کارایی چیست و اثرات کاربردی آن کدامند؟
- روشهای کلیدی کارایی چیست؟
- انواع کارایی
- تاریخچه کارایی
- اثرات کاربردی کارایی چیست؟
- مثالی در دنیای واقعی درباره‌ی کارایی
در پاسخ به سؤال کارایی چیست، باید گفت که کارایی نشان‌دهنده‌ی سطح اوج عملکرد است که برای دست‌یابی به بالاترین میزان خروجی، از کم‌ترین میزان ورودی استفاده می‌کند. کارایی یا بازدهی مستلزم کاهش تعداد منابع غیرضروریِ مورداستفاده برای تولید خروجی معین، ازجمله وقت و انرژی شخصی است.
مفهوم کارایی قابل‌اندازه‌گیری است و می‌تواند با استفاده از نسبت خروجی مفید به کل ورودی تعیین شود. کارایی هدررفتن منابع را (مواد فیزیکی، انرژی و زمان) در حین انجام فرایند موردنظر به حداقل می‌رسانَد. در ابتدای این مطلب به تعریف کارایی و سپس به روشهای کلیدی آن، تاریخچه و اثرات کاربردی این مفهوم می‌پردازیم. برای تعریف کارایی و درک تأثیرات کارایی، با ما همراه باشید.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
روشهای کلیدی کارایی چیست؟
تعریف کارایی عبارت است از کاهش اساسی در میزان منابع هدررفتهای که برای تولید تعداد معینی کالا یا خدمات یا خروجی استفاده میشوند.
کارایی یا بهره‌وری اقتصادی، از بهینه‌سازیِ استفاده از منابع برای خدمت‌رسانی بهتر به اقتصاد حاصل می‌شود.
کاراییِ بازار، توان قیمت‌ها را در تمام اطلاعات موجود منعکس می‌کنند.
کارایی عملیاتی، معیاری برای چگونگی تبدیل خروجی شرکت‌ها به سود است.
حال که متوجه شدیدتعریف کارایی چیست در ادامه به بررسی انواع آن می‌پردازیم:
انواع کارایی
پس از پاسخ به سؤال کارایی چیست باید انواع آن را بررسی کنیم. به طور کلی، اگر چیزی هدر نرود و همه‌ی فرایندها بهینه شوند، فرایندها روشهای کارآمد و پربازدهی دارند. کارایی را در امور مالی و اقتصادی میتوان به روشهای مختلف برای توصیف فرایندهای مختلف بهینهسازی استفاده کرد.
تعریف کارایی اقتصادی: به بهینهسازی منابع برای خدمت بهتر به هر شخص در آن وضعیت اقتصادی گفته می‌شود. هیچ آستانه‌ی تعیین‌شده‌ای کارایی اقتصادی را تعیین نمی‌کند؛ اما شاخص‌های کارایی اقتصادی کالاهایی را در بر می‌گیرند که با کم‌ترین هزینه‌ی ممکن به بازار آورده میشوند و هم‌چنین، شامل نیروی کاری میشوند که بیش‌ترین تولید ممکن را تأمین می‌کند.
تعریف کارایی بازار: چه‌گونگی ادغام قیمت‌ها در اطلاعات موجود را توصیف می‌کند؛ بنابراین، گفته می‌شود که وقتی همه‌ی اطلاعات از قبل در قیمت‌ها گنجانده شده‌اند، بازارها کارآمد هستند و بنابراین، هیچ راهی برای «ضربه‌زدن» به بازار وجود ندارد، زیرا هیچ اوراق بهادار کم‌ارزش یا ارزش افزوده‌ای وجود ندارد.
در سال ۱۹۷۰، «اوژن فاما» (Eugene Fama)، اقتصاددان، کارایی بازار را توصیف کرد. فرضیه‌ی بازار کارآمد (EMH) او بیان می‌کند که یک سرمایه‌گذار نمی‌تواند از بازار پیشی بگیرد و ناهنجاری‌های بازار نباید وجود داشته‌باشند، زیرا بلافاصله داوری (arbitraged) خواهند شد.
تعریف کارایی عملیاتی: میزان سود را به عنوان تابعی از هزینه‌های عملیاتی اندازه‌گیری می‌کند. هرچه راندمان عملیاتی بیشتر باشد، شرکت یا سرمایه‌گذاری سودآورتر است؛ به این علت که واحد تجاری می‌تواند درآمد یا بازدهی بیشتری را با هزینه مشابه یا کم‌تر از گزینه‌ی دیگر، به دست آورد. در بازارهای مالی، کارآیی عملیاتی زمانی اتفاق می‌افتد که هزینه‌ها و کارمزد معاملات کاهش یابد.
تاریخچه کارایی
در این قسمت سوالی که مطرح می‌شود این است که تاریخچه کارایی چیست؟ اغلب، دست‌یابی به موفقیت در کارایی اقتصادی با اختراع ابزارهای جدیدی که مکمل کار هستند، هم‌زمان شده‌است. نمونه‌های اولیه شامل چرخ و گردن‌بند اسب‌هاست. گردن‌بند اسب وزن را روی پشت اسب پخش می‌کند تا حیوان بتواند بارهای زیادی را بدون تحمل سنگینی آن‌ها حمل کند.
