تست توانایی‌های شناختی

تست توانایی شناختی ابزاری معتبر برای سنجش میزان استعداد افراد است، تستی مؤثر در میزان موفقیت حرفه‌ای افراد.
توانایی‌های شناختی رابط بین رفتار و ساختار مغز بوده و گستره وسیعی از توانایی‌هایی مانند برنامه‌ریزی، توجه، حل مسئله، انجام هم‌زمان تکالیف و انعطاف‌پذیری شناختی را در بر می‌گیرد.

در هر سازمان شغل‌های گوناگونی وجود دارد و لازمه انجام دادن هر یک از شغل‌ها، برخورداری از توانایی‌ها و ویژگی‌های شخصیتی خاصی است. برای کسب مهارت‌های لازم در هر شغل، ابتدا باید استعداد داوطلبان ورود به هر سازمان را مشخص ساخت. یکی از روش‌ها برای ارزیابی توانایی‌های افراد، آزمون توانایی‌های شناختی است.

مشاهده انواع تست شخصیت شناسی

برای یک استخدام موفق شما می‌توانید پس از انجام تست نتیجه آن را در  رزومه ساز کاربوم به رزومه خود پیوست کنید. با این کار احتمال بررسی رزومه و استخدام خود را بالا ببرید.

فرض کنید که شرکت شما به یک برنامه نویس نیاز فوری دارد. فکر می کنید که در درجه اول فرد مورد نظر باید چه شرایط و ویژگی هایی برای این شغل داشته باشد؟ از چه روش و ابزاری می توانید به توانایی و قابلیت افراد متقاضی برنامه نویسی در سازمان خود اطمینان کنید؟

یکی از ابزارهای کارا و معتبر برای سنجش میزان استعداد فرد استفاده از تست توانایی شناختی است. توانایی یا استعداد به قابلیت فرد برای انجام دادن یا یادگیری یک وظیفه خاص اشاره دارد. توانایی های شناختی مانند هوش به وظایفی مربوط می شوند که مستلزم پردازش یا یادگیری اطلاعات هستند. برخی از وظایف شغلی به توانایی های شناختی زیادی نیاز دارند. بطور کلی می توان گفت توانایی‌های شناختی عبارتند از فرایندهای عصبی در اکتساب، پردازش، نگهداری و کاربست اطلاعات. توانایی‌های شناختی رابط بین رفتار و ساختار مغز بوده و گسترۀ وسیعی از توانایی‌ها (برنامه‌ریزی، توجه، بازداری پاسخ، حل مسئله، انجام همزمان تکالیف و انعطاف‌پذیری شناختی) را در بر می‌گیرد.به این دسته از توانایی ها شناخت سرد می گویند. پایۀ بخشی دیگر از توانایی‌های شناختی که به شناخت گرم معروف‌اند و در تجربۀ پاداش و گزند، تنظیم رفتارهای اجتماعی و تصمیم‌گیری در حالت‌های هیجانی نقش دارند، خواسته‌ها، باورها و هیجان‌ها هستند. بطور کلی می توان گفت نقص در کارکردهای شناختی با اثر منفی بر عملکردهای روزانه، موجب افت کیفیت زندگی می‌شود.

پرسشنامه سنجش توانایی های شناختی از 7 خرده مقیاس تشکیل شده است که شرح مربوط به آنها را در زیر ملاحظه می کنید:

1. حافظه: نگهداری هر نوع اطلاع  و به یادآوری آن را حافظه می‌نامند، به عبارت دیگر حافظه تجربه‌های زندگی و اطلاعات واصله را ثبت می‌کند و آنها را بر می‌گرداند، حافظه توان نگهداری آثار هر نوع یادگیری است. حافظه در یادگیری کلامی و فراموشی کم و بیش آنچه آموخته شده نقش دارد.

2. شناخت اجتماعی: یعنی اینکه افراد چگونه دیدگاه‌ها، احساس‌ها، افکار، و انگیزش‌های خود و دیگران را در می‌یابند و درباره روابط اجتماعی چطور فکر می‌کنند. شناخت اجتماعی یک توانایی کلیدی است که ما برای موفقیت در تعاملات اجتماعی در زندگی روزمره نیازمند آن می‌باشیم. موضوع شناخت اجتماعی؛ انسان‌ها و امور انسانی است و به معنای شناخت مردم و اعمال آنهاست. اطلاعات اجتماعی توجه می‌کنید، آن‌ها را ذخیره می‌نمائید، انسجام می‌بخشید و در نهایت به یاد می‌آورید. هوش اجتماعی را می‌توان معادل توانایی‌های شناخت اجتماعی قلمداد نمود.

