ثبت برند تجاری در ۷ مرحله (راهنمای جامع)
احتمالا یکی از جذاب‌ترین و البته سخت‌ترین بخش‌های شروع یک کار مستقل، یافتن نام و ثبت برند تجاری اختصاصی آن است. پس از انتخاب اسم و ثبت برند خود، مجموعه کاری شما شکل رسمی‌تری به خود گرفته و پس از آن می‌توانید برای معرفی شغل خود، از برند ثبت‌شده استفاده کنید. تمام این موارد باعث می‌شوند که داشتن یک نام خاص و برند جذاب، از اهمیت بسیار بیشتری برای برندینگ کسب‌و‌کارتان برخودار باشد.
در این مطلب قرار است به بررسی بیشتر برند، نحوه ثبت آن، شرایط و قوانین و البته مراحل انجام این کار، بپردازیم. اگر شما هم در مراحل اولیه شروع کار خود هستید، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را با دقت بیشتری مطالعه کنید.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
برند چیست؟
برند یک مفهوم بازاریابی و یک کانسپت کسب‌وکار است که به شناسایی بهتر و سریع‌تر یک سازمان، محصول و یا خدمات یک مجموعه کمک می‌کند. اغلب مردم برند را با سایر موارد مثل لوگو، شعار و یا سایر مشخصه‌های مشابه، اشتباه می‌گیرند. تمام این موارد جزو ابزار بازاریابی هستند که به شناخت هر چه بیشتر و بهتر برند کمک می‌کنند.
برندها را می‌توان مهم‌ترین و ارزشمندترین دارایی هر سازمان نامید که عموم مردم تنها با دیدن آن، تمام حس‌های مثبت یا منفی مرتبط به سازمان را به خاطر می‌آورند. در واقع سازمان‌ها و مجموعه‌ها همه تلاش خود را برای افزایش ارزش برند خود انجام می‌دهند و از این طریق میزان موفقیت خود را نیز افزایش خواهند داد. تنها در این صورت است که برند به‌صورت مثبت در بین مردم شناخته خواهد شد و افراد جامعه حاضر می‌شوند که برای استفاده از مزایای ارائه شده توسط آن برند، پول بیشتری نیز بپردازند؛ زیرا به کیفیت محصول یا خدمات اطمینان کامل دارند.
برندها انواع گوناگونی دارند و تنها به شرکت‌ها محدود نمی‌شوند، برندهای شخصی و خدماتی نیز برخی از مهم‌ترین برندهای دنیا هستند که احتمالا همه با موارد مختلفی از آن‌ها مواجه شده باشیم.
ثبت برند یکی از مهم‌ترین کارهایی است که هر مجموعه و یا فرد باید در ابتدای فعالیت خود آن را انجام دهد. داشتن برند منحصر به‌فرد، یک تمایز واقعی بین نسخه اصلی و سایر نسخه‌های مقلد ایجاد خواهد کرد و به همین خاطر باید از داشتن یک برند خاص و شخصی، اطمینان حاصل کنید.
ثبت برند به دو صورت بین‌المللی و البته در سطح کشور انجام می‌شود که هرکدام مراحل متفاوتی خواهند داشت و باید با توجه به گستردگی فعالیت‌های خود، یکی یا هر دوی آن‌ها را برگزینید. در بخش‌های بعدی به بررسی شرایط و قوانین ثبت برند در ایران خواهیم پرداخت.
