
پس از ارزیابی ریسک و شناسایی خطرات و دانستن اینکه چه کسی میتواند بیشتر در معرض آنها قرار گیرد، احتمال بروز هر خطر را تجزیهوتحلیل کنید.
برای این کار یافتههای خود را مرور و ریسک هر خطر را تعیین کنید؛ به عنوان مثال، یک قطعه از تجهیزات سنگین موجود در این محل میتواند خطر جسمی داشتهباشد، در حالی که کمبود نیرو ممکن است کارمندان را در معرض خطر ذهنی کار طاقتفرسا قرار دهد.
از راهحلها و کنترلهایی که میتوانند برای کاهش خطراتی که ارزیابی ریسک بیان کردید، لیستی تهیه کنید؛ برای مثال، اگر در سقف بالای اتاقِ استراحت، یک نشتی پیدا کنید که گودال آبی در کف اتاق ایجاد میکند و باعث سُر خوردن و خطر سقوط میشود، یک راهحل برای لیست شما میتواند این باشد که از تعمیرکار ساختمان بخواهید که سقف را درست کند.
۴. یافتههای خود را ثبت کنید
برای تکمیل یافتههای خود، آنها را در پروندهی قابلاشتراکی ثبت کنید که درمورد خطرات و ریسک کارکنان اطلاعات شفافی را ارائه دهد. تاکتیک ثبت اطلاعات معمولی به یادگیری نحوهی ایجاد ماتریس ارزیابی ریسک نیاز دارد. ماتریس ارزیابی ریسک به شما کمک میکند تا با استفاده از دستهبندیهایی مانند «تأثیر» و «احتمال» در مقیاس بسیار کم تا خیلی زیاد، به طور سیستماتیک خطرات را اولویتبندی کنید.
در یک ماتریس ارزیابی ریسک میتوان ردیفها (تأثیر) را به صورت زیر طبقهبندی کرد:
- بسیار شدید: تأثیر مخرب بر وضعیت مالی، فعالیتهای تجاری یا افراد در محل کار دارد.
- بهنسبت شدید: تأثیر عمده بر وضعیت مالی، فعالیتهای تجاری یا افراد در محل کار دارد.
- متوسط: تأثیر بسیار محسوس بر وضعیت مالی، فعالیتهای تجاری یا افراد در محل کار دارد.
- جزئی: تأثیر محسوس، اما جزئی بر وضعیت مالی، فعالیتهای تجاری یا افراد در محل کار دارد.
- ناچیز: تأثیر بسیار کم یا ناچیزی بر وضعیت مالی، فعالیتهای تجاری یا افراد در محل کار دارد.
ستونها (احتمال وقوع) در ارزیابی ریسک میتوانند به این شکل باشند:
- قطعی: احتمال بروز خطر تا حد زیادی وجود دارد.
- احتمالی: احتمال خطر تا حدی وجود دارد.
- امکانپذیر: خطر ممکن است رخ دهد.
- بهندرت: خطر ممکن است رخ دهد، اما احتمال آن زیاد نیست.
- بعید: خطر ممکن است رخ دهد، اما در شرایط عادی احتمال آن وجود ندارد.
استفاده از ماتریس ارزیابی ریسک، ارتباط روشنی را ارائه میدهد که میتواند با کارمندان و افرادی که مسئول حل خطرات هستند، به اشتراک گذاشته شود.
۵. ارزیابی ریسک را بررسی و بهروز کنید
زمانی که دریافتید ارزیابی ریسک چیست باید به این موضوع نیز توجه کنید که خطرات محل کار همیشه در حال تغییر هستند، بنابراین، مهم است که در صورت لزوم ارزیابی ریسک خود را مرور کنید. تغییر در روال کار و فعالیتهای معمول کارمندان، معرفی تجهیزات یا مواد جدید و سایر متغیرها میتواند شما را ملزم کند که پروندهی ارزیابی ریسک را مجددا بررسی کنید.
همچنین، بررسی پرونده به شما این امکان را میدهد که مطمئن شوید همهی کارمندان، تماموقت و نیمهوقت، تمام روشهای ایمنی موردتوافق در کارهای روزمره را به کار میگیرند. هنگام شناسایی خطرات جدید، مراحل ارزیابی ریسک باید بهروز شود تا آن خطرات را منعکس کند.
منبع: indeed.com
دیدگاه