3. برنامه ریزی: برنامه‌ریزی یک فرایند پیوسته است که پیش از آغاز هر تصمیمی آغاز شده و پس از اجرای آن تصمیم ادامه می‌یابد. برنامه‌ریزی برای دست‌یابی به اهداف از پیش تعیین‌شده بستر مناسب ایجاد می‌کند. به مدیران کمک می‌کند که درک روشن‌تری از سازمان داشته باشند و دیدی هدفمند از مسائل ارائه می‌دهد. توانایی برنامه‌ریزی افراد به آنها کمک می‌کند که برای خود هدف آموزشی تعریف نمایند و صرفاً هدف مبتنی بر طرح سازمان را دنبال نکنند. وقتی افراد خودشان تکلیف خود را تعریف می‌نمایند، انگیزه بیشتری برای اجرای آن دارند و احساس کارآمدی بیشتری در آن دارند. افراد باید بتوانند برای دست‌یابی به هدف، میزان تلاشی که برای بخش‌های متعدد تکلیف لازم است را تنظیم کنند.

4. کنترل مهاری و توجه انتخابی: کنترل مهاری، توانایی مهار و بازداری اعمال غالب و نیرومند است. توانایی کنترل رفتارها یا پاسخ‌های نامناسب یکی از مؤلفه‌های اصلی کارکرد اجرایی است. کنترل مهاری اشاره به توانایی تغییر رفتار جهت انطباق با تغییرات خواسته‌های محیط را دارد. توجه انتخابی به شما اجازه می‌دهد تا برخی از محرک‌ها را دقیق‌تر از دیگر محرک‌ها پردازش کنید، یعنی توانایی توجه به دسته‌ای از اطلاعات و در عین حال کنار گذاشتن سایر اطلاعات نامربوط.

5. تصمیم‌گیری فرآیندی است که در آن همه گزینه‌های موجود برای انتخاب، مورد بررسی قرار گرفته و یکی پس از دیگری از میان برداشته می‌شود. این روند تا زمانی که یک گزینه برای انتخاب باقی می‌ماند، ادامه داشته و با انتخاب گزینه نهایی، تصمیم صورت می‌گیرد. با این توصیف، به نظر می‌رسد که تصمیم‌گیری فرآیندی ساده است، اما در واقع یکی از پیچیده‌ترین و گاه دشوارترین مسائلی است که فرد با آن مواجه است؛ چرا که تصمیم‌گیری، گاه انتخاب بین ارزش‌های متعارض است و پیامدهای انتخاب یک مؤلفه مبهم، غیرقابل پیش‌بینی است. مسأله دیگری که به پیچیدگی و دشواری تصمیم‌گیری می‌افزاید، دخالت فرآیندهای هیجانی و تأثیر آن در انتخاب گزینه است. در زمان تصمیم‌گیری و انتخاب مؤلفه‌های پیش رو، حتی اگر از پیامد گزینه انتخابی نیز آگاه باشیم، از حالت هیجانی خود نسبت به پیامد هنگام وقوع آن، آگاه نیستیم. توانایی تصمیم‌گیری مناسب افراد را در یادگیری و انجام مسئولیت‌ها و تکالیف، بیشتر درگیر می‌نماید. به عبارت دیگر فرد نقش فعال‌تری در آن منصب برای خود متصور می‌شود.

6. توجه پایدار: به معنای توانمندی در متمرکز نگه‌داشتن تمرکز برای مدت طولانی با وجود منابع مختلف اطلاعات است تا اینکه بخواهند به هر تغییر کوچکی در اطلاعات پاسخ دهند. در واقع توجه پایدار فرآیندی است که فرد در یک بازه طولانی باید منابع شناختی را روی اطلاعات حفظ نماید

7. انعطاف ‌پذیری شناختی: توانایی فکر کردن بدون مقاومت و انتقال توجه از یک موضوع به موضوع دیگر است. در یادگیری تکالیف فرد باید بتواند توجه خود را به موقع از یک موضوع رها ساخته و به طرف موضوع دیگر انتقال دهد و درگیر موضوع دیگر شود.

کارکنان توانمند، نقش کلیدی در حیات سازمان های نوین دارند؛ از همین رو در سال های اخیر توانمند بودن کارکنان در بدو ورود به سازمان و توانمندسازی سرمایه انسانی فعلی سازمان به عنوان یک راهبرد اثرگذار بر عملکرد نیروی انسانی و در نتیجه بر عملکرد سازمان شناخته شده است. آزمون توانایی شناختی پیش بینی کننده های معتبری برای عملکرد شغلی در تعداد زیادی از مشاغل مختلف می باشد. ضمن اینکه استفاده از خروجی این تست برای کارکنان به جهت شناخت توانایی های آنها و برنامه ریزی موثر جهت استفاده از آن، زمینه ساز خلق کارآمدی، بهره وری و خشنودی آنها در سازمان نیز می باشد.

منبع پرسشنامه توانایی‌های شناختی: مقاله دکتر نجاتی