قوانین ثبت برند
پیش از آغاز ثبت برند، باید یک نام و لوگوی مناسب برای خود انتخاب کنید. هرچند اصلی‌ترین نکته در این زمینه منحصر به‌فرد بودن نام برند است، اما مراجع اصلی برای ثبت برند، فاکتورهای مختلفی را برای تایید نام در نظر می‌گیرند. شرایط و قوانین ثبت برند شامل موارد زیر است:
- امکان انتخاب اسامی عام و فاقد صفات خاص مثل «کتاب» برای محصولات فرهنگی یا «رنگ» برای محصولات هنری وجود ندارد؛
- نمی‌توان از اسامی توصیفی مثل «شور» یا «خوشمزه» برای انواع برندهای غذایی کرد؛
- انتخاب اسامی مشابه و نزدیک به سایر برندهای معروف در کشور به‌طرزی که باعث ایجاد سردرگمی و یا تقلب شود، ممنوع است؛
- اسامی گمراه کننده نیز جزو ممنوعات بوده و برای مثال نمی‌توانید برای محصولات پلاستیکی عبارت‌های شیشه‌ای یا چوبی انتخاب کنید؛
- عدم امکان انتخاب علائمی که در سایر زمینه‌ها ثبت شده و معروف هستند؛
- اعداد به‌صورت لاتین یا فارسی و به‌تنهایی قابلیت ثبت ندارند؛
- انتخاب اسامی مغایر با فرهنگ، عرف و قوانین جامعه به‌صورت کامل ممنوع است؛
- عدم امکان انتخاب اسامی که با سایر برندهای ثبت شده در تعارض باشد؛
- علائم حاوی مشخصات جغرافیایی نادرست نیز ممنوع است؛ برای مثال نمی‌توانید برای یک زعفران کشت شده در سایر بخش‌های ایران، نام قائنات را ثبت کنید.
در انتخاب نام برند هر موردی که باعث ایجاد گمراهی مصرف‌کننده شود، ممنوع است. توجه کنید که اسم انتخاب شده با محصول و خدمات ارائه شده شما هماهنگی داشته باشد و توصیف بهتری از خدمات و یا محصولات شما را ارائه دهد.
یک نکته مهم دیگر نیز وجود دارد که بهتر است در انتخاب نام برند و پیش از اقدام به ثبت، به آن توجه کنید. پس از انتخاب نام برند خود، حتما جست‌وجوی دقیقی انجام داده و در صورت وجود یک مسئله ناگوار مرتبط به آن، نام مورد نظر خود را تغییر دهید. از سوی دیگر توجه کنید که نام انتخابی شما خوش‌آهنگ بوده و در سایر گویش‌ها و لهجه‌ها، معنای بد، زشت، نامتعارف و یا منفی نداشته باشد.
علائم تجاری نیز یکی از مهم‌ترین بخش‌های ثبت برند است که باید با توجه به قوانین مرتبط با آن‌ها، یک علامت تجاری مناسب انتخاب کرده و پس از آن با انتخاب طبقه‌بندی برند خود از میان حدودا ۴۵ طبقه‌بندی مختلف، مراحل ثبت برند خود را آغاز نمایید.
جدیدترین فرصت‌های شغلی شرکت‌های معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
مراحل ثبت برند
ثبت برند تجاری در ایران با گذراندن چند مرحله اصلی تکمیل خواهد شد. نکته مهم و اصلی این است که در حال حاضر مجموعه‌های زیادی انواع خدمات مشاوره برای ثبت برند را ارائه می‌دهند و در صورت نیاز می‌توانید از کمک آن‌ها بهره‌مند شوید، با کمی جست‌وجو تمام اطلاعات مورد نیاز را کسب خواهید کرد.
پیش از هر چیزی و قبل از شروع ثبت برند، نام و عنوانی را انتخاب کنید که معرف شما، سازمان و یا محصول مجموعه‌تان باشد. پس از انتخاب نام، این مراحل را دنبال کنید:
۱. استعلام برند
ابتدا حوزه فعالیت خود را بررسی کرده و از منحصر به‌فرد بودن نام انتخابی خود در آن زمینه اطمینان حاصل کنید. در زمان ثبت برند، اگر نام انتخابی شما مشابه نام برند دیگری باشد، آن نام رد خواهد شد. پس حتی پیش از ارسال تقاضا، تمام نام‌های احتمالی مشابه خود را نیز بررسی کنید. در طی ثبت برند، اگر نام پیشنهادی برند شما برای بار اول رد شود، در دفعه‌های بعد شانس بسیار کمی برای ثبت برند خود خواهید داشت و به عبارتی سابقه برندتان خراب خواهد شد.