موتورهای بخار و وسایل نقلیه موتوری که طی انقلاب صنعتی ظهور کردند، به افراد امکان می‌دهند تا در زمان کم‌تری حرکت کنند و به کارایی در سفر و تجارت کمک می‌کنند. انقلاب صنعتی منابع جدیدی از انرژی، مانند سوخت‌های فسیلی، را نیز معرفی کرد که ارزان‌تر، مؤثرتر و متنوع‌تر بودند.
تحولات بعدی انقلاب صنعتی نیز افزایش بهره‌وری را به همراه آورد؛ به عنوان مثال، سیستم کارخانه، که در آن هریک از کارگران روی یک کار در خط کارخانه تمرکز می‌کنند، باعث شد که ضمن صرفه‌جویی در وقت، خروجی افزایش یابد. بسیاری از دانش‌مندان هم‌چنین روش‌هایی را برای بهینهسازی عمل‌کردهای خاص ارائه دادند.
نمونه‌ی مشهور دیگر در فرهنگ عامه برای افزایش بهره‌وری، رمان بیوگرافی «ارزان‌تر از دوجین» از فرانک بونکر گیلبرث (Frank Bunker Gilbreth) و ارنستین گیلبرت کری (Ernestine Gilbreth Carey) است. در این کتاب، نویسندگان سیستم‌هایی را برای به‌حداکثررساندن بهره‌وری و کارایی، حتی در کارهای پیش‌پا‌افتاده‌ای مانند مسواک‌زدن، معرفی می‌کنند.
اثرات کاربردی کارایی چیست؟
جامعه‌ای کارآمد بهتر می‌تواند به شهروندان خود خدمت کند و عملکرد رقابتی داشته‌باشد. کالاهایی که به طور کارآمد تولید میشوند، با قیمت پایین‌تری فروخته میشوند. پیشرفت‌ها در نتیجه‌ی کارایی، سطح بالاتری از زندگی را، مانند تأمین برق خانه‌ها، آب تصفیه‌شده و امکان مسافرت، برای افراد آسان‌تر کرده‌است.
در قسمت بالا با تعریف کارایی آشنا شدیم، کارایی باعث کاهش گرسنگی و سوءتغذیه می‌شود؛ زیرا کالاها با سرعت بیشتری منتقل میشوند؛ هم‌چنین، پیشرفت در کارایی امکان بهره‌وری بیشتر را در مدت‌زمان کوتاه‌تری فراهم می‌کند.
کارایی ویژگی مهمی است، زیرا همه‌ی ورودی‌ها کم‌یاب هستند. زمان، پول و مواد اولیه محدود هستند و صرفه‌جویی در آن‌ها با حفظ سطح قابل‌قبول تولید، بسیار مهم است. حال که دریافتید اثرات کاربردی کارایی چیست با بررسی تعدادی مثال از کارایی، مفهوم تعریف کارایی برایتان شفاف‌تر خواهد شد.
مثالی در دنیای واقعی درباره‌ی کارایی
Industry 4.0 چهارمین انقلاب صنعتی است که ویژگی بارز آن دیجیتالی‌شدن محسوب می‌شود. فرایندهای کارخانه‌ای، صنایع تولیدی و خدماتی با ظهور رایانه‌های قدرتمند، رایانش ابری، اینترنت صنعتی اشیا (IIoT)، تجزیه‌و تحلیل داده، رباتیک، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، همگی به سمت کارایی بیشتر رفته‌اند.
به عنوانِ مثال، تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها را میتوان در محیطی صنعتی به کار برد تا مدیران کارخانه یا شرکت را در‌موردِ نیاز ماشین‌آلات به تعمیر و نگهداری یا تعویض آگاه سازد. این نوع نگهداری پیش‌بینی‌شده می‌تواند هزینه‌های عملیاتی را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهد و درواقع کارایی بیشتری داشته باشند.
تحقیقات انجام شده توسط Accenture در مقاله‌ی «مقدمه‌ای بر روشهای داده‌محور برای پیش‌آگهی و مدیریت بهداشت» (Introduction to Data-Driven Methodologies for Prognostics and Health Management) نشان می‌دهد که استفاده از تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها برای نگهداری پیش‌بینی‌شده منجر به افت ۳۰ درصدی هزینه‌ها و کاهش ۷۰ درصدی خرابی تجهیزات می‌شود. ثبت اطلاعات استفاده از سیستم را در زمان واقعی نشان می‌دهد و با استفاده از داده‌های تاریخی ساخته‌شده در طول زمان، مدیران می‌توانند سیستم‌های ناکارآمد را شناسایی و برطرف کنند و درنتیجه کارآمدی بیشتر داشته باشند.
در این مطلب به این موضوع پرداختیم که تعریف کارایی چیست؛ سپس به روشهای کلیدی آن، تاریخچه و اثرات کاربردی این مفهوم پرداختیم. اگر شما هم ایده‌ای برای تکمیل این مطلب دارید لطفا با ما به اشتراک بگذارید.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
منبع: investopedia.com
دیدگاه