خوشبختانه در حال حاضر سایت استعلام برند در اختیار عموم قرار دارد و در هر زمان و به‌راحتی می‌توانید اسم مورد نظر خود را در آن جست‌وجو کرده و نسبت به اسامی مشابه به نام منتخب خود، اطلاعات کافی کسب کنید. با انجام این کار، در وقت و هزینه خود صرفه‌جویی کرده و در صورت خاص‌بودن نام انتخابی خود، به‌راحتی مراحل دیگر را آغاز خواهید کرد.
۲. تهیه مدارک لازم
به‌صورت کلی امکان ثبت برند به ۲ شکل حقیقی و حقوقی وجود دارد و برای ثبت هر کدام باید مدارک خاصی را ارائه داد. اگر قصد ثبت برند شخص حقیقی را دارید، ارائه این مدارک الزامی است:
- کپی شناسنامه و کارت ملی متقاضی و کد پستی ۱۰ رقمی؛
- ۱۵ عدد از تصویر علامت تجاری مورد نظر در ابعاد ۸×۸ و توضیح کامل در برگی جداگانه برای تشریح و ارائه مستند نام مورد نظر از فرهنگ لغت؛
- کپی برابر اصل مجوز فعالیت مرتبط در زمینه کاری که قصد ثبت برند در آن را دارید؛
- در صورت تمایل برای ثبت برند لاتین، کپی برابر اصل کارت بازرگانی؛
- در صورت وکالت به وکیل برای ثبت برند، ارائه اصل وکالت‌نامه وکیل دادگستری.
تمام این موارد برای ثبت برند شخص حقیقی لازم خواهد بود. مدارک لازم برای ثبت برند شخص حقوقی نیز شامل این موارد است:
- کپی برابر اصل شناسنامه و کارت ملی تمام افراد صاحب امضا برای شخص حقوقی؛
- تصویر اولین روزنامه رسمی شرکت و آگهی تاسیس، همراه با آخرین تغییرات هیئت مدیره درج شده در روزنامه؛
- کپی برابر اصل مجوز فعالیت شخص حقوقی در زمینه کاری که قصد ثبت برند تجاری در آن را دارید؛
- در صورت نیاز به ثبت برند لاتین، کپی برابر اصل کارت بازرگانی شخص حقوقی؛
- در صورت وکالت به وکیل برای ثبت برند، ارائه اصل وکالت نامه وکیل دادگستری.
۳. ثبت نام در سامانه مرکز مالکیت معنوی
پس از تهیه مدارک مربوط به ثبت برند، باید در سامانه مرکز مالکیت معنوی ثبت نام کرده و یک اکانت کاربری بسازید. پس از ساخت حساب کاربری باید این اکانت را تایید کنید. برای تایید حساب کاربری خود، باید با همان برگه‌ای که سامانه پس از ثبت نام در اختیار شما قرار می‌دهد، به دفتر اسناد رسمی مراجعه نمایید. انجام این کار در تمام دفاتر رسمی سرتاسر ایران قابل انجام است و در آن‌جا باید گواهی امضای خود را دریافت کنید.
پس از انجام این کار، باید اطلاعات مربوطه به گواهی امضا را در سامانه مرکز مالکیت معنوی ثبت کرده و اکانت خود را از این طریق تایید نمایید. پس از تایید حساب کاربری، باید اظهارنامه برند خود را تنظیم کرده و سپس ثبت کنید.
۴. تنظیم کامل و ثبت اظهارنامه برند
پس از انجام مراحل پیش و با داشتن مدارک لازم، باید از طریق سایت مرکز مالکیت معنوی وارد بخش ثبت اظهارنامه علامت تجاری شده و اطلاعات مورد نظر را تکمیل کنید. برای تکمیل این بخش باید تمام مدارک مورد نظر را ارائه داده و همراه با آن نمونه برند ۶×۶ سانتی‌متری را در سامانه بارگذاری کنید. پس از انجام تمام مراحل مورد نیاز و پرداخت هزینه، یک برگه به شما ارائه خواهد شد که باید آن را چاپ کنید. سپس با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی و تایید اطلاعات موجود در آن، گواهی امضا و فرم تایید اطلاعات کاربری را بگیرید.
پس از انجام این کار، اطلاعات فرم اخذ شده از دفتر اسناد رسمی را در سامانه ثبت کرده و یک نام کاربری و رمز عبور دیگر به شما ارائه می‌شود که سایر پیگیری‌ها از طریق این نام کاربری و رمز عبور جدید انجام خواهد شد.
۵. بررسی اظهارنامه برند در اداره علامت
اگر مدارک شما کامل بوده و نام خود را با دقت و پس از استعلام، انتخاب کرده باشید، این مرحله به‌سادگی انجام خواهد شد. در این مرحله اظهارنامه شما توسط کارشناسان و البته رئیس اداره علائم تجاری بررسی شده و در صورت کامل بودن مدارک و تایید آن، پیامک تایید ثبت علامت تجاری به شما ارسال خواهد شد.
۶. پرداخت هزینه
پس از تایید نام برند و تشکیل پرونده فیزیکی علامت تجاری، تقاضای شما برای ثبت این برند از سوی اداره مالکیت به روزنامه رسمی ارسال خواهد شد. این تقاضا باید ۲ بار در روزنامه چاپ شده و در صورت نبود هیچ اعتراضی به آن، برند به نام شما ثبت خواهد شد.
به همین خاطر در این مرحله شما باید هزینه روزنامه رسمی را برای اولین بار پرداخت کرده و در صورت نبود هیچ اعتراضی در طی ۳۰ روز، این تقاضا برای بار دوم ثبت شده و باید هزینه این مرحله را نیز بپردازید. پس از چاپ دوم و با حدودا یک هفته زمان، باید حق ثبت اقدامی تکمیل را نیز بپردازید.
۷. مراجعه نهایی به اداره علامت و دریافت سند
پس از انجام تمام این مراحل، برای دریافت سند برند خود باید با مدارک لازم یعنی دو نسخه روزنامه، یک نسخه از اظهارنامه علامت تجاری و ۱۵ نمونه برند مورد نظرتان را در ابعاد ۸×۸ به اداره مالکیت معنوی مراجعه کرده و با ارائه رسید، سند برند خود را تحویل بگیرید.
موسسه‌های ثبتی مختلفی وجود دارند که این پروسه را برای افراد حقیقی و حقوقی انجام داده و تمام مراحل مثل مراجعه‌های حضوری و تایید در دفاتر رسمی را به‌صورت کامل برای شما انجام خواهند داد. انجام تمام این مراحل و پرداخت هزینه‌ها توسط این شرکت‌ها انجام خواهد شد و در انتها سند برند را باید از آن‌ها تحویل بگیرید و البته هزینه خدمات آن‌ها را بپردازید.
ضرورت ثبت برند
شاید با مطالعه این بخش و اطلاع یافتن از پروسه طولانی آن، ترجیح دهید فعلا کار خود را آغاز کرده و پس از گذشت مدتی و در صورت نیاز، برند اختصاصی خود را ثبت کنید. در این صورت باید به شما بگوییم که این کار ممکن است تمام تلاش‌های شما را از بین برده و حتی باعث از بین رفتن سرمایه شما شود.
پس از حضور در بازار پر رقابت و کسب شهرت و محبوبیت لازم، در صورت نداشتن برند اختصاصی، رقبا می‌توانند به‌راحتی با جعل نام برند شما و ارائه دادن محصولات یا خدمات بی‌کیفیت، تمام زحمات چندین ساله شما را از بین ببرند.
این اتفاق در سال‌های اخیر به‌وفور رخ داده و احتمال وقوع آن برای مجموعه شما نیز وجود دارد. به همین خاطر پیشنهاد می‌کنیم اگر در ابتدای راه هستید، حتما کار خود را با ثبت برند شخصی‌تان آغاز نمایید و اگر جزو مجموعه‌های فعال اما بدون برند هستید، همین امروز کارهای ثبت برند خود را شروع کنید.
مدت زمان و هزینه ثبت برند
ثبت برند تجاری یکی از کارهای تخصصی و در واقع طولانی است و به همین خاطر تکمیل دقیق هر بخش اهمیت زیادی دارد. به‌صورت کلی پس از ارائه مدارک لازم، ۳ کارشناس و پس از آن‌ها رئیس اداره علامت تجاری باید برند شما را بررسی کرده و تنها در صورت تایید هر ۴ نفر، ثبت علامت تجاری شما امکان‌پذیر خواهد بود. با توجه به تراکم کاری و ارسال درخواست‌های بی‌شمار، این مدت زمان انتظار حداقل و در بهترین حالت ۲۰ روز الی یک ماه زمان لازم دارد.
در بخش دوم زمان انتظار برای ثبت برند مواردی هم‌چون تشکیل پرونده فیزیکی، پرداخت هزینه‌های چاپ در روزنامه رسمی، سپری شدن ۳۰ روز، پرداخت هزینه روزنامه رسمی برای چاپ دوم، مراجعه حضوری به اداره مالکیت معنوی و دریافت سند برند وجود دارد که مجموع تمام این موارد در بهترین حالت حداقل ۴۰ الی ۵۰ روز خواهد بود.
با توجه به تمام این موارد باید بگوییم که مدت زمان ثبت برند حداقل ۲ ماه زمان لازم دارد و با توجه به این مورد باید اطلاعات دقیق خود را ثبت کرده که به ارجاع و بررسی مجدد نیاز نداشته باشید. خوشبختانه برند ثبت شده در این پروسه، اعتبار ۱۰ ساله دارد و ۶ ماه پیش از اتمام اعتبار، باید برای تمدید آن اقدامات لازم را انجام دهید.
هزینه‌های ثبت برند به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی‌توان یک رقم خاص را به‌عنوان هزینه ثبت برند اعلام کرد. برای مثال در زمان ثبت برند باید یک طبقه‌بندی خاص را برای برند خود تعیین کنید و انتخاب هر کدام از این طبقه‌بندی‌ها در هزینه نهایی تاثیرگذار خواهد بود.
به‌صورت کلی مواردی مثل هزینه‌های بررسی، هزینه وکیل، قیمت چند نوبت آگهی، ثبت یا عدم ثبت آرم و لوگو همه در هزینه ثبت برند تاثیرگذار خواهد بود. اگر هر بخش از این فرایند به تکرار مجدد نیاز داشته باشد، باید هزینه آن را دوباره پرداخت کنید.
جمع‌بندی نهایی
ثبت برند تجاری یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی است که باید در زمان شروع کار مجموعه خود انجام دهید و می‌تواند میزان موفقیت شما در حوزه کاری‌تان را تعیین کنید. اگر گذراندن تمام مراحل مختلف ثبت برند را کاری طولانی و مشکل می‌بینید، می‌توانید از خدمات موسسه‌های ثبت برند استفاده کرده و پروسه ثبت برند خود را به آن‌ها بسپارید. در هر صورت فراموش نکنید که داشتن برند یکی از اصلی‌ترین فاکتورهای ایجاد اعتبار و شهرت است و برای موفقیت بیشتر حتما به یک برند قوی نیاز خواهید داشت.
با ساختن یک رزومه حرفه‌ای، برای استخدام در بهترین فرصت‌های شغلی اقدام کنید.
دیدگاه